Þjóðviljinn - 07.06.1988, Page 13
ERLENDAR FRÉTTIR
Noregur
Sjóður til Mengunarvama
Norski umhverfismálaráðherr-
ann, Sissel Rubenbeck, sagði
frá því í gær að norska stjórnin
hefði stofnsett sérstakan sjóð til
þess að berjast gegn mengun hafs-
ins. Hún hvatti aðrar þjóðir til að
taka höndum saman og gera slíkt
hið sama því hér væri um alþjóð-
legt vandamál að ræða sem snerti
allar þjóðir heims.
„Iðnaðarúrgangur og ekki
hvað síst áburður frá landbúnað-
arhéruðum er orsökin fyrir þör-
ungaplágunni (grænu leðjunni)
sem herjað hefur á norskar
strendur að undanförnu. Ég hef
engan áhuga á því að benda á
eitthvert eitt land sem sökudólg í
þessu efni. Við vitum að iðnaðar-
úrgangur veldur því að þörung-
arnir vaxa hraðar og því hlýtur
það að vera hlutverk iðnaðar-
samfélagsins að leysa þetta mál,“
sagði ráðherrann.
Minnihlutastjórn Verkamann-
aflokksins leggur til rúman
milljarð íslenskra króna á þessu
ári til að koma í veg fyrir mengun
við Noregsstrendur. Þá hefur
verið komið á fót sérstakri nefnd
Norðurlandaþjóðanna sem mun
fást við mengunarvandamál sjáv-
ar í framtíðinni.
Reuter/-gsv.
Suður-Afríka
Þriggja daga verkfall
Nœrri tvœr milljónir manna fóru ekki til vinnu. Fjöldi barna hafa verið
fangelsuð og pyntuð
Igær hófst eitt víðtækdsta verk-
fall svartra í sögu landsins.
Mest var þátttakan í Jóhannesar-
borg og nágrenni hcnnar. Allt að
90% svartra verksmiðjuverka-
manna og verslunar- og:þjónustu
starfsfólks mætti ekki til vinnu.
Samgöngur eru hálf lamaðar
vegna verkfallsins og hermenn
vakta járnbrautar-, alrnennings-
vagna- og leigubílastöðyar til að
Nicaragua
Við samningaborðið á ný
D. Ortega: Reagan mun ekki takastþað á 7 mánuðum sem honum
mistekist á 7 árum
tryggja vinnufrið þeirra fáu sem
eru við vinnu. Eftir eyðilegum
götum borgarinnar aka næstum
eingöngu hertrukkar sem stoppa
jafnvel og bjóða því fólki far sem
vill komast leiðar sinnar.
Með verkfalli þessu vilja and-
stæðingar aðskilnaðarstefnu
stjórnarinnar mótmæla banni því
sem sett var á 17 samtök þeirra í
febrúar og þeim lögum sem nú er
verið að undirbúa í þinginu.
Lagasetning þessi mun beinast
áhrifum atvinnurekenda og
banna alfarið samúðarverkföll.
Þá bárust þær fréttir frá
London í gær að BBC hafi sýnt
mynd af börnum og unglingum
sem hafa verið í haldi öryggislög-
reglu og pyntuð á hinn grimmi-
legasta hátt. Myndinni var smygl-
að úr landi og í henni lýsa börnin
meðferðinni sem þau fengu. Tal-
ið er að allt að tíu þúsund börn
'hafi verið fangelsuð og pyntuð af
öryggislögreglu suður-afrísku
gegn verkalýðsfélögum svartra, stjórnarinnar
opna þau fyrir fjármálalegum Reuter/-gsv.
hefur
Idag setjast Sandinistar og
Contraskæruliðar að samning-
aborðinu að nýju og reyna að
koma á sáttum í borgarastríðinu
sem geisað hefur í landinu í sjö ár.
Daniel Ortega sagði um helg-
ina að Sandinistar myndu hvorki
semja við Contra-samtökin um
stjórnun landsins né lýðræði.
Hann segir að foringi Contranna,
Enrique Bermudez, hafi verið í
þjóðvarðliði einræðisherrans
Somoza og við slíka menn sé ekki
hægt að semja um lýðræði til
handa íbúum Nicaragua.
Vopnahléið sem nú er í gildi og
hefur staðið frá 1. apríl átti að
Daniel Ortega: Bylting Sandinista mun lifa Reaganstjórnina!
renna út nú um mánaðamótin en
stjórn Sandinista hefur framlengt
það einhliða í mánuð í viðbót.
Foringjar Contranna ætla að
virða það a.m.k. þar til friðarvið-
ræðum lýkur þann 9. júní.
Efnahagsástand landsins er
mjög bágborið og eru ástæðurnar
fyrst og fremst styrjaldarástandið
í landinu undanfarin ár og harka-
leg meðferð stjórnar Reagans á
því. Nú hefur ríkt langþráður
friður í landinu síðustu tvo mán-
uði og Bandaríkjastjórn hefur
slakað heldur á klónni þannig að
friðarviðræður nú gefa íbúum
þessa stríðshrjáða lands ef til vill
einhverjar vonir um betri fram-
tíð.
Stjórn Sandinistanna stendur
frammi fyrir því að gera róttækar
efnahagsráðstafanir. „Aukin
framleiðni og aðgerðir til að
styrkja gjaldmiðilinn okkar, cor-
duba, virðast einu raunhæfu
leiðirnar til að efla efnahagslíf-
ið,“ sagði Ortega við fréttamenn.
Reuter/-gsv.
Svarti meirihlutinn er fastur fyrir.
Frakkland
Harður slagur í vikunni
Sósíalistar unnu minna en búist var við, enfáir efastummeirihlúta. Le Pen tapar, PCF hressist. Miklar heimasetur
Rocard ásamt fyrirrennara sínum Chirac. Eftirfyrri umferðina á
sunnudaginnvirðastallirsæmilegahressiríFrans - nema Le Pen.
En það stefnir í verulega hörku nú í vikunni.
Franskir kjósendur virðast
hafa litið á fyrri umferð þing-
kosninganna sem afgreitt mál. Að
minnsta kosti sat einn af hverjum
þremur heima á sunnudaginn og
er sú kjörsókn hin slakasta við
þingkosningar í fimmta lýðveld-
inu. Sigur sósíalista í kosningun-
um var mun minni en búist var
við fyrirfram og eru flokkarnir
þegar komnir á fullt fyrir síðari
umferðina næsta sunnudag.
Kosningabaráttan hefur hing-
aðtil verið heldur í daufara lagi en
af fyrstu viðbrögðum stjórnmála-
leiðtoga eftir að úrslit lágu fyrir er
ljóst að hvergi verður slakað á í
vikunni, - og takmark frambjóð-
endanna allra er það sama: að ná
stuðningi þess þriðjungs sem
heima sat í fyrradag.
Úrslitin á sunnudag urðu þau í
stórum dráttum að bandalag ný-
gaullista (RPR) og mið-
hægrisamsteypunnar UDF fékk
40,5%, og má muna fífil sinn
fegri, en náði þó frammúr
sósíalistum og stóð sig betur en
gert var ráð fyrir. Sósíalistaflokk-
urinn fékk 37,6% atkvæði, sem
eittsinn hefði þótt afar glæsilegt,
en þykir nú ekki um of í kjölfar
stórsigurs Mitterrands. Kom-
múnistaflokkurinn fékk 11,3%
sem eru skárstu niðurstöður hans
frá 1981 og nokkur viðreisn frá
forsetakosningunum þarsem
frambjóðandi hans fékk aðeins
rúmlega 7 prósent. Þjóðfylking
Le Pens fékk 9,4%, og þykir súrt
í broti miðað við tæp 15% forin-
gjans í forsetakosningunum.
Af 577 þingsætum unnust 120 á
hreinan meirihluta á sunnudag-
inn. RPR og UDF náðu 79, sósí-
alistar 40 og Kommúnistaflokk-
urinn 1. Þessar tölur segj a auðvit-
að lítið þarsem hægrimenn buðu
fram sameiginlega. Þegar hefur
náðst samkomulag sósíalista og
kommúnista um stuðning hvorir
við aðra í seinni umferð, en allt er
óljóst um stuðning Þjóðfylking-
armanna við hina hófsamari
hægrimenn. Le Pen hefur hvatt
til samfylkingar gegn blokk „sósí-
al-kommúnista“, en félagar Chir-
acs, B arres og Giscards vilj a fæst-
ir sjá né heyra um slíkt opinber-
lega. Þeir ætlast auðvitað til að
Þjóðfylkingaratkvæðin skili sér
án opinberrar áreynslu, - en Le
'Pen er hinn fúlasti og liggur sú
hótun í loftinu að félagar hans
dragi sig ekki í hlé í síðari umferð.
Fýla og iðrun
Fúllyndi Le Pens er skiljanlegt.
Flokkur hans hafði 32 menn á því
þingi sem upp var leyst og kosið
var 1985 með hlutfallsreglum, en
það varð fyrsta verk hægrimanna
á því þingi að breyta aftur yfir í
einmenningskjördæmi, og útlit er
fyrir að Þjóðfylkingin missi alla
þingmenn sína.
George Marchais fprmaöur
PCF var líka óhress yjfir nýrri
skipan á kosninganóttina - og
voru leiðtogar kommúnista þó
með hýrri há nú en endranær -,
ekki er búist við að flokkurinn nái
nema 10-20 þingmönnum, en
ættu að vera um 60 samkvæmt
kjörfylgi. Á fyrra þingi hafði PCF
35 þingmenn með minna fylgi en
nú. Munur á þingstyrk PCF og
FN stafar einkum af því að
kommúnistar hafa sterka svæðis-
bundna stöðu, en Le Pen-menn
miklu dreifðara fylgi, og raunar
lítið um fylgismikla einstalkinga í
einstökum kjördæmum.
Tölvuspár ýmissa könnunar-
stofnana franskra benda allar til
að sósíalistaflokkurinn fái að lok-
um meirihluta þingmanna, 290-
330 menn, á móti 230-285 frá
UDF/RPR, en spár hafa áður
brugðist og mikið er komið undir
þeim sem sátu heima.
Víst er að stjórnmálamönnum
og fréttaskýrendum komu úrslit-
in á sunnudag heldur á óvart og
voru skýringar í þynnra lagi. Þó
er bent á að hér kunni kjósendur
með sínum hætti að vera að taka
undir með Mitterrand, sem var
farinn að vara við of stórum sigri
sósíalista, og vill greinilega fá
fram þær aðstæður sem kalli á
samstarf við miðju franskra
stjórnmála. Á það var líka bent
að úrslitin styrktu Mitterrand
persónulega þar sem ljóst væri að
hann hefði sjálfur fylgi langt um-
fram kjósendahóp Sósíalista-
flokksins. Enn var sagt að hér
sýndi sig enn að franskir kjósend-
ur vildu jafnvægi í pólitík lands-
ins, og framhald á einhverskonar
„cohabitation", sambúð hægri-
■og vinstriafla nálægt stjórnveli.
Og bent er á að tap Þjóðfylkingar
ásamt sæmilegri útkomu PCF
kunni að vera skýranlegt með
einskonar iðrun þeirra kjósenda
sem í forsetakosningunum eru
tsddir hafa hlaupið alla leið þar á
milli. Að minnsta kosti þykir at-
hyglisvert að enn eru þessar fylk-
ingar samanlagt með svipað fylgi,
kringum 20 prósent.
Michel Rocard forsætisráð-
herra lýsti ánægju sinni með úr-
slitin í fyrradag og fagnaði sér-
staklega því að Le Pen og félagar
skyldu koma verr út en vænst var:
„sönn gleði hverjum lýðræðiss-
inna“.
-m/reuter og e.m.j/París
Þriðjudagur 7. júní 1988 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 13