Þjóðviljinn - 16.05.1976, Blaðsíða 16

Þjóðviljinn - 16.05.1976, Blaðsíða 16
Ifi SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Sunnudagur 16. mai 1976. Umsjón: Magnús Rafnsson og Þröstur Haraldsson Þeir timar eru löngu iiönir, þegar islenskir táningar skiptust i tvær fjandsamlegar fyikingar — aödáendur bitianna og aödáendur Stones. Samt eru þessar kempur enn aö. Sem ein- staklingar vekja bitlarnir tölu- veröa lukku, og rifandi sala er alit I einu oröin á gömlu iummunum þeirra. Stones halda hins vegar enn hópinn, trylla æskulýðinn á hljómieik- um, gefa út miljónaplötur og eru i efstu sætum langflestra dálka í vinsæidakosningum. Hvað eru Stones? Andstætt súkkulaði- drengjunum frá Lifrarpolli voru Rolling Stones frá upphafi tákn fyrir uppreisnargjörn ung- menni. Meðan bitlarnir báðu stúlkunasina sætt um að halda i höndina á sér, höfðu Stones öllu minni umbúðir um kynhvötina, — voru opinskáir i textum og fluttu taktfasta, holdlega tön- list. Uppreisnarblærinn á Stones fólst ekki bara í ögrandi fram- komu, heldur settu þeir upp „verkalýðssvip”, fluttu tónlist ættaða frá svertingjum Ameriku og létu i ljós litla virð- ingu fyrir borgaralegu þjóð- félagi og helgum stofnunum þess. Þannig urðu þeir eins- konar tákn fyrir vaxandi óróa meðal ungs fólks. En allt fram streymir, og Stones urðu með timanum eins og hvert annað stuðband á markaðnum. Um 1968 „endur- fæddust” þeir. Þeir fengu sér ný'jan framleiðanda og tónlist þeirra varð töluvert brattari en hún hafði veriö um skeið. 1 stað ástar, kynlifs og sýruróman- tikur setti félagslegur boðskap- ur svip á texta þeirra á timabili. Stúdentauppreisninni var flutt lof i „Street fighting man” og sunginn óður til verkalýðsins i fjölmörgum lögum „Beggars Banquet”, sem er ein albesta LP-plata þeirra. Upp úr þvi urðu Stones að goðsögn á nýjan leik, ekki sist i kringum hljóm- leikahald. Tónleikar þeirra urðu stöðugt vandaðri sem „show”, og þar var gælt miskunnarlaust við nýja imynd Stones, sem tákn og útsendara djöfulsins. Tónlistarlega ná þeir há- punkti á þessum árum 1968-1972, en á tveim siðustu plötum þeirra, Goat's Head Soup og Its only Rock and Roll hefur gætt töluverðrar þreytu og endur- tekningar. Black and Blue Það kemur þvi þægilega á óvart að töluverðs krafts og ný- sköpunar gætir á Black & Blue, , þó að platan sé ekki nógu heild- stæð til að jafnast á við það besta sem þeir hafa áöur gert. Söngurinn er þó jafnvel enn A meðan Mick Jagger sér um hoppið og sönginn, er Keith Richard maöurinn á bak viö tónlist Roliing Stones. Gamlir drengir í toppformi betri en áður. Ekki þarf að fara orðum um Mick Jagger, en á óvart kemur, hve mikið er um góðar raddanir og samsöng. Mick og Keith tekst vel upp samaniMemory Motel, og Billy Preston og Mick gera frábæra hluti i Melody. Þósvoenginn fastur maður sé i stað Mick Taylor á plötunni (en Taylor hætti i Stones fyrir meira en ári) kemur það ekki niður á gitarleik. Þrir menn skiptast á um þessa hlið málsins og Keith Richard sýnir þar, að hann getur fengið flesta sæmilega gitarleikara til að falla inn i Stones-sándið. Keith á sjálfur frábæra hluti t.d. i Crazy Mama, og Wayne Perkins og Harvey Mandel eiga prýðilega sólókafla. Nokkru siðri er hins vegar Ronnie Wood, þótt Stones hafi fyrir nokkru ráðið hann sem fastan arftaka Mick Taylor. Fleiri hljóðfæraleikarar koma við sögu, og má fræðast um framlög þeirra á pokanum utan um plötuna, sem gefur óvenju greinargóðar upplýsingar. Það er til litils að fjaUa um frammi- stöðu þeirra, — þeir eru fyrst og fremst partar af þeirri tón- listarheild, sem Jagger-Richard hafa hannað. Black & Blue er ekki í jafn heildstæðum stil og sumar fyrri plötur Stones. Annars vegar eru lög sem minna á ýmis fyrri skeið, hins vegar eru nýjungar og tilraunir sem leita i ýmsar áttir. Þau lög sem eru i klassiskum Stones-stil, samsvara mörgu af þvi besta sem þeir hafa áður gert. Þannig minnir Memory Motel á það besta á Goat's Head Mick getur lika verið sætur og höfðaö til vissra tauga i báöum kynjum. Soifl) (einkum 100 Years Ago) , en Crazy Mama ogHand of Fate á hápunkt Stones 1968-72. Tilraunastarfseminn er mis- jöfn að eðli og gæðum, Reggae-lagið Cherry oh Baby tekur maður mátulega alvar- lega, og Fool to Cry er bara ein af þessum ballöðum. Það getur verið að Hot Stuff sé mis- heppnað discolag, en a.m.k. eru þar smekklegar krúsidúllur og þessi gamli Stones^sjarmi. Billy Preston hjálpar Stones aö fá svört jass-sciul áhrif i tónlistina, i laginu Melody. Þar gerir hljómsveitin tilraun sem tekst frábærlega. Besta lagið á plötunni. Textarnir á þessari plötu eru ekki jafn sláandi góður kveðskapur og áður heyrðist frá Stones. Hins vegar er ánægju- legt að þeir hafa, eftir nokkurt hlé, endurvakið rennusteinstil- finninguna”, þ.e. þeir syngja fyrir munn hins snauða, ekki verkamannsins heldur tötraör- eigans og bóhemsins. Það er óþarfi að orðlengja það frekar. Platan er góð, en hún er ekki samstæð og segir litið um það á hvaða leið Stones eru. Til þess að vita það verðum við bara að biða eftir næstu plötu. Varan verður að vera i umbúðum Annars segja plötur ekki nema hálfa söguna um Stones. Þeir eru kannski fyrst og fremst sviðsfyrirbæri og á þaulskipu- lögðum, iburðarmiklum hljóm- leikum byggjast þær þjóðsögur, sem halda Rolling Stones á toppnum enn, eftir næstum 15 ára úthald. P o p p s p ek ú 1 a n t a r og framkvæmdastjórar Lista- hátiðar hafa alla tið svikið islenska æsku um að fá að sjá undrið gerast i Laugardalshöll- inni. Að sj.á Mick Jagger dansa á við besta listdansara og fimleikamann itvo tlma og hafa allan salinn á valdi sinu — með dyggri aðstoð bandsins. Menn hafa varla áttað sig á fyrirbær- inu poppmenning, ef þeir hafa aldrei upplifað hljómleika ein- hverrar topphljómsveitar, og þar standa fáir eða engir Stones á sporði. Það er dálitið athyglisverð pæling, hve popp er að litlu leyti tónlist en að miklu leyti framkoma. Hljómsveitir senda ekki bara frá sér plötur, þær eru jafnframtimynd, semersköpuð á hljómleikum og i fjölmiðlum. Poppið er orðið mjög háþróuð vara, i gylltum og glæsilegum umbúðum, sem stöðugt vaxa i hlutfalli við innihaldið. Að sama skapi aðlagast innihaldið að umbúðunum. — Þannig er greinilegt, að Stones semja og flytja lög inn á plötur að mjög miklu leyti út frá væntanlegum flutningi á hljómleikum, sbr. Cherry oh Baby á Black & Blue. Poppið er aðeins að litlu leyti list, það er framleiðsla á tisku- varningi með tilheyrandi aug- lýsingaskrumi og ímyndasköp- un. Yfirleitt er útkoman álika banalt fyrirbæri og tiskukjólar og tiskuklipping, en stundum verður blandan svolitið skemmtileg, og þá er ég að hugsa um Stones. Þó að mörg fyrirbæri poppsins séu bara um- búðir utan um ekki neitt, þá hafa hinar glæsilegu umbúðir ekki enn þá tæmt allt innihald i fyrirbærinu Rolling Stones. Þessir strákar hefðu eflaust getað orðið góðir listamenn, en þeir völdu þá leið að vera 20% listamenn og 80% sjóbissness- menn, og það verður að dæma þá sem slika. Skelfileg fáfræði Klásúlna Klásúlum hefur borist eftir- farandi bréf frá Róbert Guð- finnssyni á Siglufirði, en það er reyndar stilað til einnar ákveð- innar klásúlu, Þrastar Haralds- „Kæri félagi. I Klásúlum þann 28. mars tal- ið þið um „áhrifasvæði” hljóm- sveita. Mér finnst þið skelfilega fáfróðir um landsbyggðar- hljómsveitir og hvað þá um ,,á- hrifasvæði” þeirra. Ég minnist þess t.d. bara einu sinni að B.G. og Ingibjörg hafi komið norður i Skagafjörð og Ingimar Eydal hefur ekki farið langt út fyrir senuna í Sjallanum nema þegar hann hefur skroppið suður til að gera grútlélegar plötur eða enn- þá lélegri sjónvarpsþætti. Nei, hér fyrir norðan eru til mun betri hljómlistarmenn og vil ég þá fyrst benda á hljóm- sveitina Gauta frá Siglufirði sem hef ur valinn mann i hverju rúmi en þið-þekkið það nafn lik- lega ekki nema i sambandi við lög eins og t.d. öldur risa eða einhverju álika sem tilheyrir lortiðinni. Svo eiga sauðkrækl- ingar lika ágæta hljómlistar- menn eins og t.d. Geirmund og hina bráðefnilegu hljómsveit Fræ sem á liklega eftir að láta mikið frá sér heyra. Hér geturðu séð kæri félagi að það hefur verið tóm rökleysa sem þú segir um áhrifasvæði B.G. og Ingimars Eydal. Og svona að lokum finnst mér þó Bob Dylan sé frábær hljóm- listarmaður og Steinar Berg mikill umboðsmaður að þú megir ekki gera þá of pláss- freka á þessari einu siðu sem þið hafið til umráða. Með kærri kveðju Róbcrt Guðfinnsson Hliðarvegi 6 Siglufirði. Satt segirðu félagi Róbert, fá- fræði Klásúlna um tónlistarlif á landsbyggðinni er átakanleg enda þær allar uppvaxnar á mölinni og fara vart upp fyrir Elliðaár nema i neyðartilvik- um. Auk þess sem fréttaritara- netið er ansi götugt. 1 þessu til- viki var byggt á heimild sem virðist ekki ýkja áreiðanleg og skal henni hlift við nafnbirtingu. I Þeim mun meiri ástæða er til að fagna bréfum sem þinu til að rétta hlut landsbyggðarinnar og væri óskandi að meira heyrðist frá lesendum um það menning- arlif sem þar er lifað. Hvað varðar þá félaga Bob Dylan og Steinar Berg þá var það aldrei meiningin að gera siðuna að einkamálgagni þeirra. Tilviljun ein réði þvi að þeir breiddu sig svo mjög yfir hana.' Vonandi tekst okkur að bjóða upp á eitthvað fleira i framtiðinni. Það er allavega á stefnuskránni. Klásúlur

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.