Dagblaðið Vísir - DV - 20.02.1995, Qupperneq 15

MÁNUDAGUR 20. FEBRÚAR 1995
15
Auðlindm borgi aðkall-
andi rannsóknir
Enn eru menn með pappír upp á
viskuna að byggja upp og efla flsk-
•stofna norðurhafa, og enn hrakar
fiskstofnunum, þeim mest sem
búið er að stöðva alla veiði úr, en
minnst þeim sem mest eru „of-
veiddir", sbr. Barentshafið. Var
ekki hræðilegt upp á að horfa
hvernig menn fóru með þorsk-
stofninn við Kanada, stofn sem
hrundi, vegna ofveiði, úr milljón-
um tonna í nánast ekki neitt á örfá-
um árum? Pappírsmennirnir hafa
stjórnmálamenn og fiskimenn að
blórabögglum, menn sem hlíta ekki
útreiknaðri ráðgjöf þeirra.
Minni veiði - meira hrun
Fiskimenn höfðu reyndar gert
göt á trollin sín til að koma i veg
fyrir að þau yfirfylltust áður en
náðist að hífa þau upp, slík var
Kjallarinn
Sigurjón Valdimarsson
blaðamaður
„Strax verði sett á veiðileyfagjald og
tekjunum varið til að efla lífríkisrann-
sóknir við landið. Reiknimeistararnir
verði sendir til Briissel og þeirri áþján
létt af Hafrannsóknastofnuninni sem
veiðiráðgjöfin er.“
ágengni þorsksins í að láta veiða
sig. Þá dreif þorskurinn sig út fyrir
landhelgina svo að annarra þjóða
fiskimenn gætu veitt hann. Og það
geröu menn græðginnar svika-
laust. Að vísu varð enginn var við
að þessar milljónir tonna af þorski
bættust við á markaði heimsins,
og nú, eftir að öll veiði úr stofnin-
um hefur verið stöðvuð, hrakar
honum hraðar en nokkru sinni og
er bókstaflega að deyja út.
Pappírsmönnunum hefur ekki
yfirsést neitt í sinni ráögjöf. Þeir
vita!!! að þorskur er ofveiddur um
öll norðurhöf og því einu um að
kenna hvernig komið er. Aö vísu
viðurkenna þeir að þekking þeirra
á lífríki sjávar sé í raun sáralítil,
en það er unnið upp með því að
ráða tölfræðinga í þjónustu haf-
rannsóknastofnana. Tölfræðing-
arnir búa til flókin reiknilíkön, sem
að vísu byggjast einkum á ágiskun-
um um hitt og annað sem ekki hef-
ur enn tekist að rannsaka í lífrík-
inu, en gefa eigi að síður ailsherjar-
þekkingu á ástandi og horfum fisk-
stofnanna.
Tölfræði í stað líffræði
Nú er svo komið aö helstu tals-
menn hafrannsóknastofnana eru
tölfræðingar með heimasmíðaðar
„Pappírsmönnunum hefur ekki yfirsést neitt i sinni ráðgjöf. Þeir vita að
þorskur er ofveiddur um öll norðurhöf...“
ágiskanaformúlur um hvað sé til
af fiski. Líffræðingar stofnananna
láta lítið á sér bera, enda fer það
litla sem til er af peningum í fland-
ur um allan sjó til að telja fiska í
reiknilíkönin. Fé til lifríkisrann-
sókna er ekki til.
Aðrir reiknimeistarar hafa
reiknað út formúlur um hvernig
eigi að skipta þessum fáu fiskum,
sem reiknast vera eftir í sjónum, á
milli útvalinna manna, sem þaðan
af lifa góðu lífi á að selja öðrum
mönnum óveiddan fisk. Ráðherra
bítur svo höfuðið af skömminni
með því að hóta fiskimönnum
tekjurýrnun ef þeir koma með und-
irmálsfiskinn, sem óhjákvæmilega
hlýtur að álpast í veiðarfærin, að
landi og heimtar þannig að honum
verði hent. Gáfulegt, ekki satt?
Raunveruleg eign
þjóðarinnar
Ég legg til að þessum asnaspörk-
um og reiknikúnstum verði hætt
og menn taki það í brúk sem guð
gaf þeim í hausinn. Strax verði sett
á veiöileyfagjald og tekjunum varið
til að efla lífríkisrannsóknir við
landið. Reiknimeistararnir verði
sendir til Brussel og þeirri áþján
létt af Hafrannsóknastofnuninni
sem veiðiráðgjöfin er. Stjórnmála-
menn verða að manna sig upp í að
þora að axla þá ábyrgð, hætta að
fela sig bak við Hafró og veita henni
vinnufrið. Hennar eina verkefni á
að vera rannsóknir svo að við fáum
vitneskju um hvað raunverulega
veldur sveiflum í stærð fiskstofna
og losnum viö að hlusta á eilífðar
ofveiðistaglið og innantómt glamr-
ið í leikfongum reiknili(y)star-
manna. Þannig gæti auðlindin skil-
að raunverulegum arði til þjóðar-
innar og þjóðin fengið trú á að hún
ætti auðlindina.
Sigurjón Valdimarsson
Uppsögn Sverris Ólafsson-
ar úr starfi umsjónarmanns
í listamiðstöðinni í Straumi
Eðlilegtfram-
haldafstarfi
fyrri meirihluta
„SveiTÍr var
ráðinn tima-
bundið sem
umsjónar-
maður í
Straumi
þannig aö
uppsögnin er
baraieölilegu
framhaldi af oorBtisóttarMathtes-
því sem lagt en.bælarfulttrúiSiált-
var upp meö, sUfi4i8ll°kk£
það er að ráðnhigin væri tima-
bundin þangað til starfsstjórn,
sem skipuð var á síðasta kjör-
tímabili, hefði skilað inn tillögum
um framtíð Strauras. Starfs-
stjórnin er búin að skila af sér
og því er ekkert óeðlilegt aö um-
sjónarmanni sé sagt upp. Menn
ætla nú að skoða framhaldið og
sjá til hvemig fyrirkomulag verð-
ur á rekstri Straums í framtíð-
inni. Tillögumar um Straum
liggja frammi og fijótlega veröur
ákvörðun tekin.
Meirihlutinn hefur sett á lagg-
irnar menningarmálanefnd og
hugsanlegt er að hún taki yfir
reksturinn á Straumi. Gert er ráð
fyrir íjómm milljónum í rekstur
Straums á þessu ári þannig að
það er af og frá að það sé verið
að draga úr menningarstarfsemi
í bænum, siður en svo. Ef menn
komast að þeirri niðurstöðu aö
umsjónarmaður verði að vera á
staðnum veröur starfið auglýst
og þá getur Sverrir Ólafsson sótt
um eins og hver annar.
Hér er ekki um pólitískar
hreinsanir að ræða.
Stöðugleiki
Á undanfornum þjóðarsáttar-
tímum hefur löngum verið látið að
því liggja að sá tími kæmi senn aö
launþegum yrði bætt sú kjararým-
un sem þeir óneitanlega tóku á sig
er þeir lögðu frá sér vopn sín og
undirgengust sátt um stöðugleika.
Hvers virði launþegum?
Það hefur svo tæpast farið fram
hjá neinum að nú þessa dagana
telja launþegasamtök tíma til þess
kominn að ganga eftir því loforði
um bætt kjör sem þeim var gefið á
sínum tíma. Nú sýnist ýmsum aö
undanfarið hafi skuldir fyrirtækja
lækkað að sama skapi sem skuldir
einstaklinga hafi hækkað, aö gróði
fyrirtækja hafi aukist og peninga-
velta þeirra sem geta skammtað sér
bæði laun og skattfríðindi blómstri
sem aldrei fyrr. En svör atvinnu-
rekenda og ríkisstjómar hafa verið
mjög á sömu lund.
Hækki laun í þeim mæh að ein-
hver von sé til þess aö draga megi
fram lífið af þeim þá er hætt við
því að sjálfum stöðugleikanum sé
raskað, verðbólgan æöi upp úr öllu
valdi, vextir hækki, gengisfelhng
vofi yfir og fómir launþega á und-
anfómum ánun séu þar með til
einskis færðar.
Það er undarlegt lögmál aö allt í
þessu þjóðfélagi megi hækka án
þess að það hafi áhrif til aukinnar
verðbólgu - nema laun. Þótt vextir
hækki, þótt launaskrið verði hjá
vissum stéttum, þótt skattar hækki
þá skiptir það Utlu en hækki laun
KjáHaiinn
Sigríður Jóhannesdóttir
kennari - skipar 2. sæti á lista
Alþbl. og Óháðra á Reykjanesi
almenma launþega þá er voðinn
vís samkvæmt þessum kenningum.
Hér skal síst úr því dregið að stöð-
ugleiki sé æskilegt ástand en þó er
kannski ástæða til þess að staldra
við og hugleiða hvers eðUs sá stöö-
ugleiki er sem launþegasamtökun-
um er nú ætlað að kaupa - sá stöð-
ugleiki sem frjálshyggjuUöið ber
svo mjög fyrir brjósti allt frá Davíö
og alla leið upp. Hér hefur ríkt vax-
andi atvinnuleysi, hækkandi vext-
ir, hækkandi skattar, minnkandi
kaupmáttur. Til þess að tryggja
stööugleika hafa barnabætur verið
lækkaðar, vaxtabætur verið lækk-
aðar. Hvers virði er launþegum
slíkur stöðugleiki?
Fyrir atvinnurekendur
Fyrir atvinnurekendur horfir
þetta dæmi öðruvísi við. Þar táknar
stööugleikinn lækkun skatta, af-
nám aðstöðugjalda og auknar tekj-
ur. Fyrir íjármagnseigendur tákn-
ar þessi stööugleiki hækkandi vexti
og viðvarandi skattleysi.
Ranghverfan á skattfrelsi fjár-
magnseigenda er skattlagning
þeirra sem skulda. Þegar vanskU
aukast í húsbréfakerfinu er gripið
til þess ráös að hækka vexti á hús-
bréfum. Við vaxandi greiösluerfið-
leikum almennings er ráðið helst
það að senda skuldir í síauknum
mæh til lögfræðinga og skylda
þannig þá sem í mestum erfiöleik-
um eiga til þess að greiða sekt til
þeirrar stéttar sem tekið hefur sér
sjálftökurétt um laun.
Sá stöðugleiki sem atvinnurek-
endur, fjármagnseigendur og ekki
síst ríkisstjómin hrópa nú hvað
hæst um að nauðsyn sé að varð-
veita er í augum venjulegs launa-
fólks stöðugleiki andskotans.
Um það er ekki deilt að tekjur
þjóðarinnar hafa dregist saman á
undanfornum árum. Græðgi und-
anfarinna áratuga hefur valdið því
að afh hefur minnkað. Við því verð-
ur að bregöast. Hvernig er brugðist
við á heimih ef sultur er í búi? Það
verður aðeins gert meö einum
hætti, með því aö takast sameigin-
lega á við erfiðleikana. Með því aö
breyta tekjuskiptingunni í þjóðfé-
laginu. Með því að hækka skatta
þeirra sem hæstar hafa tekjur og
mestar eiga eignir og lækka að
sama skapi skatta og hækka tekjur
þeirra sem höhustum fæti standa.
Annað er ekki samboðið siðuðum
mönnum.
Sigríður Jóhannesdóttir
„Sá stöðugleiki sem atvinnurekendur,
fj ármagnseigendur og ekki síst ríkis-
stjórnin hrópa nú hvað hæst um að
nauðsyn sé að varðveita er í augum
venjulegs launafólks stöðugleiki and-
skotans.“
Pólitiskar
hreinsanir úr
bæjarkerfinu
„Bæjaryfir-
völd hafa ekki
mótaö sér
neina fram-
tíðarstefnu
varðandi
rekstur lista-
miðstöövar-
innar i
Straumi. Tryggvl Haréarton,
Meðan það bœlarfulHmlAlþýéu-
hefur ekki ,,Dkl<8
verið gert tel ég mjög óeölilegt að
segja upp umsjónarmanni með
hstamiðstöðinni. Listamiðstöðin
er fyrst og fremst til komin vegna
frumkvæðis Sverris Ólafssonar
og menn eru sammála um, hvar
í flokki sem þeir standa, að hann
hafi verið sá driftkraftur og frum-
kvöðuli sem kom þessu á laggirn-
ar með stuðningi bæjar og-ríkis
ogfjölda amiarra aðila.
Éghefá tilfinningunni að stefna
núverandi meirihluta sé að
hreinsa út úr kerfmu aha þá sem
meirihlutinn telur að séu hlið-
hollir Alþýðuflokknum og auð-
vitað hefur maður gruQjum að
nú eigi að troða einhveijum inn
sem meirihlutinn telur að sé sér
hliðhollur. Það er stundum þann-
ig að þeir sem kveikja fyrstir eld-
ana fá ekki að njóta þeirra. Ég tel
að hið merka brautryðjendastarf
Sverris sé með þeim hætti að
mjög óeölilegt sé að leita th ami-
arra með umsjón með þessari
listamiðstöð nema ghd rök liggi
fyrir því.“