Þjóðviljinn - 27.11.1977, Blaðsíða 4

4 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Sunnudagur 27. nóvember 1977
Málgagn sósíalisma,
verkalýöshreyfingar
og þjóöfrelsis
Ctgefandi: Ctgáfufélag Þjóðviljans.
Framkvæmdastjóri: Eióur Bergmann
Kitstjórar: Kjartan Ólafsson, Svavar
Gestsson.
Fréttastjóri: Einar Karl Haraldsson.
Umsjón meö sunnudagsblaöi: Arni
Bergmann.
Auglýsingastjori: Clfar Þormóösson
Ritstjórn, afgreiösla, auglýsingar:
Síðumúla 6. Simi 81333.
Prentun: Blaöaprent hf.
Vilja koma
eigin sök
áBSRB
Nú er tæpur mánuður þar til fjárlög fyr-
ir árið 1978 verða afgreidd á Alþingi
Islendinga. í málgögnum rikisstjórn-
arinnar er margt um það skrifað, að nú
verði að leggja á almenning svo sem 7
miljarða i nýjum sköttum umfram það,
sem fjárlagafrumvarpið gerir ráð fyrir,
ellegar skera enn niður opinberar fram-
kvæmdir og félagslega þjónustu, sem
þessari upphæð svarar.
Þegar stjórnarblöðin tala um þessa 7
miljarða, sem vanti i rikiskassann á næsta
ári, þá er þvi jafnan haldið fram, að hér sé
um að kenna kjarasamningum BSRB i
siðasta mánuði. Þessa fullyrðingu var
siðast að finna i forystugrein Timans nú á
föstudaginn var.
Það er vert að vekja athygli allra lands-
manna á þvi, að hér er hin argasta blekk-
Skattfrjálsir,
en veltan
tvöföld á viö
ríkissjóö
1 ræðu sinni við upphaf landsfundar
Alþýðubandalagsins nú á dögunum ræddi
Ragnar Arnalds m.a. um skattleysi fjöl-
margra fyrirtækja, sem atvinnurekstur
stunda hér á landi.
ing á ferð, sett fram i þeim tilgangi einum,
að varpa allri ,,sök” af yfirvofandi skatt-
aálagningu á samtök opinberra starfs-
manna, en skjóta rikisstjóminni og þing-
flokkum hennar undan ábyrgð.
Það er staðreynd, að þótt Bandalag
starfsmanna rikis og bæja hefði ekki
samið um neinar nýjar launahækkanir, þá
hefðu launaútgjöld rikisins og greiðslur
vegna lifeyristrygginga og sjúkra-
trygginga samt þurft að hækka um nær 5
miljarða króna frá áætlunartölu fjárlaga-
frumvarpsins. Það lá sem sagt fyrir strax
i haust, að verðbætur á laun samkvæmt
kjarasamningum yrðu um 10% nú þann 1.
des. n.k. Samt sem áður lék rikisstjórnin
þann leik að leggja fram fjárlagafrum-
varp þar sem alls ekki var gert ráð fyrir
þessum verðbótum, hvorki i sambandi við
greiðslur á launum eða lifeyri. Þessar
verðbætur á laun, sem ásamt sam-
svarandi hækkun á greiðslum lifeyris-
trygginga og sjúkratrygginga nema nær 5
miljörðum króna á næsta ári, hefði
auðvitað þurft að greiða, hvort sem BSRB
samdi um nokkrar launahækkanir eða alls
engar,
Þegar talsmenn rikisstjómarinnar tala
um að þá vanti enn 7 miljarða i rikis-
kassann til að endar nái saman á næsta
Ragnar skýrði frá niðurstöðum könn-
unar i þessum efnum, en könnunin leiddi
m.a. i ljós, það sem hér segir:
Nú munu vera um 1170 stórfyrirtæki og
meðalstór fyrirtæki á landinu öllu, sem
engan tekjuskatt greiða á þessu ári. Þessi
fyrirtæki veltu á siðasta ári um 114 milj-
örðum króna. Hér má svo bæta við rúm-
lega 400 fyrirtækjum með um 20 miljarða
veltu alls á siðasta ári, sem borga sára-
litinn tekjusaktt, eða innan við kr. 100 þús.
hvert fyrirtæki.
Hér starfa þvi um 1600 stór eða meðal-
stór fyrirtæki, sem borga flest alls engan
tekjuskatt, en hjá þeim sem eitthvað
ári, þá er þvi ekki fyrst og fremst um að
ræða afleiðingar af launahækkunum til
opinberra starfsmanna heldur af verð-
bólgustefnu rikisstjórnarinnar.
Það er verðbólgustefnan, sem leiðir til
þess, að laun ásamt greiðslum frá Trygg-
ingastofnuninni verða að hækka um nær 5
miljarða á ársgrundvelli nú þann 1. des.
aðeins til þess að bæta upp þær hækkanir á
vörum og þjónustu, sem átt hafa sér stað
siðustu mánuðina.
Á þetta benti Geir Gunnarsson,
alþingismaður mjög rækilega við 1.
umræðu fjárlaga á Alþingi fyrr i þessum
mánuði.
Það sem er ljóst er þetta. Ætli rikis-
stjórnin og þingmeirihluti hennar að
afgreiða hallalaus f járlög án þess að skera
niður útgjöid, þá þarf að afla nær 5 milj-
arða með viðbótarsköttum, aðeins til þess
að leiðrétta, þá fölsun í fjárlagafrum-
varpinu, að þar er ekki reiknað með út-
gjöldum vegna verðbóta á laun og trygg-
ingagreiðslur, en vitað var strax i haust að
þessar um 10% verðbætur kæmu til fram-
kvæmda nú þann 1. des. n.k.
Svo koma þarna i viðbót þær hækkanir,
sem kjarasamningar BSRB i siðasta mán-
uði höfðu i för með sér.
k.
borga er tekjuskatturinn lægri en hjá
venjulegum launamanni.
Velta þessara fyrirtækja var samt á
siðasta ári 130-140 miljarðar króna, eða
meira en tvisvar sinnum hærri en öll velta
rikissjóðs sama ár, en samvkæmt fjár-
lögum var gert ráð fyrir 60 miljarða veltu
hjá rikissjóði árið 1976.
Gildandi skattalög og afskriftareglur
tryggja þessum 1600 fyrirtækjum skatt-
frelsi, þrátt fyrir stórgróða flestra fyrir-
tækjanna. Það eru þessi fyrirtæki og aðrir
gróðaaðilar, sem eiga að borga þá 7 milj-
arða, sem ríkisstjórnin telur sig þurfa á að
halda í nýjum sköttum en ekki almennt
launafólk á tslandi.
k
Ný dönsk uppfinning
gegn geðsjúkdómum
Eftir Sinju Sveinsdóttur og Erik Christensen
Þess mun varla langt að Ijósmyndir af starfsemi
bíða, að hægt verði að taka heilans og komast fyrir or-
sakir geðbilana og geð-
truf lana.
I ölíu falli eru menn
komnir svo langt áleiðis í
Danmörku með þróun
myndatækis gammageilsa,
að það getur mælt með all-
mikilli nákvæmni blóð-
rennslið um heilann og um
leið starfsemi hans. Það er
nefnilega beint samhengi
milli virkni eða þess, sem
gerist í heilanum og
magnsins af blóðstreym-
inu í heilanum.
Rannsóknaraöferðin 1 aðal-
dráttum er eins og hér segir:
Fyrst er sprautað ögn af geisla-
virðu „feril” efni inn i hálsslagæð
., Er
sjonvarpið
Skjárinn
Sjónvarpsverfestó'
B e ngstaá^a st r<ati 38
simi
2-1940
sjúklingsins, sem berst þaðan
meö blóðinu um heilann. Hið nýja
tæki ritar' hina radíovirku
gammageisla sem kastast útfrá
ferilefninu, og þessar geislaverk-
anir fara siðan i tölvu (þ.e. fá
tölvuúrvinnslu) og koma fram
sem litmynd á sjónvarpsskermi.
Við þaö fæst mjög greinileg mynd
af blóðmagni heilans, og sýnir um
leið óeðlilegt ástand.
Þetta aflmikla gammamynda-
tæki var fundið upp og þróaö i
samvinnu milli Eddu Sveinsdótt-
ur, tölvufræðings, Tölvustofnun-
arinnar við Háskólann I kaup-
mannahöfn, dr. Niels Lassen,
yfirlæknis á sjúkrahúsinu á Bis-
pebjerg og Per Rommer, verk-
fræðings hjá fyrirtækinu Medi-
matic, sem einnig sér um hina
eiginlegu framleiðslu á tækinu.
Fyrstatækiö sem komið er á mark
aðinn var annars fyrir skömmu
selt fyrir ca. 1 milljón da. krónur
til háskólasjúkrahúss I Hollandi.
Tilraunatæki hefur þegar veriö
tekið i notkun á sjúkrahúsinu á
Bispebjerg með góðum árangri,
og það hefur sýnt fram á, að
margar þrautir, sem menn kunnu
ekki skil á áður, orsakast i raun
og veru af léttum flogaveikisköst-
um. Tækið sýndi t.d. að sjúkling-
ur með ósjálfráöar fótahreyfing-
ar, þjáðist ekki einungis af tauga-
kippum („Bárðardans” kallaði
Stefán Einarsson það) heldur af
einskonar flogaveiki — og þvi var
hægt aö hjálpa meö réttum með-
ulum gegn flogaveiki.
Annar sjúklingur, sem fékk
skyndilega og óviðráðanleg reiöi-
köst, lenti fyrst á geðveikrahæli,
en gammatækið sýndi þar lika
fram á, að þetta væri mildur
flogaveikissjúkdómur (epilepsi)
og sjúklingurinn var sendur heim
með hin réttu meöul.
Reynslan af hinu nýja gamma-
ljósmyndatæki er enn á byrjunar-
stigi. Ef til vill liggja helstu fram-
tiðarmöguleikarnir i þvi að nota
það við almennar heilarannsókn-
ir og kynnast þvl hvað nákvæm-
lega fer fram í heilanum, þegar
viö hugsum eða tölum.
En hin nýja tækni getur llka
oröið félagsfræöilegur miöill.
Sem stendur höfum við aöeins
sáifrasðileg — og um leið heldur
óörugg — sýni til að ákvarða
hvort maöurinn þjáist t.d. af
ótímabærri ellihrörnun i heilan-
Vísindi og
samfélag
um. Þess verður sennilega ekki
langt aö biöa, þegar hægt verður
að mæla meö visindalegri ná-
kvæmni, hve virkt (aktivt) starf
heili mannsins getur unnið.
Þytt úr „Aktuel viden”
(Söndags-BT.)
Nokkrar upplýsingar:
Edda og Sinja Sveinsdætur eru
systur og islenskar aö faðerni,
hafa Is. vegabréf. — Edda er fædd
á Eiriksgötu i Reykjavlk 9. april
1936, stærðfræöingur að mennt og
lektor i tölvufræöum viö Hafnar-
háskóla.
Sinja er fædd i Höfn, þ. 19. sept.
1937, efnaverkfræðingur að
mennt, meðritstjóri við
„Ingeniören” að starfi auk sam-
starfs við fleiri fjölmíðla.