Þjóðviljinn - 16.10.1977, Blaðsíða 16

16 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Sunnudagur 16. október 1977.
Ráðstefna um
menntun á
framhaldsskólastigi
BHM efnir til ráðstefnu um menntun á
framhaldsskólastigi dagana 21. og 22.
október n.k.
Ráðstefnan hefst föstudaginn 21. október
kl. 13.30. Þá verða flutt erindi um eftir-
farandi:
Skipulag framhaldsskólastigs,
Yfirstjórn skóia, vald og ákvarðanatöku,
Samband háskóla og framhaldsskóla.
Á eftir verða almennar umræður.
Laugardaginn 22. október hefst ráðstefn-
an kl. 9.30. Þá verða flutt erindi um:
Hvað ræður skiptingu námsefnis miili
framhaldsskóla og háskóla?
Undirbúningur háskólanáms hér og er-
lendis.
Siðan munu vinnuhópar starfa. Er þeir
hafa skilað áliti verða almennar umræð-
ur.
Ráðstefnan er öllum opin meðan húsrúm
leyfir. Þátttökugjald er kr.> 3.000 til
greiðslu á mat og kaffi meðan ráðstefnan
stendur yfir. Þátttaka tilkynnist skrifstofu
BHM i sima 21173 og 27877. Þar er einnig
hægt að fá dagskrá ráðstefnunnar.
Bandaiag háskóiamanna.
Augiýsing
í Þjóðviljanum ber
ávöxt
lyfi gegn
krabbameini
Kí
'm
m

Undir þessari fyrirsögn til-
kynnti vestur-þýskt dagblað á
forsiðu um lyfið fræga, „ftora-
fur”, sem settvar saman i Riga,
höfðuborg sovétlýðveldisins Lett-
lands. 1 sjálfu sér var greinin
sannleikanum samkvæm, en
hversvegna einmitt RúSS-
AR? A Vesturlöndum eru allir
ibúar Sovétrikjanna kallaðir
Rússar, af einhverjum ástæðum.
Samt eru Rússar aðeins ein af
rúmlega hundrað þjóðum sem
byggja Sovétrikin.
Það var alþjóðlegur starfshóp-
ur sem fann upp lyfið. Fyrst og
fremst berað nefna Salomon Gill-
er, sem hafði yfirumsjón með
þessu verkefni, en hann er nú lát-
inn. Nánustu samstarfsmenn
hans voru þau Margers Lidaks og
Regina Sjuk. En það er ekki nóg
að finna upp lyfið. Áður en hægt
er að taka það i notkun þarf að
prófa það rækilega. Fyrst á rann-
sóknarstofu, þar sem dýr eru not-
uð við tilraunirnar, og sfðan á
sjUkrahúsum. Þannig bætast á
listann nöfn fjólmargra aðstoðar-
manna af ýmsum þjóðernum.
Sameinað átak.
Langvarandi og nákvæmar
prófanir voru gerðar undir for-
ystu Nadjesdu Blokhinu i Til-
raunastöð krabbameinslækninga
I Moskvu, en þá stöð starfrækir
Læknavisindaakademia Sovét-
ríkjanna. Þegar þeim lauk gátu
vlsindamennimir i Riga tilkynnt
umheiminum að fram væri komið
nýtt lyf til notkunar I baráttunni
gegn krabbameini. Þetta var þó
ekki lokastigið. Enn var eftir að
fylgjast nákvæmlega með notkun
lyfsins innan Sovétrikjanna og
utan, i þvi skyni að fjarlægja end-
anlega minnstu efaseir;dir sem
kynnu að vera á kreiki.
Læknatimaritbirtu fréttina um
nýja lyfið og ekki leið á löngu þar
til lyfjafræðingar írá Japan sneru
sér til Tilraunastöðvarinnar meö
ósk um nánari uppslýsingar. A
eftir þeim komu Bandarikja-
menn, V-Þjóðverjar, Sviar ofl.
Mikillar varúðar var gætt I sam-
bandi við veitingu framleiðslu-
leyfa,einsog vera ber I slikum til-
vikum. En nú hafa þrjú lækna-
þing staöfest góðan árangur sem
nást hefur með notkun lyfsins.
I ljós kom, að árangurinn var
betri en sovésku visindamennim-
ir höfðu átt von á, Slikt vanmat
kemur ekki að sök. Það er ofmat
sem er hættulegt, þegar um er að
ræða fólk sem þjáist af hræðileg-
um sjúkdómi. Visindamennirnir i
Riga telja að þessu fólki og lækn-
um þess megi alls ekki gefa falsk-
ar vonir. Þeir eru þakklátir
starfsbræðrum sinum innan So-
vétríkjanna og erlendis sem gert
hafa tilraunir með lyfið og prófað
það rækilega áður en það var tek-
ið i notkun.
Þessarar varúöar gætti þvi
miður ekki I áðumefndri grein I v-
þýska blaðinu. Þar var talað um
,,lyf gegn krabbameini” en slikt
allsherjar lyf er óhugsandi, enda
hefðu erlendir visindamenn ekki
ferðast langar leiðir tilað komast
yfir lyfið ef visindamennirnir i
Riga hefðu lofað þvi.
Lyfið frá Riga dugir aðeins til
lækninga á sumum tegundum ill-
kynjaðra æxla (fyrstog fremst i
vefjum mjólkurkirtla). I sumum
tilvikum eru önnur lyf áhrifa-
meiri. Einnig færist nú mjög i
aukana samspilýmissa lyfja, svo
og lækningaaðferðir sem byggj-
ast jafnt á lyfjagjöfum, geisla-
lækningum og skurðlækningum.
Við þetta aukast mjög möguleik-
ar krabbameinslækninga. Þetta
sýnir okkur einnig aö framtið
þessara lækninga byggist ekki á
einhverri einni aðferð, sem fund-
in er upp á einhverri einni rann-
sóknarstofnun, heldur á margvis-
legum lausnum sama verkefnis
og sameinuðu átaki margra vis-
indastofnana og sérfræðinga.
Augljóst er, hversu mikilvægt
er að samræma aðgerðir á þessu
sviði, en slik samræming er ein-
mitt kjarninn i þeirri rikisáætl-
anastefnu sem einkennir heil-
brigðismál i Sovétrikjunum. Sá
árangur sem þegar hefur náðst er
til vitnis um það sem við getum
vænst á komandi árum á sviði
krabbameinslækninga.
RAÐSTÓLAR
44.700.-
Nú geta allir eignast raðstóla Komið og
Sendum hvert á land sem er —
Sérstaklega handhægar pakkningar og
þvílítill flutningskostnaður
kuZoom-raðstóla
Krabbinn hörfar.
í öllum þróuðum rikjum valda
hjarta- og æðasjúkdómar flestum
dauðsföllum (allt að 60-70%) og
Sovétrikin eru þar engin undan-
tekning. Samt er krabbamein sá
sjúkdómur sem fólk heyrir mest
talaö um. Af völdum þess deyja
u.þ.b. 20 af hverjum 100. Krabba-
mein er þvi i öðru sæti á „morð-
ingjalistanum”. Hræðslan við það
eroftyfirdrifin. Þar eru Sovétrik-
in heldur engin undantekning. Þó
hefur tekist að halda dauðsföllum
af völdum þess niðri I Sovétrikj-
unum allt frá árinu 1961, þannig
að þau hafa ekki aukist hlutfalls-
lega, og jafnvel hefur þeim fækk-
að hvað snertir sumar tegundir
sjúkdömsins (krabbamein I
maga, meltingarfærum og móð-
urlifi).
Astæðan er fyrst og fremst yfir-
gripsmikið kerfi krabbameins-
varna sem komið hefurveriö á fót
I landinu og byggist á starfsemi
sérstakra leitarstöðva. Verkefni
þessara stöðva er að finna
krabbamein á byrjunarstigi til
þessað unnt sé að veita lækningu
I tfma.
Fyrir 20 árum eða svo voru þeir
sjúklingar sem læknuöust af
krabbameini svo fáir að ljós-
myndir af þeim voru sýndar á
læknaþingum. Þeir þóttu einstak-
lega heppnir, og læknar þeirra
voru hreyknir af þeim. NU er
þetta orðinn allstór hópur manna,
og hann vex stöðugt. A timabilinu
1967-1977 stækkaði hann um 80% f
Sovétrikjunum og nálgast nú 2
miljónir manna.