Þjóðviljinn - 19.10.1983, Blaðsíða 5

Miðvikudagur 19. október 1983 ÞJÓÐVILJINN SÍÐA 5
- Einsog meginforsendur frum-
varpsins eru fram settar, þá eru þær
töluvert dulbúnar, þannig að ekki
er auðhlaupið að lesa meginfor-
sendumar útúr frumvarpinu einsog
hægt hefur verið að gera á síðustu
árum. Hins vegar eru þær að finna í
frumvarpinu:
- í fyrsta lagi er gert ráð fyrir að
framfærsluvísitala muni hækka, á
næsta ári frá árinu í ár um 26% það
kemur ekki fram í frumvarpinu. í
öðru lagi er gert ráð fyrir að bygg-
ingavísitala hækki um 22% til 23%
það kemur fram í frumvarpinu. í
þriðja lagi er gert ráð fyrir að laun
muni hækka um 15% til 16% en
það kemur ekki fram í frumvarp-
inu. En þetta þýðir að kaupmáttur
ráðstöfunartekna verður á næsta
ári 9% lægri en á yfirstandandi ári.
Yfirlýsingar ríkisstjórnarinnar um
að kaupmáttur launa verði
óbreyttur á næsta ári frá því sem
hann er í árslok þessa árs, byggist á
áætlun um það að launaskrið verði
um tvö til tvö og hálft prósent. Með
öðrum orðum; fyrirtæki borgi
launahækkanir án þess að um sé
samið. Það verður ekki láglauna-
fólkið sem það færogljóst er þvíað
kaupmáttur launa láglaunafólksins
kemur því til með að lækka enn
meira á næsta ári, ef ekki verður
Viðtal við
Sighvat
Björgyinsson
um fjárlaga-
frumvarpið
Sighvatur Björgvinsson
fyrrverandi
þingflokksformaður
Alþýöuflokksins og
fjármálaráðherra um skeiö
hefur um áraraöir verið
talsmaöur Alþýðuflokksins
á þingi um f járlagafrum-
varpiö. Þjóöviljinn leitaöi
álits hans á fjárlagafrum-
varpi ríkisstjórnar Stein-
gríms Hermannssonar fyrir
áriö 1984.
Sultarólin á almenning
eitthvað við gert. Frumvarpið felur
því í sér mikla kjaraskerðingu, sér-
staklega hjá láglaunafólki.
Skattpíningin
eykst
- Látið er í veðri vaka að skatt-
byrði eigi ekki að aukast. Hins veg-
ar eru engar upplýsingar gefnar í
frumvarpinu um hvernig á að fram-
kvæma þessa stefnu. Það er hvorki
skýrt frá því í frumvarpinu hvaða
skattvísitala eigi að gilda né heldur
hvaða breytingar eigi að gera á
skattstigum svo þessi tilgangur ná-
ist.
- Það eina sem að má sjá um
þetta í frumvarpinu er tafla á bls.
187. Þar kemur í ljós að tekju-
skattur hækkar á næsta ári um
26.5% og eignaskattur um 25.9%.
Á sama tíma eiga laun aðeins að
hækka um 15% til 16%. Þetta er
ekki óbreytt skattabyrði, þetta er
þynging.
Blekkingar á
blekkingar ofan
- Albert Guðmundsson hefur
haldið því fram að þetta frumvarp
sýni hallalausan ríkisrekstur. Tekj-
ur umfram gjöld í rekstarreikningi
eru sýndar 9 miljónir króna rúm-
lega. Á bls. 178 í frumvarpinu er
því hinsvegar lýst yfir, að ríkis-
stjórnin hafi ákveðið að útgjöld til
vegamála eigi að nema 2.2% af
þjóðarframleiðslu. Hins vegar er
því frestað að færa þessi framlög í
fjárlögin. Pað þýðir það einsog
fjárlögin eru uppsett, að það vant-
ar útgjaldamegin á rekstrareikn-
ing amk 500 miljónir króna.
Og jafn háa upphæð lántökumegin
til Á-hluta ríkissjóðs. Það þýðir að
það eru ekki tekjur umfram gjöld á
rekstarreikningi uppá 9 miljónir
króna, heldur rekstarhalli uppá
490 miljónir.
1200 miljónir
gleymast
Þá erum við komnir að vaxta-
gjöldum. Pau byggja á því að nár.ast
engin gengisbreyting verði á næsta
ári, og meðalverð bandaríkjadoll-
ars næsta ár verði 29 krónur. Menn
geta rétt ímyndað sér hversu raun-
hæft þetta er. En verði einhver
breyting á þessu, þá munu vaxta-
gjöldin margfaldast og setja ríkis-
sjóð á hausinn.
- Á bls. 187 segir að ekki sé áætlað
Á sama
tíma og
ríkisstjórnin
œtlar sér
margfaldað
eyðslufé
fyrir vöxtum af yfirdáttarskuld í
Seðlabanka íslands í árslok 1983.
Þessi yfirdráttarskuld er áætluð
1200 miljónir króna. Vöxtum af
„AukAlberts og
Framsóknar gœti
enn einn talistfull-
sœmdur...
þessu er hljótt og pent gleymt.
Þetta þýðir að þeir ætla sér að taka
þessa skuld og breyta henni í lán
við Seðlabankann í árslok, en láta
það hvergi koma fram, hvorki að
það þurfi að borga vexti af þessu né
að tilgangurinn sé að breyta þessu í
lán.
Á fjórða hundrað
prósent lántökur
Á bls. 189 er gerð grein fyrir því
að lántökur til ríkissjóðs verði
auknar um 117% á milli ára. Þetta
kallar Albert Guðmundsson að sé
mikil aðgæsla sé í lántökum, miklu
meiri en hjá Ragnari Arnalds. Þá
vantar í lánin það sem þeir eru
sjálfir búnir að gera ráð fyrir varð-
andi framlög til vegamála um 500
miljónir. Þannig að aukning á lán-
tökum ríkissjóðs er um 200% milli
ára. Ennþá mætti bæta við skuld-
inni við Seðlabankann í árslok
uppá 1200 miljónir. Þá eru lán-
tökurnar varðandi A-hlutans farn-
ar að komast á fjórða hundrað
prósent.
í lántökunum er gert ráð fyrir því
að stórauka útboð á spariskírt-
einum. Um 200 miljónir á næsta ári
bara til ríkissjóðs sjálfs. Þá vantar
allar lántökurnar sem þeir gera ráð
fyrir vegna Húsnæðismálastjórnar.
Ríkissjóður er kominn í samkeppni
við Húsnæðisstofnun ríkisins og
Byggingasjóð um sölu á ríkis-
skuldabréfum.
Ef á að selja nýju skuldabréfin til
öflunar á lánsfé fyrir ríkissjóð,
verður að gera ráð fyrir nýjm
kjörum. Þau verði verðtryggð og
hugsanlega gengistryggð, máske
með tryggingu í bandaríkjadollur-
um einsog gerist í ísrael - ellegar að
það verði tekið upp að ríkissjóður
fari að selja víxla til skamms tíma.
Þetta þarf hann að gera bara til að
geta aflað sé fjármuna. Þá er erfitt
að svara því hvernig hann ætlar að
afla Byggingasjóði ríkisins tekna.
Sultarólin
annars vegar
Gert er ráð fyrir því að ráðstöfu-
narfé Byggingarsjóðs verði aðeins
helmingur af því sem gert er ráð
fyrir í lögum, eða 1% af útgjöldum
fjárlaga í staðinn fyrir 2%. Sagt er í
frumvarpinu að síðar verði nánari
grein gerð fyrir hvernig á að fram-
kvæma þetta. Á sama tíma og
frumvarpið gerir ráð fyrir að al-
mennir launamenn herði sultar -
ólinagerirríkisstjórninráð fyrir að
fjárveiting til hennar sjálfrar aukist
um 102%. Og önnur rekstrargjöld
ríkisstjórnarinnar um 564%, þ.e.
almennt eyðslufé stjórnarinnar.
Framlögin til aðalskrifstofu forsæt-
isráðherra hækka um 102%. Og
framlögin til skrifstofu utanríkis-
ráðherra eiga að hækka um 113%.
Rekstrargjöld landbúnaðarráð-
herra eiga að hækka um 225%. Og
símakostnaður og póstburðargjöld
stjórnarráðsins eiga að hækka um
158%. Ætli það séu bréfin til 35
þúsundunna sem Steingrímur ætl-
aði að senda?
Margföldun
utanferða
- Það er kátbroslegt að heyra frá
Albert Guðmundssyni yfirlýsingar
um stórfelldan niðurskurð á utan-
ferðum opinberra starfsmanna. í
frumvarpi hans er nefnilega gert
ráð fyrir því að framlög til að semja
við erlend ríki hækki um 158%. Og
... afþessu frum-
varpi, nefnilegaBör
Börsson“.
framlög til að þeir geti sótt alþjóð-
aráðstefnur hækki um 175%.
Þannig er að ekki sést sá pólitíski
vilji í fjárlagafrumvarpinu.
- Annað kemur í ljós þegar út-
gjöld til samhjálpar eru skoðuð. f
aðfararorðum frumvarpsins er gert
ráð fyrir því, að sparnaður í trygg-
ingamálum verði að upphæð 300
miljón króna. Hægt er að sjá
hvernig ríkisstjórnin ætlar að láta
þetta gerast í fruntvarpinu. Á bls.
227 kemur m.a. í ljós að þar á, að
lækka útgjöld lífeyristrygginganna
um 60 miljónir króna frá því sem
felst í núverandi reglum. Með
öðrum orðum það á að breyta regl-
um sem lífeyrir er greiddur eftir.
Og í áætlunum um hækkun á milli
ára kemur í ljós, að breyta á regl-
unum til lækunnar hvað varðar elli
og örorkulífeyri og barnalffeyri.
Barnalífeyrir verður þá lækkaður
en hann er greiddur með börnum
sem misst hafa foreldri sitt. Og hins
vegar verður tekið af ellilífeyri með
því að hækka lífeyrisaldurinn eða
lækka lífeyrisgreiðslurnar. Þarna
eru komnar 60 miljónir.
- Á bls. 229 er skýrt frá því að
heilbrigðis- og tryggingaráðuneyt-
ið muni spara í rekstri sjúkrahúsa
um 150 miljónir. í áætlunum um
útgjöld kemur í ljós, að þetta á að
gera varðandi vistgjöld á sjúkra-
stofnunum. Þau eiga aðeins að
hækka um 26% á milli ára á sama
tíma og aðrir útgjaldaliðir hækka
um 50%. Þetta þýðir að gert er ráð
fyrir að leggja 150 miljón króna
vistgjöld á legusjúklinga á spít-
ölum. Nú ætli það verði ekki í sam-
ræmi við annað sem er að gerast
fólgið í því, að sjúklingar verði
látnir greiða sjálfir matinn hluta af
legu sinni, þannig að þegar ríkis-
stjórnin er búin að leggja eldhús
spítalanna niður, muni sjúklingar
verða neyddir til að kaupa matinn
af Pétri Sveinbjarnasyni?
- í þriðja lagi er gert ráð fyrir því
á bls. 228 að 90 miljón króna sparn-
aður verði á útgjöldum ríkisins
vegna lyfjakostnaðar og lækni-
skostnaðar á spítölunum. Þá kem-
ur spurningin hvort heldur á að
draga úr læknisþjónustunni eða
hætta að gefa sjúklingum lyf, fara
að lækna með nálarstunguaðferð-
inni?
Þannig er þessi 300 miljón króna
„sparnaður“ fenginn með því að
þrengja að þeim sent eru sjúkir og
bágstaddir, sagði Sighvatur Björg-
vinsson fyrrverandi fjármálaráð-
herra að lokum.
-óg