Þjóðviljinn - 25.06.1978, Blaðsíða 21

Sunnudagur 25. júnf 1978 ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 21
a/ erlendum vettvBngi
Atvinnu-
leysi til
lang-
frama:
Eins og menn vita hefur
atvinnuleysi verið mikið og
stöðugt á hinum iðnvæddu
Vesturlöndum. Þetta á-
stand kemur verst niður á
fólki milli fertugs og
fimmtugs: hafi maður á
þeim aldri einu sinni misst
vinnuna er ólíklegt að hann
fái vinnu aftur. Atvinnu-
leysið verður fa$tahlut-
skipti þessa fólks. Og reiði
þess og beiskja er mikil.
í Vestur-Þýskalandi eru lang-
timaatvinnuleysingjar nú um
170.000 þúsund, þeir eru „hinn
haröi kjarni” i hópi um einnar
miljónar atvinnuleysingja.
Tilsvör um vandann
Nokkur tilsvör sem lýsa vanda
þeirra: „Allir segja, aö sá sem
leitar vinnu hljóti aö finna hana.
En þaö er ekki rétt. Ég hefi leitaö
i tvö ár, en alltaf þegar ég segi aö
ég sé 47 ára, er mér sagt að þeir
vilji fólk um tvitugt” (Birgitte
Frenzel, ritari).
„Alla ævi höfum við stritað og
unnið fyrir fjölskyldum okkar —
og nú fáum við helst að heyra að
við nennum ekki að vinna”
(Verslunarmaður frá Kassel).
„Ég er helst að hugsa um að
flýja til Austur-Þýskalands. Þar
er ekkert atvinnuleysi, heldur
minni neysla. Það er heldur ekki
nein sérstök neysla sem fæst út á
atvinnuleysisbætur minar” (Af-
greiðslustúlka frá Wupperthal).
Eftir eitt ár....
Margir eru atvinnulausir um
skemmri tima, það er sem þeir
séu neyddir til að taka sér fri á
litlu kaupi. En þegar menn hafa
gengið atvinnulausir i ár eða
meir, þá byrja vandamálin fyrir
alvöru. Þá lækka atvinnuleysis-
bætur (sem fyrst eru 68% siðustu
nettótekna en þó ekki hærri en 370
mörk á viku) niður i 58% — og
sumir fá reyndar alls ekkert. Um
leið eru möguleikarnir á að kom-
ast i einhverja vinnu orðnir afar
rýrir — losni störf vilja atvinnu-
rekendur miklu heldur nýtt fólk.
Þið nennið ekki að vinna!
Þetta fólk segir ekki það versta,
að það þarf einatt að velta fyrir
sér hverjum eyri, heldur sú til-
Ég mundi fúslega taka vinnu sem
miklu verr væri launuð en sú sem
ég hafði (29 ára skrifstofumaður
— dæmdur úr leik vegna bak-
veiki).
finning, að þaö sé til einskis nýtt.
Ekki bætir það úr skák, að blöð
„Ef þessu heldur áfram veit ég
ekki lengur til hvers ég lifi” (47
ára, atvinnulaus I tvö ár).
eru óspör að ræða af mikilli léttúð
um að „atvinnuleysingjar lifa
eins og kóngar hjá okkur”, og
hafa sum þeirra borið á borð út-
reikninga i þá veru, að þriðji hver
atvinnuleysingi nenni i raun og
veru ekki að vinna.
Þeir sem vel þekkja til á vinnu-
miðlunarstofnunum bera harð-
lega á móti slikum staðhæfingum.
Það eru auðvitað til menn, sem
reyna að leika á kerfið, en þeir
eru næsta fáir, segja þeir.
Þá er spurt: það eru til allmörg
störf, sem ekki tekst að ráða fólk i
— og hvernig stendur á þvi? Við
þessu eru til ýmisleg svör. Fyrir
skemmstu fylgdi t.d. 70.500 laus-
um stöðum sá fyrirvari, að um-
sækjendur yrðu að vera yngri en
45ára! I öðrum tilvikum er spurt
eftir fólki með sjaldgæfa starfs-
þekkingu. Og i þriðja lagi vantar
fólk einhversstaðar langt frá
þeim stað þar sem hinn atvinnu-
lausi býr — en það er einmitt eitt
einkenni „velferðarþjóðfélags”
að það er heljarmikið fyrirtæki að
flytja úr stað, einkum ef menn
eru komnir af léttasta skeiði. Og
ef þeim er svo sagt upp eftir
„Ég vil ekkert frekar en fá vinnu.
Ég þarf að geta verið innan um
fólk, annars geng ég af göflunum
(47 ára, hefur leitað vinnu I þrjú
ár).
skamma stund á nýja staðnum
lika — hvað þá?
Þeir sem standa hötlum
fæti
Sumum er mismunað af þvi
þeir séu gamlir, — en það er lika
algengt aö ungt fólk kemst hvergi
að á þeirri forsendu að það hafi
enga starfsreynslu. Eins og einn
ungur maður hefur sagt: helst
vilja þeir 25 ára gamla menn —
með langa og fjölbreytta starfs-
reynslu!
Það er svo rétt, að allmörg
dæmi eru um, að fólk vill ekki
ráða sig i vinnu, sem er lakar
launuð en sú vinna sem það áður
„Endurþjálfun til nýs starfs kom
mér ekki að neinu haldi — og nú
finnst mér ég búinn að vera (48
ára, atvinnulaus sfðan 1975).
hafði, eða „ómerkilegri” — þ.e.
krefst minni starfsþekkingar.
Þetta breytir þvi ekki, að at-
vinnuleysið virkar fyrst og fremst
sem ómennsk vél, sem ræðst fyrst
og fremst á þá sem varnarlitlir
eru.
Þeir sem fyrst fá uppsagnar-
bréf og eru siðast ráðnir aftur eru
konur, karlar sem komnir eru
yfir miðjan aldur, fólk með skerta
starfsgetu, fólk með litla mennt-
un og þjálfun. Og það sem verra
er: einatt reynist það kerfi sem
hefur verið sett i gang, til að
endurþjálfa og kenna ný störf
þeim, sem t.d. sjálfvirkar vélar
hafa leyst af hólmi i framleiðsl-
unni, einatt reynist þetta kerfi
mjög handahófskennt og árang-
ursrýrt. Það kostar námskeið og
fleira — en það er einatt i litlu
samræmi við raunverulega
möguleika á að finna starf.
Kapitalisminn hefur margoft
sýnt, aö hann kann þá list, að
spara vinnuafl — t.d. með nýjum
vélakosti. En hann kann ekki svör
við þvi, hvað verður um það fólk
sem hann gerir „óþarft”. Og af
þvi dæmin eru tekin af Vestur-
Þýskalandi: sósialdemókrata-
stjórn kann þau svör ekki heldur.
(Byggt á Stern)
JL Skátasamband
Reykjavíkur
Auglýsir eftir framkvæmdastjóra frá 1.
ágúst eða 1. september n.k.
Umsækjendur þurfa að hafa áhuga á og
helst reynslu af æskulýðsstarfi. Umsóknir
með upplýsingum um menntun og fyrri
störf sendist á blaðið merkt SKÁTASAM-
BAND fyrir 10. júli.
S.S.R.
x-s x-s x-s x-s x-s x-s x-s x-s
Stjómmálaflokkurinn
Almennar upplýsfngar
Upplýsingar um kjörstaði og kjörskrá S: 29641 — 29642 —
42611
Beint samband við frambjóðendur S: 10590 — 42611
Skrifstofur Stjómmálaflokksins
Bilasimi S: 22775
Laugarveg 84. Reykjavik S: 14300 — 29641 — 29642
Frakkastig 13. Reykjavik S: 10590 — 10550
Hraunbær 112. Reykjavik S: 75369
Lindargata 34. Reykjavik S: 22775.
Hamraborg 1. Kópavogi S.: 42611
Miðvangi 6. Hafnarfirði S: 52969
Suðurgata 42. Keflavlk S: 92-1293
Víkurbraut 22. Grindavik S: 92-8037
x-s x-s x-s x-s x-s x-s x-s x-s
Hin útskúfuðu og
vandamál þeirra