Þjóðviljinn - 28.07.1989, Blaðsíða 22

7 z 3 V- iT 5" 7 8 9 JO <T Z
)0 V II )Z 13 >¥ V hr ) ¥ 2 V >í )/ )
5~ z 7 17 )8 n S' <v 7 20 2i 17 22 2T~ <V
8 2 V ) z W /b 2 V 2 /9 <v 26~
'II i?- 22 23 <5? 17 T~ V 7 )7 3 2
l(p i/ /6 2o V 12 T~ ¥ 2 T 2) 20 17
11 >7 8 / Vr I 2 1 27 U, 2 <V
2 /V 2 17 s? 23 1 27 7 2 /9 s? 17 2o
Zl ss ¥ 17 20 5 T 2 17 'J 2 )b T W~
S~ / Z7 <2 2/ 1 27 §2 )7 27 V 17 12 3 T
n ) £T 2 10 I (p X? 2 V /6 T % 20 • 0 >1
18 iv- 32 30 10 U lY- 17 l& )t / V 1 ÍÐ
í>' )<e 17- 10 2l W 17 3 a li 32 20 )b
AÁBDÐEÉFGHIÍJKLMNOÓPRSTUÚ V.X Y Ý Þ Æ Ö
Verðlaunakrossgáta Nr. 54
Setjiö rétta stafi í reitina hérfyrir neöan. Þeir mynda þá algengt örnefni.
Sendið þetta nafn s.em lausn á krossgátunni til Þjóðviljans, Síðumúla
6, Reykjavík, merkt: „Krossgáta nr. 54“. Skilafrestur er þrjár vikur.
Verðlaunin verða send vinningshafa.
HKIMSBOKMENNTIR •
VJCI'OR HUGO
3' .
NC.ARMR
32 17 II 8 Z 30 (o 31

Verðlaun fyrir krossgátu nr.54 er
Lausnarorð fyrir krossgátu nr. 53 var „Tindaborg". Dregið var úr fjórða bók Vesalinganna eftir
réttumlausnumoguppkomnafnSteinarsLogaSigurðssonar, Seilug- Victor Hugo í þýðingu Vilhjálms
randa 2, Reykjavík. Hann fær senda Bókina um bakverki eftir John Þ. Gíslasonar. Islenski kiljuklúbb-
Tanner.
urinn gaf út.
FJÖLSKYLDAN
MATUR

GUÐNY
HELGADÓTTIR
Hvalræði
Hér á dögunum náði ég í þetta
líka fína hvalkjöt, og eins og svo
oft þá varð til - alveg óvart - þessi
réttur sem ég treysti mér hvar og
hvenær sem er til að matbúa fyrir
hvern sem er, hvort sem hann er
með eða á möti hvalveiðum.
Allavega líkaði hann svo vel og
menn tóku svo grimmt til matar
síns að rétturinn var skírður
Hvalræði. Að vísu vildi einhver
kalla hann Gunnuglás eða
Dunnuglás en mér finnst hitt
betra.
1 kg hvalkjöt í gúllasbitum
3 laukar
8 kartöflur skrældar hráar
3 stk. gulrætur
slatti af selleríi
2 hvítlauksrif
2-3 msk. karrý
salt og pipar
mango chutney
rjómi
Nú, þetta var auðvelt, ég skar
allt grænmetið niður og léttsteikti
það ásamt karrýinu. Steikti síðan
kjötið, setti allt grænmetið saman
við og lét malla lengi (skrapp í
sund á meðan).
Nú var komið að því
skemmtilegasta, en það er að
galdra fram þetta ómótstæðilega.
I þetta skipti var galdurinn
mango chutney og rjómi.
Auðveldara gat það varla verið.
Við notuðum gróft brauð með.
Smjörsteiktar kartöflur
með sveppum og lauk
Það er ótrúlegt hvað maður
dettur oft ofan á einfalda og góða
rétti. T.d. um síðustu helgi þegar
ég var í sumarafdrepinu mínu úti í
sveit og fjöldi manns leit inn. Allt
í einu vorum við orðin þrettán í
mat (ásamt ketti og hundi) og ég
sá fram á að sex svínakótilettur
dygðu skammt. Hinsvegar var
ennþá til rest af forláta fiskisúpu
frá kvöldinu áður, nóg af brauði,
áleggi, salati og - kartöflum.
Eg sauð fullan stóran pott,
uþb. 2 kg, kældi og skrældi. Að
því búnu tók ég fram stóru
pönnuna sem er þyngri en tárum
taki, enda gefin í sumarhúsið af
miklum ákafa. Nú nú, ég bræddi
smjör - og þá meina ég smjör eða
smjörva - léttsteikti 3 lauka og
slatta af nýjum sveppum, setti
það til hliðar og sneiddi síðan all-
ar kartöflurnar á pönnuna og
steikti þær í smjörinu þar til þær
voru stökkar og fínar. Það er um
að gera að snúa þeim oft eða velta
þeim um á pönnunni, allavega
ekki að láta þær brenna við. Síð-
an setti ég laukinn og sveppina
saman við, léttsaltaði og pipraði.
Þetta þótti mjög gott sem heitur
hliðarréttur með brauði og
áleggi.
Kvöldið eftir endurtók ég þetta
og hafði með áðurnefndum
svínakótilettum, sem voru grill-
aðar, og það var ekki síðra með
kjöti.
Þetta var svo gott að ég ráðlegg
ykkur að búa til helmingi meira
en þið haldið að sé nægjanlegt!
SIGTRYGGUR
JÓNSSON
Mikið hefur verið rætt um að
skilnaðir séu algengari hér á
landi en víðast hvar annars stað-
ar í heiminum. Þá hefur einnig
verið rætt um að hér á landi hefji
fólk sambúð eöa giftist fyrr á
æfinni en annars staðar. Ekki veit
ég hvort gerðar hafi verið kann-
anir á þessu, hvort til eru tölur
sem sanna að þessar fullyrðing-
ar standist. Þó virðist mér af því,
sem ég þekki til erlendis að báðar
þessar fullyrðingar standist. Við
getum því velt fyrir okkur hvort
eitthvert samhengi sé þarna á
milli.
Þegar við erum lítil börn, erum
við háð foreldrum okkar, en
smám saman förum við að verða
sjálfstæðari og unglingsárin not-
um við til þess að endanlega
styrkja sjálfsmyndina. í því felast
mikil átök hjá einstaklingnum og
hann verður mjög upptekinn af
sjálfum sér við leit að svörum við
spumingum á borð við: „Hver er
ég? Hvað get ég? Hvað vil ég?
Að hverju stefni ég?“ o.s.frv. Á
meðan á þessari sjálfsleit stendur
er unglingurinn sjálflægur (ego-
sentriskur)og lítur á sjálfan sig
sem miðpunkt tilverunnar. Þetta
þekkja foreldrar og oft kalla þeir
þetta unglingavandamál. Þessari
sjálfsleit lýkur varla fyrr en ung-
lingurinn gengur inn í samfélagið
sem virkur þátttakandi í atvinnu-
Skilnaöur
lífinu og líf hans verður stöðugra
og ábyrgðarfyllra. Fyrr á ámm
gerðist þetta mun fyrr í iífi ein-
staklingsins en nú er. Aukin
tækni og flóknara þjóðfélag hafa
gert það að verkum að langflestir
halda sig við skóla fram undir eða
langt framyfir 20 ára aldur. Síðan
tekur það nokkur ár að koma
undir sig fótunum fjárhagslega.
Víða erlendis, jjar sem ég
þekki til, fer ungt fólk ekki að
hugsa til sambúðar og giftingar
fyrr en það hefur komið fótunum
undir sig fjárhagslega og ró og
friður er kominn á í sjálfsleitinni.
Þetta leiðir til þess að fjárhags-
basl og persónulegir árekstrar við
maka vegna óöryggis með sjálfan
sig em sjaldgæfari þættir í
sambúð þessa fólks, en hér á
landi. Raunar má segja að þessir
þættir séu fastir fylgifiskar alls
þorra ungs fólks í sambúð hér á
landi. Það stafar af því að sambúð
hefst hér oft löngu áður en ein-
staklingar hafa „fundið sjálfa
sig“, eru enn í skóla og eiga eftir
mörg ár í að koma sér fjárhags-
lega á sléttan sjó. Þar að auki er
svo það að koma sér fjárhagslega
á hreint hér á landi erfiðara en
víða annars staðar, þar sem það
felur í sér að eignast húsnæði í
stað þess að geta leigt á þolanlegu
verði og verið öruggur með það
húsnæði.
Það að fólk fer í sambúð eða
giftist hér á landi um eða uppúr
tvítugu þýðir því í raun að sam-
búðin verður átakameiri en hún
annars þyrfti að vera. Sjálfs-
leitinni er oft ekki lokið og ein-
staklingurinn þarf allt í einu að
takast á við að taka tillit til annars
einstaklings, oft í beinu fram-
haldi af sjálfstæðisbaráttu við for-
eldrana, sem þá gjarnan er ólok-
ið. Þá er að mínu viti mjög al-
gengt að pör eignist börn nánast
strax í sambúðinni og þar með
verða átökin enn meiri og oft má
þá segja að foreldrarnir hafi ekki
einu sinni sjálf lokið því að vera
börn, þegar þeir fara sjálfir að
eignast börn.
Fyrstu sambúðarárin ein-
kennast því alltof oft af alltof
miklum átökum, óheyrilegri
vinnu og skorti á samverustund-
um. Baslið veldur því svo að fólki
finnst það aldrei hafa stund fyrir
sjálft sig. Þegar svo um hægist og
fjárhagurinn skánar og húsnæðið
og börnin eru að verða 8 til 10 ára
uppgötva alltof margir að tvennt
hafi gleymst á þessum fyrstu
árum sambúðarinnar: í fyrsta lagi
gleymdu þau að sinna sjálfum sér
persónulega og í öðru lagi
gleymdist að sinna parasamband-
inu og viðhalda ástinni. Það eina,
sem þau hafa leyft sér eru til-
gangslausar fyllerísferðir á danss-
taði. Þangað er ferðinni heitið til
þess að slaka á og hafa það gott,
„við eigum það skilið“, en það á
oftast að taka svo mikið út á stutt-
um tíma að lítið verður úr
skemmtan og ennþá minna úr því
að njóta ferðarinnar. Miklu al-
gengara er að henni fylgi tómleiki
og jafnvel „mórall“ daginn eftir.
Þegar svo er komið verður sú
hugsun oft öllu öðru yfirsterkari,
að „ég á eftir að njóta lífsins" og
„hvað varð um allt sem ég ætlaði
að gera þegar ég var ung/ungur?“
Baráttan hefur verið svo mikil og
átökin svo niðurdrepandi, að þau
sjá ekki lengur að þau eigi neitt
sameiginlegt og því sé skilnaður
óhjákvæmilegur til þess að gefa
sjálfum sér eða hvort öðru frelsi
til þess að njóta lífsins, eða prófa
annað líf. En hvers konar annað
líf? Því miður er það alltof al-
gengt að pör skilji til þess að öðl-
ast eitthvað annað og betra iíf,
þau vita bara ekki hvað það á að
fela í sér. Þau gáfu sér aldrei tíma
til þess að átta sig raunverulega á
því hvað þau vildu fá út úr lífinu.
Það eina sem þau vita er að
„svona líf“ vilja þau ekki. Þess
vegna verður skilnaður sem eins
konar flótti án takmarks. Flótti
frá því sem er, án þess að vitað sé
eftir hverju er sótt. Þannig er það
áldrei kannað hvort það líf sem
eftir er sótt geti fengist með mak-
anum. Það var aldrei tími til að
kanna það og nú er það orðið of
seint, því fjarlægðin á milli mak-
anna er orðin svo mikil.
Eftir skilnaðinn hefst svo oft
spennandi líf, sem einkennist af
sjálflagni líkt og unglingsárin,
ekki leitað að neinu sérstcjku og
smám saman hefst svo ný sambúð
og nýtt basl án þess að'velta upp
tilganginum með lífinu. Ný börn
og nýtt húsnæði og allt fer fljót-
lega í sama farið. Enda hefur
skilnuðum númer tvö og þrjú hjá
sömu einstaklingum farið fjöl-
gandi undanfarin ár J
22 SÍÐA - NYTT HELGARBLAÐ Föstudagur 28. Júlf 1989