Dagblaðið Vísir - DV - 29.04.1995, Qupperneq 4

Dagblaðið Vísir - DV - 29.04.1995, Qupperneq 4
4 LAUGARDAGUR 29. APRÍL 1995 Fréttir Samningaviðræöumar við Norðmenn, Rússa og Færeyinga: Uthafskarf inn og sfldin skipta höf uðmáli - hagsmunir íslendinga minnstir 1 Smugunni Frá átökum norskra herskipa og islenskra togara á Svalbarðasvæðinu í fyrra sem lyktaði með því að Norðmenn færðu nokkra togara til hafnar i Noregi. Samningaviðræður íslendinga, Norðmanna, Rússa og Færeyinga um veiöar á þorski í Barentshaíi og síld í Síldarsmugunni hafa nokkuð ein- kennst af þeirri taugaveiklun sem ríkir vegna samninga um veiðar á þorski í Smugunni. Upp úr viðræðunum um Smuguna slitnaði þegar Rússar og Norðmenn vildu ekki Ijá máls á því að íslending- ar fengju yfir 10 þúsund tonna kvóta þar. íslenska sendinefndin var ekki í stöðu til að semja um minni veiði- heimildir en 30 þúsund tonn ef miöáð er við tóninn í hagsmunaaðilum heima fyrir. Þá fylgdi sá böggull skammrifi að þau tonn sem veiða mátti giltu aöeins um Smuguna en ekki Svalbarðasvæðið þar sem upp- gripin eru. Svalbarðasvæðið lokað íslensku togararnir veiddu um 40 þúsund tonn í Barentshafi á síðasta ári samkvæmt íslenskum tölum. Norðmenn halda því aftur á móti fram að þeir hafi veitt 60 þúsund tonn. Hvor talan sem er rétt þá stend- ur það eftir að stór hiuti aflans var tekinn á Svalbarðasvæöinu. Þar var nægan fisk að fá og ísfiskskip voru að fá allt að 100 tonn á sólarhring á sama tíma og langvarandi aflatregða var í Smugunni. Þegar Norðmenn hertu á eftirhti sínu við Svalbarða var nánast lokað fyrir að íslensku skipin gætu veitt á þeim slóðum án þess að eiga á hættu að verða fyrir skotum Norðmanna. Ekki er annað að heyra á norskum yfirvöldum en að eftirlitið verði enn hert á þessum slóðum. Þaö tekur nokkur ár að reka mál til enda fyrir Alþjóðadómstólnum og fá þar með úrskurð um réttmæti veiða íslendinga á Svalbarðasvæð- inu. Það er því nokkuö ljóst að hnefa- rétturinn mun ráða þarna á næstu árum og miðað við reynsluna á síð- asta sumri mun Svalbarðasvæðið ekki verða íslendingum sú matar- hola sem hún var á síðasta vori. Sterkar líkur eru því á því að Smug- an verði ein að seðja íslenska togara- flotann í vor og sumar. Það gerir því þann kost að sigla 5 daga leið á þess- ar slóöir ekki áhtlegan og margir mega eiga von á að grípa í tómt. Nú um helgina eru 3 nýir bílar frumsýndir hjá Jöfri í Kópavoginum. Frá Skoda veröur kynntur nýr bíll, Fehcia, en það er nýr bhl á grunni Favorit en hannaður í samvinnu við Volkswagensamsteypuna. Felicia er hlaöbakur og fæst í tveimur gerðum, LX og GLX, á verði frá kr. 795.000. Frá Peugeot er kynnt ný útfærsla af 306, nú sem stahbakur. Vélar eru 1.4 og 1,8 htra og verðið er frá kr. 1.234.000. Nýjung er að nú er loftpúði í stýri staöalbúnaður á 306. Þriðji nýi bíhinn er Chrysler Strat- us, nýr fólksbhl sem valinn var „fólksbhl ársins 1995“ á Bandaríkja- markaði. Stratus er bæði með 2,0 og 2.5 htra vél, vel búnir bhar og á verði frá kr. 2.167.000. Haldlítil veiðiréttindi Smuguveiðarnar hafa verið undar- lega fyrirferðarmiklar í umræðunni miðað viö þá gífurlegu hagsmuni sem íslendingar eiga í öðrum veiðum svo sem úthafskarfa á Reykjanes- hrygg og síldveiöum í Shdarsmug- unni. Á sama tíma og ómældur tími og orka fer í það að beijast fyrir hald- htlum veiðiréttindum í Smugunxú eru buhandi hagsmunir í hættu varðandi síld og úthafskarfa. Það sem þó er öhu verra er að íslending- ar þurfa að koma sér upp tvenns konar röksemdafærslum í barátt- unni; þeir þurfa að berjast fyrir sjón- armiðum þjóða sem veiða á fjarlæg- um miðum samanborið við Barents- hafið. Þá þurfa þeir jafnframt að berjast fyrir sjónarmiðum strand- ríkja sem eru að verja stofna sem ganga inn og út úr lögsögu þeirra. Það snýr að úthafskarfanum og norsk-íslenku síldinni. DV hefur heimildir fyrir því að íslensku samn- inganefndinni hafi verið ósárt um að viðræðumar um Barentshafið rynnu út í sandinn og síldin væri þar með ein á dagskrá. Þar með veiöa þeir Skoda Felicia, nýr bill á grunni Skoda Favorit, verður frumsýndur hjá Jöfri í Kópavoginum um helgina. í tengslum við sýninguna verða sýndir ýmsir hlutir sem tengjast bh- um og útivist, fehihýsi og tjaldvagn- ar. Sýningin er opin laugardag og sunnudag frá klukkan 12-17. sem vhja og geta í Smugunni en við- ræðurnar fara í þann farveg að menn tala um framtíðarhagsmuni sem liggja annars staðar. Sú skoðun á sér talsvert fylgi að semja beri við Norð- menn, Rússa og Færeyinga um síld- ina og þá að því marki að tryggja viðgang stofnsins og vernda hann fyrir ágangi annarra þjóða. Atriöi svo sem innbyrðis skipting á þeim Fréttaljós Reynir Traustason mhljón tonnum sem áætlað er að hann gefi af sér eftir tvö ár megi bíða betri tíma. Fundurinn í Osló hefur skhaö þeim árangri að þjóðirnar eru komnar að samningaborði um síld- veiðarnar sem hefur verið áratuga baráttumál íslendinga. Norskur fiskifræðingur hefur sett fram þá skoðun að eðlhegt sé að íslendingar fái þriðjungs hiutdehd úr stofninum við skiptingu hans. Það þýddi að verði veidd 20 prósent af stofninum, Húsavlk: Drengur varðfyrir sorpbíl -slasaðistiHa Ungur drengur á reiðhjóli varð fyrir sorpbh á Húsavík fýrr í vik- unni. Ðrengurinn slasaöist nokk- uð alvarlega en hann hafði verið með félaga sínum að hjóla í kring- um sorpbhinn. Slysið átti sér stað þegar ökumaður bhsins var að snúa honum við. Drengurinn var fluttur í sjúkrahús á Húsavík og þaöan á fjórðungssjúkrahúsiö á Akur- eyri. Hann mun hafa viðbeins- brotnað, hlotið áverka á mjaðm- argrind og innvortis meiösl en er núábatavegi. -pp sem talið er að verði 6 milljónir tonna, þá falla 400 þúsund tonn ís- lendingum í skaut. Það gefur í aðra hönd í kringum 4 milljarða í útflutn- ingstekjur árlega eða aðeins einum milljarði minna en Smuguveiðarnar gáfu á síðasta ári. Þama eru þó þær bhkur á lofti að það stefnir í stór- aukna sókn erlendra þjóða sem munu sækja í síldarstofninn á sömu forsendum og íslendingar sækja þorsk í Smuguna. Þar með skapast sú hætta að stofninn verði ofveiddur og hrökkvi aftur inn í norska lög- sögu. Reyndar hafa heyrst þær radd- ir frá Noregi að þeim sé hollast að halda stofninum á hungurmörkum og þannig þyrfti ekki að rífast um neitt. Rányrkja á úthafskarfa? Hvaö varðar úthafskarfann þá er taliö að sá stofn sé vannýttur og þar megi veiða langt á annað hundrað þúsund tonn. Þar er þó aðeins tíma- spursmál hvenær veiðin kemst á það stig að verða rányrkja. Úthafskarf- inn er hagsmunamál íslendinga og Grænlendinga fyrst og fremst. Þang- að er nú stefnt her skipa frá fjölmörg- um þjóðlöndum sem ætla að veiöa hann á sömu forsendum og íslend- ingar veiða þorsk í Barentshafi. Stofninn er samkvæmt mæhngum Hafrannsóknastofnunar 2,2 mihjónir tonna. Veiðiráðgjöf hljóðar upp á 100 th 150 þúsund tonn. Á síðasta ári voru veidd ahs 100 þúsund tonn af úthafskarfa; þar af veiddu íslensk skip 54 þúsund tonn þegar búið er að reikna með 16 prósent úrkasti. Það Uggur því fyrir að þegar á síðasta ári var veitt upp í neðri mörk ráðgjafar. í ár stefnir í stóraukna sókn og því getur orðið sú kúvending að í stað vannýtingar verði stofninn ofnýttur. Útflutningsverðmæti vegna úthafs- karfans var á síðasta ári um 2,5 mhlj- arðar króna. Síld fyrir fjóra milljarða Það er sjáanlegt að handan við homið er síldveiði sem getur gefið 4 milljarða króna árlega haldi stofninn vehi. Þá eru hagsmunir í úthafskarfa upp á 2,5 mihjarða króna sem byggj- ast á því að viðgangur þess stofns verði tryggður. Þetta þýðir saman- lagt hagsmuni upp á tæpa sjö mhlj- arða króna. Þaö er varla ofsagt að þessir hags- munir séu í fullkomnu uppnámi og að óbreyttu geti staðan orðið sú að eftir örfá ár verði báðir þessir stofnar í rúst. Sú ábyrgð hvhir á stjómvöldum að lenda þessum málum með einhverj- um hætti. Hlutskipti íslensku samn- inganefndarinnar er vart öfundsvert en hún þarf að eiga th rök með og á móti á reiðum höndum. Embættis- maöur sem DV ræddi við sagði að gott væri að samningamenn hefðu tekið þátt í rökræðukeppni fram- haldsskólanna þar sem menn verða að geta rökstutt hvaða afstööu sem er. Að samanlögðu em hagsmunir íslendinga í Barentshafi þeir ná- kvæmlega sömu og þeirra þjóða sem em að banka á dyr íslenskrar lög- sögu. Sú hugmynd Færeyinga að þjóðir við norðanvert Atlantshaf taki sig saman um stjórnun veiða er af mörgum talin eina lausnin ef ekki á iha að fara. Viðræðurnar í Osló eru fyrirboði þess að slíkt gæti gengið eftir. -rt Lyfjaverslun Islands: Fylkingar berjast á aðalf undi í dag Aðalfundur Lyfjaverslunar ís- lands verður haldinn í Háskólabíói í dag. Þetta er fyrsti aðalfundur fyrirtækisins eftir að það var einkavætt á síðasta ári. Ríkiö er ekki lengur hluthafi heldur á sautj- ánda hundrað einstakhngar. Helstu tíðindin verða í kringum stjómarkjör því núverandi stjórn, sem skipuö var af ríkinu, gefur kost á sér áfram með einni undan- tekningu. í staðinn kemur fulltrúi starfsmanna í lið með stjóminni. Hún berst síðan við fylkingu al- mennra hluthafa. Fylking núverandi stjórnar er skipuð þeim Þórhalli Arasyni, skrifstofustjóra í íjármálaráðu- neytinu, Ólafi B. Thors, forstjór Sjóvá-Almennar, Einari Stefáns syni, læknaprófessor við Háskó] ann, Jóhannesi Pálmasyni, foi stjóra Borgarspítalans, og Rún Hauksdóttur, starfsmanni Lyíja verslunarinnar. Fylking almennra hluthafa, ser býður sig í stjórn, samanstendu af Jóni Þorsteini Gunnarssyr rekstrarhagfræöingi, Pétri K. Ma ack verkfræðiprófessor, Úlfari Sig urmundssyni, fyrrum fram kvæmdastjóra Útflutningsráðí Bolla Héðinssyni, hagfræðingi Búnaöarbankanum, og Jór Bemódussyni verkfræðingi. Sumarhátíð hjáJöfri

x

Dagblaðið Vísir - DV

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Dagblaðið Vísir - DV
https://timarit.is/publication/255

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.