Þjóðviljinn - 29.07.1973, Blaðsíða 2

2 SÍÐA — ÞJÖÐVILJINN Sunnudagur 29. júll 1973.
Þaö er sennilega mest aö þakka
greinum i „neöanjaröarblööum”,
aö holienzki svartlistarmaöurinn
M.C. Escher er nú oröinn mjög
þekktur meöal annarra en
víshjdamanna og stæröfræðinga.
Þessi skyndilega frægö lista-
manns, sem virtist fara allt aörar
götur en flest það sem kallaö var
nútfmalist, og var lengst af litt
þekktur meöal almennings,
stafar af þvi hve iist hans er skyld
„ofskynjanastil” nútimans. 1
verkum hans er ekkert eins og
það sýnist vera, en þótt þau virö-
ist fáránleg byggjast þau á lög-
málum stærðfræði og rökfræði.
Escher fæddist í Leeuwarden i
Hollandi 1898 og stundaöi siöan
listnám i Haarlem. En eftir það
dvaldist hann árum saman á
ttalíu og fluttist ekki aftur til
Hollands fyrr en 1937. A þessum
ttaliuárum sinum fór hann aö
gera svartmyndir i heföbundnum
stil, en þær byggðust þó gjarnan á
hrikalcgu perspektífi, og yfir
þeim flestum var mjög draum-
kenndur blær.
Breyti-
leg
form
og hús
sem fá
ekki
staðizt
En þegar Escher sneri heim
breytti hann hins vegar mjög um
stil og hætti aö byggja myndir
sinar á hinum hversdagsiega
raunveruleika. 1 staö þess fór
hann aö gera myndir eftir eigin
hugmyndaflugi; hús sem brutu I
bága viö öll lögmál rúmsins og
gátu hvergi staðiö nema i mynd,
form sem breyttust á ýmsa vegu
t.d. i fiska neöst á myndinni og
fugla efst á henni eða hiuti sem
breyttust i mynd innan myndar-
innar.
A þessum áruin varö Escher
mjög þekktur meðal ýmissa vis-
indamanna og birtar voru greinar
um hann i visindalegum tima-
ritum, enda túlkuðu teikningar
hans mjög skemmtilega ýmsar
mótsagnir og rökfræöilögmál.
Norskur jarðfræðingur, Th.
Rosenqvist, sagði t.d. i brcfi til
Eschcrs: „Mér finnst mynd yöar
„loft og vatn" skýra kenningu
mina betur en cg get sjálfur gert i
rituðu máli”. — En 1972, um það
leyti sem Escher lézt, seldist bók
meö eftirprentunum af myndum
hans i hundrað þúsunda upplagi.
„Loft og vatn” 1938
„Eölur” 1943