Þjóðviljinn - 20.08.1982, Blaðsíða 5

Föstudagur 20. ágúst 1982 ÞJóÐVILJlNN — SIÐA 5
Ég legg til að í nýju kosningalögunum verði það tekið fram
að óheimilt sé öðrum en kjörstjórn og fulltrúum hennar að
fylgjast með því hverjir kjósa, enda verði upplýsingar um
það ekki látnar ganga til annarra
Tökum
maskínurnar
úr sambandi
Sjálfsagt þekkja margir sögu
af kunnum þingskörungi frá
fyrri hluta þessarar aldar. Ein-
hverju sinni fékk hann i kosn-
ingum einu atkvæði færra en
hann hafði gert ráð fyrir, og
varð þá að orði: Nújá, kerlingin
á Hóli hefur þá staðið við að
kjósa mig ekki i þetta sinn. —
Hvort sem sagan er sönn eða
ekki lýsir hún mætavel ástand-
inu hér á landi, amk. i sveitum,
fram um miðja þessa öld. Þótt
kosningar ættu að vera leynileg-
ar vissu allir hvaða flokk eða
þingmann fólk studdi. Aratug-
um saman urðu þar litlar breyt-
ingar á. Þótt linurnar væru
aldrei eins ljósar i þéttbýlinu, og
þá sist i Reykjavik, reyndu
stjórnmálaflokkarnir hvað þeir
gátu til að halda uppi spurnum
um stjórnmálaskoðanir fólks. A
kjördegi var svo fylgst með þvi i
kjörklefa hvernig hinir merktu
sauðir skiluðu sér og skipulega
smalað þeim sem urðu seinir til.
Fánýtt at
A siðustu árum hafa orðið
miklar breytingar á fylgispekt
fólks við stjórnmálaflokka og sá
hópur stækkar óðum sem vill
hafa sina stjórnmálaskoðun fyr-
ir sig og ákveður jafnvel ekki
fyrr en á siðustu stundu hverj-
um hann ætlar að greiða at-
kvæði. Stærstu stjórnmála-
flokkarnir þrir halda þó enn
uppteknum hætti með að hafa
fulltrúa i kjördeildum sem
fylgjast með'þvi hverjir kjósa
og senda upplýsingar i mið-
stöðvar flokkanna þar sem her
manns situr og merkir kjör-
skrár. Þegar liður á daginn
hefst svo smölunin.
Ég hef sjálfur tekið þátt i
þessu ati nokkrum sinnum og
ferst þvi ekki að fordæma það,
en i rauninni hefur mér alltaf
þótt það bæði fánýtt og ógeð-
fellt. Fánýtt af þvi að það má
kalla verulegt vafamál hvort
allt puðið skilar flokknum nema
örfáum atkvæðum og þá liklega
flokkunum i heild nokkuð jöfnu-
hlutfalli við atkvæðahlutfall
þeirra, þannig að vafasamt er
að smölunarkerfið hafi nokkur
áhrif á niðurstöður kosninga.
Ógeðfellt, af þvi að mér finnst
að menn eigi að fá að gera það
upp við sig i friði hvort þeir nota
kosningaréttinn.
Formaður Alþýðubandalags-
ins hefur sem kunnugt er beðið
flokksmenn að vera viðbúna
kosningaslag, og etv. er það að
ráðast þessa dagana hvort á
þeim viðbúnaði þarf að halda
þegar i haust. Þótt stjórninni
takist að krækja fyrir boðann i
þetta sinn eru kosningar
skammt undan. Komi þær ekki
yfir okkur alltof skyndilega má
búast við að þá verði komnar
fram tillögur um breytingar á
stjórnarskrá og kosningalögum.
Nú ætti þvi að vera lag fyrir
óbreytta kjósendur að koma
hugmyndum á framfæri.
Tillaga min um breytingu á
kosningalögunum verður vist
ekki kölluð meiri háttar, en ég
ætla að bera hana fram samt.
Ég legg til að i nýjum kosn-
ingalögum verði það tekið fram
að óheimilt sé öðrum en kjör-
stjórn og fulltrúum hennar að
fylgjast með þvi hverjir kjósa,
enda verði upplýsingar um það
ekki látnar ganga til annarra.
Eftir þvi sem ég fæ séð hefur
það bara einn ókost að taka
kosningamaskinur flokkanna úr
sambandi. Miðað við vitneskju
flokkanna um ákveðna stuðn-
ingsmenn, bilaeign kjósenda,
samgöngur i landinu og annað
sem máli skiptir, sýnist mér að
þessar maskinur hafi nú orðið
einkum einn tilgang. Þær skapa
á kjördag tiltölulega meinlaus-
an vettvang fyrir áköfustu
stuðningsmenn stjórnmála-
flokkanna þar sem þeir geta
hamast við vinnu allan daginn
og talið sér trú um að þeir séu að
stuðla að sigri flokks sins, eða
amk. að gera sitt til að bægja
honum frá ósigri. Þetta róar
vitaskuld taugar þessa ágæta
fólks, ég hef reynslu fyrir þvi,
en eftir þvi sem fánýti hama-
gangsins verður augljósara —
og það verður það með hverjum
kosningum — missir maskinan
gildi sitt sem meðferð við akútt
taugaveiklun. Hvað er nú hægt
að gera til að fylla það tómarúm
sem hér mundi skapast án þess
að áfengisbölið magnist um all-
an helming á kjördag?
Kosninga-
maskínur
tímaskekkja
Ég skal játa að ég kem ekki
auga á neina einhlita lausn.
Hætt er við að tillögur um viða-
vangshlaup eða fjallgöngur
muni falla i ófrjóa jörð. Hóp-
vinna til að leggja á ráðin um
hvernig nota eigi kosningasigur
(helmingurinn af hópnum) og
bregðast viðósigri (hinn helm-
ingurinn) mundi varla laða
nógu marga að sér, auk þess
sem vafamál er að foringjunum
þætti nokkur akkur i sliku vega-
nesti. Jafnvel þótt maður noti
kjördag fram að hádegi til að
kjósa sjálfur og reyna að ná taii
af þeim kunningjum sem telja
má til vafagemlinga, fari siðan i
sund eftir hádegi og hringi siðan
aftur til þeirra sem ekki náðist i
eða ekki vildu láta sér segjast
fyrir hádegi, eru óneitanlega
nokkrar likur til að kosninga-
brennivinið yrði tekið fram öllu
fyrr en vant er. Hvað um það,
ekki er hægt að sjá við öllu. En
auðvitað er þetta ekki fullreynt.
Hver veit nema þeir herforingj-
ar sem árum saman hafa
stjórnað öguðum her á kjördag
geti fundið einhver ráð.
Eitt er vist: kosningamaskin-
ur flokkanna á kjördag eru
timaskekkja og þvi fyrr sem
þeim verður komið fyrir kattar-
nef þvi betra.
Vésteinn ólason
Fjölskyldan og heimilið ’82:
SÝNING
UMORKU
Orka jarðar og orkulindir er efni þess hluta sýn-
ingarinnar Fjölskyldan og Heimilið ’82, sem Menn-
ingarstofnun Bandarikjanna hefur veg og vanda af.
i sýningarbás Menningarstofnunarinnar hefur ver-
iö komið fyrir farandsýningu, sem sérstaklega var
fengin hingað til lands, og er á henni greint frá nú-
verandi orkunotkun Bandarikjanna og hvaða val-
kostum þeir standa frammi fyrir i náinni framtið —
þegar verulega fer að ganga á kola- og oliubirgðir
heimsins.
Sýningin samanstendur af
mynda- og textaspjöldum, auk
þess sem myndsýningartæki og
sjónvörp verða i gangi og greina
nánar frá þvi sem sjá má á
spjöldunum. Þá eru einnig likön
af vindmyllu og sólarorkusöfnur-
um, en vinsæidir þessara tveggja
orkukosta fara stöðugt vaxandi,
enda hafa þeir ekki mengun i för
með sér eins og kolin, olian og
kjarnorkan. Þá er á sýningunni
einnig fjallað um þá möguleika,
sem eru á þvi aö skapa orku úr
úrgangi dýra, auk þess sem sagt
er frá ýmsum öðrum mögu-
leikum.
Að þvi er Steven Barkanic, hjá
utanrikisráðuneyti Bandarikj-
anna sagði á blaðamannafundi,
sem Menningarstofnun Banda-
rikjanna á Islandi efndi til vegna
sýningarinnar, þá steína Banda-
rikjamenn að þvi aö veröa sjálf-
um sér nógir um orku i framtið-
inni, og eru margir möguleikar
kannaöir og reyndir i þvi sam-
bandi.
Sýningin er öll á ensku, en þaö á
ekki aðkoma að sök íyrir þá, sem
eiga erfitt með að skilja tækniorð
á þvi máli, þar sem islenskir leið-
sögumenn verða á sýningunni
meðanhUn stendur yfir, auk þess
sem gefinn verður Ut prentaöur
bæklingur á isiensku.
—jsj-
Stevcn Barkanic útlistar fyrir blaðamönnum sitthvað um bandarisk
orkumálefni. Hann stendur við likan af sólarorkusafnara, sem stað-
setja má á húsþaki, en slikir sólarorkusafnarar eru dæmi um orkulind,
sein liefur ckki vcriðnýtt til fuils. Ljósm.: —eik-.
Yfir 20 þús.
farþegar
Aðalfundur Flugfélags Norður-
lands hf. var haldinn 10. ágúst sl.
Heildarvelta 1981 var kr.
10.990.266,00 og hagnaður kr.
219.725.00. Þótt reksturinn gengi
vel á sl. ári var lausafjárstaðan
fremur erfið. Nær öll föst lán
félagsins eru hjá erlendum bönk-
um.
Félagið á 6 flugvélar og flugu
þær samtals 3.839 stundir á
vegum þess 1981. Ein þessara
flugvðla af Twin Otter gerð var
leigð Flugleiöum hf. mest allt
árið.
Fluttir voru 20.042 farþegar á
áætlunarflugi, sem er 14% aukn-
ing frá árinu áður. Vöruflutn-
ingar jukust einnig verulega, eða
um 35% I 329 tonn. Aætlunarflug
er frá Akureyri til Isafjarðar,
Siglufjaröar, Grimseyjar, Húsa-
vikur, Kópaskers, Raufarhafnar,
Þórshafnar, Vopnafjarðar, Egils-
staða og til Reykjavikur um
Ólafsfjörð.
Leiguflug til útlanda óx veru-
lega frá þvi sem áður hefur verið,
en Mitsubishi skrúfuþotan, sem
keypt var á árinu, hentar mjög
vel til slikra verkefna. Twin Otter
var á Grænlandi einn mánuð
samfellt i þágu danskra aðilja, en
auk þess voru margvisleg verk-
efni önnur á Grænlandi.
Flogin voru 77 sjúkraflug auk
þess sem fjöldi sjúklinga var
fluttur meö áætlunarflugvél-
unum.
Mikið annriki var á flugvéla-
verkstæði félagsins á Akureyrar-
flugvelli. Þar vinna 5 flugvirkjar
ásamt aðstoðarmanni. Auk þess
að annast allt viðhald eigin flug-
véla, sér verkstæðið um viðhald
flugvéla Flugfélagsins Ernir hf.
og flestra einkaflugvéla á Akur-
eyri auk varahlutasöiu.