Þjóðviljinn - 08.05.1980, Blaðsíða 15

Fimmtudagur 8. mai 1980 ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 15
Síðasta
kvöldið
í maí
„Síðasta kvöldið i mal” heitir
fimmtudagsleikrit útvarpsins
að þessu sinni og er eftir Elvi
Sinervo. Þýðinguna gerði Ást-
hildur Egilson, en leikstjóri er
Helga Bachmann. Magnús
Pétursson samdi tónlist, sem
Ólafur Haukur leikur á gitar.
Meö hlutverkin fara Bryndis
Pétursdóttir, Edda Þórarins-
dóttir, Hanna Maria Karls-
dóttir, Þorsteinn Gunnarsson
og Jón Sigurbjörnsson. Flutn-
ingar leiksins tekur rúma
klukkustund. Tæknimaöur:
Sigurður Hallgrimsson.
Frú Aalto býr meö tveimur
dætrum sinum. Sú yngri,
Helvi, er nýorðin stúdent og
ætlar út að skemmta sér „siö-
asta kvöldi I mai” meö vini
sinum. A skemmtistaöinn
koma lika eldri systirin,
móðirin og Lahtinen bilstjóri
sem leigir hjá þeim mæðgum.
Hann hefur undir niöri verið
hrifinn af Helvi og bíður eftir
henni I Ibúðinni um nóttina.
Helga Bachmann leikstýrir
fimmtudagsleikritinu.
útvarp
kl. 21.05
staöráöinn I aö tjá henni ást
sina.
Elvi Sinervo er finnsk skáld-
kona, sem hefur skrifað
nokkur útvarpsleikrit. Ekkert
hefur áður verið flutt eftir
hana I islenska útvarpinu.
Víða farið
Ástriöur Eggertsdóttir
útvarp
kl. 20.00
t kvöld ræðir Ásdis Skúla-
dóttir við Astrföi Eggerts-
dóttur, og er þetta fyrri hluti
viðtalsins, en siðari hlutinn
verður sendur út seinna.
— Astriður Eggertsdóttir
fæddist að Narfastaöaseli i
Reykjadal I Þingeyjarsýslu
skömmu fyrir aldamótin, —
sagði Asdis. — Hún var tviburi
og foreldrar hennar fátækir,
sem m.a. má marka af bréfi
sem móðir hennar skrifaöi,
þar sem segir: „Ég hef
eignast tvær dætur á kýr-
lausum bæ.” Átján mánaöa
gömul var Astriður sett I
fóstur.
Hún læröi öll þau störf sem
stúlkum voru kennd I þá daga,
en hugurinn stóð til mennta og
henni sveið það sárt að fá ekki
sömu tækifæri og strákarnir
til að læra eitthvað bóklegt.
Tvltug stóö hún upp frá
þvottabalanum og fór til
Ameriku, og fyrr en varði var
hún orðin forstöðukona
prjónastofu I Seattle. Þar var
hún i nokkur ár, en kom svo
heim og giftist Þórarni Vík-
ingi. Þau fluttu til Bandarikj-
anna og bjuggu þar i ein
tuttugu ár, eignuðust 5 syni.
Um 1940 komu þau heim og
gerðust vitaveröir á Vattar-
nesi við Reyðarfjörð, og fyrri
hluta viðtalsins lýkur þar.
—ih
Haustsaga á vori
Liney Jóhannesdóttir
• Útvarp
kl. 9.05
I dag og á morgun veröur
lesin I Morgunstund barnanna
sagan „Reksturinn” eftir Lln-
eyju Jóhannesdóttur. Sigriður
Eyþórsdóttir les.
— Ég er nú svolitið leiö yfir
þvi að þessi saga skuli
vera flutt núna, — sagöi Llney
i stuttu samtali við Þjóðvilj-
ann, — vegna þess að þetta er
ekta haustsaga, eins og nafnið
bendir til. Mér finnst óþarfi að
minna á haustið of snemma,
þaö kemur alveg nógu fljótt.
Enhvaöumþað, Reksturinn
er saga sem ég skrifaði 1961,
ef ég man rétt. Hún er þvi
nokkuð komin til ára sinna, en
ég held það komi ekki að sök.
Þetta er löng smásaga og
segir frá systkinum sem send
eru I rekstur. Þau eru myrk-
fælin og imynda sér allt mögu-
legt, drauga og hvaðeina.
Annars fjallar sagan um ýms-
ar tilfinningar sem börn
þekkja vel, ekki síður núna en
þegar sagan var skrifuö: kær-
leikann, öfundina, afbrýði-
semina, osfrv.
Liney Jóhannesdóttir hefur
samiö mörg barnaleikrit og
smásögur fyrir börn.
— ih
Hringið í síma 8-13-33 kl. 9-5 alla virka<
daga eða skrifið Þjóðviljanum
Lítið letters-bréf
Heill og sæll, Arni Bergmann!
Það er kristilegt og vestrænt
að gera peninga að feimnismáli.
Mér datt þetta I hug þegar ég las
sunnudagspistilinn þinn um
leiðindaskjalið mikla. Þú
minnist þarna á viðtal sem
Morgunblaðið átti við mig, i
blaðinu 29. fyrra mánaðar. Ég
vék þar I lokin aö hinum af-
skiptu ungu rithöfundum sem
eru vinstra megin við „Alla-
ballann” eins og þú kallar þetta
á einum stað. En ég geröi aö
umtalsefni aðra sérkennilega
hlið þessa máls, semsé þá, að
fjórir þeirra fimm höfunda sem
fengu mest I fyrra eru meðal
þeirra sem fá næstmest I ár.
Mig langar nú aö koma þessu aö
I Þjóðviljanum, af þessum
ástæðum, og lika vegna þess að
þeir sem úthlutun ráða hafa
veriö að láta þaö leggja I eyru
fólks aö þeir hafi verið aö leiö-
rétta eitthvað aftur i timann.
Þú ferð i nafnaleiki, og þá er
best að láta sig hafa það að
nefna þessa fjóra rithöfunda og
launþega. Þeir eru Thor
Vilhjálmsson, Þorgeir Þor-
geirsson, Pétur Gunnarsson og
Nina Björk, hver um sig með
hæstu laun, 15 mánuöi á tveimur
árum, hjá stjórninni sem nú var
að úthluta i annaö sinn. Sam-
kvæmt yfirliti rithöfundasam-
bandsins um úthlutanir launa-
sjóðs 1976—’80 standa þau nú
uppi meö mánaöalaun sem hér
segir: Thor Vilhjálmsson 31
mánuður, Þorgeir Þorgeirsson
25, Pétur Gunnarsson 25 og Nina
Björk 26. Þarna eru þau fjögur
meðal sjö efstu manna þegar á
heildina er litið. Svona er nú
farið að þvi aö leiörétta aftur i
timann. — En biðum viö, það er
eitthvað meir: I fórum minum
finn ég þá bók sem „Rang-
skinna” heitir. Það hef ég fyrir
satt að sú bók verði nú aukin og
lögð fram I bókmenntasam-
keppni Norðurlandaráös. I
þeirri bók er fjallað um úthlutun
viðbótarritlauna árin áður en
margnefndur launasjóður
komst formlega á laggirnar,
1973, ’74 og ’75. Höfundur bókar-
innar er með einhverjar bekk-
ingar og talar um stórskáld og
góðskáld og smáskáld og hefur
þau orö innan gæsalappa. Nú er
skemmst frá að segja að þarna
eru i fyrsta flokki fimm menn
sem hlutu viðbótarritlaun öll
þrjú árin og er Thor Vilhjálms-
son þar á meöal. I öörum flokki
meö viðbótarritlaun i tvö ár er
Þorgeir Þorgeirsson. — Ég get
þess svona i leiðinni aö Ólafur
Haukur Simonarson, einn
þeirra sjö höfunda sem hæst
standa eftir aö launasjóður varð
formlegur (26 mán., þar af 15
hjá núverandi stjórn), hann er
þarna með viðbótarritlaun I tvö
ár, og Vésteinn Lúðvlksson,
sjötti nefndur af sjö hæst-
launuðum, maöur meö 27 mán-
aða laun úr hinum formlega
sjóði, hann var meö viöbótarrit-
laun árin þrjú.
Nú leyfi ég mér að gera þér
upp orð, og þú segir: En þetta
eru atvinnuhöfundar! Og ég
svara: Tja, það er nú það. Að
verða atvinnuhöfundur, er það
ekki meöal annars, spurning um
tækifæri?
En hvað um leiðréttingu aftur
i tlmann? Er þaö rugl?Likiega
ekki að öllu leyti. NIu mánaða
veitingin til Jakobinu Siguröar-
dóttur getur vel veriö leiörétting
aftur i timann. En mikiö væri
gaman aö fá slika leiðréttingu
án þess aö þurfa að leggja þaö á
sig aö vera I Alþýöubandalaginu
eða á. — Einhver sagði viö mig
aö viö heföum ekki átt aö orða
þetta svona: i eða á. Við hefðum
átt aö tala um kliku i Alþýöu-
bandalaginu. En þaö er vandi að
velja sér orö. — Hins er ekki að
dyljast að ég hef aö undanförnu
hitt marga Alþýöubandalags-
menn sem hafa sagt mér hug
sinn i þessu máli, og ég tel ekki
aö hér sé unnt aö sakast við
flokkinn eins og hann leggur sig
og hef ekki haldiö þvi fram.
Jæja, Arni. Þú talar um Ólaf
Hauk og segir: „Hann mundi
samkvæmt merkingartlskunni
eiga það sameiginlegt meö
undirskrifurum mótmælabréfs-
ins eins og Ólafi Ormssyni,
Pjetri Hafstein Lárussyni og
Þorsteini Marelssyni að „vera
til vinstri við Alþýöubandalag-
ið” og meira en reiðubúinn til að
punda á það fyrir kratisma”.
Ekki veit ég hvort svo er, en hitt
veit veitt ég aö ólafur Haukur
hefur áunniö sér það að verða
dálkahöfundur Þjóðviljans, hin-
ir ekki. Þá kemur þú aö þvi
hvað Ólafur Haukur hafi gert,
hvaö hann hafi veriö að skrifa
og hvaö þeir hafi veriö aö skrifa.
Hvaö Ólaf Hauk snertir, þá ætla
ég nú ekki að gera lltiö úr
framlaginu hans, og hvað hina
þrjá snertir, þá er ég nokkuð
viss um aö þú hefur ekki veriö
ráðinn I þvi að við færum aö lesa
svo I málið, aö þú værir að gera
lltiö úr framlagi þeirra. Mér
hefur sýnst að þeir Olafur
Ormsson, Pjetur Hafstein og
Þorsteinn Marelsson heföu
nokkra tilburði til aö gerast at-
vinnuhöfundar. Þá komum við
aftur aö tækifærinu, og launa-
sjóði. Niöurstaöan er þessi:
Ólafur Ormsson 2 mánuöir,
Pjetur Hafstein 2 mánuöir, Þor-
steinn Marelsson 6 mánuðir.
Leggjum sman laun þeirra: 10
mánuðir. Til samans vantar nú
þessa menn þrjá mánuði til þess
aö veröa einn hálfdrættingur við
Ólaf Hauk.
Mér datt það i hug, Arni, að
segja þér frá þessu.
En bíðum við, er ekki eitthvaö
eftir? — Listamannalaunin ár-
legu; a? nei, ég nenni ekki aö
eltast við tittlingaskit. En er
ekki eitthvað til sem heitir
„starfslaun listamanna” eöa
þvi um likt. Ég hef það ekki
handbært. Stjórn launasjóðs
gætir að þvi, hún gáir i fleiri
sjóöi. Þú væri samt vls til að
athuga þetta i rólegheitum.
Kær kveðja,
Baldur óskarsson
frá
lcsendum