Þjóðviljinn - 29.07.1973, Qupperneq 5

Sunnudagur 29. júll 1973. ÞJÓDVILJINN — SÍÐA 5
DirQCiDilljQ
Dauðinn i Feneyjum, stutt
skáldsaga eftir þýzka meistarann
Thomas Mann, hefur reynzt
lifseigari en mörg verk hans
önnur. Hún fjallar um háskalega
ástriðu þekkts rithöfundar,
Aschenbachs,á ungum og dáindis-
friðum pólskum pilti, sem verður
á vegi hans i Feneyjum. Um
þessa sögu hefur Visconti gert
fyrir skömmu fræga kvikmynd og
nú hefur einn fremsti tónsmiður
heimsins, Benjamin Britten, gert
um hana óperu.
Gagnrýnandi The Guardian ber
mikið lof á þetta nýja verk. Það
staðfestir rétt enn einu sinni,
segir hann, djarfa hólmgöngu
Brittens við hefðbundið óperu-
form — hann beitir hiklaust
Vesturþýzkir þingmenn á pornómarkaði I Höfn.
Feneyjum. Gagnrýnandinn hikar
ekki að kalla óperu þessa
um. En nú er á þá hluti minnzt,
að a.m.k. eitt sovézkt skáld sem
Heimurinn býst við miklu af þeim
fundi
Bandarikjanna, sem Nixon hefur
útbúið með ihaldssaman
meitihluta. upp úrskurð þess
efnis, að,,siðgæðisvitund” manna
á hverjum stað sé nóg til að
banna allar kvikmyndir,
leiksýningar, bækur timarit sem
viðkomandi umboðsmenn siðern-
is telja klámfengin og refsa harð-
lega höfundum og sölumönnum.
Þetta þykja mörgum heldur lök
tiðindi: auðvitað er margt i
klámbylgjunni næsta hvimleitt,
enhittersvo liklegast að endur-
vaktar hefðir bandariskrar
hreinlifsstefnu eru liklegar til að
hafa hin leiðinlegustu áhrif á list-
ir. Þessi stefna réði þvi að ýmis
meistaraverk bókmennta voru á
bannlista i landinu áratugum
Ópera um
Dauðann
í Feneyjum
Kveðskapur
um pólitíska
heimsókn
Breyting
gegn
klámbylgjunni
löngum eintölum og kærir sig
kollóttan, þótt næsta litið fari
fyrir ytri atburðum á sviðinu.
Aschenbaeh hefur til dæmir
óperuna á tiu minútna
sjálflýsingu i tólftónaskala. En
þar á undan fer forleikur, sem
sýnir glöggt hve vel það lætur
Britten að skapa músikalskt
andrúmsloft með sparsömum
aðferðum — þar er brugðið upp
tónmynd af mannlifi og húsa i
Nixon og Brézjnéf; hvað er svo
stórvirki, meiriháttar skýrslu um
einsemd mannsins, og hann ber
einnig mikið lof á frammistöðu
Peters Pears i hlutverki Aschen-
bachs.
Eins og að likum lætur hefur
mikið verið skrifað um
nýafstaðna ferð Brézjnéfs flokks-
leibtoga til Bandarikjanna og er
þarmargtá einn veg: að sambúð
sé að batna, friðarhorfur liklega
að eflast og þar fram eftir götun-
gtatt...
Alexander Malinin nefnist hefur
ort kvæði um heimsókn þessa.
Það birtist i vikublaðinu
Literaturnaja gazeta i Moskvu og
heitir „Hin mikla sendiför”. Skal
það þýtt hér á eftir i óbundnu
máli.lesendum til fróðleiks —
allavega er þetta sjaldhafnar-
texti:
Til Ameriku kemur i heimsókn
sendimaður hins vitra flokks
mins.
fyrir velferð og öryggi fólks.
Hann hefur hlotið Leninverðlaun,
þjóðirnar hafa sæmt baráttu-
mann fyrir friði
hinni æðstu viðurkenningu
fyrir mikið framlag til eflingu
friðar.
Ekki er heimsóknin farin til
skrautsýninga
heldur til skapandi, mikilvægs
starfs
til að þær vonir fólks verði að
veruleik
að strið sé rekið burt úr
tilverunni.
Til að hagsmunir landa tengist
saman
fyrr en Sojus og Apollongeimför
að menning og verzlun þróist
til gagns og hagsbóta fyrir aðila.
Hnöttinn þyrstir i frið og framfar-
ir
eins og heita sanda i raka.
Allar þjóðir munu þrýsta hendur
hver annarri
hvað sem árásaröflin segja.
Megi pressan taka undir sem
bergmál.
Friðaráætlunin byrjaði I Kreml
Farnist vel framfaraboðskap
vorum
i nafni friðsældar á jörð
Klámbylgjan svonefnda hefur
farið um öll Vesturlönd af mikl-
um hraða: með hverju ári hefur
þeim kvikmyndum og leiksýning-
um fjölgað sem sýna kynlif
ódulbúið, risið hafa sexklúbbar i
stórum stil með samfarasýning-
um i mörgum tilbrigðum
hræringar kynfæranna hafa verið
festar á litfilmu með visindalegri
nákvæmni og verið seldar
óteljandi blaðasölum.
En nú er skyndilega risin allmiki)
hreyfing gegn pornóinu — sam-
einar hún kirkjunnar menn,
hægrisinna allskonar og jafnvel
fasista.
Þann 21. júni kvað hæstiréttur
saman — eitt frægasta dæmið er
Ulysses eftir James Joyce.
Kvikmyndaframleiðendunum
þykja þessi tiðindi og hin verstu.
Þeir hafa náð til margra áhorf-
enda með kvikmyndum eins og
Siðasti tangó i París og Asfalt-
káboj, þar sem farið er frjálslega
með feimnismálin svokölluðu.
Þeir telja sig vita, að ef þeir verði
sviptir möguleikum til að sýna
eitthvað sem bragðmeira er en
sjónvarpsmyndir, þá muni þeir
alls ekki geta dregið fólk frá
heimilisskerminum.
Giinther Willms, hæstaréttar-
dómari i Vestur-Þýzkalandi vill
að sínir landsmenn fari sömu leið
og bandariskir. Hann segir að
,,við verðum að hafa hugrekki til
að banna opinberar sýningar á
sexi en gefa yfirvöldum kost á að
búa til öryggisventil með þvi að
leyfa það á vissum lokuðum
stöðum eins og á Heeperbahn i
Hamborg.
Svipaðar raddir eru á ferð i
Bretlandi. Þar hefur verið
stofnað félag sem heitir „Hátið
Ijóssins” og heimtar að menn
ráðist undir kristnum fánum i
krossferð gegn „hommum, öfug-
uggum, graðnöglum og vinstri-
köngulóm”. Meira að segja i
Danmörku hafa 49 af 50 sexklúbb-
um orðið að loka.
Upphaf þessarar andpornó-
hreyfingar er rakið til banda-
riskrar kvikmyndar. Er þetta
kynósa gamanmynd sem nefnist
„Deep Throat” — fjallar hún um
konu eina, sem uppgötvar það
sér til mikillar skemmtunar, að
hún er með klitoris i kokinu. I
myndinni eru 15 rúmsenur I stil
við „hart” klám og kemur þar
fyrir nokkurnveginn allt það sem
karl og kona geta aðhafzt i sam-
einingu. Mynd þessi þótti mörg-
um bráðskemmtileg — og öðrum
svo skelfileg að þeir hafa skorið
upp herör.