Þjóðviljinn - 29.11.1979, Qupperneq 3

Fimmtudagur 29. nóvember 1979 ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 3
Atvinnurekendur vígbúast og ætla ad stofna strídssjód:
2-300 miljónir
kr.til verkbanna
Fá styrki til að hefja verkbönn
og halda þau út þegar verkbann
hefur staðið í þrjár vikur
Vinnuveitendasamband
íslands hefur tekið upp nýjar
vinnuaðferðir og hyggst beita
þeim vopnum til launalækkunar
sem aldrei fyrr hefur verið beitt
á islandi svo nokkru nemi.
Launafólki er í fersku minni
stöðugar verkbannshótanir
Þorsteins Pálssonar, fram-
kvæmdastjóra VSt, i nafni at-
vinnurekenda á liðnu hausti. Nú
hefur hinn nýja forysta atvinnu-
rekenda fylgt hinni hörðu linu
eftir með tillögu að stofnun
vinnudeilusjóðs á vegum VSÍ,
sem aðstoða á fyrirtæki þegar
verkbann eða verkföll hafa
staðið i ÞRJAR VIKUR EÐA
LENGUR. Miðað við núverandi
aðildargjöld VSt og launa-
summuna i landinu má gera ráð
fyrir að 200 tii 300 miljónir króna
renni I þennan vinnudeilusjóð
atvinnurekenda á ári hverju.
Höft á samtakafrelsi:
Síðustu misserin hafa látlaus-
ar árásir dunið á verkalýðs-
félögunum og forystumönnum
þeirra. Þessum árásum hefur
veriö ætlað að veikja grundvöll
verkalýöshreyfingarinnar og
skapa lag til þess að koma fram
snöggri kauplækkun og hæfilegu
atvinnuleysi. í kjölfar blaða-
greina, útvarpsþátta og
áróðurs manna eins og Þórs Vil-
hjálmssonar, hæstaréttardóm-
ara, Sigurðar Líndals,
prófessors, Jóns Sigurðssonar
forstjóra Járnblendifélagsins,
Vilmundar Gylfasonar, nú-
verandi dómsmálaráðherra,og
skrifa Dagblaðsins, Morgun-
blaðsins, Visis og Alþýðublaös-
ins hafa fulltrúar Sjálfstæðis-
flokksins i stjórnarskrárnefnd
lagt til aö gerðar verði breyting-
ar á stjórnarskrá lýðveldisins
sem eiga að auðvelda nýrri
rikisstjórn ihaldsaflanna að
réttlæta höft á samtakafrelsi
launafólks.
1/4 ársgjalda
1 framhaldi af hinum nýja
vopnaburði, verkbannsvopninu
og hugmyndum um skerðingu
verkfallsréttarins, kemur svo
umrædd tillaga um vinnudeilu-
sjóð til þess að knésetja verka-
lýðshreyfinguna. t 1. grein
reglna þessa sjóðs stendur:
„Vinnuveitendasambandið hef-
ur á slnum vegum vinnudeilu-
sjóð I þvi skyni að bæta tjón sem
meölimir sambandsins eða
aðildarsamtaka þess verða
fyrir vegna vinnustöðvana.”
1 annarri grein segir m.a.:
Þorsteinn Pálsson: Fylgir verk-
banssstefnunni eftir meö stofn-
un vinnudeilusjóðs atvinnu-
rekenda.
„Tekjur vinnudeilusjóðs
skulu vera 1/4 hluti árgjalda
meðlima sambandsins og að-
ildarsamtaka þess auk vaxta.”
A samningssviði Vinnu-
veitendasambands tslands eru
51 þúsund launamenn. Heildar-
launasumman til þeirra á ári á
desembergrunni, þaö er eftir
næstu visitöluhækkun, er um 350
miljarðar króna að launatengd-
um gjöldum meötöldum. Með-
limum VSl er gert að greiða
0.4% af vinnulaunum til sam-
taka atvinnurekenda og fjórö-
ungur af þvi á semsagt að renna
i vinnudeilusjóð. Nú greiða ekki
allir atvinnurekendur fullt gjald
til VSt, en varlega áætlað má
gera ráð fyrir að miðaö við
áðurnefnda launasummu renni
á 3. hundrað miljónir í þennan
sjóð á næsta ári.
Búa sig undir hörð átök !
Um tilgang vinnudeilusjóðs |
segir svo i 3. grein: „Meðlimir I
sambandsins og aðildarsam- '
taka þess svo og aðildarsamtök- .
in sjálf geta,þegar vinnustöðvun I
hefur staðið I þrjár vikur vegna
verkfalls eða verkbanns, snúiö J
sér til framkvæmdastjórnarinn- .
ar með ósk um fjárhagslegan
stuðning i þvi skyni að leiða
vinnustöðvunina til lykta”.
1 fjórðu grein segir m.a. að
sambandsstjórn VSt geti veitt
styrk við upphaf vinnu- I
stöðvunar ef deilan er talin hafa
verulega þýöingu fyrir heildar-
hagsmuni atvinnurekenda.
„Heimild þessi kemur einkum I
til álita þegar sambandsstjórn ,
hefur tekið ákvörðun um verk- ■
bann”.
Fylgja í fótsporin
Það leynir sér ekki af I
framansögöu að atvinnu-
rekendasamtökin eru að vig- |
búast og ætla sér að feta i fót- ■
spor „leiftursóknar” ihaldsins I
með verkbönnum og lang-
varandi atvinnusviptingu. Ekki |
er heldur að efa,að þau ætlast til •
þess af nýrri ihaldsrikisstjórn I
og nýjum fhaldsmeirihluta á
alþingi, að hann komi fram |
breytingum á vinnulöggjöfinni ■
atvinnurekendum i hag og bindi I
i stjórnarskrá ákvæði sem tak- I
marka samtakafrelsi launa- |
fólks. -ekh •
Málfrelsiss j óður
Veltír SAM
900 þúsund
króna styrk
Jónas Jónsson veitir Sigurði A. Magnússyni styrkinn fyrir hönd Mál-
frelsissjóðs. (Ljósm.:eik)
Stjórn Málfrelsissjóðs barst i
sumar beiði frá Sigurði A.
Magnússyni rithöfundi um fjár-
styrk til að standa straum af
málskostnaði við VL-máliö sem
var höfðað gegn honum vegna
ummæla hans i grein i Þjóð-
viljanum 25. júni 1974 og i
greinargerð hans i sama blaði 27.
febrúar 1975. t gær afhenti svo
Jónas Jónsson honum fyrir hönd
sjóðsstjórnar umbeðinn styrk að
upphæð 903 þúsund krónur. Er
Sigurður 7. maðurinn sem fær
styrk úr sjóðnum.
Eins og kunnugt er var sjóður-
/,Okkur fannst nóg kom-
iö og þessum rannsóknum
er nú að Ijúka samkvæmt
ákvörðun okkar", sagði
Jón Sigurðsson fram-
kvæmdastjóri Járnblendi-
félagsins, en eins og skýrt
var frá í Þjóðviljanum í
gær, hundsaði heilbrigðis-
ráðherra kröfu Heil-
brigðiseftirlits ríkisins um
að loftmengunarrannsókn-
um á Grundartanga verði
haldiðáfram enn um hríð.
Þessa dagana er unnið að þvi að
taka niður tæki, sem leigö voru til
mælinganna,og verða þau flutt til
Noregs innan skamms. Jón
inn stofnaður til að tryggja frelsi
landsmanna til umræðu um mál-
efni sem varða almannaheill og
til óheftrar listrænnar tjáningar.
Þeir sem þegar hafa fengið fé úr
sjóðnum eru Guðsteinn Þengils-
son, Garðar Viborg, Helgi
Sæmundsson, Dagur Þorleifsson,
Einar Bragi og Svavar Gestsson.
Litið fé er nú i Málfrelsissjóði
en nú i jólamánuöinum er ætlunin
að safna fé i sjóðinn með hjálp rit-
höfunda sem árita bækur sinar i
Bókabúð Máls og menningar
gegn frjálsu framlagi til sjóðsins.
Meöal rithöfunda sem þannig
Sigurðsson sagði.að samkvæmt
starfsleyfi verksmiðjunnar hefði
henni verið skylt að kosta
forrannsóknir i 1 ár áður en til
rekstrar kæmi til siðari saman-
burðar og eftirlits. Hins vegar
hefði framkvæmdastjórnin
ákveðið að halda rannsðknunum
áfram eftir að forrannsóknum
lauk 1 vor, til þess að fylgjast með
áhrifum ofns nr. 1, sem þegar
hefur verið tekinn i notkun.
„Þessum rannsðknum héldum
við áfram i nær 7 mánuði án þess
aö okkur bæri nein skylda til
þess”, sagði Jón, „en ákváðum
siðan að þeim skyldi hætt, ekki
sist af kostnaöarástæöum en
þessar slöari rannsóknir hafa
kostaðmilli 25og 30 milj. kr.Heil-
brigöisráðherra sá ekki ástæðu
til að hafa af þessu afskipti þó
ætla að vinna fyrir Málfrelsissjóð
eru Aðalheiður Bjarnfreðsdóttir,
Auður Haralds, Arni Bergmann,
Asa Sólveig, Egill Egilsson, Guð-

Jón Sigurðsson
Heilbrigðiseftirlitið óskaði eftir
þvi.”
Jón sagöi, að framkvæmda-
stjórn Járnblendifé'.agsins myndi
taka ákvöröun um framhaldiö
þegar niðurstööur forrannsðkn-
anna og 7 mánaöa rannsðknanna
liggja fyrir. Þá yrði staðan metin
og ákveðið hvort og hvenær
rannsóknunum yröi haldið áfram.
Hann sagði, að sér þættu rök-
semdir HR fyrir heils árs eftir-
mundur Steinsson, Guörún
Helgadóttir, Steinunn Sigurðar-
dóttir, Svava Jakobsdóttir og
Tryggvi Emilsson. -GFr
litsrannsðknum ekki haldgóð.
Hér á land væri ekkert til sem
héti vetrarstillur eða sumarvind-
ar og siðasta ár heföi veðurfar
raunar verið mjög óvenjulegt.
Við það væri þess vegna ekki
hægt að miða, heldur þyrfti
margra ára rannsóknir fyrirfram
ef hægt ætti að vera að meta
veðurfarsþáttinn i dreifingu út-
blástursins eftir árstiðum. Þá
sagði Jón,aö reiknimódel fyrir
loftmengunina væri vissulega
skemmtileg tilhugsun fræðilega
séð og hann vissi til þess aö HR
hefði áhuga á aö láta verksmiðj-
una kosta gerð sliks módels,- ekki
endilega verksmiðjunnar vegna,
heldur lika vegna mengunar frá
öðrum iðjuverum. „Þaö teljum
við hins vegar ekki vera okkar
mál”, sagði Jón, „og ég trúi þvi
ekki aö HR léti reiknimódel koma
i staöinn fyrir mælingar sið-
ar meir, en heilbrigðisráðherra
getur hvenær sem er krafist mæl-
inga upp á nýtt skv. starfsleyf-
inu.”
Jón sagði að lokum að það væri
mikill kostur fyrir Járnblendi-
félagiö aö hafa forrannsóknirnar
til að styðjast við þegar siðar
Framhala á bls. 17.
Millifœrslur
ALUSUISSE:
Frétt
Þjóðviljans
rétt
Forstjóri ÍSAL, Ragnar
Haildórsson, reynir að kióra i
bakkann I VISI i gær, varðandi
frétt Þjóðviljans um millifærslur
af gróða álversins við Straumsvik
til tapreksturs ALUSUISSE i
Bretlandi. Ber forstjórinn m.a.
fyrir sig, aö Þjóöviijinn þýöi vit-
iaust úr ensku og aö kostnaðurinn
viövikjandi millifærslurnar hafi
ekki veriö borinn af dótturfyrir-
tækjunum á tslandi og i Noregi,
heldur af ALUSUISSE.
Klausan úr ræðu Mr. Meyers,
stjórnarformanns ALUSUISSE,
hljóðar þannig á ensku: „We
decided to persevere. The cost
was borne by our subsidiaries in
Iceland and in Norway, but the
final analysis by ALUSUISSE in
the form of large payments á
fonds perdu.”
M.ö.o., rekstarhallinn i
Bretlandi sökum oliukreppunnar
1975-76 var bættur upp með gróða
álvers ALUSUISSE á Islandi og i
Noregi, enda raforkan i þessum
löndum ekki háð verðhækkunum
á oliu. Að sjálfsögðu er
kostnaöurinn endanlega borinn af
ALUSUISSE eins og Ragnar
Halldórsson bendir á i Visi, enda
annað skrýtiö þar sem félagið á
álverksmiðjurnar i Noregi, á
tslandi og i Bretlandi.
Málið er hins vegar, eins og
Þjóðviljinn bendir á i frétt sinni i
gær, að millifærslur, sem auð-
hringar stunda, milli ýmissa
fyrirtækja sinna i ýmsum
löndum, eru geröar i tvennum til-
gangi. I fyrsta lagi til að bjarga
hallarekstri i ákveðinn tima og i
öðru lagi til að fela hagnað til að
forðast rétta skattlagningu.
Viðkomandi yfirvöld landanna
hafa venjulega engin tök á þvi
að hafa yfirlit yfir slikar milli-
færslur milli dótturfyrirtækja og
höfuðstöðva.
Frétt Þjóðviljans i gær var aö
þvi leyti óvenjuleg, að þar sagði
yfirmaður Ragnars Halldórs-
sonar frá slikum millifærslum,
þótt undirmaðurinn reyni aö
skjóta sér undan ábyrgð með
útúrsnúningum.
— im
Mælitækjunum skilað
til Noregs
„Fannst nóg komið”, segir Jón Sig-
urðsson um mengunarmælingarnar