Þjóðviljinn - 30.07.1972, Blaðsíða 8

8. SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Sunnudagur :iO. júli 1972
Menn hafa sjálfsagt veitt þvi
eftirtekt, að sýningar Háskóla-
biós hafa verió mjög til umræðu i
kvikmyndaþáttum Þjóðviljans.
()g svo mun verða framvegis.
Þegar undirritaður hóf kvik-
myndaskrif i Þjóðviljann fyrir
rúmum fjórum árum, var tekið
skýrt fram, að hér væri ekki um
að ræða kvikmyndafræðilega
gagnrýni, heldur fyrst og fremst
kynningu á þvi sem kvikmynda-
húsin sýndu hverju sinni. Sú
stefna var tekin strax i upphafi að
geta aðeins þeirra mynda sem
fram úr þóttu skara. Þýddar hafa
verið greinar úr erlendum tima-
ritum og bókum um nýjar kvik-
myndir og nýja kvikmyrida-
hiifunda til að geÍ2 öriitla mynd af
þvi sem hefur verið að gerast.
Auðvitað er afar erfitt að fjalla
um kvikmyndir og eiga þess ekki
kost að sjá þær. Kn ég hef orðið
var við mikinn áhuga fólks að fá
einhverjar fréttir af nýjum af-
rekum i kvikmyndaheiminum, og
á nieslunni munu birtast greinar
um nýjar myndir einstakra kvik-
myndahöfunda, svo og um nýrri
kvikmyndagerð einstakra landa,
eftir þvi sem ta'kifæri gefast.
Langvarandi söngur manna um
betra kvikmyndaval i Reykjavik
hefur hljóðnað á siðustu misser
um. Hvers vegna? llefur eitthvað
gerzt? Hafa bióstjórar tekið
sinnaskiptum? Það er sannarlega
hart i ári hjá menningarpostul-
um, og Guðlaugur að hætta i
Þjóðleikhúsinu. Hvernig eigum
vér menningarvitar að láta Ijós
vort skina eftir slikar
hörmungar?
Kvikmyndaval bióanna hefur
litið breytzt hvað fjölbreytni
snertir; enn eru bandariskar
myndir alls ráðandi, eins og
reynar viðast hvar á Vestur-
löndum. Það vill að visu þannig
til, að bandarisk kvikmyndagerð
hefur rétt mikið úr kútnum
siðustu árin, en þótt hingað komi
nú sifellt fleiri nýjar myndir, hafa
bióstjórarnir verið einstaklega
lagnir að sneiða hjá ýmsum ung-
um efnisleikstjórum, svo að við
höfum nær algjörlega farið á mis
við þessa endurreisn. En auðvitað
er þetta tilviljun eins og allt
annað i þessum bransa.
Mánudagsmyndir Háskólabiós
hafa satt sárasta hungur kvik-
myndaáhugamanna; ný mynd á
þriggja vikna fresti er betra en
ekkert. Það er ekki óliklegt að
eltir nokkur ár standi Háskólabió
með pálmann i höndunum, er þaö
hefur mótað „smekk” þúsunda
ungmenna, sem verða haröi
kjarninn i hópi kvikmyndahúsa-
gesta framtiðarinnar. Uppgjöf
hinna bióanna er þegar komin i
Ijós, þvi þau hafa selt Háskólabiói
nokkrar myndir sem hingað hafa
verið komnar, en að þeirra dómi
voru ,,bara” mánudagsmyndir.
Hér fer á eftir listi yfir væntan-
legar „mánudagsmyndir”, sem
Háskólabió hefur þegar tryggt
sér, og er ég illa svikinn ef
margar þeirra eiga ekki eftir að
teygja sig yfir aðra daga vikunn-
ar með dúndrandi aðsókn. Þvi
eins og áður sagði hlýtur að koma
að þvi að bióið sýni bara mánu
dagsmyndir og ekkert annað.
Malteusarguöspjalliö, mynd
Pier Pablo Pasolinis frá 1964 er
mánudagsmyndin á morgun.
Þessi bibliumynd marxistans
Pasolinis um byltingamanninn
Krist er svo framúrskarandi, aö
jafnvel kirkjunnar menn hafa
hlaðið hana verðlaunum og talið
einu siinnu Kristsmyndina sem
nokkru sinni hefur verið gerð.
Það var alls ekki ætlun Pasolinis
að gera myndina að sérstöku
verkfæri i höndum kirkjunnar.
Krá þessu og ýmsu öðru varöandi
gerð inyiidarinnar segir Pasolini i
viölali sem mun birtast á kvik-
niyndasiöu Þjóöviljans n.k.
sunnudag.
Háskólabió hefur áður sýnt 3
myndir Pasolinis á mánudags-
sýningum: La liicotta (1962),
þáttur hans i myndinni Rogopag,
þar sem hann hæðist að gerð
bibliu-glansmynda eins og þá
voru svo mjög i tizku. Er Pasolini
gerði þessa hárbeittu satiru var
hann þegar farinn að hugsa um
eigin bibliumynd, og tveim árum
siðar gerir hann Matteusar-
guðspjallið. Þá sýndi bióið fyrstu
mynd Pasolinis. Accattone (1961)
óg Svinastiuna (1969).
M.R. — klúbburinn hefur áður
sýnt Matteusarguðspjallið.
Frakkland.
Næsta mynd verður svo Le
Cincma de Papa (1970) gerð af
Claude Berri. Ég hef séð þessa
dýrlegu mynd, sem lýsir þvi á
gamansaman hátt hvernig Berri
varð sjálfur leikari og leikstjóri.
Áður hefur verið sýnd ein mynd
Berris, „Gamli maðurinn og
strákurinn” (franska kvik-
myndavikan).
Krancois Truffaut á þrjár
myndir á listanum:
Fyrsta mynd hans „Ungur
flóttamaöur” (1959) þar sem
Jean-Pierre Léaud kemur fram
barnungur i hlutverki Antoine
Doinel, sem hefur siðan verið
aöalsöguhetjan i 3 öðrum mynd-
um Truffauts, siðast i „Hættum
hjónabandsins” (1971) sem bióið
sýndi s.l. vetur.
M ississípi”
spennandi sakamálamynd með
Jean- Paul Belmondo og
Catherine Deneuve; myndin er
tileinkuð Alfred Hitchcock.
Villibarniö (1970), Truffaut
leikur sjálfur eitt aðalhlutverkið,
hlutverk læknisins sem tekur að
sér að temja ungan dreng er
finnst úti i skógi þar sem hann
hefur lifað villtur alla ævi. Þessi
mynd hafði mikil áhrif á mig og
vekur upp ýmsar spurningar um
manninn og siðmenninguna.
Tvær myndir eftir Louis Malle:
Þá nýrri, Le souffle.au cooeur
(1971), hef ég séö; án efa ein allra
bezta mynd siðusta ára frá
Frakklandi; um ungan pilt, er
meö kærleiksrikri hjálp
móður sinnar kemst á lagið i
kvennamálum. Hin er Calcutta,
heimildarmynd gerð á Indlandi
1968, mjög forvitnilegt verk.
„Ilnén á Clair” ; nýjasta
mynd Eric Rohmers, en áður
hefur bióið sýnt La
Collectionneuse og Nótt min með
Maud.
Og að lokum Hindirnar (1968),
ein frægasta mynd Claude
Chabrol. Hernámsmörkin (1966),
ótrú eiginkona ( 1968) og
Slátrarinn (1969) hafa allar verið
mánudagsm yndir.
Af þessari upptalingu er ljóst,
að franskir höfundar eru og verða
allvel kynntir i Háskólabiói, en
auk þessa hefur bióið sýnt myndir
Godards og margar fleiri. Þarna
vottar óvart fyrir kerfisbundinni
kynningu á einstökum leik-

a

3. Dodcska-den, Akira Kurosawa
1970.
„Bara
r I igsmym dir”
manuda