Þjóðviljinn - 04.07.1976, Page 3

Þjóðviljinn - 04.07.1976, Page 3
Sunnudagur 4. júlí 1976 ÞJÓDVILJINN — SÍÐA :i Ljóð Einars Braga fá frábæra dóma í Svíþj óð EiMr uragi pásvenska \ \$\MV ““r ''' „-l'osten Sb-.el'íí.6/- * Pllar vásterifrán «a ici. us/^U320 Jsland i vára hjartanj Einar Bragis dikter \ Eins og getið hefur verið frétt- um, gaf Bo Cavefors Bokförlag i Sviþjóð nýlega út ljóðabókina Pil- ar av ljus (Ljósörvar) eftir Einar Braga i sænskri þýöingu eftir Inge Knutsson. Bókinni hefur verið frábærlega vel tekið. Daginn eftir útkomu hennar var i sænska útvarpinu hálftima dagskrá undir nafninu Pilar av ljus, þar sem eingöngu var fjallaö um ljóðlist Einars Braga og Clafs Jóhanns Sigurðs- sonar, rætt við höfundana og lesið úr ljóðum þeirra. Fyrstu ritdómar sænskra blaða um bók Einars Braga hafa nú borist til landsins. í Arbetarbladet skrifar Kenn- eth Jonsgárden undir fyrir- sögninni: „tsland i hjörtum vor- um’LHann ber i upphafi mikið lof á þýðandann, segir verk hans vera i háum gæðaflokki, heldur siöan áfram: „Nafn Einars Braga er vel þekkt langt utan við stormbarða'r strendur Islands... Sjálfur kveöst hann jafnan hafa verið verkasmár við ljóöagerð: talið vel, ef sér auðnaöist aö yrkja eitt frambærilegt ljóð fyrir hvert ár ævinnar. Þegar aö er gáð, er það allt annað en lágt markmið. Bækurnar hafa sem sagt hvorkí komiö ýkja þétt né verið þykkar, en efni þeirra er mikilsháttar og býr yfir innri þrótti, sem gefur skáldskap hans almennt gildi langt utan Islands. Svo er einnig um ljóð, sem bera þó staðbund- inn blæ, eins og þessi litla fimm- henda: Kvöldsnekkja snjóhvit. Snortið oddrauðum vængjum silfurfljót svefnhljótt. Sytrandi dropum teiur cilifðin stundir okkar. Maöur les ljóðið á ný og sér ljóslega, hvernig öldur þess fær- ast næstum ógreinilega út yfir stærri teig af veruleika vorum, sem er einnig veruleiki Einars Braga. Þannig á ljóðlist að vinna. fslendingar eru fámenn þjóó með marga rithöfunda, sem þrá- faldlega taka þátt i átökum um málefni þjóðarinnar. Þegar Ein- ar Bragi varð stúdent 1944, var ekki langt i 17. júni, daginn sem islenska lýðveldið var endurvakið á Þingvöllum. Það var dýrmæt stund fyrir Einar Braga og alla hina endurfæddu þjóð. Einar Bragi hefur alla tið unnið tslandi. Hann er harðskeyttur andstæöingur herstöðvarinnar i Keflavik: virkis bandariskrar hernaðarstefnu á Islandi. Meðan herstööin er i landinu, njóta is- lendingar ekki frelsis i raun: hún er þeim sifelld ógnun. önnur ógn stafar frá ameriskri menningu, sem dreift er um landið með sjón- varpi og útvarpi. Það nægir ekki að byrgja úti sjónvarpsgeislann. Þetta veit Einar Bragi. Lesiö til dæmis Ættjarðarljóð ... Þar felst mikið að baki ljóölinum, sem ó- brotnar virðast við fyrstu sýn... Ég má ekki gleyma að geta þess , að Pilar av ljus er rikulega mynd- skreytt bók...Það er náinn vinur Einars Braga i listinni, Hörður Agústsson, sem gert hefur hinar mörgu og ágætu myndir.” „örvar að vestan” nefnist rit- dómur eftir Gunnars Irbe I Göte borgs Handels- och Sjöfartstidn- ing. Hann segir: „Pilar av ljus heitir litið ljóða- val eftir islendinginn Einar Braga... Það er bók, sem ég vildi óska að allir ljóðaunnendur öfluöu sér meðan hana er enn að finna innan um allt hitt á borðum bókabúðanna: ég var búinn að hafa af henni mikla gleði, áður en þetta var ritað, og á eftir að gripa til hennar aftur við og við ... Hér gefst ágætt færi á innsýn i heim islenskrarljóðlistar, þegar hún er sem best og mest einkennandi, að minnsta kosti fyrir þau nýmæla- skáld af kynslóð Einars Braga, sem brutust undan fargi stein- runninnar hefðar, án þess að leggja alla ljóðerfðagripi að jöfnu ogkasta þeim i glatkistuna.”-Rit- dómarinn vitnar i ljóöiö Dags- komu, sem fjallar um lýöveldis- tökuna þegar „nóttin dó i jökul- inn”og ungar hendur komu „fram úr skýjum, seildust inn i brjóstið og drógu lokur frá hurð- um, svo dagsbirtan fengi rekið myrkrið á flótta”. Siöan heldur hann áfram: „Mörgum islensk- um menntamanni hefur þótt sem siðaristundir þess morguns væru ekki eins bjartar: erlend herseta og ógnun frá erlendri gervi- menningu hafa gert þá æfa, og Einar Bragi er meðal þeirra sem mótmælt háfa fyllstum rómi — einnig i ljóðum sinum. En hann hefur kunnað með að fara og aldrei gert ljóðlist sina að slag- orðaskvaldri. Um hvað sem hann yrkir, vakir listrænn heiðarleiki hans ævinlega yfir, að hluttakan leiði ekki til bandalags við hina glamurkenndu yfirborðsmenn- ingu. Það er til slikrar staö- festu sem lifandi menning sækir mátt sinn, á slikum grunni bygg- ist andspyrnan gegn þvi sem ógn- ar með svipleysi og útrýmingu”. 1 Göteborgs-Posten skrííar Eric S. Alexandersson um ljóðabækur þeirra Einars Braga og Ölafs Jó- hanns Sigurðssonar undir sam- eiginlegri fyrirsögn: lslenskar raddir”. Hann segir: „Einar Bragi leggur mesta rækt við prósaljóð; stundum eru það löng og viðfeðm ljóð, þar sem hann gefur af örlæti á báðar hendur sambland af náttúru- skynjun.ihugunum aöstæðulýsing- um. Hann talar við náttúruna eins og barn, lifir i henni, svo að skilin milli þeirra þurrkast allt að þvi út, ber fram spurnir óbundnar tima og er næmur á hræringu hinnar minnstu lifveru. En einnig i smáljóðunum, sem minna eins og sum af ljóðum Ólafs Jóhanns á gamla kinverska ljóðlist, er á- þreifanlegt lif og hreyfing...” Sem dæmi um það birtir rit- dómarinn ljóðið Eins og ævi manns; segir siðan: „Hér er sem sagt hinn sérkennandi angurværi eyðileiki, jafnt hið ishreina sem hið upprunalega og fagurferska, sem oft leikur um ljóðheim Ein- ars Braga og frá honum stafar. 1 flestum hinna ljóðanna gengur umkomulausa litla manneskjan um heiminn með spurnir sinar, heilabrot sin. Hugurinn ber hana hraðfluga að viðustu sjóndeildar- hringjum, þótt sálin sé bundin við jörðina, við allt hið harðhnjósku- lega, þar sem mikilsverðustu hlutir speglast i hinu smáa. t sumum ljóöanna er raunsæi, sem gefur þeim sérstakt gildi, gerir þau tilgangsrik, ef svo mætti segja. Einar Bragi beitir ekki háfleygum táknum. en þau sem hann notar eru traust og haldgóð... Einar Bragi er ósvik'.ð ijóð skáld. Hann syngur hugprúör hjarta þótt sáin hryggis. og er viðfelldinn söngvari...” t Nerikes Allehanda skrifai Mats Hörmark um ljóð Einars og nýja ljóðabók eftir brasiliska skáldið da Silva undir sameigin legri fyrirsögn: „Tveir söngva- gestir — árgalar með gjörólikan tón”. Um Einar Braga segir: „Hann virðist ekki tengdur viö neinn tima, verður ekki dreginn i dilk, ekki skráöur i tiltekinn „skóla”. Stundum málar hann af impressjóniskum léttleik eins og japanskur listmálari (birtir sem dæmi ljóðið Stef). 1 Spunakonun um er meira af staðbundnum lit (birtir einnig það ljóð allt). 1 formlegu tilliti eru prósaljóöin sérkenni Einars Braga. t einu þeirra beitir hann opinni þjóð- félagsádeilu og teflir fram sem andstæðum kókakólagæfunni og blessun hins hreina islenska út- hafssjávar. Þess má reyndar geta, að Einar Bragi hefur verið þrádreginn fyrir dómstóla vegna skrifa um amerisku hersetuna á tslandi... Mér sýnist sem „skin” og „ljós” séu lykilorö i ljóðlist Ein- ars Braga... Böl myrkursins, djúp ljósgleði, dögunarþrá eru grunn- tónar i skáldskap hans. Hér fer maður með skapferli norðurbú- ans... Ljóð Einars Braga hafa kviknað i galdramyrkrinu sem grúfir þungt yfir sögueynni, „ljósörvar” hans leitast við að brjótast gegnum dimm ský...” Lennart Hjelmstedt skrifar um bókina i Kristianstadsbladet. Hann getur þess i byrjun, að Ein- ar Bragi sé i hópi formbyltingar- skálda sem gerðu uppreisn gegn fornri formhefö, en telur hann hafi þó ekki með öllu snúið baki við islenskri bragerfð: „Einar Bragi er meistari i aö yrkja hnit- miðuð prósaljóö, en hefur einnig fullkomið vald á gamla ljóða- laginu”, segir hann. Ritdómarinn telur nafn bókarinnar eiga vel við „Leit að ljósi og von er megin- þáttur i Ijóðlist Einars Braga, einnig i pólitiskum skilningi. Her- stöðvamálin, sem ævinlega eru ofarlega á baugi á tslandi, eru hér einnig i sjónmáli. Einar Bragi lit- ur fyrst og fremst á herstöðina : em ógnun við islenska menningu”. Lennart Hjelmstedt fer Iní samlegum orðum um hini þýðandans: „Vegna þess að ljóð Einars Braga eru tiðast i frjálsu formi”, segir hann, „hefur þýðandinn ekki neyðst til að miðla málum með efni og formi, eins og oft verður raunin á við þýðingu á bundnum ljóðum”. ICU H wM 1 'V'' I okkar af öllum vörum þar dagana 1 .—9. júlí. NOTIÐ EINSTAKT TÆKIFÆRI OG GERIÐ GÓÐ KAUP, T.D. Á VEGGFÓÐRI, BAÐMOTTUM, BAÐSKÁPUM, ^ GLUGGATJALDASTÖNGUM, GÓLFDREGLUM ^ OG ÝMIS KONAR BÚSÁHÖLDUM.

x

Þjóðviljinn

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.