Þjóðviljinn - 07.04.1989, Blaðsíða 25

Lou Reed
Véfrétt í New York
„Þegar ég var að semja þessi
lög tók ég eftir því að þau stefndu
öll í sömu áttina og ég spurði
sjálfan mig: Lou, viltu raunveru-
lega fara þangað? Lou vissi það
ekki svo ég hélt bara áfram,“
segir Lou Reed um nýjustu breið-
skífu sína „New York.“ En hvað
sem glímu Lou Reed við samvisk-
una líður þá er óhætt að fagna því
að kallinn hætti ekki í miðjum
klíðum.
„New York“ er nefnilega ein
allra besta rokkplata seinni tíma,
þar sem Lou Reed kemur fram
ferskur sem nýr. Á þessari plötu
er að finna rokk eins og það gerist
best. Án efa ræður viðfangsefni
textanna miklu um þá tilfinningu
sem er í lögunum og þannig fæst
fram fágaður hráleiki. Eins og tit-
ill plötunnar, „New York“, gefur
til kynna er viðfangsefnið stór-
borgin í skugga Frelsisstyttunnar.
Og Lou Reed er sannarlega ekki
með neina silkihanska í tökum
sínum á stórborginni og því landi
sem hún er í. Hann er ekki einu
sinni í gúmmíhönskum þegar
hann veður með hendumar inn í
bandarískan þjóðarlíkama.
Lou Reed stingur vægðarlaust
á sykurhúðuðu glimmerkýlinu og
kreistir óhugnaðinn út. Lýsingar
hans á borginni og samfélagi
hennar eru í véfréttarstíl, hann
lýsir henni eins og myndavél jafn
hlutlaus og hún getur verið. Þeg-
ar hann setur fram meiningar ger-
ir hann það síðan með írónískum
hætti. Það er sungið um tímann
sem er útrunninn í „There is no
time“: Nú er ekki tími til fagnað-
ar, nú er ekki tími til að vera með
nokkra bjartsýni... nú er ekki
tími til að spyrja sig hver maður
er þegar barist er fyrir réttinum
að fá að vera... nú er ekki tími til
að kyngja reiðinni né gleyma
hatrinu... Nú er kominn tími til
að safna liði.“
Þetta em glefsur úr einum text-
anna. Boðskapurinn er fram-
reiddur í þéttum og fantagóðum
takti, þannig að maður er ósjálf-
rátt genginn til liðs við hinn
óþreyjufulla Lou Reed. Hann
segir að einn vina sinna hafi sagt
eftir að hafa hlustað á plötuna;
„að svona fæm átta ár undir
stjórn Reagans með mann“. Það
hafí fært honum sönnur á að hann
væri ekki einn um að líða svona,
sérstaklega í New York.
Svipað er uppi á teningnum í
„Busload of Faith“. Þar talar Lou
Reed um hvemig fólk geti hvorki
treyst á fjölskyldu sína, vini né
uppruna. Þar sem maður getur
nokkum veginn reitt sig á að það
versta gerist alltaf. „Ef maður
nauðgar konu er ekkert vanda-
mál að eiga bamið og vertu viss
að ef hún ákveður að láta eyða
fóstrinu, kemur „Lífsvon“ og
ræðst á HANA með heift,“ segir
meðal annars í textanum þeim.
„Þér veitir ekki af bflhlassi af trú
til að komast í gegnum lífið“. Þá
er líka sungið um Jankann sem
sefur með basúkku undir rúminu.
Sjálfur er Lou Reed hæst-
ánægður með þessa plötu sem
konan hans gaf honum að eigin
sögn hugmyndina að. „Á New
York er stöff sem þú verður að
hlusta á og ég segi þetta ekki af
sjálfsbirgingshætti heldur sann-
færingu. Og ef þú virkilega hlust-
ar færðu þín laun.“
Ég tek algerlega undir þessi
orð Lou Reed. Skynsemin gerir
hann reiðan og gefur honum
kraft til að gera sterka plötu sem
greypist inn í hugann. Hljóðfæra-
leikur og útsetqiqgar em með
einfaldasta móti an þess að nokk-
ursstaðar sé hægt að greina gluf-
una. Tveir gítarar, bassi, tromm-
ur og söngur, er allt sem þarf til
að framkvæma rock'n roll og
stundum ekki einu sinni það. Lou
Reed er ekki með neitt óþarfa
föndur við rokksmíðamar sem
þýðir þó ekki að hann föndri ekk-
ert. Það er greinilega mikið lagt í
að finna rétt jafnvægi á milli
hljóðfæra og söngs og þrátt fyrir
einfaldleikann gerast hlutimir
aldrei af tilviljun.
Hljóðverið sem „New York“
er tekin upp í er heldur ekki eitt af
glæsihljóðverunum. Platan var
fínu hverfin, en fólk ætti að gefa
þeim hræðilegu hlutum sem em
að eiga sér stað gaum, áður en
það hefur þá beinlínis við dymar
hjá sér. Það er meira í uppsigl-
ingu, árás á veikustu hliðar sam-
félagsins.“
Þrátt fyrir svartar lýsingar er
enginn uppgjafartónn í þeim
gamla, heldur þvert á móti bar-
áttuhugur. Andinn sem hér svífur
yfír vötnum er svipaður þeim sem
er að finna á „Geislavirkir“,
plötu Lftangarðsmanna, bara
miklu þroskaðri og betri.
Einn af fjölmörgum rokkurum
sem ætti að geta slegið í gegn hvar
sem er, er „Good moming Mr.
Waldheim“. Lou Reed kallast
hér á við tvo erkiskúrka og þann
þriðja minni, þá Waldheim fors-
eta Austurríkis, einhvern afar-
vondan Pontiff og Jesse Jackson
og virðist eitthvað súr út í blökku-
mannaleiðtogann. Hræsni stjóm-
málanna er rauði þráðurinn og
Lou Reed segir engan vettvang
geta verið sameiginlegan þeim
Pontiff, Waldheim og sér.
„New York er HRYLLI-
LEGA góð plata. - hmp
tekin upp í litlu hljóðveri og mörg
laganna vom tekin upp „live“.
Hjálparkokkar vom Fred Maher
á trommur, Rob Wasserman á
sexstrengja bassa og gamall félagi
úr Velvet Underground,
trommuleikarinn Maureen Tuck-
er, spilar í tveimur lögum.
„Ég reyndi að hafa hlutina ein-
falda," segir Lou Reed. „Með því
að nota mikið af orðum en á ein-
faldan hátt þannig að fólk geti
hlustað á plötuna í þessar 58 mín-
útur eins og hún væri bók eða
plata.“ Og það er sannarlega ekki
miklu við að bæta þegar síðasta
lagið rennur út.
„Platan er um New York...
eiturlyf urðu ekki vandamál í
New York fyrr en þau komu út í
Breiðholtsbúgí Langa
Þeir em Kommi, Axel,
Steingrímur og Jón, þeir em
Langi Seli og skuggamir.
Breiðholtsbúgí er það nýjasta
sem fyrirtæki þeirra Hálfur
heimur sendir frá sér í samvinnu
við alþjóðafyrirtækið Smekk-
leysu. „Breiðholtsbúgí“ er plata,
45 snúninga, sem hefur að geyma
fjögur rífandi rokklög. „Þetta em
lög á óræðum aldri sem hafa feng-
ið sína meðferð,“ segja þeir og
þeir eiga helling af lögum sem
þeir tímdu ekki að setja á plöt-
una. Kannski fer eitthvert þeirra
á stóra plötu sem þeir fullyrða að
sé á prjónunum.
Langi Seli og skuggarnir komu
fyrst fram árið 1986 og þá vom
þeir þrír. Á miðju síðasta ári
bættist gítarleikarinn Steingrím-
ur í hópinn, en þá hafði tekið eitt
og hálft ár að hafa uppi á honum í
Hollandi. Þegar hann var fund-
inn var hengdur á hann gítar og
honum sleppt lausum, eitthvað
sem fyrri meðlimir segja að hafi
borgað sig.
Á blaðamannafundi sem hald-
inn var í vikunni til kynningar á
„Breiðholtsbúgí" vom staddir
ftilltrúar fyrirtækjanna Hálfur
heimur og Smekkleysu. Einar
Öm, einn af aðalframkvæmda-
stjórum Smekkleysu, spurði full-
trúa Hálfs heims, hvar Langi Seli
væri stystur, í framhaldi af spum-
ingunni um hvað hann væri
langur. Langi Seli er samkvæmt
upplýsingum Hálfs heims 1,91
metri og hann er stystur eftir á.
Sérstök athygli var vakin á því
á fundinum, að ákveðin kafla-
skipti væm í einu lagi plötunnar,
nánar tiltekið „Haldið suður“.
Og er þessi kaflaskipting í miklu
uppáhaldi hjá hljómsveitinni en
meðlimir hennar segja þau vera
eins og þegar Willis-jeppi er gír-
aður úr þriðja gír í þann fyrsta.
Eitt lag á plötunni heitir „Hálf-
HEIMIR
7ÉTURSSON
ur heimur“. Þeir félagar fullyrða
að ekkert samband sé á milli lags
og fyrirtækis. Fóm menn þá að
tala um það að allar hljómsveitir
væm að breytast í fyrirtæki og
varpaði Sjón fram þeirri spum-
ingu hvort Amarflug væri ekki að
breytast í rokkhljómsveit. Þór
Eldon áleit það vera það eina
rétta fyrir Amarflug.
Steingrímur segir það til marks
um hve öflugt fyrirtæki Hálfur
heimur sé, að hann sjálfur eigi
ekki gítarinn sem hann spilar á,
heldur fyrirtækið. „Ég spila á
DÆGURMAL
Sela
fyrirtækisbassann,“ segir hann
stoltur. En Jón á bassann þótt
hann spili í gegnum fyrirtækiss-
amstæðuna.
Svo getur farið að Langi Seli
fari til Sovétríkjanna og komi
fram á tónleikum sem eiga að
bera yfirskriftina „Next stop So-
vet“. Þá hefur einnig verið haft
samband við hljómsveitina frá
Grænlandi og kannaður áhugi
hennar á að spila þara. Það mál er
í athugun. Einnig kom fram á
fundinum að til stæði að halda
nokkur Smekkleysukvöld í New
York í sumar í samvinnu við fyrir-
tæki Dead Kennedys.
Breiðholtsbúgí er hressilegt
innlegg í þessa annars drangalegu
vetrardaga og ekki ólíklegt að
hún verði kosin plata árstíðarinn-
ar hjá tímaritinu Gróandanum og
plata árshátíðarinnar hjá nokkr-
um skólum og félagasamtökum í
Breiðholti.
Langi Seli og skuggamir vom
með tónleika á Hótel Borg í gær
en ég veit ekki hvort ég var þar.
Þegar ég skrifa þetta er nefnilega
þriðjudagur. Ég vona hins vegar
að ég hafi verið þar því fáar
hljómsveitir em hressari á tón-
leikum en þeir. Þá vona ég einnig
að ég hafi ekki misst af Risaeðl-
unum sem spiluðu á undan, en
síðast heyrði ég ekki í þeim á tón-
leikum The Band of Holy Joy,
vegna þess að þær spiluðu ekki
þar út af rafmagnsleysi. -hmp
Föstudagur 7. apríl 1989 NYTT HELGARBLAÐ — SÍÐA 25