Þjóðviljinn - 22.03.1979, Blaðsíða 2

2 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Fimmtudagur 22. mars 1979
Fréttaskýring
Mútuhneyksli í
Suður-Afríku:
Mútuhneyksli þaö sem stjórn-
völd hvitu yfirstéttarinnar I
Suður-Afriku er flækt i veröur æ
viðameira. Ef öll skjöl málsins
veröa birt herma heimildir aö
Lockheed hneyksliö muni „likj-
ast sunnudagaskóla’’ i saman-
buröi viö „Muldergate”.
Nafnið er dregiö af fyrr-
verandi innanrikisráöherra
Connie Mulder sem varö aö
segja af sér sökum máls þessa.
Þaö fólst I þvi aö upp komst aö
formaöur Upplýsingadeildar
Pieter Botha forsætisráöherra
i slæmri klipu.
Hverjum var
mútað á
\festurlöndum?
Suður-Afrikustjórnar haföi
reynt aö múta starfsfólki viö
fjölmiöla heimafyrir sem er-
lendis til aö skrifa vel um
stjórnarfariö þar syöra.
Málið fór um alla heimspress-
una fyrr á þessu ári og varö til
þess aö formaöur deildarinnar
EschelRhoodievarðaö segja af
sér (deildin var m.a.s. lögö
niöur) og söm uröu örlög Van
den Berghs hershöföingja sem
var yfirmaður leyni-
þjónustunnar BOSS.
Meö þessu hreinsunum
vonuöu stjórnvöld aö Mulder-
gate væri úr sögunni likt og
Watergate meö garminum Nix-
on og þóttust stjórnarherrar
menn aö meiri aö hafa fram-
kvæmt þær. Þeim varð ekki aö
ósk sinni.
Þaö eru sökudólgarnir sjálfir
sem harðneita aö málinu sé lok-
iö og krefjast frekari rann-
sóknar. Þeir kæra sig ekki um
aö taka á sig alla sökina og full-
yrða aö ýmsum öörum ráð-
herrum stjórnarinnar þ.á.m.
þáverandi forsætisráöherra
Vorster hafi verið kunnugt um
þessa aðferö til aö auka álit
stjórnarinnar (efalltiö eina færa
leiöin til þess).
Meöal þeirra er Pieter Botha
sem þá var fjármálaráöherra
en sem nú gegnir embætti for-
sætisráöherra. Þeir þre-
menningar sem voru látnir
fjúka kæra sig ekkert um að
hlifa hinum. Þvi hefur Van den
Bergh margsinnis krafist þess
aö mál veröi höföaö á hendur
honum svo hann geti vitnað um
hlutdeild annarra
Athyglisverðar segul-
bandsspólur
Undanfarna viku hefúr þetta
hneyksli komist i fréttir aö ný ju.
Rhoodie fyrrnefndur yfirgaf
Suöur-Afriku og er nú sagöur i
Paris.l fórum sinum hefur hann
45 segulbandsspólur. Þær eru
sagðar til vitnis um samsæri
ráöamanna Suöur-Afriku um aö
múta ekki aöeins fjölmiölafólki-
heldur og áhrifamiklum vest-
rænum stjórnmálamönnum til
aö tryggja sér stuöning þeirra.
Á sunnudaginn var hélt blaöiö
Sunday Timesi Jóhannesarborg
þvi fram aö samkvæmt.
spólunum væri ljóst aö Rhoodie
sjálfur heföi skrifaö fjöldan
allan af ræöum vinsamlegum
Suöur-Afriku sem vestrænir
stjórnmálamenn hafa haldiö.
Meöal þeirra sem þannig var
mútaö var sagöur vera a.m.k.
einn fyrrverandi forsetafram-
bjóöandi i Bandarikjunum og
forseti Frakklands Giscard
d’Estaing sem á aö hafa haldið
sllka ræðu meöan hann var fjár-
málaráöherra.
Eschel Rhoodie hefur hótaö
aö selja segulbandsspólur
þessar og setti skelfingu aö
stjórnvöldum Suöur-Afrlku
fyrir vikiö.
Upp hefur komist aö fyrir
nokkrum vikum héldu Van.den
Bergh og kaupsýshimaöur aö
nafni Josias van Zyl til fundar
viö Rhoodie. Þeir reyndu aö fá
Rhoodie ofan af þvi aö selja
spólurnar gegn þvi aö van Zyl
útvegaði honum vel launaö
starf. En van Zyl og Van den
Bergh voru sviptir vegabréfum
sinum við heimkomuna til
Suöur-Afriku og segir kaup-
sýslumaöurinn aö þar meö sé
allsendis óvist hvort samkomu-
lag náist viö Rhoodie.
Suöur-Afrikustjórn má tæpast
viö birtingu þessara heimilda
nú þegar frelsisbarátta svert-
inngja er mjög aö eflast, árásir
hennar á Angóla draga enn úr
áliti hennar á alþjóöavettvangi
ogóvister um framtiöNamibiu.
Hún mun þvi' gera sitt besta til
aö hindra birtinguna.
Og þaö er gripiö til gamal-
kunnra ráöa: Stjórnin hefúr lagt
fyrir þingiö frumvarp þess
efnis aö sú stranga ritskoðun
sem suöur-afrisk blöð veröa aö
sæta viö umfjöllun um málefni
hersins gildi einnig um athafnir
lögreglunnar. Yrði þá hægur
vandi fyrir stjórnvöld aö gera
þetta hneyksli aö lögreglumáli.
En vestrænir stjórnmála-
menn hafa lika ástæöu til aö
óttast um sig. Frá fornu fari
hefúr Rhoodie sambönd viö
stórblöö Vesturlanda. Og þau
eru vis til aö borga vel fyrir
spólurnar góðu.
(Heim. Reuter og Information)
hg
41. ríkisstjórn Ítalíu
er spáð bráðu falli
I gær tók viö völdum ný
ríkisstjórn á italiu eftir
mikið basl en ekki er búist
við að hún sitji lengi. Leið-
togi Kristilegra demókrata
sem forystu hafa haft í
rikisstjórn frá lokum síð-
ari heimsstyr ja Idar.
Andreotti er forsætisráð-
herra þessarar ríkisstjórn-
ar.
•
Hann var lika forsætisráöherra
minnihlutastjórnar kristilegra
sem féll I janúar þegar einstakt
langlundargeö Kommúnista-
flokksins þraut en hann haföi var-
iö þá stjórn falli.
Kommúnistar geröi kröfu til
ráðherraembætta i næstu stjórn
ef þeir ættu aö styöja hana og er
þaö liöur I baráttu þeirri fyrir
sögulegri málamiölun viöKristi-
lega demókrata.
Ekki vildu ihaldsmenn ganga
að þessu og hefur þvi verið
stjórnarkreppa siöan.
Kristilegir hafa töglin og hagld-
irnar I þessari stjórn en Sósial-
demókratar og Lýðveldisflokkur-
inn fá samtals 7 af 21 ráöherra.
Sósialistar og kommúnistar
neita meö öllu aö styöja þessa 41.
stjórn ttaliu frá falli fasismans og
hefur hún þvl aöeins á bak við sig
291 þingmann af 630.
Þvi er búist viö aö stjórnin falli
þegar greidd veröa atkvæöi um
PERU:
Ríkisstjórnin ræst
að yinstrisinnum
Ritstjórar vinstri sinnaöra
vikublaða i Perú eru i hungur-
verkfalli til að mótmæla skerð-
ingu prentfrelsis 1 landinu. Her-
foringjastjórnin, sem kallar sig
vinstrisinnaða, lét banna mörg
róttæk blöð i janúar og hefur
handtekið fjölmarga vinstrisinna
siðan.
Þann 16. mars gekk stjórnin
meira að segja svo langt að hand-
taka Victor Cuadros sem á sæti á
stjórnlagaþingi þvi sen kosiö var i
fyrra.
Cuadros er Iandskunnur for-
ystumaöur námumanna en þeir
eru nú I verkfalli I Suður-Perú.
Verkfalliö lamar koparfram-
leiðslu Perú og hyggst stjórnin
brjóta þaö á bak aftur.
Efnahagsástand er mjög bág-
borið i Perú um þessar mundirog
hefúr Alþjóöagjaldeyrissjóðurinn
sett stjórninni úrslitakosti. Þvi
ræöst hún nú af hörku gegn
verkalýshreyfingunni og sýnt
þykir aö hún ætlar ekki aö standa
viö loforö sln um aukið lýöræöi.
Cuadros er einn af mörgum
fulltrúum byltingarsinna á
stjórnlagaþinginu sem angrað
hafa stjórnvöld mjög. Þrátt fyrir
óhagstæöa kosningalöggjöf náöu
þeir góöum árangri I kosningun-
um I fyrra og er samfylkingar-
framboö trotskýista stærsti
vinstriflokkurinn á stjórnlaga-
þinginu meö 12% atkvæða.
Bregður
Carter
búi?
Vera kann aö Carter fjölskyld-
an neyðist til aðbregða blómlegu
hnetubúi sinu i Plains, Georgfu. t
það minnsta er nú verið að kanna
„óreglu” i sambandi viö banka-
lán til fyrirtækis forsetans 1976.
Um er aö ræöa lán frá „Nation-
al Bank” í Georgiu aö upphæö 6
miljónir dollarar. Eitthvaö þykir
dularfullt um endurgreiöslur
lánsins oggrunur leikur á aö hluti
þess hafi verið notaöur i kosn-
ingasjóð hnetubóndans.
Reuter gengur þó ekki lengra
en svo aö ræöa um hugsanlegt
„tæknilegt brot á bankalögum”
af hálfu Carter fjölskyldunnar.
Hlutaöeigandi bankastjóri var
reyndar vinur Carters, Bert
Lance sem siðar var geröur f jár-
málastjóri Hvita hússins en
neyddist til aö segja af sér vegna
ýmiss konar misferlis.
Blaöafulltrúi Carters sagöi for-
setann alsaklausan I málinu og
Carter
hélt þvi fram aö hann fagnaöi
þeirri ákvöröun Bell dómsmála-
ráöherra aö skipa sérstakan
rannsóknarmann, Curran aö
nafni, til ab kanna máliö.
Þetta mun gert aö kröfu Re-
públikana sem hafa gert sér
nokkurn mat úr þessu.
Billy forsrtabróöir er orðaöur
viö málib og má vera aö hann
veröi látinn sitja uppi meö
skömmina. Hann mun eiga 15% i
fyrirtækinu, forsetinn 63% og
móöir þeirra pilta 22%.
Dökkt útlit á Ólafsfirði:
Bátarnir komast ekki á sjó
vegna íssins
Það er heldur dökkt úttttið hjá
okkur sem stendur, sagði Agnar
Víglundsson, fréttaritari Þjóð-
viljans á Ólafsfirði, I viðtali við
blaðið f gær. Bátarnir hafa ekki
komistá sjó vegna issins slðan á
laugardag og ekki fyrirsjáanlegt
að þeir komist út á næstunni.
Ólafsfjörður var lokaöur af Is I
gær, en öörum togaranum, ólafi
bekki, tókst þó aö brjótast I gegn
og útá Eyjafjörö.
Flutningar til bæjarins voru
ekki I hættu, þar sem Mulinn er
enn opinn stórum bllum, en
ástandiö er ekki glæsilegt fyrir
sjómennina. Netabátarnir uröu
aö draga upp hverja einustu
trossu á laugardag vegna issins
og enginn hefur komist á sjó siö-
an. Sama gildir um grásleppu-
veiöina, sem ákveöiö haföi veriö
aö hefja þ,20. Enginn grásleppu-
karl kemst nú I róöur.
Hætta er á hráefnisskorti, eink-
um I saltfiskverkuninni, sem
flestir útgeröarmenn netabát-
anna stunda. Og öldungis er óvfet
aö togararnir komist inn til aö
landa þótt þeir hafi komfet út.
Þrautalendingin yröi þá aö landa
á Dalvik og flytja fiskinn á milli
' — Ef Dalvikurhöfn veröur þá op-
in, sagði Agnar aö lokum. -vh.
Andreotti; forsætisráðherra i
fimmta sinn.
traust hennar sem getur oröið 29.
mars. Myndi Andreotti þá slá eig-
iö met I stuttri stjórnarsetu en
fyrir 7 árum veitti hann stjórn
forsæti sem laföi I 9 daga.
Nýju stjórninni hefur veriö illa
tekið af helstu blööum ítallu. -
Nægar
birgðir af
nauðsynja-
vörum
á þeim stööum úti
á landi þar sem
hafishættan er mest
Eftir þvi sem næst verður
komist, munu þeir staðir úti
á landi, þar sem mest hætta
er á að hafnir lokist vegna
hafiss, vera vel birgir af
þeim nauðsynjavörum, sem
erfitt er að flytja nema sjó-
leiðina.
Aö sögn Hjalta Pálssonar
hjá innflutningsdeild SÍS eru
kaupfélög á þessum stööum
nú allvel birg af fóðurbæti,
auk þess sem kaupfélög á
nokkrum stöðum brugöu
skjótt viö um leiö og fréttist
af hafishættunni og pöntuöu
auknar birgöir, sem nú þeg-
ar eru á leiðinni til þeirra.
Hjalti benti á aö vegakerfiö
vær i nú viöast hvar oröið svo
gott, aö flestar vörur aörar
mættí flytja landveg, þótt
haffe lokaði höfnum.
Þá sagöi Guöjón Petersen
hjá Almannavörnum að sl.
mánudag heföi hann haft
samband viö forráöamenn á
ýmsum stööum, þar sem
haffehættan er mest, og heföi
verið gott hljóö I mönnum.
Töldu allir að nóg væri tíl af
þeim vörum, sem erfiöast er
aö flytja landveg.
Guöjón benti á, aö eftir
hafisárin 1965, 1967 og 1968
heföi á mörgum stööum ver-
iö komið upp stærri oliutönk-
um, þannig aö ekki ætti aö
veramikil hætta á oliuskorti,
þótt Is lokaði siglingaleiöum.
Þá benti hann ennfremur á
aö vegakerfiö nú væri til
muna betra og auðveldara
aö halda þvl opnu, ef þiæf
kreföi.
Þaö er þvl ljóst, aö litil
sem engin ástæöa er tíl aö
óttast vöruskort, þótt svo illa
færiaö haffe lokaöi siglinga-
leiöum einhvern tlma á
næstunni.
— S.dór