Þjóðviljinn - 16.05.1976, Blaðsíða 16

I6SIDA — ÞJÓÐVILJINN Sunnudagur 16. mai 1976.
Þeir tlmar eru löngu liðnir,
þegar islenskir táningar
skiptust í tvær fjandsamlegar
fylkingar — aödáendur bitlanna
og aodáendur Stones. Samt eru
þessar kempur enn aö. Sem ein-
slaklingar vekja bitlarnir tiilu-
veröa lukku, og rlfandi saia er
ailt I einu orðin á gömlu
lummunum þeirra. Stones
halda hins vegar enn hðpinn,
trylla æskulýðinn á hljómleik-
um, gefa út miljónaplötur og
eru i efstu sætum langflestra
dálka i vinsældakosningum.
Hvað eru Stones?
Andstætt súkkulaði-
drengjunum frá Lifrarpolli voru
Rolling Stones frá upphafi tákn
fyrir uppreisnargjörn ung-
menni. Meðan bitlarnir báðu
stúlkuna sfna sætt um að halda I
höndina á sér, höfðu Stones öllu
minni umbúðir um kynhvötina,
— voru opinskair i textum og
fluttu taktfasta, holdlega ttín-
list. Uppreisnarblærinná Stones
fólst ekki bara í ögrandi fram-
komu, heldur settu þeir upp
„verkalýðssvip", fluttu tónlist
ættaða frá svertingjum
Ameriku og létu í ljds litla virð-
ingu fyrir borgaralegu þjóð-
félagi og helgum stomunum
þess. Þarihig urðu þeir eins-
konar tákn fyrir vaxandi óróa
meðal ungs fólks.
En allt fram streymir, og
Stones urðu með ttaianum eins
og hvert annað stuðband á
markaðnum. Um 1968 „endur-
fæddust" þeir. Þeir fengu sér
nýjan framleiðanda og tónlist
þeirra varð töluvert brattari en
hún hafði verið um skeið. 1 stað
ástar, kynlifs og sýruróman-
tikur setti félagslegur boðskap-
ur svip á texta þeirra á timabili.
Stúdentauppreisninni var flutt
lof i „Street fighting man" og
sunginn óður til verkalýðsins i
fjölmörgum lögum „Beggars
Banquet", sem er ein albesta
LP-plata þeirra. Upp úr þvi
urðu Stones að goðsögn á nýjan
leik, ekki sist i kringum hljóm-
leikahald. Tónleikar þeirra urðu
stöðugt vandaðri sem ,,show",
og þar var gælt miskunnarlaust
við nýja imynd Stones, sem tákn
og útsendara djöfulsins.
Tónlistarlega ná þeir há-
punkti á þessum árum 1968-1972,
en á tveim siðustu plötum
þeirra, Goat's Head Soup og Its
only Rock and Roll hefur gætt
töluverðrar þreytu og endur-
tekningar.
Black and Blue
Það kemur þvf þægilega á
óvart aö töluverös krafts og ný-
sköpunar gætir á Black & Blue, ,
þo að platan sé ekki ndgu heild-
stæð til að jafnast á við það
besta sem þeir hafa áður gert.
Söngurinn er þó jafnvel enn
A meðan Mick Jagger sér um hoppið og sönginn, er Keith
Richard maðurinn á bak við tónlist Rolling Stones.
Gamlir
drengir í
toppformi
Mick getur lika verið sætur og höfðað til vissra tauga I báðum
kynjum.
betri en áður. Ekki þarf að fara
orðum um Mick Jagger, en á
óvart kemur, hve mikið er um
góðar raddanir og samsöng.
Mick og Keith tekst vel upp
saman iMemory Motel, og Billy
Preston og Mick gera frábæra
hluti i Melody.
Þtísvoenginn fastur maður sé
i stað Mick Taylor á plótunni
(en Taylor hætti i Stones fyrir
meira en ári) kemur það ekki
niður á gitarleik. Þrir
menn skiptast á um þessa
hlið málsins og Keith
Richard sýnir þar, að hann
getur fengið flesta sæmilega
gitarleikara til að falla inn i
Stones-sándið. Keith á sjálfur
frábæra hluti t.d. i Crazy
Mama, og Wayne Perkins og
Harvey Mandel eiga prýðilega
sólókafla. Nokkru síðri er hins
vegar Ronnie Wood, þótt Stones
hafi fyrir nokkru ráðið hann
sem fastan arftaka Mick
Taylor.
Fleirihljóðfæraleikarar koma
við sögu, og má fræðast um
framlög þeirra á pokanum utan
um plötuna, sem gefur óvenju
greinargóðar upplýsingar. Það
er til Htils að fjaúa um frammi-
stöðu þeirra, — þeir eru fyrst og
fremst partar af þeirri tón-
listarheild, sem Jagger-Richard
hafa hannað.
Black & Blue er ekki i' jafn
heildstæðum stil og sumar fyrri
plötur Stones. Annars vegar eru
lög sem minna á ýmis fyrri
skeið, hins vegar eru nýjungar
og tilraunir sem leita í ýmsar
áttir.
Þau lög sem eru i klassiskum
Stones-stD, samsvara mörgu af
þvi besta sem þeir hafa áður
gert. Þannig minnir Memory
Motel á það besta á Goat's Head
Soup (einkum 100 Years Ago) ,
en Crazy Mama ogHand of Fate
á hápunkt Stones 1968-72.
Tilraunastarfseminn er mis-
jöfn að eðli og gæðum,
Reggae-lagið Cherry oh Baby
tekur maður mátulega alvar-
lega, og Fool to Cry er bara ein
af þessum ballöðum. Það getur
verið að Hot Stuff sé mis-
heppnað discolag, en a.m.k. eru
þar smekklegar krúsídúllur og
þessi gamli Stones-sjarmi. Billy
Preston hjálpar Stones að fá
svört jass-sóul áhrif i tónlistina,
i laginu Melody. Þar gerir
hljomsveitin tilraun sem tekst
frábærlega. Besta lagið á
plötunni. Textarnir á þessari
plötu eru ekki jafn sláandi góður
kveðskapur og áður heyrðist frá
Stones. Hins vegar er ánægju-
legt að þeir hafa, eftir nokkurt
hlé, endurvakið rennusteinstil-
finninguna", þ.e. þeir syngja
fyrir munn hins snauða, ekki
verkamannsins heldur tötraör-
eigans og bóhemsins.
Það er óþarfi að orðlengja það
frekar. Platan er góð, en hún er
ekki samstæð og segir litið um
það á hvaða leið Stones eru. Til
þess að vita það verðum við
bara að biða eftir næstu plötu.
Varan verður að
vera i umbúðum
Annars segja plötur ekki
nema hálfa söguna um Stones.
Þeireru kannski fyrst og fremst
sviðsfyrirbæri og á þaulskipu-
lögðum, iburðarmiklum hljóm-
leikum byggjast þær þjóðsögur,
sem halda Rolling Stonés á
toppnum enn, eftir næstum 15
ára úthald.
Poppspekúlantar og
framkvæmdastjórar Lista-
hátiðar hafa alla tið svikið
islenska æsku um að fá að sjá
undrið gerast i Laugardalshöll-
inni. Að sjá Mick Jagger dansa
á við besta listdansara og
fimleikamann Itvo tíma og hafa
allan salinn á valdi sinu — með
dyggri aðstoð bandsins. Menn
hafa varla áttað sig á fyrirbær-
inu poppmenning, ef þeir hafa
aldrei upplifað hljómleika ein-
hverrar topphljómsveitar, og
þar standa fáir eða engir Stones
á sporði.
Það er dálítið athyglisverð
pæling, hve popp er að litlu leyti
tónlist en að miklu leyti
framkoma. Hljómsveitir senda
ekki bara frá sér plötur, þær eru
jafnframtímynd, semersköpuð
á hljómleikum og i fjölmiðlum.
Poppið er orðið mjög háþróuð
vara, i gylltum og glæsilegum
umbúðum, sem stöðugt vaxa i
hlutfalli við innihaldið. Að sama
skapi aðlagast innihaldið að
umbúðunum. — Þannig er
greinilegt, að Stones semja og
flytja lög inn á plötur að mjög
miklu leyti út frá væntanlegum
flutningi á hljómleikum, sbr.
Cherry oh Baby á Black & Blue.
Poppib er aöeins að litlu leyti
list, það er framleiðsla á tisku-
varningi með tilheyrandi aug-
lýsingaskrumf og imyndasköp-
un. Yfirleitt er útkoman álika
banalt fyrirbæri og tiskukjólar
og tiskuklipping, en stundum
verður blandan svolitið
skemmtileg, og þá er ég að
hugsa um Stones. Þó að mörg
fyrirbæripoppsins séu bara um-
búðir utan um ekki neitt, þá
hafa hinar glæsilegu umbúðir
ekki enn þá tæmt allt innihald I
fyrirbærinu Rolling Stones.
Þessir strákar hefðu eflaust
getað orðið góðir listamenn, en
þeir völdu þá leið að vera 20%
listamenn og 80% sjóbissness-
menn, og það verður að dæma
þá sem slika.
Skelfileg fáfræöi Klásúlna
Klásúlum hefur borist eftir-
farandi bréf frá Róbert Guð-
finnssyni á Siglufirði, en það er
reyndar stilað til einnar ákveð-
innar klásúlu, Þrastar Haralds-
sonar.
,,Kæri félagi.
1 Klásúlum þann 28. mars tal-
ið þið um „áhrifasvæði" hljóm-
sveita. Mér finnst þið skelfilega
fáfróðir um landsbyggðar-
hljómsveitir og hvað þá um ,,á-
hrifasvæði" þeirra. Ég minnist
þess t.d. bara einu sinni að B.G.
og Ingibjórg hafi komið norður i
Skagafjörð og Ingimar Eydal
hefur ekki farið langt út fyrir
senuna i Sjallanum nema þegar
hann hefur skroppið suður til að
gera grútlélegar plötur eða enn-
þá lélegri sjónvarpsþætti.
Nei, hér fyrir norðan eru til
mun betri hljómlistarmenn og
vil ég þá fyrst benda á hljóm-
sveitina Gauta frá Siglufirði
sem hefur valinn mann i hverju
rúmi en þið-þekkið það nafn lik-
lega ekki nema i sambandi við
lög eins og t.d. öldur risa eða
einhverju álika sem tilheyrir
fortiðinni. Svo eiga sauðkrækl-
ingar lika ágæta hljómlistar-
menn eins og t.d. Geirmund og
hina bráðefnilegu hljómsveit
Fræ sem á liklega eftir að láta
mikið frá sér heyra.
Hérgeturðu séð kæri félagi að
það hefur verið tóm rökleysa
sem þú segir um áhrifasvæði
B.G. og Ingimars Eydal. Og
svona að lokum finnst mér þó
Bob Dylan sé frábær hljóm-
listarmaður og Steinar Berg
mikill umboðsmaður að þú
megir ekki gera þá of pláss-
freka á þessari einu siðu sem
þið hafið til umráða.
Meðkærrikveðju
Róbert Guðf innsson
Hllðarvegi6
Siglufirði.
Satt segirðu félagi Róbert, fá-
fræði Klásúlna um tónlistarlif á
landsbyggðinni er átakanleg
enda þær allar uppvaxnar á
mölinni og fara vart upp fyrir
Elliðaár nema i neyðartilvik-
um. Auk þess sem fréttaritara-
netið er ansi götugt. 1 þessu til-
viki var byggt á heimild sem
virðist ekki ýkja áreiðanleg og
skal henni hlift við nafnbirtingu.
Þeim mun meiri ástæða er til
að fagna bréfum sem þinu til að
rétta hlut landsbyggðarinnar og
væri óskandi að meira heyrðist
frá lesendum um það menning-
arlif sem þar er Hfað.
Hvað varðar þá félaga Bob
Dylan og Steinar Berg þá var
það aldrei meiningin að gera
siðuna að einkamálgagni
þeirra. Tilviljun ein réði þvi að
þeir breiddu sig svo mjög yfir
hana.* Vonandi tekst okkur að
bjóða upp á eitthvað fleira i
framtiðinni. Það er allavega á
stefnuskránni. Klásúlur