Dagblaðið Vísir - DV - 29.04.1995, Page 14

Dagblaðið Vísir - DV - 29.04.1995, Page 14
14 LAUGARDAGUR 29. APRÍL 1995 Útgáfufélag: FRJÁLS FJOLMIÐLUN HF. Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON Ritstjórar: JÓNAS KRISTJANSSON og ELLERT B. SCHRAM Aðstoðarritstjóri: ELlAS SNÆLAND JÖNSSON Fréttastjórar: JÓNAS HARALDSSON og GUÐMUNDUR MAGNÚSSON Auglýsingastjóri: PÁLL STEFÁNSSON Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar: ÞVERHOLTI 11, blaðaafgreiðsla, áskrift: ÞVERHOLTI 14, 105 RVlK. SlMI (91)563 2700 FAX: Auglýsingar: (91 )563 2727 - aðrar deildir: (91 )563 2999 GRÆN NUMER: Auglýsingar: 99-6272 Áskrift: 99-6270 AKUREYRI: STRANDG 25. SlMI: (96)25013. BLAÐAM.: (96)26613. FAX: (96)11605 Setning, umbrot, mynda- og plötugerð: ISAFOLDARPRENTSMIÐJA HF. Prentun: ÁRVAKUR HF. - Áskriftarverð á mánuði 1550 kr. m/vsk. Verð í lausasölu virka daga 150 kr. m/vsk. - Helgarblað 200 kr. m/vsk. Láglaun og hátekjur Hér býr láglaunaþjóð við millikjör í hátekjulandi. Miklar þjóðartekjur endurspeglast ekki að fullu í lífskjör- um fólks og engan veginn í tnnalaunum þess. Þverstæð- ur þessar eru raunveruleiki íslendinga. Þær greina okk- ur frá öðrum þjóðum 1 næsta nágrenni okkar. Ekki er deilt um, að svonefndar þjóðartekjur eru hér á landi með því allra hæsta, sem þekkist í heiminum. Ekki er heldur deilt um, að mánaðarlegar tekjur fólks eru samt töluvert lægri en 1 nágrannalöndunum og að tímalaun eru langt frá tímalaunum nágrannaþjóðanna. Þetta er íslenzkur raunveruleiki, sem vert er að minn- ast á baráttudegi verkafólks á mánudaginn. Þjóðartekj- umar skila sér verr í lífskjörum hér á landi en í ná- grannalöndunum og langtum verr í tímakaupi fólks. Þetta hefur allt verið mörgum sinnum mælt í tölum. Eðlilegt er, að spurt sé, hvers vegna þjóð, sem hefur sömu þjóðartekjur og nágrannaþjóðimar, skuh hafi mun lakari lífskjör og langtum lægra tímakaup en þær. Þess- ari spurningu hefur oft verið svarað, en sjaldnast af neinu viti og allra sízt af hálfu verkalýðsrekenda landsins. Augljóst er, að þjóðartekjurnar skila sér ekki til lífs- kjaranna eins greiðlega hér á landi og þær gera í ná- grannalöndunum. Einnig er augljóst, að hér þarf tölu- vert lengri vinnutíma en í nágrannalöndunum til að ná sömu lífskjörum og þar ríkja. Hver er skýringin? Munurinn felst í mismunandi hagkerfi þjóðanna. Hér á landi em hinir hefðbundnu atvinnuvegir í meira mæh utan við markaðskerfið og innan opinbera geirans. Land- búnaðurinn hefur áratugum saman beinlínis verið ríkis- rekinn og sjávarútvegurinn er núllaður með krónugengi. Að vísu er landbúnaðurinn viðar ríkisrekinn en hér á landi. En hér hefur hann verið frystur 1 umfangsmeira ástandi en í nágrannalöndunum og er því hlutfahslega meiri byrði á hvem einstakhng í þjóðfélaginu. Þessi fryst- ing fortíðarinnar hefur kostað 400 mhljarða í 20 ár. Með millifærslum frá sjávarútvegi th þjóðfélagsins og frá þjóðfélaginu til landbúnaðarins er hluti aflafjár þjóð- arinnar brenndur, svo að þjóðartekjurnar skha sér ekki í lífskjörum og enn síður í tímakaupi. Þetta er meginskýr- ingin á mismun þjóðartekna, lífskjara og tímakaups. Þessar mihifærslur vega þungt hér á landi, af þyí að þær varða greinar, sem em fyrirferðarmiklar hér. í ná- grannalöndunum em hins vegar mun fyrirferðarmeiri aðrar greinar, sem era í meira mæh innan markaðskerf- isins, svo sem kaupsýsla, iðnaður og stóriðja. Merkhegast við umræðuna um hið séríslenzka ástand er, að henni er haldið uppi af nokkmm hagfræðingum og öðmm utangarðsmönnum, en ekki af þeim, sem mestra hagsmuna hafa að gæta, launafólkinu í landinu, meintum talsmönnum þess og verkalýðsrekendum. Það em ekki formenn bandalags ríkisstarfsmanna, Verkamannasambandsins eða Alþýðusambandsins, sem benda á raunhæfa leið th að færa tímakaup og hfskjör upp að þjóðartekjum. Það eru ekki þeir, sem heimta, að þessum mhlifærslum 1 efnahagslífmu verði hætt. Á mánudaginn mun fólk þramma Laugaveginn undir stjóm faglegra og póhtískra sauðarekstrarstjóra, sem enga lausn hafa að bjóða íslenzku láglaunafólki, af því að þeir vhja ekki fyrir nokkurn mun horfa á orsök þess, að miklar þjóðartekjur skha sér ekki í tímakaupinu. Þannig er th raunveruleg þjóðarsátt um, að hér skuh búa láglaunafólk við milhkjör í hátekjulandi th að halda uppi opinberu veherðarkerfi í efnahagslífinu. Jónas Kristjánsson Sundnmg til hægri veitir Jospin færi I sviptingasamri stjórnskipunar- sögu franska lýöveldisins hefur kosningum einatt veriö þannig hagað að umferðir eru tvær og í þeirri síðari eigast einungis við þeir tveir frambjóðendur sem flest atkvæði fengu í hinni fyrri. Hefur því verið haldið fram að þessi skip- an eigi vel við Frakka, í fyrri um- ferð geti mismunandi skoðanahóp- ar tjáð afstöðu sína, en í þeirri síð- ari gefist síðan öllum tækifæri til að hafa bein áhrif á endanlega nið- urstöðu, auk þess sem sigurvegari sé þá með skýrt umboð kjósenda. í fimmta lýðveldinu er forsetinn kosinn í tveim umferðum, og nú á að velja eftirmann Francois Mit- terrands eftir tvö sjö ára kjörtíma- bil hans. í fyrri umferð á sunnu- daginn fengu fjórir frambjóðendur vinstra megin við miðju stjórnmál- anna rúmlega tvo fimmtu atkvæöa en fjórir mislangt til hægri tæpa þrjá fimmtu. Miðað við það ættu úrslitin að virðast ráðin milli þeirra tveggja sem kosið verður um 7. maí, Lionels Jospins frá sósíahst- um og Jacques Chiracs, foringja gaullista. Engu að síður hefur spennan aukist í franskri stjórnmálaum- ræðu. Ástæðan er fyrst og fremst að Jospin kom öllum á óvart með því að sigra í fyrri umferðinni, fara bæði fram úr Chirac og Edouard Balladur forsætisráðherra, sem kepptu um að verða merkisberi núverandi stjórnarflokka í forseta- kosningunum. Þessi niðurstaða sætir enn meiri furðu vegna þess að Jospin átti mjög á brattann að sækja. Chirac hefur í rauninni barist fyrir því í tvo áratugi að hreppa forsetaemb- ættið og faUið fyrir Mitterrand. Þar að auki hóf hann baráttuna fyrir alvöru að þessu sinni á síðasta ári, ræður yfir þaulskipulagðri kosn- ingavél og hefur fullar hendur fjár. Jospin hefur hins vegar aldrei Erlend tídindi Magnús Torfi Ólafsson veriö orðaður við forsetaframboð fyrr en í febrúar í vetur, þegar sós- íaiistar völdu hann út úr vandræð- um eftir að Jacques Delors, fráfar- andi forseti yfirstjórnar Evrópu- sambandsins, neitaði að gefa kost á sér. Þá sýndu skoðanakannanir að Delors væri eini hugsaniegi frambjóðandi sósíahsta sem hefði mögleika á að sigra Chirac eða Balladur. í febrúar stóð Jospin þar að auki uppi án kosningaskipulags og kosningasjóðs. Þrátt fyrir þetta dró Jospin jafnt og þétt á keppinauta sína og náði fram úr þeim á kjördag. Persónu- leiki hans á hiut að máli. Maðurinn lýsir af heiðarleika, sagði Raymond Barre, fyrrum forsætisráöherra og lengi talinn líklegur frambjóðandi miöjumanna, þegar hann bar Josp- in saman við frambjóðendurna th hægri. Slíkt dregur nokkuð eftir undanfarin hneykshsmál franskra stjórnmálamanna. í samræmi við þetta hefur Jospin gert harða hríð að Chirac í barátt- unni sem nú stendur vegna mót- sagnakennds málflutnings í því skyni að höfða til mismunandi hópa. Sjálfur á Jospin næsta vísan stuðning þeirra sem kusu fram- bjóðendur kommúnista, trotskista og græningja án þess að nokkuð þurfi að koma í staðinn. En þörf er á meiru th að hann sigri, og þar er komið að ráðgát- unni miklu sem valda mun úrsht- um í kosningunum á sunnudag. Chirac þarf á að halda obbanum af fylgi Balladurs og þjóðernis- sinnans Jean-Marie Le Pen til að vinna sigur, en lendir í málefna- legri mótsögn reyni hann að gera báöum hópum th hæfis. Miðjumennirnir sem studdu Bahadur eru eindregnustu Evr- ópusinnar í Frakklandi. Þjóðfylk- ing Le Pen og annar flokkur langt til hægri finna hins vegar Evrópus- amrunanum allt til foráttu og vilja rifta Maastricht-samkomulaginu. Tilraunir til að koma á sáttafundi Chiracs og Balladurs fóru út um þúfur, þegar sá fyrrnefndi neitaði að forsætisráðherrann mætti hafa í för með sér menn úr miðflokknum UDF. Við það fór Bahadur th íjalla að hvíla sig. Le Pen kveðst munu flytja fylgis- mönnum sínum boðskap um af- stöðu í ræðu 1. maí. Þeir Chirac eru gamhr fjandmenn, en þó er líklegt að Le Pen hahi sér að honum, en geri um leið kröfu th að hann upp- fylli einhver skhyrði. En undir hælinn er lagt að hve miklu leyti þjóðernissinnaforinginn getur ráð- ið atkvæði fylgismanna sinna úr fyrri umferðinni. Verulegur hluti þess fylgis er óánægjuatkvæði vegna atvinnu- leysis og annarra þjóðfélagsmeina og kemur frá hópum sem venjulega hafa stutt sósíahsta eða kommún- ista. Þeir tryggðu Le Pen sigur í borgum eins og Marsehles, Lille og Le Havre. í síðari umferð er þetta fólk öllu líklegra til að kjósa Jospin en Chirac. Lionel Jospin, forsetaframbjóðandi sósíalista, dáist að „figatelli", sérstökum sperðlum Korsíkumanna, í heim- sókn á markaðinn í Ajaccio, höfuðborg eyjarinnar. Símamynd Reuter Skodanir annarra Aðgerðir eftir Oklahoma „Skyndilegur stuðningur er í þinginu við lagafrum- varp sem byggt er á misskilningi og veitir stjórnvöld- um heimhd th að vísa úr landi útlendingum sem engan glæp hafa framið en sem styrkt hafa samtök sem stjórnvöld skilgreina sem hryðjuverkasamtök. Engar varúðarráðstafanir eru skotheldar. Banda- ríkjamenn eru ekki líklegir til að þola aðgerðir sem eru bæði dýrar og valda óþægindum. Þeir eru einnig nógu klókir til að hafna uppáþrengjandi aðgerðum sem ógna hinu opna samfélagi." Úr forustugrein New York Times 23. april Ökumönnum verði refsað „Ekið er of hratt í íbúðahverfum án þess að nokk- ur tímasparnaður verði fyrir ökumenn. Flest íbúða- hverfi eru ahs ekki skipuiögð með hraðaakstur í huga og því ætti hin almenna regla um að haga skuli akstri eftir aðstæðum að nægja til að auka umferðar- öryggið. En þar sem tilfellið er greinilega annað verð- ur að refsa ökumönnum svo eftir verði tekiö.“ Úr forustugrein Jyllands-Posten 20. april Verndun rafræns pósts „Hugbúnaður sem verndar miðlun upplýsinga á tölvuneti fyrir óboðnum gestum hindrar stjómvöld í að skoða rafrænan póst. Stjórnvöld óttast að upplýs- ingar um glæpsamlegt athæíi sé verndað af slíkum hugbúnaði. Því hafa þau skhgeint hann sem vopn og vhja takmarka dreifmgu hans. En slíkar takmark- anir rekast á einkahagsmuni fyrirtækja og einstakl- inga. Verndunarhugbúnaður er eins og umslögin utan um sendibréf, hann tryggir aö skilaboð nái áfangastað án þess að aörir lesi þau.“ Úr forustugrein New York Times 23. apríl

x

Dagblaðið Vísir - DV

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Dagblaðið Vísir - DV
https://timarit.is/publication/255

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.