Þjóðviljinn - 25.06.1978, Blaðsíða 10

10 SÍÐA — ÞJ6ÐVILJINN' Sunnudagur 25. júni 1978
STÓRA
Það munaði
örfáum tugum
atkvæða:
STUNDIN
þegar jafnvel
framlenging mannsheilans
fékk sjokk
maöur G-listans hafði fellt hálfr-
ar aldar gamlan meirihluta Sjálf-
stæðisflokksins i borgarstjórn
Reykjavikur, og svo mjótt var á
mununum, að fæstir þoröu að
trúa sinum eigin eyrum.
Sjónvarpið hafði hætt útsend-
ingu meðan gamli meirihlutinn
var enn fastur i sessi en útvarpið
hélt sinu striki fram undir morg-
un. Viðbrögð manna við tiðindun-
um hafa eflaust verið ólik, allt
eftir pólitiskum skoðunum þeirra,
og munu margir hafa orðið fyrir
sárum vonbrigðum en aðrir réðu
sér vart fyrir kæti.
Engin svipbrigði
Það var haft á orði i einu dag-
blaðanna i Reykjavik sem sent
hafði blaöamann og ljósmyndara
aö borði yfirkjörstjórnar I þann
mund sem úrslitin voru að skýr-
ast að engin svipbrigði hefðu ver-
ið merkjanleg á fulltrúa Alþýðu-
bandalagsins i yfirkjörstjórn,
Inga R. Helgasyni, á þessari úr-
slitastundu „enda þótt sá flokkur,
sem hann heföi stutt með ráðum
og dáð frá barnæsku, væri að
vinna sinn stærsta pólitlska sig-
ur”.
Þjóðviljinn náði tali af Inga
fyrir skemmstu, og ræddi við
hann um þessa sögulegu talning-
arnótt og störf kjörstjórnar.
Ásamt honum voru i yfirkjör-
stjórninni þeir Björgvin Sigurðs-
son hrl. sem var formaður kjör-
stjórnarinnar og Guðmundur
Vignir Jósefsson hrl. gjald-
heimtustjóri. Ingi var fyrst
spurður að þvi hvernig honum
hefði verið innanbrjósts þessa
stóru stund.
„Það er eflaust rétt að engin
svipbrigði hafi verið á mér að sjá,
en mér var ekki rótt fyrir þvi. Ég
skynjaði aö sjálfsögðu þau póli-
tisku vatnaskil, sem hér voru að
verða, og ég sá bæði fyrir mér þá
möguleika sem voru að opnast og
þann vanda sem var að rísa.
Mér varð aðallega hugsað til
Sigfúsar Sigurhjartarsonar og
Katrinar Thoroddsen, fyrrum
bæjarfulltrúa flokksins i Reykja-
vik. Ég var kosinn ásamt þeim og
Guðmundi Vigfússyni i bæjar-
stjórnina hér 1950, en i kosningun-
um þar á undan 1946, fékk fhaldið
slæma útreið og Sósialistalokkur-
inn sitt hæsta hlutfall greiddra at-
kvæða eða 29,75% sem var svipað
hlutfall og nú. 1 kjölfar þessa sig-
urs átti aö leggja ihaldið að velli
1950, en það mistókst. Talninga-
nóttin 1950 er mér ekki siður
minnisstæð en talninganóttin
1978, þó þær séu ólikar. Ég vildi
að þau Katrin og Sigfús hefðu
veriö með mér þegar 52 G-listaat-
kvæði geröu gæfumuninn og vigi
ihaldsins i Reykjavik féll”.
Aðeins eitt
atkvæði!
— Nú komu þessi úrslit, þessi
naumi meirihluti ekki i ljós fyrr
en undir lok talningarinnar.
Nei. thaldið var inni með 8.
manninn lengst af meðan talin
voru kjörfundaratkvæðin. Utan-
kjörfundaratkvæðin breyttu
myndinni algerlega. 1 undanfar-
Einn kassinn var sériega merkilegur....
Á kjördag kemst fátt
annað að en kosningar og
aftur kosningar. Þó flest-
um finnist víst nóg komið
af kosningaskrifum þegar
sá dagur rís, er samt erf itt
að veljaefni í kjördagsblað
Þjóðviljans, án þess að það
sé á einhvern hátt tengt
þeim atburðum, sem at-
hygli manna er bundin við.
Svo stutt er síðan 28.
maí, þegar kosið var til
sveitar- og bæjarstjórna,
að flestum er enn í fersku
minni talningarnóttin, þeg-
ar allra augu og eyru
beindust að því sem var að
gerast í leikfimisalnum í
Austurbæjarskólanum, þar
sem yf irkjörstjórn í
Reykjavík hafði aðsetur og
þar sem talningin tór fram.
Flestum ihaldsandstæðingum i
landinu er vist enn i minni sú
stóra stund, þegar ljóst var, að 5.
Ingi R. Helgason: Mér var hugs-
að til Sigfúsar og Katrinar.
Viðtal við
Inga R.
Helgason
um séð og
heyrt I
yf irkjörstjórn
28. maí sl.
andi kosningum hefur ihaldið
yfirleitt átt mjög hátt hlutfall i
utankjörstaöaatkvæðunum, og
menn töldu að svo yrði einnig nú.
Tölvan mun einmitt hafa verið
mötuö með þeim upplýsingum aö
ihaldið myndi fá bætt hlutfall úr
utankjörstaðaatkvæöunum, svo
að einnig sú framlenging manns-
heilans varð fyrir sjokki þessa
nótt.
Sjálfstæðisflokkurinn hélt sinu
hlutfalli út úr þessum atkvæðum,
en hins vegar fékk Alþýðubanda-
lagið stórbætt hlutfall. Meðan D-
listinn fékk 1601 atkvæði fékk G-
listinn 1156 og þar með var
draumurinn oröinn að veruleika:
G-Iistinn var með 1 atkvæði fleira
á bak við sinn 5. mann, en D-list-
inn hafði bak við sinn 8. mann.
Þetta eina atkvæöi virkaði eins
og tundurþráður sem búið var að
kveikja i. Menn göptu hver upp I
annan og allir sem staddir voru i
leikfimisalnum veltu þessari
spurningu fyrir sér, þótt enginn
hefði orð á henni: Gat það verið
að ihaldið missti meirihlutann
með 1 atkvæðis mun?
Aö visu er villandi að tala um 1
atkvæði, þvi raunverulega voru
þau 5. D-listinn hafði fengiö 22001
atkvæði og hafði þvl 2750 atkvæði
bak viö sinn 8. mann, en G-listinn
var með 13756 atkvæöi og hafði
2751 atkvæöi á bak viö sinn 5.
mann.
Kassinn sem
gleymdist
— Nú voru þetta ekki endalok
talningarinnar þessa nótt.
Nei. Þegar við bárum saman
tölurnar yfir atkvæðin, sem við
höfðum talið og fjölda þeirra at-
kvæðaseðla, sem afhentir höfðu
verið, kom i ljós að 270 atkvæði
vantaði. Við slógum tölu á bunk-
ana, og sáum að þar gat skekkjan
ekki legiö. Þá voru allir atkvæða-
kassarnir opnaðir aftur, og viti
menn, — þá fannst einn kassi sem
ekki hafði verið tæmdur og i hon-
um voru um 270 atkvæði.
— Hvernig gat þetta gerst?
Skýringin er einföld, þó þetta
eigi ekki aö koma fyrir. Alls höfðu
verið notaðir um 140 kjörkassar
og einu sinni verið skipt um kassa
1 hverri kjördeild. Lögreglan sér
um flutning kassanna i Austur-
bæjarskólann og aðstoðar siðan
við að tæma kassana ofan I einn
stóran kassa. Þegar þvi er lokið á
að skilja þá eftir opna, en vegna
plássleysis I leikfimisalnum var
þeim lokað, og þeir settir út i eitt
horniö. Þaö sést ekki utan á köss-
unum hvort þeir eru tómir eða
fullir og þannig hafði einn ótæmd-
ur kassi villst yfir i hornið til
tómu kassanna. Annaö eins getur
alltaf gerst þegar áhersla er lögð
á mikinn hraða við talninguna.