Þjóðviljinn - 02.02.1986, Blaðsíða 19

Þrœðir sem slitna
Ógnvekjandi lýsing á afleiðingum kjarnorkustríðs
Atriði úr Threads. Sjúkrahúsin eru engan veginn í stakk búin til að annast þann mikla fjölda sem leitar til þeirra eftir að
lemstrað fólkið hættir sér út úr birgjum sínum.
Á mánudagskvöldið mun
sjónvarpið flytja áhorfendum
dómsdagsviðvörun um
afleiðingar kjarnorkuárásar á
Bretland. Kvikmynd þessi nefnist
Threads (Þræðir) og eru
höfundar þeir Barry Hines, sem
samdi handrit og Mick Jackson,
sem leikstýrði. Threads er óvenju
áhrifamikil lýsing á því hvað
gerist þegar 200 megatonnum af
kjarnorkusprengjumervarpaðá
Bretland. Sprengiaflið er 10.000
sinnum meira en sprengjurnar
sem varpað var á Hirosima í lok
seinni heimsstyrjaldar.
Þó einhver þíða virðist hafa átt
sér stað í samskiptum stórveld-
anna að undanförnu, er þó langt í
það að þau komist að samkomu-
lagi um að afvopnast öllum kjarn-
avopnum sínum. Og á meðan slík
vopn eru til er hættan á því að til
þeirra verði gripið, fyrir hendi.
Það er því öllum hollt að setjast
fyrir framan skjáinn á mánudag-
inn og kynnast því hvaða örlög
kunna að bíða mannsins fái
stríðsæsingamennirnir að halda
áfram helreið sinni, það jafnvel
þó áhorfendum kunni að þykja sú
iífsreynsla sem þeir verða fyrir í
hægindinu í stofuhorninu heima
sársaukafull og ógnvekjandi.
Hliðstœður
Threads hefur gjarnan verið
borin saman við bandarísku kvik-
myndina Day after og eru flestir
sammála um að breska kjarnork-
uviðvörunin gefi mun raunsann-
ari mynd af afleiðingum ef til
átaka kæmi milli stórveldanna,
en sú bandaríska. Ýmislegt er þó
sammerkt með þessum tveim
kvikmyndum.
Báðar ganga þær út frá því að
átökin hefjist í Mið-Austurlönd-
um. í Threads hefjast átökin með
Í'Vi að Sovétmenn ráðast inn í
ran. Slíkt á lítt upp á pallborðið í
Washington og er ákveðið að láta
hart mæta hörðu og verður það til
þess að átökin færast til Vestur-
Evrópu. Fyrst til V-Þýskalands
og þaðan til Bretlands. Ekki er
þess getið hvort ísland sé einnig
skotmark, en telja verður slíkt
líklegt þar sem sprengjunum er
varpað á bandarískar herstöðvar
í Bretlandi.
Þó viss þíða sé í samskiptum
stórveldanna má ekki mikið bera
út af til að allt hlaupi í baklás og
ástandð í mið-Austurlöndum er
síður en svo friðvænlegt um þess-
ar mundir. Um þessar mundir er
bandaríski flotinn t.d. vígbúinn
fyrir ströndu Líbýu og til alls lík-
legur.
Sögusvið kvikmyndarinnar er
Sheffield, Jíriðja stærsta borg
Bretlands. 113 mílna fjarlægð frá
borginni er bandarísk herstöð og
verður sú herstöð fyrir árás.
Verður þetta óneitanlega til þess
að hugurinn leitar til þeirrar
staðreyndar að rúmlega helming-
ur íslensku þjóðarinnar býr í ná-
grenni segulstöðvarinnar á Mið-
nesheiði.
Fjölskyldusaga
Til að færa frásögnina nær
áhorfandanum er inn í hana ofin
saga tveggja fjölskyldna, milli-
stéttarfjölskyldu og verkamann-
afjölskyldu. Þræðir ástarinnar
tengja þessar tvær fjölskyldur,
því unglingarnir fella hugi saman.
Barn kemur undir og unga parið
ákveður að láta pússa sig saman
ög stofna heimili. Þá fellur
sprengjan og piltur ferst en áhorf-
endur fá að fylgjast með afdrifum
stúlkunnar og seinna dóttur
hennar, sem fæðist skömmu fyrir
jól á fyrsta ári eftir að sprengjan
féll.
Sagan hefst mánuði fyrir hörm-
ungarnar og henni lýkur 13 árum
seinna. Inn í sjálfa frásögnina er
svo skotið ýmsum upplýsingum
og eru þær annaðhvort tölvu-
prentaðar á skjáinn eða fluttar af
þuli.
Vísindaleg
nákvœmni
Við gerð Threads var gætt
mjög mikillar nákvæmni í gagna-
söfnun. Var leitað til þekktra vís-
indamanna í því skyni og á það
jafnt við læknisfræðilegar afleið-
ingar kjarnorkusprengjunnar,
sem og vistfræðilegra. Síðast en
ekki síst er lögð rnikil natni í lýs-
ingu á þeim sálrænu afleiðingum
sem hörmungarnar hafa á þá sem
eftir lifa.
Þeir sem eigra um sviðna jörð
eftir að helvítiseldurinn hefur ætt
um hana og kjarnorkuveturinn
sem fylgir í kjölfarið lagt að velli
þau fáu strá sem upp úr standa,
eru firrtir flestum mannlegum til-
finningum. Það eina sem rekur
þetta fólk áfram er lífsviljinn og
til að halda lífi eru öll brögð not-
uð. Allar tilfinningar fólksins
hafa verið sprengdar burt.
Mick Jackson, leikstjóri kvik-
myndarinnar segir að hingað til
hafi ráðamenn ekki gert sér grein
fyrir hvaða sálrænar afleiðingar
kjarnorkustríð hafi á eftirlifend-
ur. „Þeir virðast álíta að eftir að
versta geislunin er horfin komi
fólk skríðandi út úr birgjum sín-
um með rekur á öxlum einsog
dvergarnir sjö syngjandi Hæ, hó,
hæ, hó til vinnu höldum nú.“
Jackson álítur að einmitt þau
sálrænu áhrif sem sprengjan hafi
á fólkið kunni að reynast erfið-
asta vandamálið að eiga við.
Almannavarnir
Það brjálæði sem grípur um sig
hefst strax og fólk gerir sér grein
fyrir að svo kunni að fara að
dómsdagur sé í nánd. Götuó-
eirðir eiga sér stað og fólk
hamstrar matvæli svo allar versl-
anir tæmast. Brjálæði þetta nær
svo hámarki þegarsprengjan fell-
ur en eftirleikurinn einkennist af
tilfinningasnauðum verum sem
vafra stefnulaust um í leit að æti
og þar er aflsmunar neytt í barátt-
unni um sérhverja brauðskorpu.
Almannavarnakerfi borgar-
innar klikkar gjörsamlega og er
lýsingin úr birgi yfirstjórnar þess
með áhrifaríkari þáttum kvik-
myndarinnar. Það leiðir vissu-
lega hugann að því hvernig al-
mannavarnakerfi okkar íslend-
inga er háttað.
Vefurinn
Upphafsorð kvikmyndarinnar,
útskýra nafn hennar. Á skjánum
er mynd af könguló sem spinnur
vef sinn af mikilli elju. I bak-
grunni heyrist rödd segja: „Borg-
arsamfélagið einkennist af því að
hvað tengist öðru. Þörfum ein-
staklingsins er fullnægt af hæfni
allra annarra; líf okkar eru sam-
tvinnuð í vef. En þau tengsl sem
eru styrkleiki samfélags okkar,
eru jafnframt þess veikasti hlekk-
ur.“
í Threads (Þráðum) slitna
þessi tengsl hvert af öðru og vef-
urinn hrynur. _Sáf
Ps. Á undan útsendingunni
verður umræðuþáttur um cfni
myndarinnar. Heimildarmvnd-
in „On the eighth day“ verður
svo sýnd á næstunni, en í henni
lýsa vísindamenn bæði austan
tjalds og vestan því hvaða áhrif
kjarnorkustyrjöld hefði á líf-
heim okkar.
VINNUFA TABUÐIN E
LAUGA VEGI76 - HVERFISGÖTU26