Þjóðviljinn - 17.07.1977, Síða 13

12 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Sunnudagur 17. jiill 1977
ÖLFUSBORGIR
Skammt fyrir austan Hvera-
gerði gefur að lita húsaþyrpingu
uppi í hlíðinni. Á grænu túni
standa 36 sérkennileg hús og um
byggðina miðja rennur lækur og
myndar foss i brattanum. Þetta
eru or lofsheimili Alþýðu-
sambands islands. Afleggjarinn
upp í þetta litla þorp hefur verið
lagður olíumöl og snyrtimennska
situr greinilega í fyrirrúmi þó að
enn sé sumt ófrágengið. Þegar
blaðamaður Þjóðviljans ekur upp
eftir fljúga áleitnar spurningar
um hug hans. Eftir hverju sækist
fólk í svona byggð? Er nóg við að
vera? Engin hætta á leiðindum?
Aðalumsjónarmaður ölfusborga
er Karl Sæmundarson, elsku-
legur og hress maður. Hann
býður upp á kaffi og brátt dynja
spurningar á honum.
— Er mikil aðsókn að ölfusborgum,
Karl?
— Ja, það er nú svo undarlegt núna um
hásumariö að i siðustu viku stóöu 8 hús
auð og i þessari viku 5. Þetta stafar þó
etv. af rigningartiðinni. Ég held að þetta
sé 3. eöa 4. sumarið i röð sem varla skin
sól. Ég er ekki hissa á þó að ýmsir gefist
upp. Samt unir fólk sér vel og flest er
himinlifandi að dvelja hér.
— Hverjir eru helstu kostirnir við
svæðið?
;;;
liM®
Orlofshúsin teljast nú vera oröin 36.
Vantar félagslega aðstöðu

— Það er afskaplega miðsvæöis og gott
aö fara i kynnisferðir til ýmissa átta. Fólk
fer t.d. niður á Stokkseyri og Þorlákshöfn
og um sveitirnar hér i kring. Þá er stutt til
Reykjavikur og góður vegur alla leiö.
— En hvað með svæöið sjálft?
— Sundlaugin i Hveragerði er mikið
nýtt en vantar sárlega hús með félags-
legri aðstöðu á staðnum sjálfum. Fólk
þyrfti að geta komið saman til að spila
bobb, tefla skák og taka i spil og sjálfur
hefði ég mikinn áhuga á að hafa kvöld-
vökur eins og ég haföi i Þórsmörk, en þar
var ég skálavöröur i 8 sumur. En það
vantar sem sagt hús.
— Er bókasafn á staönum?
— Þaö er dálitill visir en vantar alla
aöstööu. Ég er viss um að margir aöilar
væru fúsir til að gefa bækur ef leitað væri
eftir þvi.
— En hvað með verslunarþjónustu?
— Það hafa tvisvar verið gerðar til-
raunir til að hafa verslun á staðnum en
þær báöar mistekist. Langflestir koma
hingað á einkabilum og fara þá frekar i
Hveragerði til aö versla. Sjálfur ek ég
stundum með fólk, sem ekki hefur verið á
bn, til að það komist i búðir. En það er
dálitið kvartað undan þvi, aö hér sé ekki
búð.
— Heita vatnið er mikill kostur. Er ekki
svo?
— Jú, það er rétt, en á slöasta ári fór
næstum allt framkvæmdafé i aö endur-
nýja hitaveituna þvi aö hún var aö mestu
ónýt. Upp hafa komið hugmyndir um að
gera hér sundlaug,en ég tel félagsheimili
brýnni framkvæmd, eins og sagði áðan.
Hins vegar þyrfti að gera hér heita polla
sem krakkarnir gætu sullaö i. Við höfum
þessa finu sundlaug á næstu grösum i
Hveragerði og hún ætti að fullnægja okkur
alveg, amk til að byrja með.
— Hefur ekki staðið til að planta trjám
á svæðinu?
— Jú, en kostnaður við það er oröinn
svo geypilega hár að ekki hefur verið lagt
i það enn.
— Kynnist fólk innbyröis i Oflus-
borgum?
— Þvi miður vantar einhvern samastaö
eins og ég gat um áðan, og verður þaö til
að samgangur milli fólks er ekki nógu
mikill. 1 orlofsbyggöinni á Illugastöðum I
Fnjóskadal, svo að hún sé tekin til
samanburöar, kynnast allir annaðhvort i
verslun, sem er á staönum, eöa viö gos-
brunn á svæðinu sem er eins konar
samkomustaður. Hér er ekkert slikt.
— Hvað verður margt fólk þegar flest
er?
— Það verður upp undir 200 manns og
venjulega eru hér býsn af börnum og þau
una sér vel.
— Hvað geta þau haft fyrir stafni?
— Hér er fótboltavöllur og róluvellir og
lækurinn hefur lika mikið aðdráttarafl og
svo er auðvitað sundið.
— Hvernig nýtist orlofsbyggðin á
veturna?
— I vetur var hér mikið um að vera og
frá áramótum voru ráöstefnur i hverri
viku og verða sennilega enn fleiri næsta
vetur. Pantanir eru þegar teknar aö
berast. Það kom fyrir hér í vetur aö búiö
var i hverju einasta húsi. Svo starfar
náttúrulega félagsmálaskóli alþýðu á
veturna og nemendur búa þá í húsunum.
—GFr
Rætt við Karl Sæmundsson
■ ■
umsjónarmann Olfusborga
Sjálfur hefði Karl piikinn áhuga á að hafa kvöldvökur I ölfusborgum. t ölfusborgum er jafnan býsn af börnum sem una sér vel. (Ljósm.: GFr)
Hér sést hann fyrir utan heimili sitt þar ásamt Katrlnu konu sinni.
(Ljósm.: GFr)
Sunnudagur 17. júli 1977 ÞJÓÐVILJINN — SÍÐá
Ég held að reynsla margra sé
að dvöl í orlofsbyggð, sumarhót-
eli eða sumarbústað á islandi sé
ekki eftirsóknarverð nema fólk
geti haft eitthvað fyrir stafni.
Veðráttan er með þeim hætti að
gönguferðir í fallegri náttúru eru
ekki alltaf eftirsóknarverðar og
hangs yfir ekki neinu er hund-
leiðinlegt. Þess vegna þarf fólk
að eiga aðgang að skemmtunum,
sýningum og fróðleik. Hér ætti
Alþýðusamband islands að
ganga á undan með góðu for-
dæmi og gera ölfusborgir að
fyrirmyndarorlofssvæði og reisa
þar menningarmiðstöð. Þá gæti
verkafólk ekki aðeins sótt þang-
að hvíld og endurnæringu heldur
og menntun og uppörvun til fé-
lagslegra átaka.
Sú menningarmiðstöð sem ég hef hér i
huga gæti svipað til Norræna hússins i
Reykjavik og ekki aðeins þjónað orlofs-
byggðinni i ölfusborgum, heldur öllu
Suöurlandsundirlendi og raunar Reykja-
vikursvæðinu lika.
Þar ætti Listasafn ASÍ að vera til húsa
og er ég viss um að fólk kæmi ekki siður
austur i ölfusborgir til að skoða það
heldur en á Grensásveg i Reykjavik.
Reynslan af málverkasýningum i Hvera-
geröi er góð og vegurinn austur yfir
Verkafólk ætti jafnfram hviidinni að geta sótt menntun og uppörvun til félagsiegra átaka I Ölfusborgum. Hér sést
Félagsmálaskóli alþýðu að störfum, en uppi á veggjum hanga myndir úr Listasafni ASt.
Hugmynd um menningar-
• •
miðstöð 1 Olfusborgum
Hellisheiði er skotvegur frá Stór-Reykja-
vfkursvæðinu. Þar að auki er Listasafn
ASI svo gott safn að eftirsóknarvert er aö
skoða það.
Þarna þyrfti aö vera gott bókasafn, ekki
sist um félagsmál, verkalýösmál og
stjórnmál auk safns skáldverka og gæti
þaö verið styrkur verkafólki I frli.
Til er sögusafn verkalýðshreyfingar-
innar og þyrfti þaö að hafa aðsetur I
ölfusborgum til að minna á baráttu
brautryðjenda.
I menningarmiðstöö I ölfusborgum
þurfa að vera samkomusalir og fundaher-
bergi, smærri og stærri, og þar þarf að
vera góð kafíistofa þar sem blöð og tima-
rit liggja frammi.
Félagsmálaskóli alþýðu á að sjálfsögðu
að vera hér eins og hann er reyndar
þegar, og hefði þá allan bóka- og gagna-
kost við höndina.
Þarna gæti lika verið aðstaða til leikja
og iþróttaiðkana.
Hús þetta, sem mætti byggja i áföngum,
á aö reisa viö þjóðveginn fyrir neöan
ölfusborgir. Það yrði ekki aðeins afþrey-
ingarheimili fyrir verkafólk i frii, heldur
menningar- fræöa- og skólasetur verka-
lýðshreyfingarinnar.
1 sumarleyfum yrðu þarna kvöldvökur,
fyrirlestrar, kvikmyndasýningar, tón-
leikar og hvers konar samkomur, ekki að-
eins fyrir þá sem dvelja i orlofsbyggöinni
heldur alla þá sem sækja vilja. Menn-
ingarmiðstöðin yröi aflvaki og endurnýj-
unarstöð verkalýösins.
Svona hús kostar að sjálfsögðu peninga
en ASI eru lika samtök 42.000 félaga, og ef
hver þeirra yröi skattlagður um 1000
krónur á ári i 5 ár eru komnar 210 milj-
ónir. Hægt væri lika aö ieita fjárstuönings
frá alþingi, sveitarfélögum og ýmsum
öörum aðilum. Með dugnaði, hæfilegri
bjartsýni og nokkurri fórnfýsi er slik
menningarmiðstöð engir loftkastalar eða
fjarlægur draumur. Hún er brýn nauð-
syn. —GFr

mmmmmmsmmtmmmmmmmm
Þetta er alveg draumur
— segir Hildur Sigurbjörnsdóttir,
Sóknarkona um orlofsdvöl sina
Þetta er alveg draum-
ur. Ég hef aldrei veriö i
svona bústað fyrr. Þessi
orð mælir Hildur Sigur-
björnsdóttir, þegar
blaðamaður bankar upp á
í öðru af tveimur húsum
starfsstúlknafélagsins
Sóknar í ölfusborgum.
Hildur vinnur á Hrafnistu
og er hér með dóttur
sinni, ólöfu Stefánsdótt-
ur, og barnabörnum.
Hér er allt til alls: eldunar-
hellur, isskápur og mas. upp-
þvottalögur og klósettpappir.
Ennfremur fáum við rúmföt og
handklæöi. Við erum 5 en 8 geta
sofiö i húsinu, segir Hildur.
Ég held að rigni helmingi
meira hér en i Reykjavik. Það
var alveg eins og hellt úr fötu á
mánudag, þriöjudag og mið-
vikudag,en i dag (föstudaginn 8.
júli) er indælt verður og hlýtt.
Þetta er mjög góð afslöppun,
segja þær mæðgur, en verst
þegar maöur er á annað borö
komin úr bænum meö krakkana
að eiga þá ekki kost á amk.
hálfsmánaðardvöl. Orlofs-
byggðirnar þyrftu að vera fleiri.
Þessi hefur nú ekki sést siöan
við komum, segir Olöf og klapp-
ar á kollinn á Guömundi syni
sinum. Hann er bæöi á eftir
hundum, sem hér eru, og I
krakkastóðinu.
Hildur segist hafa heyrt aö
mikil eftirspurn sé eftir að kom-
ast 1 Sóknarbústaðina, en hún
sjálf hafi komist fljótt inn vegna
þess hve hún er búin að vinna
lengi.
Eiginmaður Ólafar er bólstr-
arfen sú starfsstétt á ekkert hús
i orlofsbyggöinni. Þeir eru ekki
svo margir, segir hún. Ég hef
hins vegar stundum verið i
prentarabústað i Miðdalslandi i
Laugardal hjá mági minum, og
það er dýrlegasti staöur á jarö-
riki.
—GFr.
Hildur Sigurbjörnsdóttir stendur I gættinni á Sóknarbústaðnum og við hliðina dóttir hennar, ólöf Stefáns
dóttir, með Hiidi Oskarsdótt ir,systurdóttur sina, I fanginu, en fýrir framan standa synir ölafar,
þeir Sigurður og Guðmundur Gislasynir. (Ljósm.:GFr.).