Þjóðviljinn - 16.12.1988, Blaðsíða 26

Þjóðviljinn - 16.12.1988, Blaðsíða 26
1 2 3 6' (þ ?- 8 9 3— 22 J0 H- ry i 1/ <3 H- 22 IX 13 JH- 2? IS )(o 17 u- £ n- 18 I | )T- y J9 20 IX Xl 3 (s> s~ 22 22 23 3 3 ZiT XU xz Zb y \X 2? T~ 22 28 ii XH 22 21 # 22 <7 26 7T~ y JT 3 24 JX 22 W IX 23 | íí XI 3 X1/ 22 IX * 22 IX 17- T~ Y 22 T~ V ¥ XI )4 ll J 22 j ¥ JP T~ VT JT~ 2 y lo Zl iX w~ 22 21 zi j'í )2 22 T~ J3 T~ lY- ; Jl 2? 22 Zl 9 a Xx- 2*/ 22 27 Y- R2 9 ZX ! X6! /7 2? 9 H- 22 s XI 3 ■3 22 JS ¥■ 3 31 V JT 3 XI 5 22 ix (* )3 "5 H~ R2 Y XI JZ s? Hr XI 12 22 ZL 2U 12 22 22 $ H- £T 2(* 22 3 xs Vf T 22 % 13 3 . 10 AÁBDÐEÉFGHIÍJKLMNOÓPRSTUÚVXYÝÞ/EÖ Verðlaunakrossgáta nr. 22 Setjið rétta stafi í reitina hér fyrir neðan. Þeir mynda þá nafn á íbúða- hverfi í Reykjavík. Sendið þetta nafn sem lausn á krossgátunni til Þjóðviljans, Síðumúla 6, Reykjavík, merkt: „Krossgáta nr. 22“. Skila- frestur er þrjár vikur. Verðlaunin verða afhent vinningshafa. 1 ÍVs 1 12 (9 13 )f Z8 Jí 3 2f Lausnarorðið fyrir krossgátu nr. 19 var HÓLMGEIR. Dregið var úr réttum lausnum og upp kom nafn Lilju Ingimarsdóttur, Skarðsbraut 19, Akranesi. Hún fær senda bókina 68, hugarflug úr viðjum vanans. Verðlaun fyrir krossgátu nr. 22 er spennusagan Hart á móti hörðu eftir Robert Ludlum. Útgefandi er Setberg SIGURVIN MATI Hovfl um öxl Jólahald Þar sem ég var beðinn um að segja frá jólahaldi fyrri tíma, vil ég biðja ykkur um að hverfa með mér aftur í tímann. Látum ártalið liggja milli hluta, en segjum að við heimsækjum íslenskan sveita- bæ á fyrstu árum þessarar aldar. Það var áður en gildi jólagjaf- anna fór að felast í verðmæti þeirra. Bærinn má svo vera úr torfi ef þið viljið en við skulum ganga innfyrir. Það eru að koma jól og að sjálf- sögðu er búið að þrífa bæinn hátt og lágt. Trégólfin eru skjanna- hvít, enda skrúbbuð uppúr sápu og sandi og moldargólfið í búrinu er vandlega sópað. Húsbóndinn er búinn að smíða forláta jólatré, mála það grænt og skreyta með lyngi og 12 kertum, eins mörgum og armarnir á trénu. Svo trónar heimalöguð jólastjarna á toppn- um. Einnig er búið að slátra lambi svona til hátíðarbrigða en þess ber að geta að slíkur matur er ekki viðhafður um hver jól. Engin jól eru án laufabrauðs á þessu heimili og það er löngu búið að baka fulla kistu af því. Húsfreyjan er fús til að gefa okk- ur uppskriftina en í brauðið fer: Vz líter af mjólk, 2 teskeiðar af lyftidufti og örlítið salt. Lyftidufti og salti er jafnað saman við hveitið og vökvað með snarp- heitri mjólkinni. Þetta er svo hnoðað þar til deigið er orðið sprungulaust, þá er það breitt þunnt út og skornar úr því kringl- óttar kökur, mótaðar með diski. Kökurnar eru svo látnar standa á köldum stað, síðan skornar út á hefðbundinn hátt og steiktar í tólg. Oft var líka rúgmjöl haft í laufabrauðið til helmings við hveitið. Einnig er til nýbakað flatbrauð, gert úr 1 kílói af rúgmjöli og 5-6 desilítrum af vatni. Þetta er hnoðað saman og skipt í parta sem eru svo hnoðaðir á milli handanna og breiddir fremur þunnt út. Þetta er svo geymt til næsta dags, þá eru lóf- fyrri tíma arnir makaðir í tólg sem síðan er nuddað yfir kökurnar áður en þær eru pikkaðar með gaffli og bakaðar á glóðareldi. Okkur er bóðið upp á brauð ásamt rjúkandi kúmenkaffi. Sem viðbit fáum við svo hangikjöt og reyktan magál sem er svo feitur, að hann bráðnar upp í manni. Magállinn er líka tekinn af feitustu sauðunum. Kviðurinn er hringskorinn úr, saumað í sárið og hleypt upp á honum. Nú er hann saltaður undir og ofaná og látinn kólna undir fargi. Síðan er saumað utanum hann dula og hann hengdur upp yfir hlóðun- um, ásamt hangikjötinu. Það þykir til hæfis að byrja ekki að neyta þessa lostætis fyrr en á jólunum, þegar þetta er búið að hanga uppi í svona 3 mánuði, en um hátíðarnar fylgir lika hverjum skammti magálssneið, svona til sælgætis. Við fáum að heyra meira um jólamatinn. Hér er höfð skata á þorláksmessu. Á aðfangadag er spaðsúpa úr nýja kjötinu, en sum árin er líka rjúpa á boðstólum. Á eftir lambinu er búðingur gerður úr hrærðum bláberjum og rjóma. Á jóladag er svo hangikjöt, en þetta fáum við kannski að vita nánar um síðar, því nú er kominn tími til að þakka fyrir sig og kveðja. Við spyrjum að lokum, hvað sé nú vinsælast til jólagjafa á þessari nýju öld. Jú, því er auðsvarað. Fyrst er að nefna mjúkar gjafir sem eiga ættir sínar að rekja til „prjónstofu" hús- freyju. Síðan koma einstaka harðar, hannaðar í smíðahúsi bónda. Þá eru eftir þessar að- keyptu eins og kerti og spil. í þá daga var nefnilega ekki búið að finna upp plastiksamfélagið, gjöfin gladdi jafnmikið hvort sem hún var dýr eða ódýr, heima- löguð eða aðkeypt. Gefi að svo mætti vera enn í dag. Með þökk fyrir samfylgdina. Sigurvin Gunnarsson matreiðslumeistari er kennari við Matreiðslu- skólann okkar. Sigurvin er einnig í Matráði, sem er samstarfsnefnd fjölmargra aðila í þjóðfélaginu um varðveislu á íslenskum matarhefð- um. KRISTJÁN FRÍMANN Þeir dreymendur sem vilja fá drauma sína ráðna sendi þá ásamt fullu nafni, heimilisfangi og dulnafni til blaðsins merkt: Draumstafir, Nýtt helgarblað, Þjóð- viljinn, Síðumúla 6, 108 Reykjavík. Jóladraumur Mig dreymir um hvít jól, dreymir þig um hvít jól? Dreymir okkur ekki flest um hvít, friðsæl og göfug jól? Jól þar sem ham- ingjan ræður ríkjum, jól þar sem kærleikur fyllir loftið, jól þar sem... En hvernig jól dreymir okkur um? Þegar veturnæturnar verða í kulda sínum ávalar, mjúk- ar og seiðandi líkt og hvítt satín, þegar norðurljósin fara með bragarsöng um himnafestinguna og þér birtist gullið klukknahaf reykelsis og myrru, ertu við endi- mörk draumsins og í faðmi jól- anna. Snjókoma Tákn jóla í vöku eru mörg og benda öll í eina átt, átt kær- leikans. Tákn jóla í draumi eru fleiri og benda úr mörgum áttum á eitt hjarta, eitt akkeri og einn kross. Fyrsta táknið er hvíti litur- inn sem er víðfeðmt merki friðar. Sem draumtákn er hvíti liturinn gervingur góðra afla sem eru þér nálæg, hann getur einnig verið boðberi breytinga, breytinga sem má ráða af styrk hvítunnar, Þ[iðja lákn jóla hversu miklar og átaksharðar þær verða. Dulvitundin birtist stund- um í hvítu formi og hafa sumir „sjáendur" ruglast á henni og svokölluðum draugum. Þegar dulvitundin bregður sér í hvítuna er hún að safna liði í áætlan þeirri að gera „manninn" að manni. Hvíti liturinn getur einnig verið dreymandanum merki þess að hann sé í vöku að reyna að gera sig ósýnilegan, hann sé að flýja aðsteðjandi vanda með því að lát- ast ekki vera til. Þegar hvíti litur- inn tekur á sig ákveðið form, fær- ir hann sér nýja vídd í táknfræð- ina, snjór er eitt formið og draumurinn er, hvít jól. Nýfallin glitrandi mjöll gefur til kynna ná- lægð hreinnar sálar, nálægð góðra tíma og giftu. Veðraður snjór gæti þýdd að gerð í vöku hafi verið ranglega unnin og bóta þurfi við. Að horfa yfir lands- svæði þakið snjó gæti bent til að fullkomnunarþrá dreymandans sé honum til trafala. Þegar snjór- inn er sindrandi og í honum marr- ar við hvert fótmál eru jólin hvít á næsta leiti, slíkur draumur að sumri til er jólatákn í þeim skiln- ingi að gnægtahorn lífsins falli í dreymandans skaut, sami draumur í desember vitnar um gæfuhatt. Hljómur jólanna Klukkur og klukknahljómur er annað jólatákn og hjá mörgum austrænum þjóðum er klukkna- hljómur hamingjutákn, Japanir svífa í sælu heyri þeir þrjá klukknahljóma í röð því þeirra sé þá himnaríki á jörð. Dreymi þig t.d. að þú sért að hringja bjöllum í ákafa er líklegt að þér verði falið ábyrgðarmikið starf, líklega í mannlegum samskiptum. Að heyra klukknahljóm í fjarska gæti verið boð um mikilvægt starf í framtíð eða að boðað sé til burtfarar. Að þykjast staddur í kirkju og vera hringjari geturþýtt stórar áætlanir dreymandans eða stórar áætlanir draumvefsins draumþega í hag. Kirkjuklukkur eru líka merki um vænlegri fram- tíð eða trúarlegan tilgang og hljómur klukknanna getur tákn- að komu grænna tíma, góðan ráðahag, aflahrotu, ávöxt erfiðis, pólitíska uppstokkun og jafnvel gleðileg jól. 26 SÍÐA - NÝTT HELGARBLAÐ Föstudagur 16. desember 1988

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.