Dagblaðið Vísir - DV - 22.02.1995, Blaðsíða 15

MIÐVIKUDAGUR 22. FEBRÚAR 1995
15
Ungt fólk á kjörstað
Fyrir skömmu birtist frétt í ríkis-
sjónvarpinu um þaö lofsverða
framtak stjómmálafræðinema við
Háskóla íslands að hvetja unpt fólk
til að kjósa til Alþingis í vor. I frétt-
inni lýsti Einar Skúlason, formað-
ur félags stjórnmálafræðinema, þvi
að ungt fólk nýttí kosningaréttinn
hlutfallslega minna en þeir eldri.
Sem hugsanlega skýringu dró
hann fram þá staðreynd að fátt
ungt fólk starfi á Alþingi og að
þingið höfði lítið til ungs fólks. Hér
eru orð í tíma töluð, og ánægjulegt
að sjá að nemendur í Háskólanum
eigi frumkvæði að svo mikilvægu
máh sem nýting kosningaréttar
ungs fólks er.
Vantar fulltrúa
unga fólksins
Það er óásættanlegt í lýðræðis-
þjóðfélagi að ákveðnir þjóðfélags-
hópar, eins og t.d. ungt fólk, nýti
ekki það lýðræðisafl sem felst í at-
kvæðisréttinum. Sem dæmi um afl
ungs fólks má nefna að helmingur
kjósenda er yngri en fertugur, 40%
kjósenda eru yngri en 35 ára og 10%
kjósenda eru að kjósa í fyrsta sinn
við næstu alþingiskosningar.
Miðað við afl úngra kjósenda í
þjóðfélaginu vekur aldurssamsetn-
ing þingheims furðu. Einungis einn
frambjóöandi yngri en 35 ára náði
kjöri við síðustu kosningar og í dag
eru fimm þingmenn yngri en fer-
tugir. Ákjósanlegra væri að á Al-
þingi sæti kraftmikið, djarft ungt
fólk, fulltrúar þeirra sem erfa land-
ið, í bland við eldri og reynslumeiri
þingfulltrúa.
Ljóst er að kosningalöggjöfin
ásamt innbyggðu tregðulögmáh
stjórnarflokkanna er aðalorsök
þess að ungt fólk er nánast útilokað
frá því að veljast ofarlega á fram-
boðslista. Ungu fólki er helst treyst
í svokölluð skrautfjaðra- og vara-
mannasæti. Nefna má að af þeim
fimm þingmönnum sem nú eru
undir fertugu er meirihlutinn ætt-
arlaukar.
Kameljónastefna
Fleiri skýringar en aldurssam-
setning þingsins eru fyrir þvi að
ungt fólk nýti atkvæðisréttinn
hlutfallslega minna en hinir eldri.
KjáUaiinn
Siv Friðleifsdóttir
skipar 1. sæti á lista
Framsóknarflokksins
í Reykjaneskjördæmi
í fyrsta lagi hafa öfl á hægri og
vinstri væng stjórnmálanna færst
skipulega nær miðju fyrir kosning-
ar. Þessi kameljónastefna var sér-
staklega áberandi fyrir síðustu
borgarstjómarkosningar er sjálf-
stæðismenn drógu mjög úr hægra
yfirbragði kosningaáróðursins.
Nú má sjá tilburöi Alþýöubanda-
lagsins við að draga úr vinstri öfg-
um sínum með því að telja fólki trú
um að einhveijir óháðir aðilar velj-
ist í nafni þess á þing. Lýðskrum
af þessu tagi veldur því að ungt
fólk á erfitt með að átta sig á hinni
eiginlegu stefnu flokkanna þegar
kemur að kosningum. í öðru lagi
hafa stjómmálamenn og Alþingi
fengið neikvæða umíjöllun í fjöl-
miðlum, og í þriðja lagi hafa stjóm-
málamenn, sem margir em lög-
fræðingar og hagfræðingar, tamið
sér sérfræðingatungumál í fjöl-
miðlum, ihskiljanlegt flestum
þegnum landsins.
Ahar þessar skýringar og fleiri
th letja ungt fólk til að nota atkvæð-
iaréttinn. Það er því sérstakt fagn-
aðarefni að stjórmálafræðinemar í
HÍ skuli hafa tekið það frumkvæði
að hvetja ungt fólk til að kjósa í vor.
Siv Friðleifsdóttir
„Miðað við afl ungra kjósenda í þjóðfélaginu vekur aldurssamsetning þingheims furðu,“ segir Siv m.a. í
grein sinni.
„Ungu fólki er helst treystandi í svo-
kölluð skrautíjaðra- og varamanna-
sæti. Nefna má að af þeim fimm þing-
mönnum sem nú eru undir fertugu er
meirihlutinn ættarlaukar.“
Gegn stj ómarskipunum:
Tillaga til stjórnskipanar
Ég man þá tíð, að orðið stjórn-
skipan var skhjanlegt hveijum
sæmhega upplýstum þegni þessa
lands. Venjulegur gagnfræðingur
vissi, að þetta orð hafði nokkum
veginn sömu merkingu og orðið
konstitusion hefur á erlendum
málum.
Nú er eins og þetta góða orð hafi
verið leitt th sláfrunar einhveija
nóttina á meðan við sváfum.
Gæti það verið að sláturhúsið
stæði við Austurvöh í Reykjavík?
Gagnstæð merking
Forðum daga, áður en þessu
greinilega orði var slátraö, hétu
grundvaharlög í lýðræðisþjóðfélagi
stjórnskipanarlög á voru máh.
Öðru nafni stjómarskrá (sem er
vont orð og vafasamt, þó enginn
virðist hafa áhuga á slátran þess).
Og nú þykist þingheimur vilja
endurbæta mannréttindakafla svo-
nefndrar stjómarskrár íslenska
lýðveldisins. Framvarpið, sem for-
ystumenn stjómmálaflokkanna
hafa komið sér saman um heitir
„Frumvarp th stjórnarskipunar-
laga“.
Það sem áður hét stjómskipan
heitir nú stjómarskipun.
Það var 18. öldin, sem mótaði
hugmyndina um stjórnskipanar-
lög. Thgangur þeirra var ótvírætt
sá að takmarka völd ráöamanna
Kjallaiinn
Þorgeir Þorgeirson
rithöfundur
og vemda lýðinn fyrir þeim. Út-
koman átti að vera lýðræði. Sú
stjómskipan hefur þótt eftirsókn-
arverð, þó hún standi að vísu mis-
traustum fótum í ríkjum heimsins
enn þann dag í dag.
Endurbætur á stjómskipanarlög-
um þurfa nauðsynlega að vera í
anda upphafsins og hafa það að
markmiði að hefta tilskipanir
stjómenda fremur en styrkja.
Það væri í samræmi við lýðræðis-
andann.
Lággróðurinn visnar
Þegar frumvarp þingflokksfor-
manna er lesið rennur fljótlega upp
fyrir manni hver var thgangurinn
með því að slátra orðinu stjórn-
skipan og setja orðið stjórnarskip-
un í stað þess. Þó orðin séu að vísu
stofnskyld hafa þau gagnstæða
ins um leið og völd tilskiparanna
vaxa. Lággróður lýðræðisins visn-
ar hér enn. - Þessi staðreynd blasir
við þegar frumvarp th stjómar-
skipunarlaga er lesið.
Það væri mikið böl ef einstakhng-
ar af dýrategund þeirra Ragnars
Amalds og Geirs Haarde fengju að
leika sér lengur í þessum slátrara-
„Þaö er hætta á ferðum þar sem slátr-
arar hugtaksins stjórnskipanarlög fara
að gefa frá sér stjórnarskipanir um
vald sitt og takmarkanir þess. Þá
minnkar réttur lýðsins um leið og völd
tilskiparanna vaxa.“
merkingu í þessu samhengi. Úr því
lýðræðisleg stjórnskipan felst í því
aö takmarka skipanir stjómarinn-
ar fremur en að lúta þeim sýnist
manni hér vera búið að hvolfa öhu
við.
Andi lýðræðisins hverfur og
stjórnarskipanir koma í staðinn.
Það er hætta á ferðum þar sem
slátrarar hugtaksins stjómskipan-
arlög fara að gefa frá sér stjómar-
skipanir um vald sitt og takmark-
anir þess. Þá minnkar réttur lýðs-
leik. Má ekki bíða eitthvað enn með
þessar breytingar á svonefndri
stjórnarskrá í von mn það, að siðar
meir vilhst kannski einhveijir lýð-
ræðissinnar inn á Alþingi? Við
gætum þekkt lýðræðissinnana á
því, aö þeirra framvarp mundi
heita: Framvarp til stjómskipanar-
laga um breytingu á stjómarskrá
lýðveldisins íslands; sem héðan í
frá skal heita Lögrétta.
Þorgeir Þorgeirsson
Myndbönd sem sanna sak-
ieysi handknattieiksmanna
„Eg er
hlynntur því
að fara eftir
myndbands-
upptökum ef
þær sýna að
dómarar hafa
haft rangt
fyrir sér í því
aö vísa leik- Gumwr Kiartanwon,
manni af
velh. Þá ætti *rHSÍ'
aganeftid ekki að dæma viðkom-
andi leikmann í meira bann því
hann hefur þegar tekið út næga
og ósanngjarna refsingu með því
að vera útilokaður frá frekari
þátttöku í umræddum leik. Það
þarf hins vegar alltaf aö hggja
Ijóst fyrir að úrskuröi dómara
verður ekki breytt á meðan leik-
ur stendur yíir.
Megnið af leikjum í efstu deild-
um er tekið upp, ef ekki af sjón-
varpi þá af félögunum sjálfum,
og slík myndbönd verður að taka
góð og ghd ef annaö er ekki fyrir
hendi. Að vísu myndu einhveijir
ekki sitja við sama borö og aðrir,
þvi það er aldrei hægt aö tryggja
aö allir leikir séu teknir upp, en
þaö er hægt aö beita þessu eins
langt og það nær og fara eftir því
þegar ekki fer milh mála að um
rangan dóm er aö ræða.
Meginatriðið er að réttlætíð
ghdi og augljós mistök séu ekki
látin standa og bitna á saklaus-
um.“
Komnir út á
mjög hálan ís
„Menn eru
komnir út á
mjög hálan ís
efþeirætlaað
fara að nota
myndbönd th
aö úrskuröa
um atriði i
dómgæslu
Sem byggist á Kjartan Stclnbach,
mati dómara. *aratorma*ur HSÍ.
Þá geta dóm-
arar alveg eins hætt að dæma.
Það er svo annað mál að mynd-
bönd geta komið aö gagni, th
dæmis ef greinhega sést aö dóm-
ari hefur rekið rangan leikmann
af velh eða ef úrskuröa þarf um
hvort boltinn haíi iarið yfir
markbnu eða ekki.
Það eru atvikin varðandi Pat-
rek og Breiðabhksmanninn sem
hafa verið í umræðunni, hvort
þeir skutu í andht markvaröaríns
eða ekki. Máliö er að 99 prósent
af leikmönnum og þjálfurum
þekkja ekki skilgreininguna á
hvað þaö þýðir aö markvörður
standi kyrr, Jafnvel þótt boltinn
fari ekki í andlit hans, hann nái
að sveigja höfuöið ffá eða bera
hönd fyrir er það ásetningurhm
sem ghdir og ef dómari metur að
Ieikmaðurinn hafi ætlað aö skjóta
í markmanninn á að reka hann
út af.
Notkun myndbanda kahar á
umfangsmiklar breytingar á
reglugerðum og leikreglum í
handbolta má aðeins breyta á al-
þjóölegum þingum á fjögurra ára
ffesti. Ef menn ætla að fara að
ijúka til fyrir næsta ársþing HSÍ
og koma með vanhugsaöar tihög-
ur um breytingar á reglugerðum
mun ég betjast eins og þón á
móti þeim þar til þær eru skot-
heldar. Annars er verr af stað
íarið en heima setið.“