Þjóðviljinn - 17.07.1977, Qupperneq 18

18 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Sunnudagur 17. júli 1977
HAMRABORG 3, SÍMI:4 2011, KÓPAVOGI
HANKOOK
vörubíladekk
Sérlega hagstætt verð!
F-4
1100x20 14pr.
framdekk
kr.'62.520
X-5
1000x20 14pr
afturdekk
kr. 58.168
X-5
.1100x20 14 pr.
afturdekk
kr. 63.380
F-4
tt>00x20 14pr.
framdekk
kr. 56.722
Gúmmívinnustofan h.f
Skipholtl 35 — Sími á verkst. 31055 — Skrifst. 30688
Auglýsing
í Þjóðviljanum ber ávöxt
<'útvarp
Sunnudagur
8.00 Morgunandakt Herra
Sigurbjörn Einarsson
biskup flytur ritningarorö
og bæn.
8.10 Fréttir. 8.15 Veðurfregnir.
Útdráttur úr forustugr.
dagbl.
8.30 Létt morgunlög
9.00 Fréttir. Vinsælustu
popplögin. Vignir Sveinsson
kynnir.
10.10 Veðurfregnir
10.25 Morguntónleikar Pfanó-
konsert nr. 20 i d-moll eftir
Wolfgang Amadeus Mozart.
Svjatóslav Rikhter og Rlkis-
fílharmoniusveitín í Varsjá
leika: Atanislaw Wislocki
stjórnar.
11.00 Messa i Neskirkju
Prestur: Séra Guðmundur
Óskar Ólafsson. Organ-
leikari: Reynir Jónasson.
12.15 Dagskráin. Tónleikar.
12.25 Dagskráin. Tónleikar.
12.25 Veðurfregnir og fréttir.
Tilkynningar. Tónleikar.
13.30 1 liðinni viku.Páll Heiðar
Jónsson stjórnar umræðu-
þætti.
15.00 óperukynning: „Rósa-
riddarinn” cftir Richard
Strauss, 2. þáttur. Flytj-.
endur: Teresa Stich—
Randall, Ljuba Welitsch,
Chrísta Ludwig, Eberhard
Wachter, Otto Edelmann og
fl. ásamt kór og hljomsveit-
inni Filharmóniu i
Lundúnum: Herbert von
Karajan stjórnar.
Guðmundur Jónsson
kynnir.
16.15 Veðurfregnir. Fréttir.
16.25 Mér datt það i hug.
Kristinn G. Jóhannsson
skólastjóri á Ólafsfiröi
spjallar viö hlustendur.
16.45 Islensk einsöngslög.
Eiöur Ágúst Gunnársson
syngur, Ólafur Vignir
Albertsson leikur með á
planó.
17.00 Staldrað viö I Stykkis-
hólmi. Jónas Jónasson
rabbar þar við fólk: — sjötti
og síðasti þáttur.
18.15 Stundarkorn með
franska selloleikaranum
Paul Tortelier.
Tilkynningar.
18.45 Veðurfregnir. Dagskrá
kvöldsins.
19.00 Fréttir. Tilkynningar.
19.25 Samskipti skóiapdta i
Lærða skólanum og Reyk-
vikinga á 19. öld. Heimir
Þorleifsson menntaskóla-
kennari flytur siðara erindi
sitt.
19.50 islensk tónlist a. Lög
eftir Ingibjörgu Þorbergs
við ljóö eftir Hjört Pálsson,
Halldór Laxness, Lárus
Salómonsson, Matthias Jo-
hannessen o.fl. Ingibjörg
Þorbergs syngur:
Guðmundur Jónsson leikur
með á pianó. b. Sónata fyrir
klarinettu og pianó eftir
Gunnar Reyni Sveinsson.
Egill Jónsson og Ólafur
Vignir Albertsson leika.
20.20 >Sjálfstætt fólk i Jökul-
dalsheiði og grennd. örlltill
samanburður á „Sjálfstæöu
fólki” eftir Halldór Laxness
og samtima heimildum.
Þriðji þáttur: Að koma
nafni á ástina. Gunnar
Valdimarsson tók saman
efnið. Lesarar með honum:
Hjörtur Pálsson, Baldvin
Halldórsson, Klemenz
Jónsson og Guðrún Birna
Hannesdóttir.
21.15 'Davidsbundler-
tanze”, op. 6 eftir Robert
Schumann Murray Perahia
leikur á pianó.
21.45 Augun min á þræði
Ljóð eftir Ragnar Inga
Aöalsteinsson frá Vað-
brekku. Höfundurinn og
Dagný Kristjánsdóttir lesa.
22.00 Fréttir.
22.15 Veðurfregnir. Danslög
Sigvaldi Þorgilsson dans-
kennari velur lögin og
kynnir.
23.25 Fréttir. Dagskrárlok.
Mánudagur
7.00 Morgunútvarp
12.00 Dagskráin. Tónleikar.
Tilkynningar.
12.25 Veðurfregnir og fréttir.
Tilkynningar. Við vinnuna:
Tónleikar.
14.30 Miðdegissagan: ,,Sól-
veig og Halldór” eftir Cesar
Mar Valdimar Lárusson
byrjar lesturinn.
15.00 Miödegistónleikar: ts-
lensk tónlista. Sónata fyrir
trompet og pianó op. 23 eftir
Karl O. Runólfsson. Björn
Guðjónsson og GIsli
Magnússon leika. b. Sex
sönglög eftir Pál ísólfsson
viö texta úr Ljóöaljóðum.
Þuriður Pálsdóttir syngur:
JórunnViðar leikurá planó.
c. Sónatlna fyrir pianó eftir
Jón Þórarinsson. Kristinn
Gestsson leikur. d. „Stig”
eftir Leif Þórarinsson.
Kammersveit Reykjavlkur
leikur: höfundurinn stjórn-
ar. e. Flautukonsert eftir
Atla Heimi Sveinsson. Ro-
bert Aitken og Sinfónlu-
hljómsveit tslands leika:
höfundurinn stjórnar.
16.00 Fréttir. Tilkynningar.
(16.15 Veðurfregnir).
16.20 Popphorn Þorgeir Ast-
valdsson kynnir.
17.30 Sagan: „Óllabella” eftir
Mariku Stiernstedt Þýöand-
inn, Steinunn Bjarman, les
(7).
18.00 Tónleikar. Tilkynning-
ar.
18.45 Veðurfregnir. Dagskrá
kvöldsins.
19.00 Fréttir. Fréttaauki. Til-
kynningar.
19.35 Daglegt mál Helgi J.
Halldórsson flytur þáttinn.
19.40 Um daginn og veginn
Ragnheiður Sveinbjörns-
dóttir 1 Hafnarfirði talar.
20.00 Mánudagslögin
20.30 Afrika — álfa andstæðn-
anna Jón Þ. Þór sagn-
fræðingur fjallar um Kenýa
og Úganda.
21.00 Fiðlukonsert I d-moll op.
47 eftir Jean Sibelius Jascha
Heifetzog Fllharmoniusveit
Lundúna leika: Sir Thomas
Beecham stjórnar.
21.30 Útvarpssagan: „Ditta
mannsbarn” eftir Martin
Andersen — Nexö Slðara
bindi. Þýðandinn, Einar
Bragi, les (10).
22.00 Fréttir
22.15 Veðurfregnir Búnaðar-
þáttur: Heyskapur I bllðu og
striðu Jóhannes Sigvalda-
son forstöðumaður Rann-
sóknarstofnunar Noröur-
lands flytur erindi.
22.35 Kvöldtónleikar
„Symphonie Fantastique”
eftir Hector Berlioz.
Parisarhljómsveitin leikur,
Charles Munch stjórnar.
23.25 Fréttir. Dagskrárlok.
Sjálfsmorðum fjölgar
sífellt meðal ungiinga
Vonleysi og kvíði, aukin neysla lyfja og áfengis, erfið-
leikar í samskiptum við foreldra og hitt kynið ásamt
auknum kröfum um árangur í samkeppnisþjóðfélaginu
reka sífellt fleiri unglinga út í sjálfsmorð.
Yfir 700 sérfræðingar, læknar,
sálfræðingar, félagsfræðingar og
prestar, komu saman I Helsinki I
enduðum júni til þess að þinga um
faraldur sjáfsmorða meöal ungs
fólks á aldrinum 15-24 ára og
varnir gegn honum.
Frá flestum löndum V-Evrópu,
Tékkóslóvaklu, Bandarlkjunum
og Israel bar niðurstöðum sam-
an: sjálfsmorðatlðni hefur aukist
verulega á árunum 1965-1973 en
þó mest meðal aldurshópsins sem
nefndur er hér að ofan. Þannig
jókst heildartiðni sjáAfsmorða
meðal Finna allra um 19% á
meðan hún jókst um 128% meðal
ungs fólks, en árið 1973 vorú
skráð þar 196 dauösföll ung-
linga vegna sjálfsmorðs. I
Bandarikjunum eru sjálfsmorö
talin aðal dánarorsök ungs fólks
en á meðal þess jókst tíönin um
71% (4.098) árið 1973, meðan
heildaraukning sjálfsmoröa varð
aðeins 8% á fyrrnefndu tlmabili.
1 V-Þýskalandi jókst tíðni
sjáfsmoröa meöalungs fólks þre-
falt meira en meðal þjóðarinnar
allrar.
Hvað veldur því að svo margir
unglingar sjá ekki aðra útleið en
dauöann? Samkeppnisþjóðfélög
Vesturlanda gera sifefit meiri
kröfur til þess að einstaklingurinn
nái meiri og betri árangri I námi,
vinnu og einkalifi heldur en ná-
unginn. Óharðnaður unglingurinn
ræöur ekki við þá ábyrgð sem
honum er alt I einu falin sem
sjálfstæðum einstaklingi, hann
fyllist vonleysi þegar hann geur
ekki uppfyllt þær kröfur sem
hann sjálfur og samfélagiö gerir
til hans og undirbýr sjálfsmorð
Skýrslur sýna, að 80% þeirra sem
raunveruleg deyja fyrir sjálfs sln
hendi hafa reynt sjáfsmorð
a.m.k. einu sinni áður og rann-
sóknir benda einnig til þess að
helstu einkenni faraldursins séu
einmanaleiki og slvaxandi ein-
angrun. Þegar sllk einkenni sýna
sig er oft hægt að ráðast gegn
meininu og draga unglinginn frá
þvi sem nefnt er „sjálfsmorðs-
sviðið”.
Helsta aðferðin er I þvi fólgin að
sýna vandamálum hans fordóma-
lausan skilning og opna sam-
skiptaleiðir milli hans og annars
fólks. Þannig má hjálpa honum til
þess að umgangast foreldra slna
og félaga á annan hátt og auð-
velda honum að eignast vin eða
vini. Meö þessum aðferðum, e.k.
stofnun vinskapar, er nú reynt I
Bretlandi, Bandarlkjunum og
víðar að koma i veg fyrir sjálfs-
morð af þessu tagi.
Helsinki-fundurinn ræddi einnig
jákvæðar niöurstöður, sem borist
hafa frá nokkrum löndum og
mikilvægi þeirra til aö koma I veg
fyrir frekari aukningu sjálfs-
morða. Þannig eru sjálfsmorö I
Noregi aðeins þriðjungur af þeim
fjölda sem er I nágrannalöndun-
um, Sviþjóö, Finnlandi og Dan-
mörku, og I Englandi og Wales
hefur sjálfsmorðum fækkaö um
35% á siðasta áratug.
Áður fyrr var tlðni hæst meöal
fólks sem komiö var yfir 65 ára
aldur, en nú hefur sjálfsmorðum
meðal þess aldurshóps fækkað
verulega á Norðurlöndum og I
Sviss. Astæður þessara fækkana
eru ekki þekktar né fullkannaðar,
en WHO,Alþjóðaheilbrigöisstofn-
unin, vinnur nú að úrvinnslu þess-
ara gagna, ef vera kynni að hægt
væri að nota niöurstööurnar við
fækkun sjálfsmoröa annars stað-
ar I heiminum og hjá öörum ald-
ursflokkum.