Þjóðviljinn - 29.05.1982, Blaðsíða 23

Helgin 29. — 30. mal 1982 ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 23
Hvað réði afstöðu
öryggislögreghinnar?
Þá er þessari spurningu
ósvarað: Hvers vegna greip
öryggislögreglan til svo drama-
tiskra aðferöa við að handtaka
mig og hvers vegna lét rikissak-
sóknarinn hafa það eftir sér dag-
inneftirhandtökuna aðég væri að
njósna fyrir erlent stórveldi þeg-
ar sannanir voru svo veikburða
að ákæran var dregin til baka
tveimur dögum seinna og mér
sleppt? (atburðarás sem hlaut að
láta bæði Oryggislögregluna og
saksóknarann lita út sem
heimska og óhæfa).
Það var fullyrt i fjölmiðlum að
öryggislögreglan hefði haft auga
með mér um töluvert langan tima
og flestir hafa dregið þá ályktun
að hún hafi látið fylgjast með mér
og félaga minum á ferð okkar um
Gotland og Öland. En ef hún
fylgdist með okkur hefði hún
komist að þvi að við komum
aldrei nálægt pósthúsi né áttum
fund með nokkrum manni og þar
af leiðandi heföi hún átt að gripa
okkur á leiðarenda með allar okk-
ar filmur, kort og nótubækur.
Lögreglan hefði átt að handtaka
okkur báða á ölandsbrúnni áður
en ég tók lestina til Stokkhólms og
félagi minn lestina til Lundar.
Þess i stað var það ekki fyrr en 6
vikum seinna, eftir að ég hafði
verið á ferðalagi til Finnlands
ásamt sama félaga, að ég einn
var handtekinn.
Að sumu leyti vildi ég óska að
öryggislögreglan hefði fylgt okkur
eftir.þvi' að þáhefði hún komistað
þvi hversu litlum tima við eydd-
um i ,jijósnirnar” og hversu til-
viljunarkenndar athuganir minar
voru. Þá hefðu þeir varla komið
með svo brjálæðislega ákæru,
sem fylgdi á eftir og gerði þá svo
fiflalega.
Niðurstöður minar um hvað
gerðist eru þá þessar:
1
Nokkru eftir að við snerum frá
ölandi hefur einhver upplýst
öryggislögregluna um að ég væri
virkur njósnari fyrir Varsjár-
bandalagið. Þessi persóna getur
hafa verið á vegum einhverra
samtaka eða erlendrar rikis-
stjórnar og ástæðurnar geta hafa
verið einhverjar af þessum: a.
vegavillt föðurlandsást, b. per-
sónulegur illvilji, c. löngun til að
spilla fyrir starfi minu hjá SIPRI
og /eða d. ósk um að hnekkja áliti
SIPRI.
2___________________________
Hvað sem öryggislögreglunni
hefur verið sagt hlýtur hún að
hafa tekiö það nægilega trúanlegt
til að gripa til örþrifaráða. „Vá”
hljóta þeir að hafa hugsað: „þessi
náungi, augljós njósnari, hefur
starfað beint fyrir framan nefið á
okkur og við veittum þvi ekki
minnstu athygli!” Þegar i stað
var ég settur undir það sem yfir-
heyrendur minir hjá öryggislög-
reglunni kölluðu „fulit eftirlit”
sem m.a. fól i sér hlerun á simtöl-
um minum hjá SIPRI. Þetta hófst
aðöllum likindum a.m.k. tveimur
vikum fyrir handtökuna, þ.e.a.s.
meira en mánuði eftir að við
komum frá ölandi. Mistúlkun á
sumum simtölum minum hefur
ýtt undir imyndunarafl þeirra.
SérsUklega vil ég nefna eitt sim-
tal við friðarrannsóknarmann i
Washington D.C. þar sem við
ræddum um leyniskjöl sem hann
hafðináð i i Arósum i Danmörku.
Við hirtum ekki um að útskýra
nánar þessi leyniskjöl i simtal-
inu þar sem við höfðum ekki hug-
mynd um að simtalið væri hlerað.
Staðreyndin um þessi leyniskjöl
er hins vegar sú að þau eru
margra ára gömul og hafa fyrir
löngu verið opnuð fyrir almenn-
ingi og eru fáanleg i bókasafni
Arósarháskóla.
3______________________________
Með simhlérunum gat öryggis-
lögreglan fylgst með öllum ráð-
stöfunum sem við gerðum fyrir
Finnlandsferðina og siðan gert
leit i skjölum minum hjá SIPRI
meðan ég var i burtu og gripið
mig svo við heimkomuna.
A Gotlandi eru fornar minjar og náttúrufegurð mikil. Þangað flykkjast
ferðamenn þúsundum saman á ári hverju. Litlum radarstöðvum er
dreift um alla eyjuna og fara ekki fram hjá neinum.
4
Að kvöldi laugardagsins 15.
ágúst, kl. 14.30, meðan ég var i
Finnlandi komu 8 öryggislög-
regluþjónar i SIPRI 5 bygginguna
og gerði húsleit á skrifstofu
minni. Þetta er ljóst af þeim
skjölum sem tekin voru og siðar
birt skrá um. Þeir brutust inn og
ekkert bendir til þess að starfs-
fólk SIPRI hafi veitt þeim
minnstu hjálparhönd. Við húsleit-
ina tóku þeir traustataki nótur
minar um ferðalagið um Gotland
og öland og einnig skjöl varðandi
Noreg, Danmörk og Sviþjóð alls
31 númer. Sjálfsagt hafa þeir eytt
öllum sunnudeginum i að fá botn i
skjölin.
5
A mánudagsmorgun vaktaði
öryggislögreglan allar Finn-
landsstöövar við Stokkhólm, en
þeir vissu vegna simhlerana að
ég varð að vera kominn til starfa
hjá SIPRI ekki siðar en á hádegi
þann dag. Við Kappesskar greip
lögreglan i feitt. Þeir sáu okkur
fara upp i rútu og fylgdu henni
siöan eftir til Bergshamra og þar
var ég grininn.
6
Eftir að við komum til aðal-
stöðvar öryggislögreglunnar var
bakpoki minn rannsakaður án efa
i þeirri von að þar fyndust gögn
um fund með sovéskum
njósnayfirmanni i Finnlandi og
einnig var ég yfirheyrður. Eftir
tvo og hálfan tima var gefin Ut
heimild til húsleitar á skrifstofu
minni til aðbreiða yfir fyrri hús-
leit sem hafði átt sér stað tveimur
dögum fyrr. Þá voru fleiri gögn
gripin þ.á m. 8 varðandi Noreg, 2
varðandi Finnland og 2 varðandi
Danmörk (þar á meðal bréfa-
bunki frá vinkonu minni i Dan-
mörku). Einnig voru tekin skjöl
af heimili minu. Þriðjudaginn 18.
ágúst var rannsókn á skrifstofu
minni haldið áfram og tekin fleiri
skjöl m .a. 3 sem vörðuðu Sviþjóð,
1 um Danmörku, 5 um Grænland,
1 um Færeyjar og 1 um Frakk-
land.Húsrannsókninhélt áfram á
miðvikudag.en ekki er mér kunn-
ugt um hvað þá var tekið af gögn-
um.
Athyglisvert er að spá i það
sem þeir tóku. Þannig tóku þeir
nær allt sem ég hafði safnað
saman um Sviþjóö en aðeins um
tiunda hluta þess sem ég á um
Noreg. Gögn min um Grænland,
Danmörku, Færeyjar og
Spitzbergen voru öll tekin. Hitt
vekur furðu að þeir virðast ekkert
hafa tekið um Island. Þó að ég
hafi verið i Danmörku
hef ég aldrei komið nálægt Græn-
landi, Færeyjum eða Spitzberg-
en, og get ég því varla verið
ákærður um njósnir á þeim
stöðum (t Spitzbergengögnum
minum eru m.a. nokkrar ágætar
myndiraf rússneskum þyrluflug-
velli, sem norskur blaðamaður
sendi mér og er ég hálfpartinn að
vonast til þess að vera ákærður
um að safna upplýsingum um
Rússa). I gögnum minum um
Grænland og Færeyjar eru engar
upplýsingar sem byggja á leyni-
skjölum eða vettvangsathugun-
um. Ég giska á að þau og einnig
gögnin um Danmörk hafi verið
tekin fyrir öryggislögregluna i
Danmörku. Ritstjóri blaðsins
Forsvar, sem fjallar á gagnrýnin
hátt um hernað, er nú i yfir-
heyrslum hjá dönsku öryggislög-
reglunni vegna greinar sem hann
skrifaði um hernaðarmannvirki i
Danmörku og sumt af dönskum
gögnum mi'num er um svipað
efni. 1 þessu sama timariti er i
vinnslu grein um Grænland þó að
mér vitandi eigi ekki að taka fyrir
nein leyndarmál ihenni. Liklega
hefur danska öryggislögreglan
komist aö þvi með simahlerunum
eða öðrum aðferöum, að þessi
grein væri i' undirbúningi og farið
fram á það við sænsku öryggis-
lögregluna að öll skjöl min um
Grænland yrðu gerð upptæk.
Hægt er að draga nokkrar
niðurstöður af timaröð umræddra
atburða. Úr þvi að sænska
öryggislögreglan tók gögn min
frá Gotlandi og ölandi á laugar-
dagoghafði allan sunnudaginn til
að lesa þau hafði hún nægan tima
til að komast aðþvi aðég var ekki
njósnari hvað sem annað væri
hægt að segja um mig. HUn fann
ekkert sem gat réttlætt yfir-
lýsingu saksóknarans þremur
dögum seinna.
Og úr þvi að öryggislögreglan
hafði gert húsleit á skrifstofu
minni um helgina (og liklega
einnig á heimili minu sem var
ólæst) höfðu þeir enga ástæðu til
að handtaka mig eins og þeir
gerðu. Eina réttlætingin fyrir
slikri handtöku var aö koma i veg
fyrir að ég eyðilegði sönnunar-
gögn. I þessu tilfelli höfðu þeir
þegar öll gögn i höndum og þess
vegna ekkert sem mælti gegn því
að heimsækja mig einfaldlega á
mánudag á skrifstofu mina og
biðja um skýringar á þeim gögn-
um sem þeir höfðu þegar undir
höndum. Ef þeir hefðu raunveru-
lega haldið aö ég væri njósnari
hefðu þeir getaö forðast að vekja
grunsemdir „félaga minna i
glæpnum” svo að ég fengi ekki
viðvörun.
An efa er hluti af skýringunni
fyrir hinni dramatisku handtöku,
yfirheyrslu, fangelsun og húsleit
tilraun til að breiða yfir innbrotið
i SIPRI um helgina. Sennilega
hefur það veriö fyrir mistök að
skýrsla yfir gögn sem tekin voru
báru laugardagsdagsetningu. Allt
annað var tilraun til að breiða
yfir innbrotið — t.d. það að yfir-
heyrslur um gögnin hófust ekki
fyrr en á öðrum degi yfirheyrsln-
anna. Einn af öryggislögreglu-
þjónunum gerði mikið veður út af
þvi að finna lykil að SIPRI í bak-
poka minum áður en húsleitar-
flokkurinn yfirgaf höfuðstöðvarn-
ar á mánudagseftirmiðdag.
En fyrir utan að breiða yfir inn-
brotið hlýtur hin ónauðsynlega
dramatiska handtaka, hin
óviðeigandi yfirlýsing saksóknar-
ans að ég væri meiri háttar njósn-
ari og hvernig ýtt var undir fjöl-
miðla að lýsa mér með ófögrum
orðum að neyða mig til að álykta
að annaðhvort hafi öryggislög-
reglan og saksóknarinn verið
gripin af mjög fjörugu
imyndunarafli — eða að einhver,
einhvers staðar.hafi verið að nota
öryggislögregluna, saksóknarann
og fjölmiðla sem vopn til að eyði-
leggja orðstir minn og þó það sem
meiru máli skiptir, orðstir SIPRI.
24. sept. 1981
(GFr sneri)
Staða sveitarstjóra
i Eyrarbakkahreppi er laus til umsóknar.
Upplýsingar um starfið gefur oddviti Eyr-
arbakkahrepps, Magnús Karel Hannes-
son, Háeyrarvöllum 48, simi 99-3114. Um-
sóknir ásamt upplýsingum um menntun,
fyrri störf og launakröfur sendist oddvita
Eyrarbakkahrepps fyrir 19. júni n.k.
Hreppsnefnd Eyrarbakkahrepps
Bæjarstjóri
Starf bæjarstjóra á Eskifirði er hér með
auglýst laust til umsóknar. Umsóknar-
frestur er til 11. júni n.k. Upplýsingar veit-
ir bæjarstjóri i sima 97-6175.
Bæjarstjóri Eskifjarðar
Kennarar
Tvo kennara vantar að grunnskóla Hris-
eyjar.
Umsóknarfrestur til 10.6. ’82.
Upplýsingar i sima 96-61765.
Lausar stöður
Þrjár stöður fulltrúa við embætti rikis-
skattstjóra, rannsóknardeild, eru hér með
auglýstar lausar til umsóknar frá 10. júni
n.k.
Endurskoðunarmenntun, viðskiptafræði-
menntun (helst á endurskoðendasviði)
eða staðgóð þekking og reynsla i bókhaldi,
reikningsskilum og skattamálum nauð-
synleg.
Umsóknir með upplýsingum um aldur,
menntun og fyrri störf sendist rannsókn- |
ardeild rikisskattstjóra, Skúlagötu 57,
Reykjavik, fyrir 5. júni n.k.
Reykjavik 12. mai 1982.
Skattrannsóknarstjóri.