Dagblaðið Vísir - DV - 08.09.1995, Síða 14

14
FÖSTUDAGUR 8. SEPTEMBER 1995
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjómartormaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjóri: ELIAS SNÆLAND JONSSON
Fréttastjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjóri: PÁLL STEFÁNSSON
Ritstjóm, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar: ÞVERHOLT111,
blaðaafgreiðsla, áskrift: ÞVERHOLT114,105 RVÍK, SÍMI: 550 5000
FAX: Auglýsingar: 550 5727 - Aðrar deildir: 550 5999
GRÆN númer: Augiýsingan 800 6272. Áskrift: 800 6270
Stafræn útgáfa: Heimasíða: http://www.skyrr.is/dv/
Ritstjórn: dvritst@ismennt.is - Auglýsingar: dvaugl@ismennt.is. - Dreifing: dvdreif©ismennt.is
AKUREYRI: Strandgata 25, sími: 462 5013, blaðam.: 462 6613, fax: 461 1605
Setning, umbrot, mynda- og plötugerö: ISAFOLDARPRENTSMIÐJA HF.
Prentun: ÁRVAKUR HF.
Áskriftarverð á mánuði 1550 kr. m. vsk. Lausasöluverð 150 kr. m. vsk., helgarblað 200 kr. m. vsk.
Fyrir fólkið
Þegar Dagblaðið var stofnað fyrir sléttum tuttugu
árum, var fjölmiðlun frumstæðari en hún er núna.
Prentuðu fjölmiðlamir voru hver fyrir sig að mestu leyti
í þjónustu eins stjórnmálaflokks og ljósvakamiðlamir
vom í þjónustu stjómmálaflokkanna sameiginlega.
Dagblaðinu var í upphafi sett það markmið að þjón-
usta almenning í landinu. Það átti ekki að vera fyrir
neina efnahagslega, menningarlega eða pólitíska yfir-
stétt. Og það átti ekki að verða varðhundur fyrir gróið
valdakerfi í heild eða einstaka hluta þess.
í fyrsta skipti í sögu íslenzkrar fiölmiðlunar var opnað
upp á gátt fyrir alls konar sjónarmið utan úr bæ í einum
og sama fiölmiðli. Lesendabréf urðu fleiri og fiölbreyttari
en áður höfðu þekkzt og kjallaragreinar eftir utanflokka-
höfunda urðu að áhrifamiklum þætti í þjóðlífinu.
Neytendasíða hélt innreið sína í fiölmiðlun. Þar var og
er enn reynt að veita upplýsingar, sem létti almenningi
lífsbaráttuna. Neytendasíðan varð frá upphafi eitt helzta
einkennistákn Dagblaðsins. Það er því vel við hæfi, að
slíkt efni verður nú senn aukið í þessu blaði.
Skoðanakannanir í fiölmiðlum komu til sögunnar með
Dagblaðinu. Þar með hættu talsmenn stjómmálaflokk-
anna að geta haldið fram röngum fullyrðingum um stöðu
flokka sinna í almenningsálitinu. Fólk gat komizt að
hinu sanna án aðstoðar af hálfu sjónhverfingamanna.
Dagblaðið og síðan Dagblaðið-Vísir hefur jafnan lagt
mikla áherzlu á hversdagslegar upplýsingar, sem gætu
komið fólki að gagni. Þessi hversdagslega þjónusta, sem
sumum finnst sumpart vera sparðatíningur, skipar tölu-
vert rými í blaðinu, svo sem verið hefur frá upphafi.
Margt af þessu, sem hér hefur verið rakið, hefur ver-
ið tekið upp í öðrum fiölmiðlum og það með ágætum ár-
angri. Það er fyrst og fremst eðlilegt svar við nýrri sam-
keppni. Þannig hefur sérstaða Dagblaðsins-Vísis orðið
heldur minni en sérstaða Dagblaðsins var fyrst.
Meginlínumar í sérstöðu Dagblaðsins-Vísis eru þó
enn skýrar í samanburði fiölmiðla. Blaðið er sem fyrr
gefið út fyrir litla manninn, almenning í landinu. Það
tekur ekki tillit til valdamanna og valdakerfisins, sem
þeir hafa byggt upp, heldur gætir hagsmuna borgaranna.
Blaðið hefur öðrum þræði verið róttækt og frekt, þeg-
ar það hefur tekið upp mál, sem ráðamönnum hefur mis-
líkað. Hinum þræðinum hefur blaðið verið óhlutdrægt,
ekki gert upp á milli stjórnmálaafla. Það hefur verið
óhlutdrægt án þess að láta stjómmál eiga sig.
Fréttir blaðsins úr heimi stjórnmálanna hafa verið
fréttir, en ekki nýjustu sannanir fýrir stóra sannleikan-
um, sem einkenndu fiölmiðla í landinu áður en Dagblað-
ið kom til sögunnar. Blaðið hefur viljað stunda gagnrýna
óhlutdrægni fremur en hlutlausa og daufa óhlutdrægni.
Blaðið hefur eflzt mikið á tveimur áratugum og getað
búið í haginn fýrir framtíðina. Það á góðan húsakost og
vandaðan tæknibúnað, sem er enn að batna á þessum
dögum. Blaðið er í stakk búið til að takast á við nýjar að-
stæður í breyttri og sumpart nýrri fiölmiðlun.
Mikið er um að vera á DV í tilefni 20 ára afmælis Dag-
blaðsins. Veizluhöld verða í Perlunni síðdegis á morgun,
þangað sem öllum er boðið, er áhuga hafa. Um leið er
verið að vinna að ýmsum breytingum á efni og útliti
blaðsins, sem smám saman munu koma í ljós í haust.
Breytingamar verða í þeim anda, sem upphaflega
markaði blaðinu svipmót þess fýrir tveimur áratugum.
Þær verða í þágu almennra lesenda, litla mannsins.
Jónas Kristjánsson
Pólitískar bombur
Loftárásimar í Bosníu eru hern-
aðarlega marklausar, en pólitískt
nauðsynlegar. Sameinuðu þjóðun-
um og ESB hefur verið skákað til
hliðar, en Bandaríkin sem forystu-
ríki NATO, hafa tekið þá forystu
sem þau hefðu átt að taka fyrir
löngu. Það sem fyrir Bandarfkja-
mönnum vakir, og þá einkum fyr-
ir Clinton forseta, er að losna við
fréttir af vanmætti Bandaríkjanna
og NATO í Bosníu af sjónvarps-
skjám og forsíðum áður en kosn-
ingabaráttan fyrir næsta ár hefst
fyrir alvöru.
Sprengjuárásirnar eiga að láta
lita svo út sem Bandarikin hafi
með hernaðarmætti sínum sprengt
Serba að samningaborði. Það er
einfaldlega ekki rétt. Bandaríkja-
menn hafa lagt fram grundvöll að
friðarsamkomulagi, sem allir
deiluaðilar hafa samþykkt að ræða
frekar. Sáttahorfur eru betri en frá
upphafi stríðsins, en það er ekki
loftárásunum að þakka, þótt látið
sé líta svo út. Tillögur Bandarikja-
manna byggjast á raunsæi, nefni-
lega að Bosníu verði skipt. Viður-
kenning á skiptingu Bosníu er sig-
ur fyrir Serba, ekki ósigur.
Landamæri
Allt frá upphafi hefur stríðið í
Bosníu grundvallast á því, að land-
ið skuli vera heilt og óskipt innan
þeirra landamæra sem Tito ákvað
árið 1944. Gagstætt því sem hamr-
að er á í fréttum hafa friðarsamn-
ingar hingað til strandað fyrst og
fremst á múslímum, vegna þessara
heilögu landamæra og stuðnings
SÞ við Bosníu á grundvelli þeirra.
Kjallarinn
Gunnar Eyþórsson
blaðamaður
Bandaríkjamenn vilja nú að
Serbar fái 49% landsins, en Króat-
ar og múslímar samtals 51. Króat-
ar hafa þegar náð öllu sínu svæði í
Bosníu, þótt hljótt hafi farið.
Semja skal nánar um þessa skipt-
ingu og innri landamæri Bosníu,
og Serbar munu ekki halda öllu
landi sem þeir ráða nú.
Gert er ráð fyrir að sameinaðar
byggðir Serba og Króata fái síðar
völ á því að sameinast Serbíu og
Króatíu. 50 þúsund manna lið
NATO, þar sem Bandaríkin leggja
fram allt að 25 þúsund menn, eiga
að gæta friðarins í 1-2 ár.
Yfirklór
Ef samið verður um síðir á þess-
um nótum, sem eru þær einu sem
mögulegt er að semja á, er ósigur
múslíma staðreynd, hvernig sem
reynt er að breiða yfir það með há-
vaðasömum loftárásum. Það er
villandi að tala um hernám Serba,
þetta eru þeirra eigin byggðir. Það
sem þeir (og Króatar) hafa gert af
óafsakanlegri grimmd er að reka
alla aðra af sínum svæðum. Það
hafa múslímar reyndar ekkert síð-
ur gert. Fyrir bragöið eru þessi
þrjú svæði nú þegar orðin að
miklu leyti „hrein“ sem þau voru
ekki fyrir.
Þetta einfaldar mjög málið. Ný
staða er komin upp, sem gerir
óhjákvæmilegt aö semja á forsend-
um Serba, ef semja á á annað borð.
Loftárásimar eru aðeins yfirklór
NATO, SÞ OG ESB tO að dylja að
þessar stofnanir tóku málið röng-
um tökum frá upphafl.
Gunnar Eyþórsson
„Ný staða er komin upp, sem gerir
óhjákvæmilegt að semja á forsendum
Serba, ef semja á á annað borð.“
Skoðanir annarra
Tími heimilanna
„Tími fyrirtækjanna er liðinn hvað varðar mjúk-
lega skattalega meðhöndlun og tími heimilanna er
að koma. Aðhald og sparnaður er sjálfsagður og eðli-
legur hlutur í ríkisrekstrinum og fjárlagagerðinni
við þær aðstæður sem nú ríkja. Það aðhald mun
óhjákvæmilega að verulegu leyti bitna á þjónustu
við einstaklinga. Stjórnarflokkamir geta því ekki
leyft sér enn einu sinni að auka byrðarnar á launa-
fólki þegar kemur að tekjuhlið fjárlagagerðarinnar .
. . Tekjuöflun getur því ekki byggst á því aö hækka
neyslu- eða tekjuskatt einstaklinga."
Úr forystugrein Timans 6. sept.
Tekjujöfnunin
„Neikvæðu áhrifin viö tekjujöfhun í gegnum
skattkerfið eru einkum þau að með stighækkandi
tekjuskatti dregur úr vilja fólks til að leggja harðara
að sér og vinna meira til að auka tekjumar. Vegna
stighækkandi skattþrepa verður ekkert eftir þegar
upp er staðið og skattar og kostnaður hafa verið
dregnir frá tekjum af aukinni vinnu. Minni hvati til
vinnu af þessum sökum getur dregið úr framleiðni
og hagvexti þegar lengra er litið.“
Sigurður B. Stefánsson i Viðskiptabl. Mbl. 7. sept.
Vantrúin á framtíöina
„Lág verðbólga og hagstætt gengi hefur snúið af-
komu fyrirtækja mjög til betri vegar. Það var ávís-
un á efnahagsbata en hann er nú að fjara út. Það er
vegna þess að þótt fyrirtæki bæti afkomu sína og
greiði niður skuldir þá eru þau ekki að taka ákvarð-
anir um fjárfestingar vegna þess að þau hafa enga
trú á framtíðinni. Á íslandi er ekkert að gerast á
sama tíma og þróunin geysist áfram á sjö mílna
skóm nánast hvar sem litiö er allt í kringum okkur.
ísland er að dragast aftur úr, stöðnunareinkennin
blasa við og vantrúin á framtíðina ýtir undir land-
flótta." Jón Baldvin Hannibalsson i Alþbl. 7. sept.