Þjóðviljinn - 16.03.1986, Blaðsíða 17

_____________________ FRÉTTASKÝRING____________________________
Reykjavíkurflugvöllur
Slysið vekur upp deilur
Sýnt að flugvöllur í Vatnsmýrinni getur haft stórslys í för með sér
Óhappið sem varð síð-
astliðinn mánudag þegar
Fokkervél frá Flugleiðum
rann stjórnlaust af Reykjavík-
urflugvelli út á Suðurgötu,
þannig að við stórslysi lá, hef-
ur vakið upp að nýju deilur um
staðsetningu flugvallarins í
miðri höfuðborginni, kosti
þess og galla og bollalegg-
ingarum hvarværi hentugast
að koma þessu olnbogabarni
fyrir.
í byrjun janúar var samþykkt í
borgarstjórn nýtt deiliskipulag af
flugvallarsvæðinu sem í raun fest-
ir flugvöllinn í sessi þar sem hann
er og gerir ráð fyrir geysilegum
fjárfestingum á þessu svæði.
Borgarfulltrúar Alþýðubanda-
lagsins og Kvennaframboðs
mæltu harkalega gegn þessu
deiliskipulagi, enda hefur það
verið skoðun þeirra, að flytja beri
flugvöllinn út fyrir borgina,
jafnvel að koma þessari flugum-
ferð á Keflavíkurflugvöll. Sjálf-
stæðisflokkurinn, Alþýðuflokk-
urinn og Framsóknarflokkur
greiddu hins vegar atkvæði með
deiliskipulaginu, enda telja full-
trúar þessara flokka það
hagsmuni borgarinnar að flug-
völlurinn fari hvergi.
Lukkan réði
Slysið á mánudaginn hefur
fyrst og fremst minnt menn á þá
hættu sem stafar af þessari stað-
setningu flugvallarins. Sigurjón
Pétursson Abl. sagði í samtali við
blaðið að hann teldi það einstaka
heppni, að einungis skyldi hafa
orðið þarna eignatjón. „Þetta
atvik sýndi ljóslega þá hættu sem
er þarna til staðar, enda verða
langflest flugslys í nágrenni flug-
valla, í flugtaki eða lendingu.“
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir
borgarfulltrúi Kvennaframboðs
tekur undir þetta sjónarmið.
„Við höfum alltaf talið að flug-
völlurinn eigi að víkja úr borg-
Það munaði óhugnanlega litlu að olíubíll annars vegar og strætisvagn fullur af fólki hins vegar yrðu á vegi Árfara þegar
flugvélin rann stjórnlaust út á Suðurgötu.
inni, m.a. vegna slysahættunnar.
Slys geta orðið þarna hvenær sem
er. Og ég minni á að ýmsir emb-
ættismenn, t.d. slökkviliðsstjór-
inn í Reykjavík, hafa bent á þessa
slysahættu og varað við því að
vera með flugvöllinn þar sem
hann er,“ segir Ingibjörg.
Hún flutti tillögu í borgarráði í
vikunni þess efnis að leitað verði
álits óvilhallra manna á þeirri
hættu sem borgarbúum stafar af
flugumferðinni, en afgreiðslu
hennar var frestað. Það er hins
vegar vert að minnast þess, að
þegar deiliskipulagið var staðfest
í borgarstjórn í byrjun árs flutti
Kvennaframboðið tillögu sem er
nær samhljóða þessari, en hún
var felld. Þó er auðvitað mögu-
legt, að hugur manna til hennar
hafi breyst við slysið á mánudag-
inn.
Lág slysatíðni
Þjóðviljinn leitaði álits Guð-
jóns Petersen framkvæmdastjóra
Almannavarna á því, hvort þessi
hætta væri raunveruleg, en hann
taldi svo ekki vera. „Flugvellir
eru í þéttbýli um allan heim, sem
ræðst kannski fyrst og fremst af
því að fólk vill eiga stutt í
flugsamgöngur. Tíðni óhappa
eins og þess sem varð í vikunni er
hverfandi lítil, og mín persónu-
lega skoðun er sú að út frá þessu
sjónarmiði sé ekki ástæða til að
fetta fingur út í staðsetningu
Reykjavíkurflugvallar," sagði
Guðjón.
GARÐAR
GUÐJÓNSSON
Það hefur verið bent á það sem
hugsanlegan möguleika til að
forðast slys eins og hér er rætt
um, og minnka ónæði af flugum-
ferð að Iengja austur-vestur-
braut Reykjavíkurflugvallar um
300 metra, m.a. til þess að létta
flugumferð af svokallaðri
norður-suður-braut. Þá þyrfti
hins vegar að breyta umferð bif-
reiða verulega, t.d. þannig að
Suðurgata yrði grafin niður undir
enda austur-vestur-brautar, og
það er dýr framkvæmd sem sér-
fræðingar telja að muni aðeins
minnka flug yfir miðborgina um
5-10%.
Auk þess sem flugvöllurinn
veldur slysahættu og ónæði í
borginni hafa andstæðingar hans
lagt áherslu á að Vatnsmýrin er
gífurlega dýrmætt byggingarland
fyrir borgina og hentar vel fyrir
allt að 20 þúsund manna byggð.
Með því að nýta Vatnsmýrina
sem byggingarland fyndist lausn
á margvíslegum skipulagsvanda
sem komið hefur upp á síðari
árum.
Davíð Oddsson og meirihluti
Sjálfstæðismanna í borgarstjórn
hafa á undanförnum árum lagt
mikið kapp áað þenja byggð í
borginni í austur, og jafnvel inn á
lögsögu nærliggjandi hreppa.
Með þessari stefnu hefur borgin
stofnað til illdeilna t.d. við Mos-
fellshrepp. Þannig hefur Davíð
svo að segja tekið þá stefnu að
flytja byggðina út fyrir borgar-
rnörkin í stað þess að flytja flug-
völlinn út fyrir borgina, sem er
talið miklu hagkvæmara. Borgar-
skipulag hefur lagt til að mögu-
leikar á flutningi flugvallarins
yrðu kannaðir í ljósi þessara
staðreynda, en af því varð ekki.
Málið ókannað
Og þar er komið að atriði sem
er allrar athygli vert. Sigurjón
Pétursson sagði í samtali við
Þjóðviljann, að fulltrúar Abl.
hafi í borgarstjórn lagt til að allir
möguleikar á öðru flugvallar-
stæði yrðu kannaðir, en því var
hafnað. „Það er álit kunnugra að
til að mynda á Geldinganesi sé
hægt að koma upp fullnægjandi
flugvelli fyrir innanlandsflug og
það eru til teikningar af flugbraut
þar. Það yrði vissulega kostnað-
arsamt, en þó æskilegt þó ekki
væri nema með tilliti til þess
hversu verðmætt byggingarland
Vatnsmýrin er. Þetta og annað
þarf að kanna til þrautar. Ef hér
verður alvarlegt slys er ljóst að
flugvöllurinn verður að víkja og
þá er betra að hafa aðra staði á
takteinum. Flugvöllur í Geld-
inganesi myndi hafa hverfandi
litla hættu eða ónæði í för með
sér. En ef ekkert heppilegt flu-
gvallarstæði er til, þá þarf að at-
huga hvort ekki er hægt að flytja
þessa umferð á Keflavíkurflu-
gvöll,“ sagði Sigurjón.
Það er skoðun Ingibjargar S.
Gísladóttur, að flugumferðin eigi
að fara um Keflavíkurflugvöll,
þar sé verið að byggja stóra flug-
stöð og óþarfi að byggja aðra á
Reykjavíkurflugvelli, eins og
deiliskipulagið gerir ráð fyrir.
„Þessi mál hafa aldrei verið
skoðuð oní kjölinn, og það væri
þarft verk að krefjast þess að allir
möguleikar verði skoðaðir. Það
er að mínu mati fáránlegt að
halda að það breyti einhverju um
hættuna þótt Suðurgata verði
grafin niður, eða komið verði
fyrir umferðarljósum, aðflugið
verður eftir sem áður yfir mið-
borgina,“ sagði Ingibjörg.
Deiluefnið
á betri stað
Slysahætta, ónæði, kostir
Vatnsmýrarinnar sem byggingar-
lands, allt eru þetta veigamikil
rök fyrir því að flugvellinum
verði fundinn betri staður. En
jafnvel þótt sú röksemdafærsla
verði ofan á, er ljóst að það tekur
ár ef ekki áratugi að Áytja dei-
luefnið á betri stað. Þann tíma
verður skilyrðislaust að nýta til
þess að finna framtíðarlausn á
þessu máli. - 88-
Leiðari
Flugvöllur á skökkum stað
Flugvöllurinn í Reykjavík hefur löngum verið
bitbein manna. Um áratugaskeið hafa verið á
lofti efasemdir um skynsemi þess að hafa hann
áfram í Vatnsmýrinni. Andstæðingar vallarins
hafa fyrst og fremst bent á, að honum fylgi
veruleg slysahætta. Með rökum hafa menn
haldið því fram að það sé einungis spurning um
tíma hvenær stórslys hljótist af völdum flugum-
ferðar um völlinn, því beri að finna honum ann-
an stað hið fyrsta.
Atburðir síðustu viku staðfesta, aðtiað stafar
veruleg slysahætta af flugvellinum í Vatnsmýr-
inni. Einungis kraftaverk gerði að verkum að
ekki varð manntjón á mánudag þegar flugvél í
flugtaki rann út af brautinni og út á Suðurgötu
við enda vallarins. Um Suðurgötu er mikil og
stöðug umferð bifreiða. Strætisvagnar eru á
ferð fyrir enda vallarins nokkrum sinnum á
klukkustund, og tæpast hefði þurft að spyrja að
leikslokum ef flugvél hefði lent á strætisvagni
meö fjölda farþega.
Það er lítil huggun að vita til jjess að til er
hópslysaáætlun vegna flugvallarins, sem síð-
asta mánudag var næstum því sett í gang. Til-
vist slíkrar áætlunar undirstrikar einungis líkur á
slysum í tengslum við völlinn. Hún sýnir að
ábyrg yfirvöld líta á slys sem raunhæfan mögu-
leika.
Atvikið á mánudag brýnir fyrir mönnum þá
staðreynd, að aðeins með því að flytja flugvöll-
inn út fyrir borgarmörk, úr nábýli við byggð,
verða slysalíkurnar minnkaðar einsog framast
er unnt. Það er vert að benda á, að erlendis hafa
orðið slys vegna grenndar flugvalla við þétta
byggð, og þar er gjarnan stefnt að því að koma
flugvöllum úr byggðamiðjum og út á borgar-
jaðra.
Hins er líka skylt að geta, að framkvæmda-
stjóri Almannavarna, Guðjón Petersen, telur
ekki ástæðu til að fetta fingur út í staðsetningu
Reykjavíkurflugvallar. Hann greinir frá því að
tíðni slysa af því tæi sem henti á mánudaginn sé
hverfandi. En atvikið á mánudag sannaði þó
eigi að síður að þau verða, og það er einungis
spurning hvenær.
Til að minnka líkur á slysum í tengsium við
flugumferð á Reykjavíkurflugvelli hefur verið
rætt um að lenga austur-vestur brautina um 300
metra, og grafa Suðurgötuna undir brautarend-
ann. En það yrði hins vegar dýr framkvæmd, og
þó hún kæmi að líkindum í veg fyrir slys einsog
það sem varð á mánudag, þá telja sérfræðingar
að hún muni ekki minnka flug yfir miðborgina
nema um 5 til 10 prósent. Lenging flugbrautar-
innar skiptir því ekki höfuðmáli. En að minnka
flug yfir borgina er siysavörn sem ber að stefna
að.
Þess má geta, að á sínum tíma lagði borgar-
skipulagið til að kannaðir yrðu rækilega mögu-
leikar á flutningi flugvallarins. Af því varð aldrei
vegna andstöðu Sjálfstæðisflokksins og
hagsmunaaðila í flugi. En tillaga borgarskipu-
lagsins grundvallaðist á því, að Vatnsmýrin, þar’
sem völlurinn stendur, er mjög dýrmætt bygg-i
ingarland. Væri völlurinn fluttur skapaðist rými
fyrir 20 þúsund manna byggð. Með því mætti
ráða bót á margvíslegum skipulagsvanda sem
hefur komið upp á síðustu árum.
Þeir sem vilja flugvöllinn burt hafa bent á
ýmsa möguleika. Sumir hafa vísað á Keflavík-
urflugvöll sem miðstöð innanlandsflugsins,
sökum þeirrar aðstöðu sem þar er fyrir hendi og
er verið að efla. Aðrir hafa bent á Geldinganes.
Kosturinn við síðari staðinn er nálægðin við
byggðina í Reykjavík, og fyrir borgina hefði sá
staður í för með sér að atvinnan sem borgarbú-
ar hafa af fluginu héldist að mestu í byggðar-
laginu.
Það er tiltölulega skammt síðan Sjálfstæðis-
flokkurinn lét samþykkja nýtt deiliskipulag af
flugvallarsvæðinu sem í raun festir flugvöllinn í
sessi um skeið. Hins vegar hlýtur að koma að
því að völlurinn verði fluttur. Það liggur á að gera
það sem fyrst, áður en verulegt manntjón hlýst
af slysum í tengslum við hann. Slysavarnar-
sjónarmið af þessu tæi virðast hins vegar ekki
eiga upp á pallborðið hjá þeim sem fara með
málefni Reykvíkinga og það er auðvitað miður.