Þjóðviljinn - 17.07.1977, Side 7

Sunnudagur 17. júli 1977 ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 7
hafin fyrir sósialiskri endurnýj-
un, fyrir þvi aö samfléttun sósial-
isma og lýöræöis veröi sigursæl.
Trúlega er engin önnur leiö fær.
Jafnframt ber aö leggja
þyngstu áherslu á algert sjálf-
stæöi hvers flokks, þvi aö aöstæö-
ur eru ákaflega mismunandi i
hverju landi fyrir sig.
Vid höfum
okkarrök,en
engin „páfabréf”
Morgunblaöiö þylur nú dag eft-
ir dag aö viö islenskir sósialistar
hljótum aö vera alveg sérstakir
taglhnýtingar Rússa, af þvi viö
berjumst gegn bandariskum her-
stöövum á Islandi og teljum land
okkar ekki eiga erindi i hernaöar-
bandalagi, — i þessum efnum
hafi italskir kommúnistar aöra
afstööu, segir Morgunblaöið. —
Italskir kommúnistar segjast
vilja vinna aö upplausn hernaöar-
bandalaga innanfrá. Þeir um þaö,
en mættum viö minna á, aö sam-
kvæmt frásögn i Morgunblaðinu
sjálfu þann 11. júni s.l. er t.d.
sósialistaflokkurinn á Spáni al-
gerlega andvfgur bandariskum
herstöðvum á Spáni og hugsan-
legri aöild Spánar aö NATO, en
þessi flokkur fékk um þriöjung
þingsæta i neöri deild spænska
þingsins viö kosningarnar i sið-
asta mánuði.
Dettur Morgunblaösmönnum
eöa öörum i hug aö halda þvi
fram, að ástæöan fyrir mismun-
andi viöhorfum Sósialistaflokks-
ins á Spáni og italska
Kommúnistaflokksins i þessum
efnum sé sú, aö sósialistar á
Spáni séu svo miklu meiri tagl-
hnýtingar Rússa en kommúnistar
á Italiu?
Eöa halda þeir aö andstaöa
Sambands ungra jafnaðarmanna
á tslandi gegn erlendum her-
stöövum og þátttöku i NATO sé
frá Rússum runnin?!
Eöa máske samþykktimarsem
geröar hafa verið á flokksþingum
Framsóknarflokksins gegn
erlendum herstöövum á Islandi?
— Eöa neitun rikisstjórna Dana
og Norömanna að taka viö
erlendum herstöövum i lönd sin
þrátt fyrir veru i NATO? — Er
þetta allt rússneskt samsæri, eöa
hvaö?!
— Nei, slikt rugl er tæpast
svara vert.
Okkar þjóölegu rök fyrir and-
stööu viö dvöl erlends hers i landi
okkar eru fullgild, og þau breyt-
ast ekkert, hvaö sem þessi eöa
hinn kommúnistaflokkur i veröld-
inni kann að taka sér fyrir hend-
ur.
Þeir spinna
sama lopann
Rússar og Bandarikjamenn
vilja báöir viöhalda sinum
hernaöarbandalögum, þaö kalla
þeir valda jafnvægi, og eitt er vist,
aö þeir Kremlverjar vilja miklu
frekarsjá okkur íslendinga þæga
og prúöa undir árum í hemaðar-
kerfi Bandarikjamanna, heldur
en sjá okkur fylla flokk i hópi
sjálfstæðra rikja á leiö til nýrrar
sósialiskrar Vestur-Evrópu.
Tal Morgunblaösins um þaö, aö
andstaöa islenskra sósialista
gegn bandariskum herstöðvum
hér sé erindrekstur fyrir Rússa er
heimska ein, ef ekki annað verra.
Þaö tal er spunniö af nákvæmlega
sama toga og staöhæfingar
Kremlverja um þaö aö öll mann-
réttindabarátta i Austur-Evrópu
sé á snærum heimsvaldasinna.
Og til aö sýna hvilik nátttröll
þeir Morgunblaösmenn eru f mál-
flutningi sinum um lýöræöi og
sósialisma þá skal hér aö lokum
til samanburöar vitnaö I ummæli
þess manns, sem Morguriblaöiö
taldi þó fyrir svo sem ári síöan
helstu von andkommúnismans i
Portúgal — Mario Soares, for-
manns Sósialistaflokksins þar i
landi og nú forsætisráöherra
Portúgal, en hann segir: „Viö
berum viröingu fyrir Evrópu-
kommúnismanum. Hvaö hug-
myndafræði varöar, þá er
Evrópukommúnisminn hinn
mikilvægasta nýjung, sem fram
hefur komiö i Evrópu frá lokum
siöari heimsstyrjaldarinnar.”
(Sjá þýska timaritið Der Spiegel,
21. hefti þessa árs, bls. 150).
Þaö er samróma álit allra
sæmilegra manna, aö sigur-
ganga lýöræöisins hafi veriö
óvenju tilkomumikil og glæsileg
siöustu mánuöi. Flestir vilja
miöa viö vorjafndægur, þegar
lýöræöisbandalaginu á Indlandi
tókst að hrinda einræöisfrúnni
Indiru Gandi úr valdastóli I
almennum kosningum.
Göfugustu lýöræöisunnendur á
vesturlöndum áttu ekki orö til
aö lýsa fögnuöi sinum, — nú
haföi loksins tekist aö snúa vörn
í sókn, og ritstjórar islensku
borgarapressunnar buöu hina
indversku þjóö velkomna f sinn
hóp. Leiöarasnillingarnir hafa
siðan æ oni æ bent okkur,hjart-
veikluöum lesendum sinum, á
þessar 600 miljónir nýrra liös-
manna lýöræðisins, þegar
fregnir benda til þess að of-
beldis og einræðisöflin séu ekki
af baki dottin þrátt fyrir allt, —
sérstaklega i Angola og
Kambodiu.
Mánudaginn 28. mars var
þessi frétt lesin upphátt i
Rikisútvarpinu: Moraji Desai,
forsætisráðherra Indlands,
segir i viötali viö bandariska
vikuritiö Time, að konur eigi
ekki aö taka þátt I stjórnmálum.
Konur búa yfir mörgum góöum
eiginleikum, segir Desai, en
þegar þær gefa hinum slæmu
lausan tauminn, eru engin tak-
mörk fyrir illmennsku þeirra.
Desai hefur fram til þessa veriö
kunnur málsvari kvenna og
haldiö fram málstaö þeirra i
samfélaginu. En nú segist hann
hafa skipt um skoðun, og bendir
á þá reynslu, sem fengist hefur
af konum I forsætisráðherra-
stóli á Indlandi, i Israel og Sri
Lanka. Þá segir hann, aö
Margaret Thatcher, formaður
breska thaldsflokksins, eigi
eftir aö breytast, verði hún for-
sætisráöherra Bretlands. Bföiö
bara og sjáiö til. Um Indiru
Gandi segir Desai, aö hún sé ill-
menni innst sem yst, og hann
geti ekki i fljótu bragöi nefnt
nokkuö þaö, sem jákvætt hafi
verið I hennar starfi sem for-
sætisráöherra i tiu ár.
Svo mörg. voru þau orö, og
ekki aö furöa þótt allir sannir
lýöræðisunnendur hrópi I einum
kór með Moraji Desai: Lengi lifi
lýðræðiö, — og mættu Hvatar-
kerlingar gjarnan taka undir
meö ferföldu húrra.
Aö sjálfsögöu situr allt viö
sama i lýöræöis og mann-
réttindamálum i Austur-
Evrópurikjum, meöan þjóöir
þar brestur þrek til aö varpa af
sér oki kommúnismans. Af
kúgun mannkynsins þar berast
okkur ógnarfréttir I stórum stil,
— þaö er svona rétt meö naum-
indum, aö Islenskir fjölmiölar
hafa pláss fyrir allt, sem mann-
réttindanefndir austur-
evrópskra flóttamanna i höfuö-
borgum Vestur-Evrópu láta frá
sér fara. Harölinu-
kommúnistar glotta djöfullega
og segja aö litiö sé aö marka
hfsteriskt pip gleraugnagláma
og hengilmæna i Sakaroff-
nefndinni f Kaupmannahöfn og
Pelikanahænsnahópnum i Róm,
— en þaö skal hart hjarta til aö
bærast ei viö fréttir Morgun-
blaösins á dögunum af örlögum
rithöfunda I Tékkóslóvakiu, —
þeirra sem undirrituöu
Mannréttindaskrána ’77.
Fimmtiu þeirra höfðu verið
reknir úr Rithöfunda-
sambandinu og þeim fengin
önnur störf, — sumir geröir aö
strætisvagnastjórum, eöa settir
i jafnvel ennþá óæöri vinnu.
Hvaö skyldu bilstjórar SVR
segja viö svona lýöræöi? Hitt er
svo annaö mál, aö I rithöfunda-
stétt á lslandi eru þó nokkrir
piltar sem erfiölega gengi að
halda áætlun undir stýri i hrað-
feröinni austurbær-vesturbær,
— og rekist hefur maður á
nokkra snillinga sem maöur
færi ekki einu sinni meö upp i
Strætó, hvernig sem á stæöi.
Ofboöslegri var þó frásögnin
af örlögum Jiris Hajeks i sömu
Moggafrétt. Nú er svo komiö aö
Jiri getur ekki einu sinni fariö i
skemmtiferö meö fjölskyldu
sinni upp i sveit um helgar, aö
ekki elti bfl hans lögregluþjónn
Sigurför
lýöræðis-
atlamia
á mótorhjóli. Þaö er svona
sambærilegt viö þaö, aö Bjarki
Eliasson kæmi alltaf á eftir
manni til Þingvalla á sunnu-
dögum. Ætli maöur færi ekki aö
undirrita eina eöa tvær mann-
réttindayfirlýsingar þegar
kæmi fram I ágúst.
Af einhverjum ástæöum
viröist miklum erfiöleikum
bundið aö afla frétta af mann-
réttindabaráttu og framgangi
lýöræöisins i Miö- og Suöur-
Ameriku. Þaö er þá einna helst,
þegar ofstækismenn ræna
göfugmennum úr miljónerastétt
og krefjast lausnargjalds og
frelsis fangelsaðra vina sinna i
glæpamannafélögum. Þaö var
tæplega á þaö minnst i borgara-
pressunni, þegar Rosalyn
greyiö Carter fór i hálfs-
mánaðar mannréttinda- og
lýöræöisferö um Suöur-Ameriku
i vor. Þó var allt i háalofti i
kringum forsetafrúna, hvar
sem hún kom, — villuráfandi
námsmenn þúsundum saman
æpandi Yankee go home, —
blóörauöir kommúnistar
auövitað go til hell, — og sauð-
svartur almúginn meö alls-
konar leiöinlegan aösúg, fúl-
eggjakast og langt nef.
Þó er þaö samdóma álit allra
góöviljaðra manna, aö
lýöræöisöflin suöur-amerisku
séu sem óöast aö snúa vörn i
sókn, og fikri sig varlega áfram
i rétta átt, skref fyrir skref, —
með aöstoö lýöræöishetjanna i
Washington. Pinochet Chile-
kappi, sem kom ofbeldisstjórn
Allendes fyrir kattarnef meö
fyrrnefndri aöstoö, tilkynnti um
siöustu helgi, aö þjóö sin
þroskaðist svo aö hann teldi
fyrirsjáanlegt aö unnt yröi aö
efna til almennra kosninga i
Chile i lok næsta áratugs.
Kvaöst hershöföinginn meira aö
segja ætla aö fara aö undirbúa
enn meiri mannréttindi ekki
siöar en 1985.
Og hvaö er svo aö frétta af
framgangi lýöræöisins á okkar
kæru fósturjörö? Allt gott, — og
eru þó enn betri fréttir væntan-
legar fyrir mánaðamót.
Sveitarfélögin á Suðurnesjum
eru nú aö spekulera i aö reisa
sameiginlega sorpeyöingarstöð,
en til þessa hefur sorpiö veriö
grafiö á „sameiginlegum
haugum á Miönesheiöi”. En þar
er Keflavikurflugvöllur og þar
er herstöö lýöræðisins, og til aö
tryggja enn betur mannréttindi
i heiminum verður aö stækka
völlinn og reisa nýja flugstöö
ofan á sameiginlegu haugunum.
Nú eru góö ráö dýr. Sveitar-
félögin ætla þvi aö fá lýöræöis-
herinn til samstarfs, enda hafa
sérfræöingar reiknaö út aö her-
sorpið sé meira en allt þaö, sem
frá sveitarfélögunum kemur.
Formaöur Samstarfsnefndar
Sorpeyðingar á Suöurnesjum
hefur setiö á fundum meö
bandariska herforingjaráöinu á
Keflavikurvelli, varnarmála-
deild utanrikisráöuneytisins,
mannréttindafulltrúum Varö-
bergs og leyndarráöi Nato,
og er þaö samdauna álit fundar-
manna, aö máliö þoli enga biö.
Þó eru einhverjar vöflur enn á
yfirhershöföingjanum, vegna
tollamála.
Vonir standa þó til að
samkomulag náist fyrir 1.
ágúst, einkum og sérilagi vegna
þess, að generállinn er góögjarn
og gáfaöur maöur eins og
stéttarbræöur hans allir meö
tölu, — og gerir sér þvi grein
fyrir aö bandarikjaher er ekki
bara lýðræöisher, — heldur lika,
og ekki siöur, mannréttinda og
sorpeyöingaher, — og
Formaöur Samstarfsnefndar
Sorpeyöingar á Suöurnesjum
hefur bent honum á, aö með þvi
að reisa sorpeyðingarstööina
uppi á flugvellinum sé tolla-
vandamáliö úr sögunni. Það er
ósköp eölilegt aö almúgamenn
sem ekki hafa lagt stund á her-
stjórnarlist skilji ekki svona
strategiskan tollabisnis, — en
þaö er samdauna álit okkar
allra aö lýöræöisöflunum yxi
mjög fiskur um hrygg á Islandi
ef Sorpeyöingarstöð Suöurnesja
risi á miöjum Keflavikurflug-
velli.
JMA