Þjóðviljinn - 29.01.1978, Blaðsíða 3

Sunnudagur 29. janúar 1978. ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 3
VINDMYLLAN sem
siálfboðaliðar reistu
Sjálfboúaliðar komu frá ölium hlutum Danmerkur til aö reisa þetta hugsjónaorkuver. Þeir unnu kaup-
laust I tvö og hálft ár — og þaö var grlöarlega gaman.
Vindmyllan kostaöi á tólftu miljón króna. 120 kennarar skattlögöu
sjálfa sig til aö hægt væri aö reisa hana.
Fyrir skömmu var sung-
ið og dansað við Ulf borg á
vesturströnd Jótlands,
Ástæðan var sú, að hópur
hugsjónamanna hafði lokið
við að reisa stærstu raf-
orkuvindmyllu í heimi sem
á að geta skilað allt að
fjórum miljónum kílóvatt-
stunda á ári og séð þorpi
með um 2800 íbúum fyrir
rafmagni. Vindmylla
þessi stendur mitt á milli
lítilla timburhúsa, sem í
búa kennarar og nemendur
svonefndra Tvind-skóla.
Þeir hafa reist öll mann-
virki sjálfir, þeir hafa og
komið á fót grænmetis-
görðum — og það kom að
þvf, að þetta sjálfs-
borgarafólk taldi eðlilegt
að reyna að verða öðrum
óháð einnig að því er raf-
straum varðar.
Vindurinn blæs yfir Jótlandi og
af honum er alltaf nóg — og
ekkert mengar hann.
Þetta hljómar vel i eyrum
þeirra sem vita að olia er dýr
orðin og atómver eru hættuleg. og
i reynd var ekki um það eitt að
ræða, að 600 manna flokkur
nemenda og kennara framleiddi
sjálfur rafmagn handa sér og bú-
garði sinum. Við vonum, segir
Eva Vestergard, ein af kennurum
skólans, að við séum með þessu
tiltæki að skapa fyrirmynd i orku-
málum, bjóða upp á færa leið.
Af hugsjón
Til þess að unnt væri að
fjármagna byggingu vind-
myllunnar lögðu 120 kennarar
skólans til hliðar drjúgan hluta af
launum sinum.
Fyrir þrem árum létu kennar-
arnir tvo verkfræðinga gera
teikningar af orkuveri þessu og
reikna út kostnað. Vindmyllan er
einföld að gerð — 54 metra hár
steinsteyptur turn og i honum
lyfta. Efsti hluti turnsins er vind-
hani, á hann eru festir þrir 27
metra langir vængir úr trefja-
gleri og i honum er tæknibúnaður
sem breytir snúningi myllunnar i
3300 volta straum.
1 mai 1975 hófu 300 æskumenn
að grafa fyrir þessari hugsjóna-
rafstöð. Þeir sungu skamma-
kvæði um alla orkuspekúlanta
heimsins við vinsælt lag.
Ahorfendum datt helst i hug aö
kinversk kommúna hefði dottið
niður á danska grund.
Nokkurra byrjunarörðugleika
gætti við smiðina, þvi kapp og
áhugi var meiri en verkkunnátta.
Mest af starfinu hvildi á herðum
50—60 sjálfboðaiiða danskra, sem
unnu við vindmylluna af hug-
sjónaástæöum án þess að fá krónu
i laun — þeir fengu aðeins kost og
húsaskjól i skólanum.
Eitthvað sem
máli skiptir
Sjálfboöaliðunum finnst, eftir á
að hyggja, að þetta starf hafi ver-
ið afskaplega skemmtilegt. Lars
Peter Rishöjgard segir: Hér hef-
ur maöur það á tilfinningunni að
maður sé að gera eitthvað sem
máli skiptir. Dorte Arp vann i
verslun: Þetta er allt annað lif
segir hún.
Margt urðu sjálfboðaliðarnir að
prófa sig áfram með. Þeir höföu
t.d. enga reynslu af þvi hvernig
steypa ætti úr trefjagleri, og
bjuggu þvi fyrst til þrjá báta úr
þvi efni áður en þeir tóku til við
spaðann þrjá, sem vega fimm
smálestir hver.
Dönsk lausn
Afköst myllunnar eru mjög
misjöfn, allt frá 100 kwt upp i 2
megavött. Orkuþörfin er meiri á
veturna en þá er lika stormasam-
ara og afköstin meiri. Myllan
mun gefa af sér helmingi meira
rafmagn en skólinn og búgarður-
inn þurfa. Og Tvendfólkið hefur
samið við næsta rikisorkuver um
að selja þvi umframorku meö
afslætti gegn þvi, að fá keypta
ódýra orku þegar vindar hafa
sem hægast um sig. Einnig er
rætt um að nota afgangsrafmagn
til húshitunar.
Samkvæmt útreikningum
danskra eðlisfræðinga ætti að
vera frekar auðvelt að láta vind-
inn framleiða a.m.k. 10% af
orkuþörf Danmerkur, og það er
alldrjúgur búhnykkur i orku-
snauðu landi.
Gerið
UTSÖLU-
MARKAÐUR
v ■
við Hallveigarstig
VINNUFATABUÐIN \
opnaði útsölumarkað í j
Iðnaðarmannahúsinu :
í morgun. ■
Mikið úrval af:
Gallabuxum
Flauelsbuxum
Kuldaúlpum
Blússum
, Vinnuskyrtum
^ Peysum
ósamt miklu úrvali af **•
öðrum fatnaði
Stórlœkkað verð — Aðeins í nokkra daga i
VINNUFATABÚÐIN
í Iðnaðarmannahúsinu .......... 4 i
i Iðnaðarmannahúsinu