Þjóðviljinn - 24.12.1983, Blaðsíða 8

8 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Helgin 24.-25. desember 1983
fréttaskýrring
Af nýjasta sölulista afturhaldsins
Eru félagsmálapakkar
bruðl og vitleysa?
Alþýöusamband íslands
hef ur sent frá sér upplýs-
ingabækling sem ber heitið
Hvaðerípökkunum? Þarer
fjallað um félagsmála-
pakkana svokölluðu og i
inngangi ritlingsins segir
m.a.: „í dagsins önn leiðum
við sjaldan hugann að
þessum réttarbótum,
vegna þess að okkur finnst
þær sjálfsagöar. Nú er að
þessum réttindum vegið og
sótt á verkalýðshreyf ing-
una að hún setji þau á sölu-
skrá. Þess vegna er
nauðsynlegt að menn slái
skjaldborg um áunnin rétt-
indi og geri sér fulla grein
fyrir mikilvægi þeirra. Fé-
lagsmálapakkarnir eru
orðnir til fyrir okkur öll,
börn okkar og foreldra“.
Nú skal augum rennt yfir bæk-
ling Alþýðusambandsins og inni-
hald félagsmálapakkanna skoðað
ofurlítið.
A að selja orlofsréttinn?
Allir eiga rétt á fjögurra vikna og
fjögurra daga orlofi. Með lögum
frá 1982 var hætt að telja laugar-
dagana með sem orlofsdaga og Frí-
dagur verslunarmanna varð al-
mennur frídagur. Vill einhver slaka
á þessum réttindum verkafólks -
selja hluta af þessum réttindum og
fá í staðinn nokkrar krónur í
launaumslagið? Trúir því einhver
að ekki verði gengið á lagið ef við
gefum hluta orlofsins eftir?
Væri ekki nær að auka lífeyrinn?
Um langt árabil hefur verkalýðs-
hreyfingin knúið á um hækkun líf-
eyrisgreiðslna almannatrygginga.
Greiðslur úr lífeyrissjóðum hafa
verið verðtryggöar. Auk elli- og ör-
orkulífeyris greiða almannatrygg-
ingar viðbótarlífeyri sem miðast
við ákveðna tekjutryggingu. Jafn-
framt eiga þeir sem búa einir rétt á
heimilisuppbót. Algengast er að
ellilífeyrir sjötugs einstaklings sé 7-
10.000 krónur, og hjón sem hafa
unnið hörðum höndum alla sína
ævi fá í heildarlífeyri um 15-17.000
krónur. Við vitum öll hve mikil
barátta liggur að baki þessum stór-
kostlegu réttindum - réttindum
sem engum þroskuðum manni dytti
Höfuðpaur atvinnurekendavalds-
ins á íslandi í dag: „Þetta er ekkert
grín, þetta er djúphugsað tilboð til
lausnar vandanum!!“
í hug að versla með, miklu fremur
að auka og bæta.
Laun í veikindum lækkuð?
Á síðustu árum hefur réttur
verkafólks til launa í slysa- og
veikindaforföllum verið stór-
aukinn. Stöðugt hefur Alþýðusam-
band íslands sótt á um að auka og
bæta þennan rétt, m.a. hefur þess
verið krafist að fólk fái laun í
veikindum barna. Sú krafa kom
fyrst fram árið 1979 og er Starfs-
mannafélagið Sókn eina félagið
innan ASÍ sem hefur náð því fram í
almennum kjarasamningi. Viljum
við selja veikinda- og slysaréttinn
eða viljum við sækja fram og auka
réttinn?
Sjúkrasjóðirnir lífsnauðsyn.
Standi veikindi lengur en réttur
til launa frá atvinnurekanda taka
við greiðslur frá sjúkrasamlagi og
sjúkrasjóði. Árið 1979 voru samn-
ingsákvæði um sjóðina lögfest og
fleiri sjóðir stofnaðir. Auk beinna
greiðslna til félaga sem veikjast til
langtíma greiða sjóðirnir stórfé til
heilsuverndar og fyrirbyggjandi az-
gerða á sviði heilbrigðismála.
Einnig má nefna framlög til
þroskaheftra, sjúkrastöðva og
vinnustaða öryrkja. Ótrúlega
margir verða að leita til sjúkra-
sjóða verkalýðshreyfingarinnar.
Hvert ætti það fólk að leita ef
verkalýðshreyfingin seldi þá úr
hendi sérfyrir brauðmola? Hreyf-
ingin mun aldrei afsala sér þeim
réttindum.
Á að selja fæðingarorlofið?
Eftir áralangan þrýsting frá
verkalýðshreyfingunni voru sam-
þykkt lög áríð 1980 um fæðingaror-
lof. Með þeim var fæðingarorlofið
greitt úr almannatryggingum en
hafði áður verið greitt úr Atvinnu-
leysistryggingasjóði og frá atvinnu-
rekendum. Með nýju lögunum
Valþór
Hlöðversson
skrifar
hækkuðu greiðslur verulega og
greiðast í dag rúmlega 14.000 krón-
ur í 3 mánuði ef foreldri hefur verið
fullvinnandi. Verkalýðshreyfingin
ætlar sér að auka við fæðingaror-
lofið á næstu árum, til þess stefna
kröfurnar. Nú er knúið á um að
selja þennan þýðingarmikla rétt.
Hvort teljum við réttara að hækka
fæðingarorlofsgreiðsluna og lengja
greiðslutímabilið eða selja fæðing-
arorlofið fyrir kauphækkun sem
auðvelt er að hrifsa til baka?
Bætur í atvinnuleysi.
Þúsundir landsmanna ganga nú
atvinnulausir inn í jólahelgina.
Réttindi fólks til atvinnuleysisbóta
hafa verið að aukast á síðustu árum
og með lögum frá 1981 voru ýmis
atriði lagfærð í samræmi við ákvæði
kjarasamninga árið áður. Nú
greiðast tæpar 11.000 krónur í bæt-
ur til þeirra sem njóta fyllstra rétt-
inda og að auki 433 kr. með hverju
barni. Réttur til bóta er áháður
tekjum maka en það atriði náðist
fram og var ákaflega þýðingar-
mikið fyrir stóran hluta giftra
kvenna sem áður var algjörlega
réttlaus. Atvinnuleysisbætur
greiðast í 180 daga, eða 36 vikur. Á
verkalýðshreyfingin að selja úr
höndum sér atvinnuleysisbæturnar
þegar stjórnarstefnan er að ieiða
atvinnuleysisvofuna inn á gafl hjá
þúsundum alþýðuheimila í
landinu?
Áður axarsköft - nú pennastrik.
í þessum ágæta bæklingi Al-
þýðusambands íslands er gefinn
tónninn á það „tilboð“ samtaka at-
vinnurekenda að selja ýmis félags-
leg réttindi sem áunnist hafa með
áratuga baráttu, úr höndum sér.
Andstæðingar þessara réttinda
hafa alltaf talað um þau sem inni-
haldslausa „félagsmálapakka“ en
víst er að þeir sem þurfa á réttind-
unum að halda vita best hversu
mikilvægir pakkarnir eru.
Þessir pakkar eru langtum fleiri
en hér hafa verið taldir upp og má
þar t.d. nefna til viðbótar ávinn-
inga verkafólks í húsnæðismálum,
vinnuvernd, ákvæði um upp-
sagnarfrest o.fl. o.fl. Öll eru þessi
mikilvægu réttindi á „sölulista“ at-
vinnurekendavaldsins með dygg-
um stuðningi þjóna þess á alþingi
og í ríkisstjórn. Verkafólk verður
að standa saman um að hnekkja
aðförinni og gæta sín á axar-
sköftum, hvaðan sem þau koma.
-v.

Orlofs- réttur Ltfeyrir Laun vegna veikinda Sjúkra- sjóðir

Atvinnu-
leysis
bætur
I
Fœðingar-
orlof

Verkafólk á íslandi hefur um áratuga skcið barist fyrir félagslegum
réttarbótum og náð þar umtalsverðum árangri. Atvinnurekend-
um og óvinveittu ríkisvaldi eru félagsmálapakkarnir þyrnir í aug-
um, því það hefur reynst erfitt að hrifsa þau réttindi til baka.
• Hefurþú verið frá
vinnu um lengri tíma
vegna veikinda eða
slyss?
Ertþú svo vel stœður
að geta sjálfur greitt
i tekjutap í tvo eða þrjá
\ mánuði?
• Hefurþúorðið
atvinnulaus?
Telurþú það bruðl að
greiða lágmarksbætur
til þeirra sem ekki fá
atvinnu í lengri eða
skemmri tíma?
• Áttþú barn?
Telurþúþriggja
mánaðafœðingarorlof
vera sóun?
• Finnst þér ofrausn að
fólk sem þrælar árið
um kringfái notið 24
daga orlofs?
• Átt þú foreldra sem
komnir eru á efri ár?
Finnst þér ekki að þeir
hafi skilað þ ví dags-
verki að þeir eigi skilið
aðfá sómasamlegan
ellilífeyri?
Af nýjasta sölulista afturhaldsins
Vímuefnalaus jól
Jólin eru í aðsigi. í svartasta frið á jörðu. í vopnagný heimsins Allt það besta sem hægt er að finna
skammdeginu eru þau okkur ís- og stríði og skarkala hins daglega ímannlegueðlikemurskýrastfram
lendingum sá sólargeisli sem vert lífs koma þau í allri sinni miskunn á jólum, við jólabirtuna hlýnar
er að hlúa að. Njóta hans og nýta og mildi og boða okkur að staldra jafnvel harður hugur og jólaljósin
sér og sínum til heilla. Jólin boða við og hreinsa í hugskoti okkar. verða okkur aflvaki til betra hug-
---------- arfars. Þessa tíma í lífi okkar
skulum við fara vel með og hagnýta
okkur sjálfum og meðbræðrum
okkar til blessunar, vera þau jóla-
ljós og fyrirmyndir sem leiða sam-
ferðamanninn á gæfubraut í stað
grýttra slóða.
Við höfum áttavitann til að fara
eftir. Það eru orð frelsarans. Þau
eru skýr. Og sé farið eftir þeim þarf
enginn að villast.
Á jólum reynir hver eftir sinni
getu að útiloka myrkrið og kuld-
ann. Öll óhreinindi eru fjarlægð.
Rafmagnsbílun!
NeyÖar- þjónusta
nótt sem nýtan dag
RAFAFL
ctíKAi aqqqc:
NEYTENDAPJÓNUSTA
Birtan er í öndvegi. En hversvegna
ekki áfram eftir jólin. Hversvegna
byrjum við kannski eftir jól að
dofna fyrir óhreinindum og illum
hugsunum sem allsstaðar ryðja sér
rúms.
Á tímum jóla, yls og birtu, höf-
um við mennirnir ekkert við vímu-
efni að gera. Þurfum ekki að
skemma þá guðsmynd sem hann í
öndvegi gaf manninum. Ég get
stundum ekki orða bundist, þegar
ég sé áfengi og önnur vímuefni
leggjast á heimili jóla með sínum
þunga. Við kaupum jólagjafir til að
gleðja og er allt gott um það að
segja. Þær setja sinn svip á. En svo
kaupa margir áfengi og þá fer nú
oftast vitið út og bragurinn sem þá
kemur inn í jólagleðina er ófagur.
Það er talað um skemmtun í sam-
bandi við áfengi. Hana sjá allsgáðir
menn ekki. En ég hef séð jólagleði
bæði barna og fullorðna gjör-
eyðilagða með vímuefnum. Ljót
orð í stað sálma, grát í stað gleði.
Þetta má ekki koma fyrir.
Og hugsa sér að kaupa allan
þennan dýra ófagnað aðeins sér og
sínum til bölvunar. Það ætlast
Kristur þó sannarlega ekki til.
Áfengisauðvaldið heldur ekki
kyrru fyrir um jól. Því kemur það
ekkert við þó fjöldinn gráti. Bara
að gróðinn skili sér. Það munar
ekkert um að lifa á tárum annarra.
Jólin eru í nánd. Besta kjarbótin
nú og alla tíma er að fjarlægja öll
vímuefni og hreinsa heimilin af
öllum saurugleik í hvaða mynd sem
er. Heilbrigt líf, heilbrigð sál í
hraustum líkama á að vera aðall
hvers fslendings. Höfnum á þess-
um jólum og alla tíma allri vímu.
Verum eðlileg eins og guð hefir
gert okkur. Verum sönn jólabörn.
Með þeim óskum sendi ég öllum
landsmönnum kærar kveðjur. Bið
þeim guðs blessunar og óska þeim
sannra og heilagra jóla.
Árni Helgason