Þjóðviljinn - 19.04.1978, Blaðsíða 4

4 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Miftvikudagur 19. april 1978
Málgagn sósíalisma,
verkalýðshreyýingar
og þjóðfrelsis
Otgefandi: Útgáfufélag Þjóðviljans.
Framkvæmdastjóri: Eiftur Bergmann
Ritstjórar: Kjartan Ólafsson
Svavar Gestsson
Fréttastjóri: Einar Karl Haraldsson.
Umsjón meft sunnudagsblafti:
Arni Bergmann. . ...
Auglýsingastjóri: Gunnar Stéinn,
Pálsson ••
Ritstjórn, afgreiftsla, auglýsingar
Slftumúla 6, Simi 81333
Prentun: Blaftaprent hf.
Sigur Alþýðu-
bandalagsins er
sigur launafóiks
Árið 1942 urðu verulegar breytingar i is-
lenskum stjórnmálum og um leið á is-
lenska þjóðfélaginu. Þar ber fyrst að
nefna sigur verkalýðssamtakanna yfir
gerðardómslögum þjóðstiórnarinnar.
Þessi sigur vannst fyrir atbeina sósialista
i verkalýðshreyfingunni, en Alþýðuflokks-
menn dröttuðust með. Vegna afstöðu
sósialista unnu þeir meirihluta i hverju
verkalýðsfélaginu á fætur öðru og enn i
dag er staða sósialista innan verkalýðs-
hreyfingarinnar byggð á þeim grundvelli
sem lagður var á kreppuárunum og á ár-
inu 1942. í framhaldi af sigrinum yfir
gerðardómslögunum i ársbyrjun 1942,
með skæruverkföllunum, gerðust þau tið-
indi á stjórnmálavettvangi að sósialista-
flokkurinn vann verulegan kosningasigur.
Flokkurinn jók þingmannatölu sina úr 3 i
10 og hlaut i haustkosningunum það ár
18,5% atkvæða. Arið 1942 var einnig fyrsta
árið sem Alþýðusamband Islands starfaði
sem sjálfstætt verkalýðssamband, en það
hafði áður verið i beinum skipulagstengsl-
um við Alþýðuflokkinn. Frá og með kosn-
ingunum 1942 varð vinstri armur verka-
lýðshreyfingarinnar sterkari en hægri
armurinn. Svo hefur jafnan verið siðan,
uns nú er svo komið að Alþýðuflokkurinn
er sem flokkur ekki lengur marktækur
verkalýðsflokkur þó að enn starfi innan
hans nokkrir traustir forystumenn verka-
lýðshreyfingarinnar.
Nú, árið 1978, er margt svipað þvi sem
var 1942. Verkalýðshreyfingin undir
forystu sósialista heyr harðabaráttu gegn
einskonar „þjóðstjórn” auðstéttarinnar,
þar sem forstjóravald stórfyrirtækjanna
sameinast pólitisku valdi borgara-
stéttarinnar. Nú eru verkföll háð likum
hætti og 1942. Verkfallið 1. og 2. mars var
ekki boðað með hefðbundnum hætti og það
markar þannig timamót i sögu verkalýðs-
samtakanna og islenska þjóðfélagsins.
Útskipunarbann Verkamannasambands
íslands er i framkvæmd og undirbúningi
um land allt utan Suðurnesja; á Vest-
fjörðum hafa menn kosið að afla heimilda
til boðunar allsherjarverkfalls. Þannig er
hvarvetna barist gegn auðstétta-
flokkunum tveimur og efnahagsstefnu
þeirra.
Það er hins vegar fullljóst af
viðbrögðum rikisstjórnarflokkanna að
undanförnu að þeir hafa ekki i huga að
koma til móts við verkalýðshreyfiinguna,
en krafa hennar er ljós: Samningana i
gildi! Verkamannasambandið hefur boðið
upp á sérviðræður um að þeir sem eru
innan sambandsins fái visitölu-
skerðinguna bætta. Ekki verður þvi trúað
að rikisstjórnin sé svo vitlaus að hafna
þessari einföldu kröfu lægstlaunaða
fólksins i landinu. Hins vegar bendir
ekkert enn til þess að rikisstjómin sé að
vitkast, ef dæma má eftir málgögnum
hennar. Viðbrögð og stefna rikis-
stjórnarinnar benda þvi öll i þá átt að hún
ætli að halda fast við kaupránsstefnu sina
og yfirlýsingar hafa komið fram af hálfu
forystumanna stjórnarflokkanna um að
þeir ætli að halda enn lengra eftir kosn-
ingar fái þeir til þess þingmeirihluta.
Staðan nú, 1978, er að þvi leyti ólik stöð-
unni sem upp kom 1942 að i fyrsta lagi er
Alþýðuflokkurinn óheill málstað verka-
lýðshreyfingarinnar. Þetta kemur bæði
fram varðandi verkföilin 1. og 2. mars og
eins fram i afstöðu Karls Steinars Guðna-
sonar til aðgerða Verkamannasambands
Islands. í öðru lagi er ljóst að nú situr að
völdum rikisstjórn sem mun ekki láta sitt
eftir fyrr en i fulla hnefana. Stórfellt tap
kaupránsflokkanna og sigur Alþýðu-
bandalagsins i kosningunum i vor er þvi
forsenda þess að launamenn vinni sigur i
kjarabaráttunni. Hin pólitisku tengsl fag-
legrar baráttu hafa þvi aldrei verið ljósari
en einmitt nú. Alþýðuflokkurinn breytir
engu til eða frá i þessum efnum. Hálf-
velgjan og loðmulluafstaðan til aðgerða
launafólks sýnir að hann er hvergi heill;
honum er ekki treystandi. Sigur Alþýðu-
bandalagsins i kosningunum i vor er sigur
verkalýðshreyfingarinnar og allra sam-
taka launafólks. Komi Alþýðubandalagið
sterkt út úr kosningunum i vor, hafni
launamenn kaupránsflokkunum, er unnt
að tryggja það að staðið verði við kjara-
samninga, hvort sem Alþýðubandalagið
er utan stjórnar eða innan. Þetta er sá
kjarni málsins sem allir launamenn verða
að gera sér grein fyrir.
—s
1
j íhaldið i
j stórsókn
Þessa dagana eru allir stjórn-
málaflokkar i sókn, enda farið
að halla i kosningar. Væntan-
I lega munu þeir allir sigra i
■ kosningunum. Það verða eins og
| venja er til kosningasigrar með
■ tilliti til aðstæöna, miðað við
I efni og ástæður, ef ekki sóknar-
m sigrar þá varnarsigrar o.s.frv.
Enginn efi er á þvi að fylgi
Sjálfstæöisflokksins fer dagvax-
andi. Rannsóknarblaðamenn
I Dagblaðsins könnuöu fundar-
■ sókn hjá flokknum i Reykjavik i
fyrrakvöld og samkvæmt bak-
■ siöuskýrslu þeirra i gær var
niðurstaðan þessi:
■ t Sjálfstæðishúsinu að
| Háaleitisbraut eitt við Bolholt
tefldi flokkurinn fram Elinu
Pálmadóttur, Markúsi Erni
Antonssyni og Birni Björnssyni,
prófessor. Umræðuefnið var
framtiðar- og fortiða'rafrek i-
■ haldsins i dagvistunarmálum i
Reykjavik:
■ „Auk f ra m s ög u m a n na
þriggja voru fitnm fundarmenn
mættir á fundinn, þar af tveir úr
Njarövik og blaðamaftur DB.”
I Rúmt var um fundarmenn, en i
Valhöll stóð fundur D-listans um
húsnæöismál og töluöú þar
■ Magnús L. Sveinsson, Gunnar S.
Björnsson og Hilmar Guðlaugs-
■ son. Við borð lá að fundarmenn
sprengdu húsnæðið utanaf sér
m svo mikill var áhuginn á stefnu-
málum ihaldsins á þessu sviöi.
Eða eins og segir i Dagblaöinu:
„Tuttugu og fjórir voru mætt-
ir á fundi Sjálfstæftismanna um
■ húsnæðismái i Valhöll i gær-
| kvöldi.”
■ Að öllu gamni slepptu leiðir
■ Dagblaöskönnunin i ljós að það
" eru engin húsnæöisvandamál á
I________________________________
Viimundur
velti akadem-
ískum vöngum
Vilmundur var kjaftvaskur að
vanda en kurteis. Hann velti
akademiskum vöngum yfir
þjóðaratkvæðagreiðslum og
lýsti sig hlynntan þeim um her-
stöðvamálið. Þykir herstöðva-
andstæðingum að likum bragð
að svo aðsópsmiklum banda-
manni i þvi hjartans máli þjóð-
arinnar. Einnig vildi Vilmundur
að sett yrði rannsóknarnefnd á
laggirnar um hermang ísl.
Aðalverktaka og lýsti sig and-
skota Aronskunnar.
Vilmundi fannst yfirstand-
andi aðgerðir Verkamanna-
sambandsins vera óklókar með
tilliti til komandi kosninga og
þvi hefði hann samúð með mál-
stað Karls Steinars Guðnason-
ar, sem orðaður hefur veriö við
Trójuhest innan verkalýðs-
hreyfingarinnar. Um jafnaðar-
stefnuna sagði Vilmundur m.a.
að hag hennar yrði betur borgið
með þvi að útgáfu Alþýöublaðs-
ins yrði hætt.
A fundinum var bent á, að það
einkenndi málflutning Vilmund-
ar hve laust væri við aö misferli
þausem hann „afhjúpaði” væru
sett i þjóöfélagslegt samhengi,
— og að hann ætti ekki til úr-
lausnir á þeim vandamálum
sem hann benti á. Ekkert kom
fram á fundinum sem breytti
þessum einkennum málflutn-
ings hans.
Björgvin Guðmundsson kom
ekki á fundinn, — og ekki voru
skýrslur um fjármál og eignir
Alþýðuflokksins gerðar heyrum
kunnar. —Fundarmaftur.”
fundum ihaldsins um þessar
mundir.
Stórsóknarsókn
krata
Ef allir flokkar eru i sókn
verður þvi ekki á móti mælt að
Alþýöuflokkurinn er i bullandi
lætur sig aö mestu vanta á fundi
A-listan i Reykjavik.
Sl. miðvikudagskvöld gekkst
Alþýðuflokkurinn fyrir borg-
arafundi i Félagsst. stúdenta
með þeim Helga Skúla Kjart-
anssyni og Vilmundi Gylfasyni
sem frummælendum. Á fundin-
um voru um 40 manns þegar
mest var, sem er rýr eftirtekja
um hópur komma sem áttu vin-
samleg orðaskipti viö Vilmund
sjálfan.
Helgi Skúli ávarpaði fundinn
fyrr þeirra frummælenda, — og
sagðist honum svo seiðandi
röddu frá vandamálum Alþýðu-
flokksins eftir komandi kosn-
ingasigra, að það ylli honum
stærri áhyggju hvernig virkja
Fimm komu og hlustuftu á Markús og Elfnu. þar af tveir úr Njarftvfkum og blm. DB, en Magnús L. haffti
vinninginn meft 24 fundarmenn aft framsögumönnum mefttöldum.
stórsóknarsókn. Klippt og skor-
ið fékk fyrir helgina dálitið til-
skrif um fundasókn kratanna og
fer það hér á eftir:
„Alþýðuflokkurinn hefur að
undanförnu gengist fyrir al-
mennum borgarafundum i
Reykjavik undir kjörorðinu:
Ungt fóik með A-lista. Fundar-
sókn hefur veriö afar dræm og i
mikilli mótsögn viö þá miklu
fylgisaukningu sem ræðumenn
á fundunum telja sig eiga visa i
næstu kosningum. Sérstaka at-
hygli hefur vakið að unga fólkið
þegar þess er gætt að smalaö
hafði verið á fundinn meö
nokkrum heilsföuauglýsingum
og I útvarpi. Ekki er fámennið
siöúr athyglisvert fyrir þá sök,
að flestir voru fundarmenn svo-
kallaðir atvinnukratar á borð
við Ben. Gröndal, Jón Arm.
Héðinsson, Jóhönnu Sigurðar-
dóttur, og frummælendur á
næstu borgarafundum flokks-
ins. A hinn bóginn var á fundin-
bæri fjöldann i flokkknum að
kosningasigri I höfn heldur en
hvaö gera bæri á Alþingi. Þó
heföi þeim vanda verið mættað
hluta með lýðræöislegri starfs-
háttum i flokknum upp á sið-
kastið. Hins vegar kom i ljós
siöar á fundinum, að ekki hefði
verið haldinn fundur i Alþýðu-
flokksfélagi Reykjavikur i tiö
núv. stjórnar þess!