Þjóðviljinn - 06.11.1976, Page 7

Laugardagur 6. nóvember 1976 ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 7
ALÞÝÐUVÖLD
Eignastéttin
allsráðandi
A meðan eignastéttin á Is-
landi fer bæði með hið pólitiska
og efnahagslega vald er þess
ekki að vænta að verulegur
árangur nái§t af erfiðri baráttu
verkalýðssamtakanna. Verka-
fólki eru i dag skömmtuð
eymdarkjör. A sama tima og
verðlag útflutningsafurða stór-
hækkar minnkar kaupmáttur
launa verkafólksins.
En það er auðstéttinni ekki
| nóg að skerða launin, lika skal
vegið að verkfallsréttinum og
frelsi verkalýðsfélaganna. Og
auðvitaö skal svo rikja sú hug-
sjón eignastéttarinnar að
verkafólk sé áhrifalaus vinnu-
dýr, sem þegjandi eigi að lúta
gróðalögmálum auðvaldsskipu-
lagsins.
Einhliða
uppsagnir
Ahrifarikt dæmi um það eru
ákvarðanir Mjólkursamsölunn-
ar um lokun mjólkurbúöanna og
uppsagnir starfsfólksins. Það er
siðleysi að leggja niður heilar
starfsgreinar og loka vinnustöð-
um án þess svo mikið sem leita
álits né umsagna verkafólksins.
Þetta mjólkursölumál var i
byrjun útblásið i blöðum kaup-
manna og kynnt sem sérlegt
hagsmunamál neytenda. Nú er
komiðiljós að lokun búðanna er
gerð gegn vilja almennings og
um leið átakanlegur atvinnu-
missir fjölda kvenna.sem unnið
hafa viö afgreiðslu mjólkur og
brauða áratugum saman. Það
er ekki nóg með að þær hafi um
árabil búið við sultarkjör, nú
eru þær óvirtar á hinn versta
hátt og það af samvinnufyrir-
tæki bænda.
Efnahagslegt og
félagslegt lýðræði
Þetta dæmi sýnir glöggt að
það er ekki nægilegt að fyrir-
tæki séu i eigu samvinnusam-
taka eða samfélagsins. Tryggja
verður einnig áhrifarétt verka-
fólksins á vinnustaönum meö
breyttum stjórnarháttum, sem
nái jafnt til vinnuumhverfis og
yfirstjórnar fyrirtækjanna.
Verkalýðssamtökin þurfa þvi aö
hefja á loft kröfuna um félags-
legt og efnahagslegt lýðræði.
Þeim auði sem myndast i þjóð-
félaginu af vinnu verkafólksins
verði stjórnað og ráðstafað af
þvi sjálfu. Til þess þurfa veiga-
mestu atvinnutækin að vera i
eigu fólksins sjálfs um leið og
verkafólkið hefur bein áhrif á
stjórnun þeirra, þar með upp-
sagnir starfsfólks og slit fyrir-
tækja.
Slik bein áhrif verkafólksins á
vinnustöðunum gera kröfur til
verkafólksins um virkt vinnu-
staðastarf. Viða hefur á það
skort. Af hálfu verkalýðsfélag-
anna hefur alltof litil áhersla
verið lögð á lifandi starf
trúnaðarmanna á vinnustað.
Gildi vinnustaðarins sem
grunneiningar i félagsstarfinu
hefur verið vanmetið. En er
ekki einmitt liklegt að ný stjórn-
unarverkefni verkafólks á
vinnustað veki áhuga og örvi til
almennrar félagsþátttöku i
verkalýðsfélögunum. Málum
verður einnig að skipa þannig
að viss hluti vinnutimans viku
hverja sé verkafólki ætlaður til
umræðu um vinnustað sinn og
fræðslu um verkalýössamtökin
og baráttu þeirra.
Aukin
stéttarvitund
Margt bendir nú til þess að
stéttarvitund verkafólks og
eftir Baldur
Óskarsson,
ritstjóra
Vinnunnar
starf verkalýðsfélaganna sé
verulega að eflast. Arásir rikis-
valds og atvinnurekenda á lifs-
kjörin og misréttiö i þjóðfélag-
inu eiga sinn þátt i þvi. Hin
harða varnarbarátta verkalýðs-
félaganna i kjara- og verðlags-
málum siðustu misserin á hér
sinn stóra hlut. Hvert verka-
lýðsfélagið af öðru sendir nú frá
sér harðorð mótmæli gegn
fyrirhugaðri skerðingu verk-
fallsréttar og athafnafrelsis
verkalýðsfélaganna. Verka-
lýðshreyfingin mun fylkja sér
sem einn maður og brjóta þessi
skerðingaráform rikisstjórnar-
innar á bak aftur.
Umræður um stefnuyfirlýs-
ingu Alþýðusambandsins hafa
einnig verið miklar i mörgum
verkalýðsfélögum. Þessi um-
ræða hefur mjög styrkt þá skoð-
un, sem ýmsir forystumenn
verkalýðshreyfingarinnar hafa
haldið á lofti, að helsta hags-
munamál verkalýðshreyfingar-
innar sé aukið þjóðfélagslegt
vald.
Alþýðuvöid
Verkalýðsstéttin er lang
stærsti hluti þjóðarinnar. Ahrif
hennar i þjóðlifinu eru i engu
samræmi við stærð hennar.
Eignastéttin rikir nær einráö á
flestum sviðum. Efnahagslegt
og stjórnarfarslegt vald er i
hennar höndum. Þvi þarf aö
hnekkja. A meðan verkalýðs-
samtökin sækja fram með kröfu
um lýðræði i atvinnulifinu og
efnahagslegt vald, þurfa stjórn-
málaflokkar verkalýðsins að ná
forustu á Alþingi i sveitar-
stjórnum og öðrum þýðingar-
mestu valdastofnunum þjóð-
félagsins. Saman geta þessi
samtök fært yfirráðin til alþýö-
unnar. Alþýðuvöld eru undir-
staða jafnaðar, lýðræðis og
frelsis alþýðustéttanna á Is-
landi.
- *
Yfirlýsing
Lúðvík Jósepsson:
Stutt athugasemd við grein
Ólafs Hannibalss. frá 4. nóv.
Ólafur Hannibalsson skrifstofu-
stjóri A.S.Í. skrifaði heilsíðugrein
i Þjóðviljann s.l. fimmtudag, sem
hann nefndi „Liðkaö til fyrir
gervikapitalisma ’ ’.
Grein Clafs er augljóslega
skrifuð til að koma höggi á
Alþýðubandalagið og mig fyrir þá
stefnu, sem fylgt var i sjávarút-
vegsmálum, i tið vinstri stjórnar-
innar. Hann lætur að þvi liggja,
að ég hafi brotið yfirlýsta stefnu
Alþýðubandalagsins um rikis-
rekstur á togurum og verið
manna stórvirkastur við að gefa
kapitalistum togara.
011 er grein Óolafs furðulegt
samsafn af rangfærslum og útúr-
snúningum og ber vott um þekk-
ingarleysi á þvl sem hefir veriö
að gerast.
Ég sé þvi ekki ástæðu til að
fjalla um grein hans i ýtarlegu
máli.
En nokkur atriði komu fram i
greininni, sem ég tel rétt að ræða
um.
Fyrst vik ég, að þeirri fullyrð-
ingu ólafs að frumvarp, sem viö
Alþýðubandalagsmenn höfum oft
flutt um rikisútgerð togara til at-
vinnujöfnunar marki stefnu okk-
ar almennt varöandi rekstur tog-
ara, eða fiskiskipa. Tillögur okk-
ar I þessum efnum voru fyrst og
fremst miðaðar við aö leysa at-
vinnuvandamál á vissum stöðum,
einkum þar sem atvinnuleysi
hafði verið viðvarandi.
1 tið vinstri stjórnarinnar var
myndarlega snúist gegn þeim
vanda.sem við var aöfástí þess-
um efnum, á mörgum stöðum á
landinu.
Sú leið, sem farin var til að
tryggja mörgum byggöarlögum
Lúðvik Jósepsson
aukinn fiskafla og yfiríeitt næga
atvinnu, var að gefa opinberum
og hálfopinberum fyrirtækjum
kost á að eignast togara sem
reknir yrðu í sambandi við fisk-
iðnað á stöðunum. Þó að skrif-
stofustjóri A.S.l. viti það ekki, þá
er þaö eigi að slður staöreynd, aö
langflestir togararnir sem keypt-
ir voru I tlð vinstri stjórnarinnar
og staðsettir voru úti á landi, voru
leign samvinnufélaga, bæjarfél-
aga og jafnvel verkalýðsfélaga á
stöðunum. Rlkisrekstur togara,
eða fiskiðjuvera er ekkert alls-
herjar sáluhjálparatriöi. Þvi að-
eins er sllkt rekstrarform betra
en það sem við búum við nú, viöa
á landinu, aö ríkisvaldið sé I
höndum félagshyggjumanna, eða
þeirri sem I reynd vilja að kostur
rikisrekstrar fái notið sin.
Við höfum næg dæmi nú um
gagnlausan eða misheppnaöan
rikisrekstur I höndum ihaldsafl-
anna.
Annað atriðið I grein Ólafs,
sem rétt er að vlkja að, er
fullyrðing hans um, aö „nær öll
nýsmlði togara” hafi verið flutt
úr landi.
Hér er staðreyndum snúið við
eins og vfðar I grein Ólafs. Sann-
leikurinn er sá að skipasmiöi inn-
anlands hefir aldrei verið eins
mikil og I tið vinstri stjórnarinn-
ar.
Slippstöðin á Akureyri var stór-
efld og fékk alltaf næg verkefni á
tlmum vinstri stjórnar og hið
sama var að segja um Stálvlk, og
aörar byggingastöðvar fengu
verkefni eftir getu.
Astæöur til þess að togarar
voru keyptir erlendis, voru þær
að útvega þurfti mörg skip á
stuttum tima.
Þriðja atriðið i grein Ólafs,
sem ég sé ástæðu til að ræöa, er
augljós andstaðahans viö vinstri
stjórnina.
Hann játar aö hafa strax við
upphaf vinstri stjórnar flutt til-
lögu I Samtökunum um að stjórn-
in yrði ekki kölluð vinstri stjórn,
heldur vinstriflokka stjórn. Já,
eitthvað vissum við um afstöðu
hans til stjórnarinnar i upphafi.
Ogennsegistólafur vera ámóti
„Aróðrinum um nýja vinstri
stjórn”, sem hann segir að „...
þýði ekkertannað en það aðþvi er
slegið föstu, aö stjórnarsam-
vinna með Framsókn sé alltaf
betri en samvinna við ihaldið”.
Og áfram segir Ólafur:
„Ég sé ekki að „vinstri flokka-
stjórn” með ihaldinu sé neitt
verri en með Framsókn, stundum
e.t.v. skárri kostur”.
Þessi orð Ólafs sýna einkar vel
hvað hann er að fara.
Dómur hans um vinstri stjórn-
ina er að hún hafi i atvinnumál-
um „liökað til fyrir gervikapital-
isma” einkum með kaupum á
togurum sem staösettir voru á 30
útgeröarstööum á landinu.
A slika stjórn list honum ekki,
annað mál væri að taka saman
við ihaldiö, það gæti þó alltaf ver-
ið „skárri kosturinn”.
Lúðvik Jósepsson.
Vegna fullyrðinga Jóns Halls-
sonar, fyrrverandi bankastjóra
Alþýðubankans, sem hafðar eru
eftir honum I fjölmiðlum um að
fundargerðir bankaráðs hafi ver-
ið falsaðar, kemst fyrrverandi
bankaráð Alþýðubankans ekki
hjá þvi að gefa eftirfarandi yfir-
lýsingu:
Ahluthafafundi Alþýðubankans
mánudaginn 25. október hélt Jón
Hallsson þvi fram, að rangt væri
bókað svar, sem hann gaf við
fyrirspurn frá Einari ögmunds-
syni, sem var eftirfarandi orörétt
úr fundargerð bankaráðs frá
fundi 17. nóvember 1975:
„2. liður. Einar spurði banka-
stjórana, hvort þeir hefðu ekki
staðið báðir að þessum útlánum.
Jón svaraði þvi játandi, en gat
um að vegna fjarveru sinnar
erlendis um tlma i októbermán-
uði, hefði hann ekki vitað um
allt.”
Jón Hallsson gerði aldrei at-
hugasemd við bókanir frá fund-
um bankaráðs og við höfum
undirrituð þvi aldrei heyrt at-
hugasemdir frá hans hendi þær
varðandi fyrr en nú. A hluthafa-
fundinum gat Jón Hallsson þess,
að sér hefði verið kunnugt um að
Einar ögmundsson mundi bera
fram slika fyrirspurn og hefur
svar Jóns við henni verið yfirveg-
að. Hvað Jón segir nú varðandi
þetta atriði skiptir ekki máli og
breytir ekki fyrra svari hans.
Hermann Guðmundsson,
Einar ögmundsson,
Björn Þórhallsson,
Jóna Guðjónsdóttir,
Markús Stefánsson.
Áskrifstasöfnun
Þjóðviljans
stendur
sem hæst
Sími 81333
Skollaleikur
Sýningar i Lindarbæ mánudaginn 8. nóvember kl. 20.30, og
fimmtudaginn 11. nóvember kl. 20.30.
Miðasala I Lindarbæ sýningardaga frá kl. 17:oo — 20:30.
Aöra daga frá kukkan 17:00 —19:00. Simi 21971