Þjóðviljinn - 24.12.1958, Blaðsíða 21

Það bar til snemma morguns
einn dag seint á engjaslætti, að
þrír menn gengu heim traðirnar
í Himnaríki. Þetta var fyrir
miðjan morgun og ekki farið að
rjúka á bænum. Þeir gengu svo
heim á stétt, en allar dyr voru
aftur. Hundarnir vöknuðu nú
við mannakoimuna og geltu fyrst
inn í göngum, en þutu svo fram
að hurð og ætluðu að sleppa
sér þegar þeir heyrðu manna-
málið. Komumenn vildu núbíða
þess að fólk komi á fæt.ur og
tóku sér þau sæti sem fyrir
hendi voru þar á hlaðinu á
mykjukláfum og þvælispottum.
í bænum var það til tíðinda
að sánkti Pétur vaknaði fyrstur
við hundgána. Hann settist upp
í snatri og gægðist inn fyrir
stafinn til að sjá hvort María
væri komin ofan, en María svaf
eins og steinn. Pétur kallaði
á hana nokkuð snöggur og sagði
það mundi kominn tími til að
setja upp ketilinn, ef þeir ættu
að fá nokkurt kaffi í dag. Svo
þeytti Pétur brekáninu upp í
horn og rauk framan á, því að
hann sefur alltaf í nærbuxunum
um sláttinn. Hann var nú ekki
seinn á fætur, því ekki var ann-
að en smeygja sér í sokkana
og vestið og binda á sig skóna,
því að Pétur er aldrei nema á
ekium buxum við slátt. Svo setti
Pétur upp kaskeitið og gekk
fram í göngin; þar hastaði hann
á hundana og dró svo loku frá
hurð.
Komumenn risu upp og drógu
sig að dyrunum, þegar þeir
heyrðu að til hurðar var gengið,
og sá sem fyrir þeim var kom
fram fyrir bæjarkampinn ein-
mitt í því sama bili sem Pétur
stakk höfðinu út úr dyrunum
og ætlaði að fara að signa sig.
Pétur nam þvf staðar mað ann'-
an fótinn á þröskuldinum; það
var forn þröskuldur og hár og
yiátulegur til að hvíla fótinn
á. Pétur var í blákembdum
sokkum og með leðurskó á fót-
um, leiruga með vörpunum, og
hafði gleymt að binda ristar-
bandið.
Komumenn buðu nú Pétri
góðan daginn, og tók hann því
mikið alúðlega.
— Hvaðan ber ykkur að, pilta-
kindur? sagði Pétur.
— Við komum hérna sunnan
úr Afriku, sagði sá sem fyrir
þeim var.
— Þá er ykkur bezt að fara
norður í hjáleiguna strax, því
þar verðið þið að lenda hvort
sem er. Hingað kemur enginn
trúboði úr Afríku, eða landa-
leitarmaður, hvort sem hann er
enskur eða þýzkur; þeir fara
allir í hjáleiguna.
— Við erum hvorki þýzkir né
enskir, blessaðir verið þér, sagði
komumaður.
— Hvaðan eruð þið þá? spjn'ði
Pétur.
— Við erum íslendingar, sagði
komumaður.
— Það held ég viti á eitthvað,
JÓLABLAD ÞJÓÐVtLJANS 1958 (21
Kristni
boðnrnir
Saga eltir Þorstein Erlingsson
gera vankaða, eða þá braskara-
menni, sem ekki geta þrifizt
nema á flakki, eins og Stanley
og þig, Broddi. í öðru lagi þarf
til þess samvizkulausa okrara,
sem eru orðnir svo illa kynntir
meðal allra siðaðra þjóða fyrie
svikið brennivín og ónytjugling-
ur að þeir sjá ekki annað ráð
til að losast við vörur sinar en
að kaupa þessa guðs volrfðu
sauði til að svíkja það upp á
villtar þjóðir fyrir fénað þeirra
og muni, einkum fílabein, og
svo drepa Stanley og lians nótar
þessi varnarlausu grey frá kon-
um og börnum, þegar þeir vilja
ekki taka á móti þessu svikna
glysi 'fyrir matbjörg sína. í
þriðja lagi þarf auðtrúa sveita-
menn og þekkingarlaus og hugs-
unarlaus góðmenni til að gefa
fé til þessara vörukaupa og til
að kosta þetta félega ferðalag.
Og farið þið nú allir saman til
/ Málleysingjwn Þorsteins Erlingssonar, sem komu fyrst út árið 1928, eru sex sögur og œvintjr er birzt höfðu í Dýra-
vininum á árunum 1893 til 1916. Hann hafði birt í ritinu eina sögu enn: Prests-Jarp, árið 1897. Hún er að vísu dýrasaga eins
og ævintýrin í ALÍlleysingjum; en hún á tæplega samleið með þeirn — svo ólíkur þeim er stíll hennar og yfirbragð allt.
Áttunda saga Þorsteins er sú sem fer hér á eftir, prentuð í fyrra okióberblaði Sunnanfara 1892 — í sama tölublaði og flutti eftirmæli
hans um Sigurð Vigfússon fornfræðing. Mér er ekki kunnugt, að hún hafi verið prentuð aftur fyrr en nú.
Stíllinn á sögunni ber svip af Gatnanbréfi Jónasar Hallgrímssonar. „Húir" hlutir eru gerðir hversdagslegir, f jarlægir hlutir
nálægir: Jónas lýsti kóngi og drottningu sem íslenzku sveitafólki, Þorsteinn gerir himnaríki að islenzkum sveitabæ. Hinsvegar hafði
þeim skáldunum borið margt á 'milli, ef þeir hefðu fanð að ræða trúboð meðal heiðingja. En þær skoðanir, sem Þor-
steinn lætur Pétur po'stula túlka í sögunni, voru full alvara hans; bréf hans og greinar eru ugglausar heimildir um það.
sagði Pétur, að íslendingar
koma sunnan úr Afríku. Þeir
eru þó vanir að koma
skemmstu leið, þegar þeir eru
búnir að hvolfa undir sér mann-
drápsbollunum og koma svo
húðvotir úr hákarlakjöftunum.
En hvað er að sjá ykkur? Þið
eruð þá ekkert nema beina-
grindurnar eins og þið kæmuð
úr kristniboðsferð eða landaleit,
eða hafa þá hákallarnir farið
svona með ykkur eða marflærn-
ar?
— Nei, minnizt þér ekki á það,
blessaðir verið þér, sagði komu-
maður; fyrst átu Hottintottarnir
það, sem bitastætt var, og svo
kroppuðu ormar og illkvikindi
um hnúturnar. ‘)
— Þá hafa Hottintottarnir séð
biblíuna hjá ykkur, það bregzt
mér ekki, sagði Pétur, því ann-
ars leggja þeir ekki til nokkurs
manns.
— Varla getur það heitið, sagði
beinagrindin, það var einungis
einn umrenningur, sem sá á
hornið á Grútarbiblíunni í mal-
pokaopinu hjá honum Jóa
litla.
1 ) Frá þessu er sagt lítið eitt
öðruvísi í Kristniboðsþætti. Þar
segir svo:
Það voru í þá voðaskörð,
það vantaði á þá ketið;
það höfðu krummar hér á jörð
og Hottintottar étið.
4ft
— Þá hafa þeir étið ykkur í
fylleríi, sagði Pétur, því þið haf-
iS auðvitað byrjað á því að ausa
í þá brennivíni eins og allir aðr-
ir kristniboðar.
— Það var einungis einn átta
potta kútur, sem við létum þeim
eftir, sagði beinagrindin, og eng-
um gat dottið í hug að þeir gætu
orðið fullir af þeim dropa, og
auk þess var brennivínið vatns-
blandað ekki svo lítið.
— Já, það stendur allt heima,
sagði Pétur, biblíur, brennivín
og svo auðvitað byssur, og þá
veit ég 'ekki hvað vantar á að
vera kristniboði, og ef að guð
héldi ekki hendi sinni yfir þess-
um veslingum og leyfði þeim
ekki að éta kristniboðana áður
en þeir eyðileggja þá með
drykkjuskap, ólifnaði og öðrum
óþokkaskap, þá væri öll þessi
skógbörn fyrir löngu dauð.
— Við gerðum þetta allt í bezta
tilgangi, blessaðir verið þér, til
þess að útbreiða kristindóminn
meðal heiðingja, sagði beina-
grindin.
— Nefndu ekki kristindóm,
maður, mér er ekkert orðið leið-
ara en að heyra það orð, því
þetta sem þið eruð að bisa við
a hnoða í heiðingjana, og þið
kallið kristindóm, er ekki líkara
því sem ég og hann Páll hérna
kenndum forðum daga en púki
er prer.ti eða Flóabrýrnar
manna vegum. Þið getið líka
sjálfir séfc ávextina, því hvergi
í heiminum erú unnir jafn-
margir og óþokkalegir glæpir
eins og í þeim löndum, sem þið
kallið bezt kristin, og eins getið
þið séð af skýrslum hins brezka
kristniboðsfélags í Indlandi, að
siðferði heiðingja versnar stór-
um við það að þeir eru skírðir,
og ódæðisverk eru þar flest í
þessum nýskírða hóp.
— Þetta vissum við ekkert um,
sagði beinagrindin, við vissum
einungis að trúboðsfélögin voru
alstaðar og héldum að ísland
eitt gerði ekki neitt að því að
breiða út guðs ríki.
— Nú ætlar mér ekkert að
verða, sagði Pétur. Þó hin
greyin vissu þetta ekki, þá
varst þú þó skyidugur til að
vita það, Broddi. að allir
beztu menn hinna siðuðu þjóða
hata þessi trúboð og spyrna
móti þeim af cÁlum mætti. Þeim
þykir nóg vera myrt af þessum
varnarlausu greyjum, og vilja
ekki láta eyðileggja þá, sem
eftir lifa, með því að kenna
þeim ofdrykkju og óknytti. Og
eí þú þekkir ekki þessi kristni-
boð og landaleitir, þá skal ég
segja þér hvað þau eru, og
hvernig til orðin. Það þarf til
þeirra þrjá hluti eins og her-
brestsins forðum. Það þarf fyrst
guðs vesalinga eða rænuleys-
ingja, sem hringsnúningurinn
utan um helyíti er búinn að
hans Belsibupps í Hjáleigunni,
hér kemur enginn inn fyrir
þröskuldinn af þess konar peyj-
um.
Þetta sagði Pétur af móði,
því hann hafði talað sig heitan.
Þá fór hrollur um beinagrind-
urnar.
— Blessaðir verið þér, sögðu
beinagrindurnar, við villtumst
út í þetta af menntunarleysi og
barnaskap, en ekki af illvilja.
— Ekki nenni ég að beita hörðu
við ykkur, skammirnar ykkar,
af því þið eruð svoddan ræflar,
sagði Ý’étur, en þá verðið þið að
fara niður á jörðina aftur og
vera þar sauðalýs í 20 ár, ef
ykkur þykir það betra.
— Þakka yður auðmjúklega
fyrir, blessaðir verið þér, sögðu
beinagrindurnar. En þurfum við
að vera á nokkurri sérstakri
kind? spurði sá sem fyrir þeim
var.
— Þið megið vera á hvaða
kind sem þið viljið, sagði Pétur,
en þið ættuð helzt ekki að fara
af Suðurnesjum og vera með
engin trúboðsrassaköst.
Þeir kvöddu þá Pétur og
þökkuðu, fyrir sig.
— Farið þið vel og verið skikk-
anlegir, sagði Pétur.
Þá kallaði líka María á hann
og sagði að hún væri búin að
hella á könnuna. Sneri þá Pétur
inn, og lýkur hér frá þeim tíð-
indum að segja.
Húsgagnaverzlun
Benedikts Guðmundssonar s.f.
Laufásvegi 18*A. — Sími 13692
Hefir jafnan fyrirliggjandi nýtízku húsgögn, ljósatæki
og kristalsvörur.