Þjóðviljinn - 25.08.1981, Blaðsíða 2

2 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Þriöjudagur 25. ágúst 1981
KÆRLEIKSHEIMILID viatalifl
— Það er ekkert gaman að leika við hana. Hún
svindlar og segist vera skotheld.
Fyrirlestur:
Örvuð
stofnun
nýrra
fyrirtækja
1 dag kl. 17:15 heldur cand.
oecon. Niels Ravn starfsmaður
Jósku tæknistofnunarinnar
fyrirlestur i Norrænahúsinu um
efnið „Hvernig er örvuð stofnun
nýrra fyrirtækja i Danmörku”.
Vandamál þeirra sem stofna
vilja ný fyrirtæki eru á seinustu
árum komin i brennidepil i Dan-
mörku. Talin er vaxandi þörf á
að stofna ný fyrirtæki til að
vinna á þann hátt á móti at-
vinnuleysi. Margar mismun-
andi aðferðir hafa verið reyndar
en mestur árangur náðst með
þjónustu, sem báðar tæknistofn-
anir Dana hafa komið á fói.
Einnig hafa aörir aðilar náð
góðum árangri svo sem pen-
ingastofnanir, sem hafa látið
áhættufjármagn renna til hinna
nýju fyrirtækja. Röð námskeiða
hefur borið góða raun, t.d. höfðu
fimm námskeiðsem haídin voru
i Arósum i för með sér stofnun
22 fyrirtækja með 80 nýjumi
vinnustöðum.
Fjórar
höggmyndir
Einars
á kortum
Listasafn Einars Jónssonar
hefur látið prenta kort af eftir-
töldum höggmyndum Einars
Jónssonar: Dögun (1897—1906),
Hvild (1915—1935), Útlagar
(1898—1900) og Fæðing Psyches
(1915—1918j. Kortin eru til sölu i
Listasafni Einars Jónssonar.
Listasafn Einars Jónssonar er
opið yfir sumartimann alla
daga nema mánudaga, kl.
13.30—16.
Allt er
bannað
Það er ekki einleikið hvað þýsk-
um umferðarfröinuðum dettur i
hug. Þetta vegaskilti er að finna
fyrir frantan ein umferðarjarð-
göng þar i landi. Hvað jarðgöng
koma háhæluðum sköm við, vit-
um við ekki, en sjálfsagt gcta
hælarnir skipt sköpum i hrað-
hrautarumferö cins og í annarri
lifsins uinlerö.
„No comment”
Einar Ólafsson
tekinn á beinið
Einar Ólafsson skáld var
gripinn glóövolgur þegar i hann
sást hcr i Þjóðviljahúsinu og
beðinn að segja okkur af ferðum
sinum til Kúbu.
— betta var vinnuferð, og i
henni 10 tslendingar. Það er
Vináttufélag tslands og Kúbu
sem skipuleggur þessar ferðir,
og þessi var sú ellefta sem farin
er. Þetta er árlegur viðburður.
Islendingarnir blanda svo geði
við samskonar hópa frá Norður-
löndunum.
Ferðin er farin til að kynnast
kúbönsku þjóðfélagi og fræðast
um byltinguna á Kúbu, sem er
langtifrá lokið. Svo tekur hópur-
inn þátt i uppbyggingunni, þetta
er vinnuferð, einsog ég sagði áð-
an.
Við hvað er unnið?
— Við tókum þátt i að byggja
skóla, og tindum þessutan
ávexti. Auk þess voru farnar
kynnisferðir á vinnusta.ði, i
menntastofnanir og slikt til að
kynnast landi og þjóð.
Kúbanir mega vel
Heldurðu að svona heimsókn
geti gefið ferðalangi einhverja
hugmynd um ástand i landinu?
Ferð á borð við þessa getur
verið mjög gagnleg, ef menn
hafa opin augun. En ég geri mér
lika grein fyrir takmörkunum
slikra heimsókna, timinn er
stuttur, og kynnin verða yfir-
borðsleg. Hinsvegar er i Kúbu-
ferðunum lögð áhersla á að
ferðamenn séu vel undirbúnir,
enda er það skilyrði þess að not
hafist af ferðinni önnur en
skemmtun.
En eru svona ferðir ekki bara
skipulegur heilaþvottur af hálfu
gestgjafans, og eftirlitsmenn i
liverju spori?
— Nei. Að minnsta kosti ekki
þessi. Við vorum töluvert mikið
á eigin vegum, m.a. i Havana
dag og dag, og virtumst hafa
fullt frelsi til að tala við livern
sem var.
Ilversu mega Kúbanir?
— Vel. Það er áberandi að
fólk er ánægt og litur vel út, hef-
ur nóg að bita og brenna. Það er
mikil uppbygging i landinu, og
til dæmis skólamál virðast kom-
in i gott lag. Við heimsóttum
meðal annars marga nýlega
heimavistarskóla úti i sveitum.
Fólk er mjög áhugasamt um
framgang byltingarinnar og
meðvitað um að hún er enn i
gangi.
Það kemur nú ekki alveg
heim og saman við fréttir um
fjöldaflótta frá Kúbu norðuryf-
ir?
— Sumir eru óánægðir, og
það er kannski ekki óeðlilegt.
Það er nóg að borða á Kúbu og
hægt að lifa þar ágætu lifi, en
það er litið um munað, vöruúr-
val i búöum af skornum
skammti, bilaeign hverfandi
o.s.frv.. Fólk lætur lokkast af
allsnægtum Bandarikjanna,
sem Kanar sjálfir eru iönir'viö
að gefa af gyllimyndir. t sumra
hugum eru Bandarikin nokkurs-
konar paradis á jörðu.
Það hefur hinsvegar verið
reyndin, að það fólk sem flyst
yfir sundið er ekkert velkomið i
Bandarikjunum, og býr þar við
atvinnuleysi, húsnæðisskort og
fyrirlitningu.
Það gleymist oft þegar rætt er
um þessa Kúbani sem fara til
Bandarikjanna að þetta er
vandamál um alla Mið- og Súð-
ur-Ameriku, og viða miklu
meira en á Kúbu. Þetta eru
einskonar þjóðflutningar.
Almenn mannréttindi, rit-
frelsi, málfrelsi...?
— Þetta sem þú nefnir er að
minu áliti dökka hliðin á
kúbönsku samfélagi. Skortur á
lýðræði.
Raunar rikir mikið lýðræði i
nánasta umhverfi fólks. Það
starfa allskonar fjöldasamtök
um þá hluti, og þar taka mjög
margir þátt. Það má nefna
hverfasamtök i borgum og bæj-
um, sem ráða miklu um skipu-
lag sins bæjarhluta, og ég held
að á flestum vinnustöðum séu
helstu ákvarðanir teknar sam-
eiginlega.
Hinsvegar er allri alþýðu
mjög erfitt að hafa áhrif á alla
mótun heildarstefnu, á æðstu
stjórn samfélagsins.
Rússnesk áhrif?
— Ég varð var viö að Kúbanir
litu á Sovétrikin sem sérstakt
vinariki Kúbu, og eru þeim
þakklátir fyrir veitta aðstoð. Að
öðru leyti fannst mér litið um
bein áhrif, ég sá enga Rússa á
götunum svo ég vissi. Það má
þó nefna að flestar erlendar
bækur um pólitik i búðum eru
þýddar úr rússnesku.
Pólitiskar umræður einsog
,þær gerast meðal sósialista á
Vesturlöndum eru alveg utanvið
sjóndeildarhring Kúbumanna,
og það fólk sem ég ræddi við var
mjög fáfrótt um vinstrihreyf-
inguna i Vestur-Evrópu. Ég tók
eftir þvi lika, að það vissi sára-
litiö um þróun mála i Kina.
Mér virtist að innan kvenna-
samtakanna, sem annars hafa
unnið mjög sterkt starf á Kúbu,
væru umræður afskaplega
staðnaðar og ættu litið skylt við
það sem helst er á döfinni hjá
kvenfrelsishreyfingum hér i
álfu.
Kommúnistaflokkurinn er eini
flokkurinn á Kúbu, og einok-
ar allar pólitiskar umræður,
jafnvel innávið, þvi aö þar rikir
takmarkað frelsi til að berjast
fyrir öðrum viðhorfum en sam-
þykktri flokksstefnu.
llafðirðu nasaþef af einhverri
stjórnarandstöðu, löglegri eða
ólöglegri?
— Nei. Hugmyndir um slikt
virtust þeim sem ég ræddi við
mjög fjarlægar.
Nicaragua, E1 Salvador...?
— Það sem hreif mig
kannski mest á Kúbu var al-
þjóðahyggja þeirra, bæði ráða-
manna og almennings. Þeir
leggja mikið uppúr samstöðu
við striðandi alþýðu annars-
staðar, og auðvitað einkum i
grannlöndum. Við hittum þarna
menn frá E1 Salvador og frá
Guatemala, og það var mjög
fróðlegt að heyra um baráttuna
þar.
Hvernig eiguni við að Ijúka
þessu, Einar?
— Tjah, ég held að á Kúbu
hafi gerst mjög merk tiðindi sið-
an um valdatöku, og er eftir
ferðina enn hrifnari af kúbönsku
byltingunni en áður. En þeim
gæti reynst hættulegur þessi
skortur á opinni umræðu, á lýð-
ræði. An þess er enginn sósial-
ismi — m