Þjóðviljinn - 31.03.1979, Page 12

12 StÐA — ÞJÓDVILJINN Laugardagur 31. mars 1979
Brotlinunámskelð
Tækniskóli íslands gengst fyrir námskeiði
i brotlinureikningum á steinsteyptum
plötum dagana 23. april til 9. mai n.k.
Námskeiðið er ætlað starfandi verk-
fræðingum og tæknifræðingum. Kennt
verður 8 tima á viku mánudaga og
miðvikudaga kl. 17.15—19 og laugardaga
kl. 8,15—12. Leiðbeinándi verður
Guðbrandur Steinþórsson verkfræðingur.
Þátttaka tilkynnist skrifstofu Tækniskóla
Islands Höfðabakka 9 fyrir 11. april n.k.
Námskeiðsgögn verða afhent á sama stað.
Námskeiðsgjald kr. 15.000.- greiðist við
innritun.
Fjöldi þátttakanda er takmarkaður.
Tækniskóli íslands
Höfðabakka 9 simi 84933
Hótel Flókalundur
í Vatnsfirði á Barðaströnd er til sölu eða
leigu.
Tilboðum skal skila til Ferðamálasjóðs,
Laugavegi 3 Rvk. fyrir 12. april n.k.
Nánari upplýsingar á skrifstofu sjóðsins
simi 27488.
Ferðamálasjóður.
Fyrirlestur og kvikmyndasýning
Vladimir K. Vlassov, verslunarfulltrúi
Sovétrikjanna, ræðir um efnahagssam-
vinnu sósialiskra rikja i 30 ár i Mlít-saln-
um, Laugavegi 178, laugardaginn31. mars
kl. 3 siðdegis. Kvikmyndasýning að fyrir-
lestri loknum. Allir velkomnir. MíR
Marxisminn
er kynntur i bæklingnum
„Auðmagn, kreppa og riki”
í viðauka eru skýrð hugtök eins og:
Stalinismi, dialektisk efnishyggja,
anarkismi, evrópukommúnismi,
trotskýismi, maoismi og fleira góðgæti.
Fæst hjá bókabúð Máls og menningar og
Bóksölu stúdenta.
Kynnið ykkur frasana á ódýran
hátt — Róttækir stúdentar
tslenska óperan — á næstslftustu æfingu I Háskólabiói (Ljósm.: Leifur)
I Pagliacci
Operusýning í
Háskólabíói 18.3.79
R. Leoncavallo:
„I Pagliacci"
Islenzka öperan
Hljómsveitarstjóri:
Garðar Cortes
ÞAÐ ER DÆMIGERT fyrir
sönggeggjaóa þjóft eins og Itaii á
ofnanverðri 19. öld að ætla sér að
koma raunsæisstefnu að i óraun-
sæjasta listformi sem tii er. A
sama tfma og Wagner freistar
þess að sameina aiia iauka iist-
anna i einn vönd aldarfjórðungi
áður en Trúöar Leoncavallos fóru
fyrst á sviö, hefur hann þó rænu á
aö velja fornsöguieg eða mýtisk
viðfangsefni, sem trufla ekki eðli
óperuformsins viö að kalla á
„raunsæja" framsetningu á
sama hátt og efni byggt á dókú-
mentariskum sakamálum vill
gera i óperum eins og I Pagliacci
og Wozzeck. Slik viöfangsefni
henta leikritinu betur og kvik-
myndinni best.
Að vlsu hefur alltaf verið deilt
um rétt óperunnar til að ösla á
milli annarra listgreina, en
maöur hefur grun um, að hefði
Leoncavallo haft tök á að sjá
kvikmyndir Eisensteins, Dreyers
og Kurosöwu, heföi hann ekki of-
metið „realíska” tjáningarmögu-
leika óperunnar. Tónlist er alltof
sjálfstæð og abströkt list til að
gerast undirtylla annarra lista
lengi samfleytt, svo vel fari.
Langir og stórbrotnir textar
veröa bara til að reyra hana á
klafa. Samanber Mozart um hið
gagnstæða.
Undirritaður fór á fjórðu Pagli-
accisýningu Islenzku óperunnar i
Háskólabiói með þær bækluöu
sérþarfir að vera verulega haml-
aður á smekk fyrir, hvað þá þekk-
ingu á italskri óperu.
Aðeins þrjár sjónvarpsóperur
höfðu höfðað til hans i vetur,
„Figaró”, „Brottnámið” og
„Cosí fan tutte”, allt frábærar
uppfærslur með fyrsta flokks
söngvurum á verkum mesta öld-
ungs meðal óperuhöfunda til
þessa. „Makbeö” Verdis náöi
aftur á móti að kæfa að mestu
löngunina i italskar óperur, hafi
hún nokkurn tima verið mikil.
Það var þvi með öllu öðru en
óþreyju sem manni varð gengið á
fund Ruggiero Leoncavallos um-
rætt sunnudagskvöld. Viðhorf
jnanns og þekking voru allt að þvi
eins frumstæð og stráklingsins i
„JoeHill”, sem geröi eftirfarandi
athugasemd við óperuhús eitt i
Nýju Jórvik: „They scream in
there and get paid for it!”
Það var tvennt frábrugðið
venjulegu útliti innanstokks i Há-
skólabiói á sinfóniutónleikum,
þegar inn kom. Hljómsveitin varð
að hirast fyrir framan pall eins og
hornkerling, og, i öðru lagi, var á
„sviðinu” mikil, en einföld sviðs-
skreyting, sem leysti hiö fyrir-
fram ómögulega verkefni að gera
leiksvið úr hljómsveitarpallinum
á snilldarlegan hátt. Sá sem þetta
afrekaði var Jón Þórisson, fyrr-
um starfsmaður I sjónvarpinu, og
sá hann einnig um búninga.
Næst kom manni á óvart hvað
Sinfóniuhljómsveit Reykjavíkur
gat spilað vel. Að visu var hún við
þetta tækifæri „styrkt” bæði hér
og þar með S.í. kröftum, t.d. að
tveim þriðju i fiðlum, en meginaf-
gangurinn er þó eftir sem áður
áhugafólk, sem lifir af öðru en
spilamennsku.
Eftir furðugóðan og vel skrifað-
an forleik Leoncavallos, sem
undirbýr melódramað á sviðinu
með ýmist glitrandi eða drunga-
legum tilþrifum, kviknuöu ljós-
geislar á torgi I itölsku þorpi laust
fyrir alda mót. Um atburðarás-
ina get ég litið sagt og býst við, að
svo sé um fleiri óperugesti. 1
stuttu máli sagt tel ég liklegast,
að allt nema grófasta beinagrind-
in hafi farið fyrir ofan garð og
neðan hjá öllum öðrum en þeim
itölum, sem kunna að hafa verið i
salnum, þrátt fyrir upplesið ágrip
Péturs Einarssonar leikara og
úrdrátt i leikskrá. Það er stór-
kostlegur galli að flytja ekki
verkið með islenskum texta, og sá
mesti, sem undirritaður gat fett
fingur út i með tilliti til aðstæðna
1.0. og forsendna hans sjálfs.
Það getur verið áhugavert að
hugleiða listrænan tilgang með
mismunandi lengdverka. 1 Trúð-
um Leoncavallos forðaði stutt-
leiki verksins (ca. 1 1/2 klst)
raunsæistilburði atburðarásar-
innar frá þvi aö veröa mjög leiði-
gjarn . Þvinæst bjargaöi hann að
nokkru leyti áheyrendum yfir
textagjána með aðstoð meiri fjöl-
breytni i hljóðfærabreitingu en
maöur satt að segja átti von á.
Sungin á islensku gæti óperan að
öllum likindum komið fyrir sem
mjög samþjappað verk.
Hinn 33ja manna kór Islenzku
óperunnar var ljómandi góður og
söng bæði fallega og hraustlega.
Samfylgd hljómsveitar við kór og
einsöngvara má sömuleiðis segja
aö hafi verið góð. Verkið virtist
hafa veriö æft vel og vendilega.
Skýtur stundum skökku við,
þegar maður fréttir af 2-3 æfing-
um Sinfóniuhljómsveitar Islands
á miklu stærri og erfiðari tón-
verkum, enda árangurinn eftir
þvi.
Mér þóttu nokkur vonbrigði i
þvi að verða að sætta mig við þá
staðreynd, aö Ólöf Harðardóttir
átti ekki að syngja Neddu á þess-
ari sýningu. En þótt Elin Sigur-
vinsdóttir hafi ekki raddgæði
Ólafar, stóö hún sig með prýði. Af
öörum einsöngvurum báru af
Magnús Jónsson tenór og Halldór
Vilhelmsson bassi, hinn fyrr-
nefndi fyrir pottþéttan og hljóm-
mikinn söng, en siðarnefndur
ekki sist fyrir sveigjanlega túlk-
un, bæði I rödd, fasi og hreyfing-
um; hæfileikar, sem ekki hefur
borið eins mikið á hjá Halldóri
áður, enda sjálfsagt fá tækifæri til
að sýna þá. Um „Canio” og
„Tonio” þessara heiðursmanna,
eins og leikhúsgagnrýnanda er
kækur að taka til orða, ætla ég
ekki að fjalla, það geta aðrir gert
betur, sem inni eru I leiklist og
uppfærsluhefðum verksins ell-
egar hafa aögang að leyndum
dómum italskrar tungu.
AÐ ENDINGU vill undirritaður
óska hinni Islenzku óperu alls
farnaðar I framtiðinni eftir þetta
vonglæðandi þrekvirki og að hún
láti ekki deigan siga. Það er mjög
bagalegt að geta ekki komið
þessu listformi sómasamlega i
hús á Islandi enn þann dag I dag.
Þaö er einnig leitt til þess að vita,
að við hönnun hins nýja borgar-
Jeikhúss skuli verða höfð i
frammi svo órúlega lltil
fyrirhyggja, að ekki sé gert ráð
fyrir hljómsveit i húsinu. Nema
fyrirhyggjan sé á þann veg, að
leikhústhenn vilji meina tónlist-
inni aögang að sinu einkaheimili.
Sýnist þvi næsta framtið bera i
skauti sér, að tæplega verði færö-
ar upp óperur með öllu stærri
hljómsveit en i „1 Pagliacci” (um
50 manns), en minna má að visu
gagn gera. Það sem öllu skiptir er
að fá söngfólki okkar fleiri og
reglulegri tækifæri til að koma
fram. Vonandi verða þær tvær til
þrjár óperur, sem heyrst hefur að
séu I smlöum hér á landi, til að
stuðla aö f jölgun þessara tækifæri
og að gera óperuna að lifandi
menningareign tslendinga.
RÖP