Þjóðviljinn - 14.07.1989, Blaðsíða 22

T~ CL 3 W s b 7- 8 ¥ JO 9 3Z
ii 12 2 13 y 10 )S )Z * r )b V 7
17- ¥ 12 fí W 14 y ZD IS 8 y 2 £ 7- U
2.3 12 13 Zf JS V 2 ZO Zo )8 13 JZ ? 22 IS
8 f 9 12 )p ¥ if ID 8 9 )6 IZ
13 T~ ur )} 9 /3 zr )5 V 23 isr 8 4
s? 7T U IT 13 n (r )Z >3 U ¥ )3 W *F~
11- V 20 22 T~ Z( ¥ 12 JS~ 7- 22 ? II
VL )0 w~ T / 1? z JS Zo 5" (p &
12 12 lá 2 2 T T 253) ¥ 2? 3ö n- y
V- )0 S? 2 )S 20 JS fí> If jj )<? # 13 12 V
V T 2 )S U )3 ¥ ) /3 20 20 )sr r 31 8
2Tb n 12 21 28 )3 7 n T )l )£ 26 <5?
AÁBDÐEÉFGHIÍJKLMNOÓPRSTUÚVXYÝÞÆÖ
Verðlaunakrossgáta
Nr. 52
Setjið rétta stafi í reitina hér fyrir neðan. Þeir mynda þá örnefni á
Vesturlandi. Sendið þetta nafn sem lausn á krossgátunni til Þjóðvilj-
ans, Síðumúla 6, Reykjavík, merkt: „Krossgáta nr. 52“. Skilafresturer
þrjár vikur. Verðlaunin verða send vinningshafa.
22 )5 )b 21* )3 23 )(o )2 20

Lausnarorðið fyrir krossgátu nr. 49 var „Hondúras". Dregið var úr
réttum lausnum og upp kom nafn Sigurðar S. Sigurðssonar, Fossheiði
15, Selfossi. Hann fær senda bókina „Andrúmsloft glæps“ eftir Juan
Benet
SnLYNDR4
Verðlaun fyrir krossgátu nr. 50 er
bókin „Ástir samlyndra hjóna"
eftirGuðberg Bergsson. Forlagið
gaf út.
FJOLSKYLDAN

SIGTRYGGUR
JÓNSSON
Að aðstoða við ósiðina
Undanfarin ár hefur mikið verið
rætt og ritað um alkóhólisma hér
á landi og þá hefur ekki síður ver-
ið unnið mikið í þeim málum. Auk
þess að opna ný meðferðartilboð
fyrir alkóhólista og auka alla um-
ræðu og meðferð fyrir þá, hefur
stöðugt aukist aðstoð við að-
standendur þeirra og aðra þá,
sem þeim tengjast. Eitt af því,
sem mikið hefur verið hamrað á
við aðstandendur, er það sem
kallast á útlensku co-alkóhólisti,
oft stytt í cóari á lélegri íslensku.
Það sem átt er við með þessu
hugtaki er að margir • aðstand-
endur og aðrir í nánasta umhverfi
alkóhólistans aðstoða hann við
að halda áfram að drekka með
því að fría hann ábyrgð á eigin
gerðum. Um er að ræða meir eða
minna ómeðvitað ferli og gerir
viðkomandi sér alls ekki grein
fyrir því að hann er í raun að að-
stoða alkóhólistann í því að vera
áfram alkóhólisti. Þess í stað
finnst honum að hann sé að
reyna að fá hann til þess að
hætta.
Það að vera góður við einhvern
er afstætt. Að aðstoða alkóhól-
ista við að komast heim til sín ef
hann er ófær um það sjálfur,
hátta hann, þrífa upp eftir hann
ælu og annan ófögnuð og þrífa
hann sjálfan, þannig að hann
vakni að morgni eins og ekkert
hafi í skorist, gætu margir álitið
að væri að vera góður við hann,
en það gerir í raun ekkert nema
að fría hann ábyrgð á eigin gerð-
um. Það sama gildir um atvinnu-
rekandann sem sér í gegnum fing-
ur við hann vegna lélegra mæt-
inga eða lélegra vinnuafkasta.
Alkóhólistinn lærir að hann geti
gert það sem honum sýnist, aðrir
muni ávallt vernda hann fyrir
skakkaföllunum. Hann iærir líka
að þessi viðbrögð séu eina góð-
mennskan sem hann nýtur í líf-
inu, þ.e. aðláta stjanaviðsig eftir
að hafa brugðist sjálfur. Á öðrum
tímum er nefnilega þetta sama
fólk pirrað út í hann og stöðugt að
fara fram á að hann hætti að
drekka. En hvers vegna ætti hann
að hætta að drekka þegar hann
fær væntumþykju út á það, en
annars ekki? Það er enginn að
minnast á það eða sýna honum
væntumþykju þó hann standi sig í
nokkra daga. Það þykir bara
sjálfsagt. Þannig skapast víta-
hringur á milli alkóhólistas og að-
standenda, sem viðheldur alkó-
hólisma hans. Þeir aðstoða hann
við að halda áfram drykkjunni,
cóa hann.
Þetta fyrirbæri er nú alþekkt og
viðurkennt í tengslum við alkó-
hólisma, en á sér vissulega stað
undir öðrum kringumstæðum.
Við skulum hugsa okkur hjón,
sem eiga í erfiðleikum, t.d. fjár-
hagserfiðleikum. í hvertsinn sem
þeir verða miklir og þungir, fer
konan að tala um það við mann-
inn að hann geri eitthvað í mál-
inu. Hann lofar að ræða við
bankastjóra eða gera annað það,
sem gæti létt áhyggjunum, en
finnur sér lengi vel ástæður fyrir
að fresta því, þannig að lokum að
er komið í óefni. Þá fer konan í
málið og bjargar því, sem bjargað
verður. Þessi kona er stöðugt að
óska eftir því að hann sýni
manndóm og taki af skarið í þess- ,
um eða öðrum efnum, en leyfir
honum að komast upp með að
fresta hlutunum með því að venja
hann við það að hún gerir þá sjálf
á síðustu stundu, ef hann gerir þá
ekki. Hún bjargar þeim á þeirri
GUÐNY
HELGADÓTTIR
MATUR
Kartöflur og skyr
Mér finnst gaman að sérhæfa
mig - tímabundið. Núna er ég
t.d. alltaf að prófa eitthvað nýtt í
sambandi við kartöflur og skyr.
Það er líka bæði ódýrt og þjóð-
legt, og aldrei er of mikið af því -
finnst mér.
Fyrst nokkur tilbrigði með
skyri:
Það er hreinasta afbragð að
borða heitar kartöflur með skyri
sem maður kryddar með krydd-
jurtum, t.d. sellerísalti,
steinselju, graslauk, dilli eða
karsa - og smátt skornum lauk.
Þetta er afar einfalt. Maður
hrærir skyrið og setur viðeigandi
krydd samanvið. í öllum tilvikum
myndi ég nota smátt skorinn
laukinn, en aftur á móti nota ég
ekki öll kryddin samtímis. T.d.
finnst mér gott að nota lauk og
karsa saman, sellerísalt (eða
ferskt sellerí), steinselju og gras-
lauk, og dill og lauk.
Ég nota þetta eins og áður segir
með heitum kartöflum og dökku
brauði eða hrökkbrauði, og þá
ekki síður með kryddsfld eða
Iéttsteiktum fiski.
Etirfarandi uppskrift er að létt
máltíð fyrir einn og inniheldur
ekki nema 400 kalóríur:
Steiktar kartöflur með agúrku
100 gr gúrka
dill
100 gr kotasæla, blönduð með
skyri
4 tsk sýrður rjómi
sellerísalt
3 meðalstórar soðnar kartöflur
smjör, laukur, salt, pipar
Gúrkan skræld og skorin í ten-
inga, dillið saxað og stráð yfir
gúrkurnar. Skyrið/kotasæla +
sýrður rjómi hrært saman og
kryddað með sellerísaltinu.
Gúrkunni blandað saman við
þetta. Skrældar kartöflurnar
sneiddar og steiktar í smjörinu,
sneiddur laukurinn settur saman
við - má einnig borða hráan.
Skyrfiskur
Þetta er einn af mínum og
minna vina uppáhaldsréttum, en
því miður er nú svo komið með
þessa uppskrift eins og margar
'fleiri að ég nota ekki nákvæm
mál, heldur bara tilfinninguna,
sem reyndar bregst ótrúlega
sjaldan. En nokkurn veginn á
þessa leið er hún:
Glænýr fiskur er aðalatriðið og
ég nota yfirleitt ýsuflök, 1-2 eftir
stærð flakanna og fjölda munna.
Flakið er sett í eldfast fat eða
form.
2-3 laukar sneiddir í hringi og
raðað á flakið, léttsaltað og pipr-
að.
1/3 majónes á móti 2/3 af skyri
hrært saman og sett yfir fiskinn.
Svo kemur aðalatriðið og þá er
það tilfinningin sem gildir. Slatta
af karrýi er stráð yfir skyrið, og
með slatta meina ég 2-3 msk.
(Það má líka blanda karrýinu
saman við skyrið.)
Þetta er bakað í ofni í u.þ.b.
30-40 mín., en það fer eftir stærð
og þykkt flaksins.
forsendu að annars lendi þetta á
henni jafnt sem honum. Það
breytir því þó ekki, að hún að-
stoðar hann við að halda áfram
að vera gunga.
Oftast er þessi björgunarstarf-
semi tengd ósk um að hinn aðil-
inn breyti sér, ef maður er góður
við hann og gerir hlutina fyrir
hann. Að hann endurgjaldi
greiðann. Eða þá að þetta tengist
því að hinn aðilinn eigi að fá sekt-
arkennd og skammast sín og gera
þess vegna hlutina næst. Hvorugt
gerist. Það eina sem gerist er að
viðkomandi fær aðstoð við að
halda áfram uppteknum hætti. í
parasamböndum verðum við að
gera okkur grein fyrir þeim kröf-
um, sem við gerum til maka okk-
ar og tjá þær skýrt og skilmerki-
lega og standa við þær. Við verð-
um að gera okkur grein fyrir
hversu mikilvægar þessar kröfur
eru og hversu langt við erum til-
búin að ganga til þess að ná þeim í
gegn. Við breytum ekki maka
okkar, við getum ■ aðeins gert
kröfu um að hann breyti sér og
þess vegna þurfum við að gera
opnar kröfur og standa síðan við
þær, þannig að makinn finni
raunverulega að við meinum
þær. Annars gerum við ekkert
nema að aðstoða hann við ósið-
inn.
22 SÍÐA - NÝTT HELGARBLAÐ Föstudagur 14. júlí 1989