Þjóðviljinn - 07.03.1978, Blaðsíða 10

10 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Þriöjudagur 7. mars 1978
Þriöjudagur 7. mars 1978 ÞJÓÐVILJINN — StÐA 11
-------------------ts>................ , , ...
Jafnvcl i tiltölulega nýlegum hverfum hefur ört fækkaö. Undanfarin 5 ár hefur t.d. fækkaö úr 3334 i 2688 i Heimunum og viöKleppsveg hefur á sama tima fækkaö úr 218411859.
Meira en fimmti hver
Reykvíkingur í Breidholti
tbúum Bergþórugötu hefur fækkaö úr 670 manns i 260 ocr eru þær tölur lvsandi fvrir þróun gamla bæjarins.
Hinn 1. desember 1967 var eng-
in ibúabyggð i Breiðholti. Tiu ár-
um siðar — 1. desember 1977 —
bjuggu þar 17.707 manns. Það er
rúmur fimmtungur ibúa Reykja
vikur. Hins vegar fjölgaði Reyk-
vikigum á þessu sama tímabili
aðeins um 3875 manns svo að i
öörum hverfum hefur fækkaö um
13832. t raun og veru er fækkunin
þó enn meiri i gömiu hverfunum
þvi að fleiri ný hverfi en Breið-
holtshverfi hafa risið á þessu
timabili td. Arbæjarhverfi þar
sem nú búa 3458 manns og Löndin
i Fossvogshverfi þar sem nú búa
3974.
Orsakir
Fækkun i gömlu hverfunum
heldurstöðugt áfram ár frá ári og
sé borið saman manntalið 1. des-
ember 1972 og 1977 er munurinn
áberandi. Orsakirnar eru marg-
vislegar. öll lána- og húsnæðis-
pólitik beinir ungu fólki að þvi að
reisa sér nýtt húsnæði i stað þess
að fjárfesta i gömlu. Verðbólgan
rekur lika fólk til þess að fjárfesta
stöðugt. Fleiri og fleiri hús i
gömlu hverfunum eru tekin undir
skrifstofur og verslanir. Og svo
hefur náttúrulega fólk mun
rýmra um sig, jafnframt þvi sem
fjölskyldurnar minnka. Eins og
áður hefur verið rakið hér i Þjóð-
viljanum eru gömlu hverfin fyrst
og fremst hverfi gamla fólksins
en Breiðholt er hin mikla barna-
byggð.
Bergþórugatan
Ekki eru nema 30—40 ár siðan
nær öll byggð Reykjavikur rúm-
aðist vestan Snorrabrautar og
norðan Hringbrautar. Nú búa á
þessu svæði 13915 manns eða tals-
vert færri en i Breiðholti einu.
Hinn 1. desember 1972 bjuggu
hins vegar 16452 á þessu svæði og
hefur þvi á aðeins 5 árum fækkað
þar um 2437 manns.
Bergþórugatan er gott dæmi
um þróunina i gamla bænum.
Fyrsta húsið við þessa götu reis
árið 1919 og áratuginn 1920-1930
risu flest húsin við hana sem enn
standa. Bergþórugata er fyrst og
fremst fjölbýlishúsagata og þeg-
ar hún byggðist var hún i útjaðri
Reykjavikur eins og Breiðholt er
nú og reyndar um margt lik þvi.
Það voru fyrst og fremst verka-
menn sem tóku sér búfestu við
hana og hún varð mikil barna-
gata. Arið 1939 bjuggu við hana
hvorki meira né minna en 670
manns og 1950 voru þar enn 588
manns en 1972 voru i þessum
sömu húsum aðeins orðnir 299 og
fimm árum siðar — 1. desember
sl. — voru þeir ekki nema 260 eða
innan við 40% af þvi sem þeir
voru 1930.
Fólk hrekst stöðugt úr
Miðbænum
Mjög er á oddinum núna dauði
gamla miðbæjarins og er talið að
fækkun ibúðabyggðar eigi sinn
stóra þátt þar i. Þegar athuguð
eru manntöl frá siðustu árum
kemur i ljós að þessi þróun heldur
stöðugt áfram. 1 svokallaðri Kvos
tel ég þessar götur: Aðalstræti,
Austurstræti, Hafnarstræti,
Kirkjustræti, Kirkjutorg,
Lækjargötu, Pósthússtræti,
Skólabrú, Templarasund, Thor-
valdsensstræti, Tryggvagötu,
Veltusund og Vonarstræti Þar
bjuggu 1. desember 1977 110
hræður og hafði fækkað um 33 á 5
árum. Svo að dæmi sé tekið búa
Stööugt
fækkar
í öðrum
hverfum
Æ fleiri hús i gamla bænum eru tekin undir skrifstofur og versianir
nú aðeins 14 við Aðalstræti en árið
1950 voru þar búsettir 78 manns.
Skýringin á fólksflóttanum úr
Miðbæjarkvosinni er vafalaust sú
að húsnæði þar er svo dýrt að
venjulegt fólk hefur ekki ráð á þvi
að hafa það á leigu og hafa þvi
skrifstofur og verslanir tekið það
allt yfir. Aðrar skýringar eru
niðurrif og brunar án þess að nýtt
hafi verið byggt i staðinn og
slæmt viðhald á ýmsum gömlum
húsum þar. Sá sem þessa grein
skrifar bjó i 4 ár i risibúð i vold-
Ugu, gömlu steinhúsi við Austur-
stræti en nú hefur Seðlabankinn
tekið hana á leigu ásamt annarri
ibúð i sama húsi og er það lýsandi
fyrir þróunina.
Gamli Vesturbærinn
1 gamla Vesturbænum sem
markast af Aðalstræti, Hring-
brautog Ananaustum bjuggu 5677
1. desember 1977 og hafði fækkað
um 744 á 5 árum. 1 margumtöl-
uðu Grjótaþorpi, og eru þá aðeins
taldar göturnar Aðalstræti,
Grjótagata, Mjóstræti, Bratta-
gata og Fischersund, bjuggu 110
1977 en 133 árið 1972 og hafði þvi
fækkað um 23.
Lika fækkar i nýlegum
hverfum
En fækkunin er ekki bara i elstu
teykjavik. Frá 1972 til 1977 fækk-
T lika mjög mikið i Heimum,
^ækjum og við Kleppsveg svo að
læmi séu tekin. A þessum 5 árum
'ækkar t.d. i Heimum úr 3334 i
1688 og er það þvi ekkert smá-
vegis. Eftir einstökum götum lit-
ur dæmið svona út:
1972 1977
Alfheimar 1138 944
Glaðheimar 179 153
Goðheimar 366 287
Ljósheimar 831 655
Sólheimar 820 649
Eins og sjá má er þetta mjög
sláandi dæmi. t Lækjunum
(Brekkulæk, Bugðulæk, Lauga-
læk og Rauðalæk) hefur fækkað á
þessum 5 árum úr 1351 i 1157 og
við Kleppsveg, sem er næstfjöl-
mennasta gata borgarinnar,
hefur fækkað ur 2184 i 1859.
Eins og gefur að skilja er þessi
þróun að ýmsu leyti mjög óhag-
stæð vegna ýmissa þjónustustofn-
ana svo sem skóla, verslana og
samkomuhúsa. Þess skal getið að
heildaribúafjöldi Reykjavikur frá
1. des. 1972 til 1977 stóð nokkurn
veginn i stað.
Ekkert veitingahús —
ekkert bíó
íbúafjöldi Breiðholts nálgast
18000 manns og er þvi álika mikill
og Akureyrar, Siglufjarðar, Dal-
vikur og Húsavikur til samans.
Samt sem áður er ekkert veit-
ingahús i Breiðholti, ekkert kvik-
myndahús og þjónusta öll i lág-
marki. íbúarnir vinna annars
staðar og börnin þar og þær hús-
mæður sem ekki vinna úti eru þvi
úr tengslum við lifandi starfsemí
þjóðfélagsins nema sækja han
langan veg. Skólarnir eru yfir-
fullir af börnum vegna þess að
barnafjölskyldur Reykjavikur
eru flestar i Breiðholti og gerir
það starfsemi þeirra alla erfiðari.
A sama tima eru skólarnir i eldri
hverfum einsetnir, sem auðvitað
er eðlilegt ástand i sjálfu sér, eða
jafnvel vantar börn i þá.
Vesturbergog Neskaup-
staður
Ibúafjöldi einstakra hverfa i
Breiðholti er þessi: skv. manntal-
inu 1. des. 1977:
Bakkahverfi 4717 (álika margir
og á Akranesi)
Fellahverfi 5234 (slagar hátt i
Keflavik)
Hólahverfi 2385 (álika margir
og i Rangárvallasýslu)
Seljahverfi 2608 (álika margir
og i Eyjafjarðarsýslu)
Vesturberg og Austurberg 1846
(fleiri en i Neskaupstað)
Stekkja- og Skógahverfi 871
(álika margir og i Þorlákshöfn)
Eins og fram kom i könnun
fyrir skömmu er Reykjavik stétt-
skipt borg eftir hverfum, bæði
eftir atvinnu, tekjum og aldri.
Yfirvöld hafa ekkert gert til að
sporna við þessari þróun sem
hlýtur að vera slæm fyrir islenskt
þjóðfélag — hvernig sem á hana
er litið.
—GFr
Vesturgatan. Þar sjást ekki mörg börn að leik. Reykjavik er orðin stéttskipt borg eftir aldri. stöðu og
tekjum.
Barnafjölskyldurnar hrúgast i Breiðholt. Ibúafjöldi þess er álika mikill og Akureyrar, Siglufjarðar, Dalvikur
og Húsavikur til samans.
Ávarp Alþjóöasambands lýörœðis-
sinnaöra kvenna i tilefna af
alþjóölega kvennadeginum 8. mars 78
Eflum skilning
og samstarf
með þjoðum
í dag, 8. mars sendum við
heillaóskir og samstöðukveðjur
til allra kvenna sem berjast fyrir
rétti sinum, fyrir velferð fjöl-
skyldna sinna og hamingju barna
sinna.
Við . fögnum staðfestu þeirra
sem vérja málstað lifsins og frið-
arins og^krefjast þess að bann sé
lagt á framleiðslu og notkun ger-
eyöingarvopna;þeirra sem stuðla
að framgangi mannréttinda, fé-
lagslegs réttlætis, þróunar og
þjóðfrelsis.
Við heilsum þeim hugrökku
konum i Suður-Afriku sem risa
upp gegn aðskilnaðarstefnu og
kynþáttahatri. Við hvetjum konur
og samtök þeirra til að verða við
áskorun Sameinuðu Þjóðanna og
tileinka árið 1978 baráttunni gegn
aðskilnaðarstefnunni.
Við fögnum dugnaði kvennanna
i Miðausturlöndum sem berjast
fyrir viðurkenningu á sjálfsá-
kvörðunarrétti palestinsku þjóð-
arinnar.
Við heilsum þeim þúsundum
kvenna i Chile og öðrum rikjum
Rómönsku Ameriku, Indónesiu,
Suður-Kóreu, Norður-Irlandi og
viðar, sem taka þátt i baráttu
þjóðar sinnar gegn afturhaldi og
fasisma.
Við lýsum yfir fullum stuðningi
okkar við konur og kvennasamtök
iþeim löndum sem hafa fengiö að
kenna á kreppuástandi og verð-
bólgu, konur sem fylkja nú liði
gegn atvinnuleysi og misrétti en
fyrir jafnrétti i atvinnulifinu og á
heimilunum, bættum lifsskilyrð-
um og fyrir þvi að hergagnaiðn-
aðinum verði breytt i friðsamlega
framleiðslu.
Við styðjum þær konur i ný-
frjálsu rikjunum sem vinna nú af
kappi að þvi að útrýma ólæsi og
öðrum leifum nýlendutimanna i
löndum sinum, og leggja þannig
sinn skerf af mörkum i baráttunni
gegn siðnýlendustefnunni.
Við heilsum konum i sósialisku
rikjunum sem taka nú æ rikari
þátt i efnahagslegu, pólitisku og
menningarlegu lifi þjóða sinna og
stuðla þannig að þróun þeirra.
Samstaða þeirra og sá árangur
sem þær hafa náð bæði lagalega
og i reynd, eru okkur hvati og for-
dæmi.
1 dag, 8. mars, staðfestum við
þá skoðun okkar, að pólitisk, sið
ferðileg og efnaleg samstaða hafi
ómetanlegt gildi. Við hvetjum
konur og samtök þeirra um heim
allan til að efla samstarf sitt i þvi
skyni að stuðla að góöum árangri
Alþjóðlega barnaársins 1979, svo
og að halda áfram að vinna að
málefnum tengdum Alþjdðlegum
áratugi kvenna, i samræmi við
starfsáætlun þá sem gerð var á
vettvangi Sameinuðu Þjóðanna á
kvennaárinu 1975.
Við lýsum yfir þeirri eindregnu
ákvörðun okkar að vinna áfram
að þvi að efla skilning og sam-
starf með þjóðum heims, stuðla
að slökun spennu, losa heiminn
við nifteindarsprengjuna, kjarna-
vopn og allar aðrar tegundir ger-
eyðingarvopna, og byggja nýjan
heim réttlætis og bræöralags,
friðar og hamingju fyrir okkur,
börn okka r og komandi kynslóðir.
Vinnustpfusýning
tbúarnir á Melunum verða stöðugt færri og eldri. Þar sést vart barn á götu
(Ljósm.:eik)
Ein af myndum Gunnars Ingibergs.
Gunnar Ingibergur Guðjónsson, myndlistarmaður, opnaði vinnu-
stofu sina fyrir gestum og gangandi i gær. Vinnustofan er að Tryggva-
götu 10 og verður opið þar frá 16 til 22 daglega um hrið. 1 vinnustofunni
hanga uppi um 50 myndir sem allar eru til sölu.
Glistrup-málið
Orðið það langdregnasta í Danmörku
KAUPMANNAHÖFN — Ljóst er
að Mogens Glistrup, leiðtogi
Framsóknarflokksins I Dan-
mörku, heldur þingsæti sinu enn
um skeið, þrátt fyrir það að hann
fyrr i mánuðinum var dæmdur til
þe ss að greiða 5.5 miljónir
danskra króna vegna skattsvika
og undanbragða við yfirvöld.
Akæruvaldið hefur nú áfrýjaö
málinu til hæstaréttar, og fyrst
eftir að dómur hans fellur getur
danska þingið ákveðið hvort Glis-
trup haldi þingsæti sinu eður ei.-
I undirrétti var Glistrup sýkn-
aður af nokkrum hluta skatt-
svikaákærunnar, og mun ákæru-
valdið þessvegna hafa ákveðið að
áfrýja. Málaferlin gegn Glistrup
hafa nú staðið yfir siðan 1972 og
eru orðin þau langdregnustu i
sögu landsins. Talið er að enn geti
nokkur ár bæst við fyrir hæsta-
rétti.
Glistrup náði feikna athygli
1971, er hann hældist um það i
sjónvarpi hvernig hann kæmi sér
hjá þvi að greiða tekjuskatt með
þvi að spila á gildandi skattalög.
Flokkur hans berst einkum gegn
skattaálagningum, skrifstofu-
haldi hins opinbera og velferöar-
kerfinu I heild.