Þjóðviljinn - 22.03.1979, Blaðsíða 7

Fimmtudagur 22. mars 1979. ÞJÓÐVILJINN — StÐA 7
Enn ein skammtimastjórn vinstri manna
er alvarlegur ósigur sem getur tekiö allt að tvö
kjörtimabil að bæta fyrir.
Bjarni Hannesson.
Undirfelli
Skynsemi á skóggangi?
Leikmannsþankar um liöandi
stund. Stjórnmál eru og hljóta
ætiöaöveramikilvægur páttur i
þjóölifi og sýnist oft sitt hverj-
um hvaö ætti aö gera eöa hvaöa
leiöir skuli velja I einu og ööru
er aö stjórnmálum og efnahags-
legum aögeröum lýtur.
Nú mun óvanaleg staöa i Is-
lenskum stjórnmálum, þar eö
aögeröa er þörf I verölagsmál-
um, en ekki viröist samkomulag
um leiöir til úrbóta, jafnvel látiö
aö þvi liggja, aö um afsögn ráö-
herra úr einum stjórnarflokkn-
um veröi aö ræöa.
Ennfremur hefir forsætisráö-
herra lagt fram frumvap um
verölagsmál án samþykkis
rikisstjórnarinnar.
Mun þaö vera óvanaleg aöferö
i sliku máli, en hinsvegar er
ráöherra þekktur fyrir aö þora
aö standa einn aö þvi, er hann
telur skynsamlegt, og ef nauö-
syn knýr á um aögeröir er
viröingarvert aö gera slikt.
Meginágreiningur mun vera
um ákveöin prósentustig I út-
reikningi á kaupi. Er aö vonum,
aö þar sé um viökvæmt málefni
fjallaö, þar eö ekki mun kaup
hinna lægstlaunuöu vera þaö
hátt aö þaö megi skeröast i
kaupmætti, enda mun sam-
kvæmt útreikningum ekki vera
um þaö aö ræöa; mun þó umdeilt.
Deilur eiga sér oftast bak-
grunn, oft ólikan þvi sem um er
deilt og i þessu tilviki finnast
mér nokkrar likur á aö visitölu-
máliö sé pólitfsk gildra sem Al-
þýöubandalaginu er ætlaö aö
falla i' og sé aö lokast til fulls
þessa dagana.
Vitaö er aö ætterni þessara
aögeröa er frá Alþýöuflokknum
komiö og likur á aö hollusta þess
flokks viö rikisstjórnina sé tals-
vert minni en vera ætti, af flokk
sem kennir sig viö Islenska al-
þýöu. Enda munu pólitiskir
vestanvindar vera þar aö verki,
ásamt ýmsum öflum er telja sér
fremur hag i aö stunda samstarf
til hægri en vinstri i stjórnmál-
um. Oft veröur aö leggja niöur
fyrir sér þegar einungis er illra
kosta völ, i vali á aögeröum, þá
geta kostirnir veriö misslæmir
og myndi þvi teljast skynsam-
legt aö reyna aö velja skástu
leiöina út úr þvi málefnalega
öngþveiti er nú rikir.
Sjálfsagt er hægt aö finna
ýmsar leiöir I þessum efnum, en
ekki ætla ég aö fjalla um þær
nema á tvennum forsendum, þó
aö sjálfsögöu séu fleiri kostir.
Þær eru skert kaupgjaldsvisi-
tala eöa kosningar.
Skeröing kaupgjaldsvisitölu
veröur aö teljast óæskileg, en
fyrr hefir slikt veriö gert og hún
jafnvel alveg tekin úr sam-
bandi. Er slikt þvi þekkt fyrir-
brigöi og meöan næg atvinna er,
mun hægt aö þola slikt um tima
þar til svigrúm gefst til raun-
hæfra aögeröa gegn auövalds-
öflum er hafa hag af veröbólgu-
þróuninni.
Þaö mun nokkuö augljóst aö
hvaöa stjórn sem tæki viö
myndi fara lika leiö og I þessu
frumvarpi er farin, aö knýja
fram breytingu á sliku myndi
einungis kosta verkföll og alls-
konar óróa er einungis myndi
valda enn örari veröbólguþróun
en ella. Meiru ætla ég ekki aö
bæta viö maraþonskrif um visi-
tölumá),en snúa mér aö hugsan-
legum valkostum I kosningum.
Um kosningar er ætiö erfitt aö
spá en undir þeim kringum-
stæöum sem nú eru mun þaö
vart marktækt þvl ýmislegt get-
ur breytt ætluöum forsendum.
Likindi mun þó hægt aö setja
fram. .
Fyrsta: Staöa Alþýöubanda-
lagsins miöaö viö aö þaö veröi
til þess aö stjórnin falli mun erf-
iö og vart skynsamlegt aö ætla
aö þaö auki fylgi sitt.
Annaö: Um stööu Fram-
sóknarflokksins mun erfitt aö
leiöa likur aö, en vart mun hon-
um takast aö ná fyrra fylgi
vegna ýmiskonar þróunar sem
oröin er i þjóölifi.
Þriöja: Stööu Alþýöuflokksins
mun hinsvegar hægt aö ráöa i
meö allmiklum likum, þvi ætla
má aö þaö aukna fylgi sem hann
fékk i slöustu kosningum, muni
vart vera fengiö vegna pólitfsks
trausts kjósenda, heldur hafi
kjósendur veriö aö refsa fyrri
stjórnvöldum fyrir aögeröar-
leysi siöasta kjörtimabil. Mun
ekki óraunhæft aö ætla aö hann
tapi mestallri fylgisaukning-
unni,enda mun skoöanakðnnun
fjölmiöils styöja þaö álit mittaö
hluta.
Fjóröa: Möguleikar á sköpun
fimmta stjórnmálaflokksins og
ýmsum minnihlutaframboöum
munu vera nokkrir, en ekki mun
hægt aö spá um kjörfylgi viö slik
framboö, svo marktækt sé.
Siöast ber aö nefna aöstööu
Sjálfstæöisflokksins. Þótt furöu-
legt megi telja, mun hann hafa
óvanalega góöa möguleika til
mesta kosningasigurs er hann
hefir náö frá upphafi og alger-
lega án pólitiskrar fyrirhafnar
eöa endurskipulagningar. Rök-
stuöningur þessarar fullyröing-
ar er sá, aö likur munu á aö
hann endurvinni fyrra fylgi og
bæti jafnvel talsvert viö þaö,
enda mun það hafa komið fram i
áöur greindri skoöanakönnun,
aö um slikt geti oröiö aö ræöa.
Liklegt er aö fylgisaukning
Sjálfstæöisflokksins veröi á
kostnaö Alþýöuflokksins, enda
óliklegt aö kjósendur vilji
sfyrkja meö atkvæöi slnu þá
pólitisku trúöleika er hann hefur
sett á svið undanfarið, þótt
hann reyni aö koma ábyrgö-
inni af stjórnarfalli yfir á
Alþýöubandalagiö, þar sem
I raun sé þaö sá flokkur er
valdi stjórnarskiptum, enda
mun paö t reynd vera eina
von Alþýöuflokksins aö
halda einhverju af fylgis-
aukningunni sem hann fékk i
siöustu kosningum. Til marks
um eigin snilli eru þeir þegar
farnir aö hreykja sér af þvl aö
þeir muni ekki skera Alþýöu-
bandalagsmenn niöur lir
gálganum. Þykir mér þessir
pólitisku f jölleikahúsmenn vera
farnir aö taka helst til mikiö
upp I sig, þó sú ömurlega staö-
reynd blasi viö aöt ef til vill,
veröi um sannmæli aö ræöa.
Þætti mér mannslegra af
hálfu Alþýöubandalagsmanna
aö láta stjórnkænsku koma i
staö stolts og sjá til þess aö Al-
þýöuflokksmenn hengdu sig
sjáflir i' eigin vélum, þvi afleið-
ingar þessa frumvarps munu
örugglega valda óánægju og
fylgistapi þess flokks er átti
upphagshugmynd aö þvi.
Aö auk mun þaö meö eindæm-
um ef Alþýöubandalagiö yröi til
þess aö Sjálfstæðisflokkurinn
ynni sinn stærsta stjórnmála-
sigur án minnstu veröleika og
trúi ég þvi ekki aö óreyndu aö
skynsemi veröi slik i rööum
þeirra er telja sig vera fulltrúa
islenskrar alþýöu. Aö siöustu vil
ég benda ráðherrum Alþýöu-
bandalagsins á aö sá er mælti
hin frægu orö: „Kom, sá, sigr-
aöi”, sigraöi ekki i öllum sinum
orustum, en haföi betur þegar
nauösyn krafði. Vart mun þurfa
aö vekja athygli á aö enn ein
skammtlmastjórn vinstri
manna er alvarlegur ósigur,
sem getur tekiö allt aö tvö kjör-
timabil aö bæta. Að siöustu vona
ég sem Islendingur, aö skyn-
semi sigri, nú þessa dagana, en
aö hún sé ekki komin á skóg-
gang I frumskógi veröbólgunn-
ar. Læt ég hér með lokiö skrif-
um um liöandi stund..
Bjarni Hannesson Undirfelli.
Helgi Seljan:
Leikfélagi Grindavíkur
þakkað fyrir Fjalla-Eyvind
Þeir sem árum saman hafa
staöiö 1 leikstarfsemi áhugafólks
vita mæta vel, hvilik gifurleg
vinna liggur þar aö baki, hvillk
félagsleg fórnarlund þarf til að
koma og raunar fjárhagsleg
einnig hjá þvi fólki sem þar legg-
ur til sitt mikla starf. Jafnvel vita
þeir einnig hve mikil félagsleg
fylling fæst þar út úr og snerting-
in við leikbókmenntir og túlkun
þeirra erþroskandifyrir hvern og
einn, sem þar leggur aö alúö sina
alla.
íslensk áhugaleikfélög hafa
veriö á örri þroskabraut aö
undanförnu, verkefnaval þeirra
hefur veriö vandaöra, enda viöur-
kennt af fjárveitingavaldinu aö
hluta, félögunumog sýningum fér
sifjölgandi og margháttuö starf-
semi fer fram i tengslum þar viö.
Hér verður enn einu sinni
minnst á þann giftudrjúga hlut,
sem Helga Hjörvar á þar aö sem
framkvæmdast jóri B.I.L.,
dugnaöur hennar, hugkvæmni og
framkvæmdasemi er meö
ólikindum eins og allir þekkja,
sem nálægt leikstarfsemi hafa'
komiö.
Enn hefúr öll þessi starfsemi
ekkihlotiðþá viöurkenningu, sem
skyldi frá fjárveitingavaldinu, þó
i áttina hafi miöaö.
Þar veröur betur aö starfa, en
þar er komiö aö hlut undirritaðs,
sem vel mætti huga hér aö enn
betur.
Tilefni þess aö ég stakk niöur
penna er boö Leikfélags Grinda-
vikur til okkar hjóna aö sækja
sýningu þeirra á Fjalla-Eyvindi.
Sjálfsögö þökk fyrir frábæra
kvöldstund, en jafnframt rik
ástæöa til aö vekja athygli á
þessu merka framtaki sem einn
af hinum mörgu hjá áhugafélög-
um okkar.
Þaöer ekki ráöist á garöinn þar
sem hann er lægstur hjá þeim
Grindvikingum að taka
Fjalla-Eyvind til sýningar, svo
átakamikiö og um margt stór-
brotiö verk, sem þar er á ferö.
Hreyfiafl lifs okkar, ástiaer þar
grunntónninn frá upphafi til enda
og gamla þjóðtrúin okkar fær byr
undir báöa vængi hjá okkur neon-
ljósafólkinu.
Skemmst er þar af að segja aö
ég fór af sýningunni sannfæröari
en nokkru sinni, aö áhugafélögin
eigiað færast mikiö I fang, eigi aö
takast á viö veröug verkeftii, þó
erfiö séuog samanburöur viö þaö
besta sé auöveldur til aö rifa
niöur þá viöleitni, ef þaö hugarfar
ræöur rikjum, sem oft hefur á
boriö. Sýningin er heilsteypt hiö
besta, og leikstjórinn Höskuldur
Skagfjörð hefur lagt áherslu á
þau atriöi sem máli skipta og
mestu varöa fyrir áhugafólk,
framsögn til fyrirmyndar, svip-
brigðatúlkun sýnd full alúö og
mikil vinnalögöiþau átakaatriöi,
sem mestu skipta um heildar-
áhrifin aö sýningu lokinni. Hér
hefúr samhentur hópur veriö á
ferö og stutt samtal I hléi sýndi
mér og sannaöi aö þrátt fyrir
slaka aösókn var engan bilbug á
þessu ágæta fólki aö finna, þaö
haföi aö vonum eflst við þessa
þolraun, þvi árangurinn var aug-
ljós.
Mest reyndi eðlilega á Guö-
veigu Siguröardóttur og Astbjörn
Egilsson i hlutverkum Höllu og
Eyvindar og þau brugöust þar i
engu aö mi'nu mati.
Siöasti þátturinn var sterkur og
áhrifamikill og þar sýndu þau
eins og raunar leikinn allan tilþrif
ogtúlkun, sem þeim var mjög til
sóma.
Lúðvik F. Jóelsson i hlutverki
Arnesar var sannur og eölilegur,
túlkaöi persónuna vel bæöi i hálf-
kæringnum og eins og i alvörunni
slöast.
Sigmar Sævaldsson I hlutverki
Arngrims holdsveika var hreint
óaöfinnanlegur og skemmtileg
oft á tiöum túlkun Hauks Guö-
jónssonar á hreppstjóranum.
Þá má ekki gleyma ágætri túlk-
un Valgeröar Þorvaldsdóttur á
Guöfinnu. Fleiri mætti nefna,
sem skiluöu sinu meö ágætum en
aö bkum get ég smalans, röska
og káta, sem var kannski
skemmtilegasti og óvæntasti
punktur sýningarinnar.
Eirikur Dagbjartsson á ótvi-
ræöa framtiö fyrir sér, ef hann
leggur leiklistina fyrir sig.
Aö lokum einlægar þakkir þess,
sem þekkir allsæmilega til þess,
hve hér var I raun mikiö átak aö
ræöa, átak, sem tókst og hlýtur aö
vera öllum leikendum sem hin
bestu verkalaun og um leið
hvatning til áframhaldandi sam-
starfs, nýrra átaka I þágu Þalfu, i
þágu sjálfs sln, þó fyrst og
fremst, þegar grannt er skoöaö.
Helgi Seljan.
Aðaliundur fPgl
hestamannafélagsins Fáks verður haldinn
fimmtudaginn 29. mars i Félagsheimilinu
og hefst kl. 20.30.
Venjuleg aðalfundarstörf, svo og önnur
mál, svo sem jarðarkaup o.fl..
Reikningar félagsins liggja frammi á
skrifstofu félagsins kl. 13-17 daglega.
Stjórnin
Söhiskattur
Viðurlög falla á söluskatt fyrir febrúar
mánuð 1979, hafi hann ekki verið greiddur
i siðasta lagi 26. þ.m.
Viðurlög eru 4% af vangreiddum sölu-
skatti fyrir hvern byr jaðan virkan dag eft-
ir eindaga uns þau eru orðin 20%, en siðan
eru viðurlögin 3% til viðbótar fyrir hvern
byrjaðan mánuð, talið frá og með 16. degi
næsta mánaðar eftir eindaga.
Fjármálaráðuneytið, 19. mars 1979.
Fyrirlestur og kvikmyndasýning
Georgi Farafonov, sendiherra, ræðir um
utanrikisstefnu Sovétrikjanna i MíR-saln-
um, Laugavegi 178, i kvöld, fimmtudaginn
22. mars kl. 20.30. Kvikmyndasýning að
erindi loknu. öllum heimill aðgangur.
Stjórn MÍR.