Þjóðviljinn - 06.04.1990, Blaðsíða 23

DÆGURMÁL
HEIMIR MÁR
PÉTURSSON
Snoðklipptur íri
hugsar upphátt
Sinéad O'Connor hefur slípast til og er agaðri listamaður nú en á
fyrri plötum.
SinéadO'Connorvareinsog
ögrandi brothættur kristall þegar
hún kom fyrst fram á sjónarsviðið
íkjölfarfyrstu 12“ sinnar„Ma-
dinka" árið 1988. Útlitið eitt
minnti annað hvort á nýfrelsaðan
gyðing úr útrýmingarbúðum nas-
ista eða hryðjuverkamann.
Sennilega hefur fólki þótt seinni
líkingin meira við hæfi við nánari
kynni af þessari tvítugu, fugls-
grönnu og snoðklipptu konu,
sem lýsti yfir eindregnum stuðn-
ingi sínum við IRA og olli með því
úlfaþyt heima á írlandi, sem hún
yfirgaf 17 ára gömul með heldur
bitra æskudaga að baki.
Hún gerði meira en þetta. Hún
notaði nánast hvert tækifæri til að
úthúða með einhverjum hætti
stórgoðum írlands hinum
hreintrúuðu U2 og hnýtti jafnan
einhverju í músíkbisnessinn al-
mennt í leiðinni. Petta skapaði
henni enga sérstaka velvild á á-
hrifastöðum.
Á sinni fyrstu 12“ og síðar á
fyrstu breiðskífunni „The Lion
And The Copra" var tónlist Siné-
ad O'Connor bæði viðkvæm og
gróf. í dag er hún 23 ára gömul og
að mörgu leyti gerbreytt mann-
eskja. Nú segist hún hræðast
kæruleysislegar yfirlýsingar sínar
varðandi stuðninginn við IRA,
eftir að hafa horft á fólk sprengt í
loft upp og afleiðingar þess sem
hún sagði. Hún er enn mikill and-
stæðingur breska hersins á ír-
landi en segist ekki geta stutt of-
beldi og morð á saklausu fólki.
í viðtali í írska sjónvarpinu ný-
lega sagðist Sinéad ekkert skilja í
því að á meðan Austur Evrópu-
búar gerðu byltingu og köstuðu
af sér oki úreltra þjóðfélagshátta,
sætu milljónir atvinnulausra og
annarra Breta aðgerðarlausir í
stað þess að draga Margréti
Thatcher á hárinu út úr Dávn-
íngstræti 10 og koma á löngu
tímabærum umbótum.
Forsætisráðherrann breski
kemur við sögu á annarri og nýj-
ustu breiðskífu Sinéad O'Conn-
or, „I Do Not Want What I Ha-
ven't Got“ og fær að vonum
fremur kaldar kveðjur, en platan
byrjar á því að Sinnéd fer með
æðruleysisbæn AA-manna, sem
ég er ekki í aðstöðu til að snara
hér á íslensku. En í fyrsta lagi
plötunnar, sem heitir því
táknræna nafni fyrir Sinéad,
„Feel So Different" segir hún
eitthvað á þessa leið: „Ég er ekki
eins og áður/ég hélt að ekkert
myndi breytast/ég hlustaði ekki
lengur/en engu að síður hafðir þú
enn áhrif á mig“. Ekki veit ég
hver þessi „Þú“ er í textanum, en
ekki er ólíklegt að þarna sé á
ferðinni trommuleikarinn John
Reynold sem þessi bláeyga írska
töfrakona segist vera svo haming-
jusamlega gift.
Það lag sem hefur kröftug-
legast vakið athygli á „I Don't
Want...“ er Prince lagið „Not-
hing Compares 2 U“, sem Sinéad
syngur af einstakri innlifun og
felldi tár í með sannfærandi hætti
á myndbandi sem sýnt hefur ver-
ið í Sjónvarpinu. En þó Sinéad sé
óneitanlega ljúfari á manninn á
nýju plötunni, er ekki langt í
hrjúfari hliðar konu sem hefur
sitthvað tii málanna að leggja.
Örugg rödd Sinéad O'Connor
nýtur sín mjög vel í þeim lögum
plötunnar þar sem hún styðst að-
eins við órafmögnuð hljóðfæri,
bassa, strengi og trommur, eins
og hún gerir í mjög mörgum
lögum. f titillagi plötunnar notar
hún engan undirleik sem kemur
mjög vel út. Þó ekki skuii hér
dregið úr gæðum „Nothing Com-
pares 2 U“, eru lög á „I Do
Not...“ sem að mínum dómi eru
forvitnilegri vegna öðruvísi yfir-
bragðs. „I Am Stretched On
Your Grave" er til að mynda
mjög sérstakt og skemmtilegt
lag. Sinéad O'Connor er í sjálfu
sér ekki fyrst allra að notast við
þann Vesturlandablandaða
Austurlandatakt sem hún notar í
laginu, það hafa menn eins Brian
Eno og Peter Gabriel gert ásamt
fleirum, en hún bætir við nýju af-
brigði í þessa blöndu, bæði ír-
skum áhrifum og sterkum Hip
hop áhrifum, en Hip hop er sú
tónlist sem hún hlustar einna
mest á og segist vera undir mest-
um áhrifum frá.
Fiðluleikarinn í þessu lagi er
heldur ekki af verri endanum.
Hann er enginn annar en Steve
Wickham fiðluleikari Waterbo-
ys.
Þegar Sinéad O'Connor fór af
stað með fyrri breiðskífuna, „The
Lion And The Copra", var
meiningin að Mick nokkur Gloss-
op „pródúseraði". En honum var
fljótlega kastað fyrir róða, þar
sem hann gat engan veginn skilið
Sinéad. Hún hefur síðan séð um
þessa hlið að mestu sjálf og segir
að karlmenn virðist ekki skilja að
konur hafi ef til vill ákveðnar
skoðanir á því sem þær eru að
gera.
Raddbeiting Sinéad O'Connor
á hvað stærstan þátt í gæðum „I
Do Not...“. Hún er án nokkurs
vafa ein af allra fremstu söngkon-
um dægurheimsins í dag. Rödd
hennar er bæði brothætt og sterk
og hún hefur vald til að túlka með
henni mjög ólíkar tilfinningar.
O'Connor á sjálf bróðurpart-
inn af lögunum á „I Do Not... “ og
sýnir af sér mikla getu til að semja
áheyrilega tónlist. Platan er öll
merkileg og fer í þann flokk
hljómplatna sem maður hlustar á
út í gegn aftur og aftur án þess að
verða teljandi leiður á nokkru
lagi.
Samkvæmt áræðanlegum slúð-
urfréttum dægurmálasíðunnar
hefur staðið til í nokkurn tíma að
Björk Sykurmoli og Sinéad O'C-
onnor syngi saman eitt lag eða
svo inn á band, en þeim mun vera
vel til vina. Hingað til hafa þær
hins vegar verið svo önnum kafn-
ar í ólíkum heimshomum, segir
sama slúðurheimild, að ekki hef-
ur fundist tími til þessa verks.
Skrifari dægurmálasíðunnar dyl-
ur ekki þá skoðun sína að gaman
gæti verið að heyra þessar tvær
söngkonur leiða saman barka
sína. Báðar eru þær sér á báti í
dægurheiminum, þær virðast
báðar geta galdrað eitthvað nýtt
fram í hugskotssjónir þess sem
hlustar og aldrei að vita hvað
kæmi frá þeim sameiginlega.
En hvað er það sem Sinéad tel-
ur sig vera að sækja í Hip hop?
Hún segist hlusta á Hip hop
vegna þess að þar sé fólk
hreinskipt og óþvingað. Hip hop
sé ekki hópur feitra rokkstirna
sem reyni að vera dulúðlegur.
Heldur sé þar á ferðinni raun-
verulegt fólk að tala um raun-
vemlega hluti. „Ég hef ekki
áhuga á falsi og uppgerð til að
þykjast vera eitthvað sem ég er
ekki. Ég skrifa alltaf út frá eigin
reynslu, - hugsa upphátt," segir
Sinéad O'Connor og það er engin
ástæða til að draga þá lýsingu
hennar í efa, þvert á móti. hmp
Emil fær á kjaftinn
Fimmtudaginn í síðustu viku
hélt hljómsveitin Júpíters afmæl-
ishóf í Klúbbnum, þar sem vinir
og vandamenn hljómsveitarinnar
voru mættir til að fagna með
henni eins árs afmæli. Formlegir
afmælistónleikar voru svo á
sama stað kvöldiö eftir. Fyrra
kvöldið var salurinn á efstu hæð
Klúbbsins þéttsetinn og það lá
vel á hljómsveitarmeðlimum.
Það var þetta fyrra kvöld sem
ég heyrði fyrst í nýrri hljómsveit,
Afródítu, sem er eingöngu
skipuð ungum konum. Þessar
fjórar kvinnur leika á gítar, bassa
og trommur og ein þeirra syngur.
Sú minnir raunar töluvert á Önnu
í Grænuhlið, rauðhærð og blátt-
áfram. Það er best að segja það
strax að Afródíta kom mjög
þægilega á óvart. Textar hljóm-
sveitarinnar eru ansi skemmti-
legir en í þeim fær strákaímyndin
eins og hún birtist í Emil í Katt-
holti og öðrum ævintýrum heldur
betur skemmtilega á kjaftinn.
Fyrsta lag Afródítu var raunar
„Karíus", sem byrjar á öskri
„Önnu í Grænuhlíð" sem ekki
var svo einfalt að greina hvort var
frygðaröskur eða sársaukaöskur.
„Karíus við viljum meira frans-
brauð, meira, meira" er sungið
þannig að maður fer að finna til
með aumingja Karíusi í örmun-
um á þessum þurftafreku konum
og einhvern veginn á maður bágt
með að sjá þennan Karíus fyrir
sér sem bakteríu á betri svölum í
miðri augntönn.
Lagið um hann Emil litla, ljós-
hærða og hrekkjótta, byrjar á
fremur óvinalegu ávarpi til hinn-
ar sænsku sögupersónu. „Emil
hvað ertu búinn að gera strák-
skratti, þú ert vondur strákur
farðu frá mér...hvað ertu búinn
að gera við hana systur þína,
hana ítu, ógeðið þitt, búinn að
hífa hana upp í flaggstöng". Túlk-
un Afródótu á Emil fær mann
óneitanlega til að velta því fyrir
sér hvort misrétti kvenna og karla
og karlímyndinni og kvenímynd-
inni sé haldið lifandi í sakleysis-
legum ævintýrum, eru til karl-
rembugrislingar sem seinna
verða karlrembusvín?
Þó stelpurnar í Afródítu kunni
ekki mikið fyrir sér í hljóðfæra-
leik gera þær vel það sem þær
kunna og lögin þeirra fjögur eða
fimm eru öll athygli verð. Hér er
greinilega hljómsveit á ferðinni
sem vert er að fylgjast með og er
enn einn fulltrúi í sigurgöngu
kvenna í íslensku rokki sem byrj-
aði með Grýlunum, seinna
Björk, Andreu Gylfa og Mögg-
unum báðum f Sykurmolunum og
Risaeðlunni og Dóru Wonder
Risaeðlu.
Júpíters léku á als oddi bæði
kvöldin. „Nótt í Trípólf', eitt af
elstu lögum hljómsveitarinnar,
var tekið með glæsibrag og
greinilegt að lagið hefur fengið
góða slípun. Það kom líka í ljós
að Heiðar dansar alls ekki rúmbu
eins og fullyrt hefur verið í sam-
nefndu lagi, heldur dansar hann
tja, tja. Þessu til stuðnings kom
Heiðar Ástvaldsson í eigin per-
sónu ásamt Svanhildi Sigurðar-
dóttur og dansaði tja, tja við
undirleik Júpíters í Klúbbnum á
fimmtudeginum.
Hljóðfæraleikur Júpíters-
manna var allur með miklum
ágætum, jafnt hjá „eiturnöðru
tuðrunni frá Næróbí" henni
Bryndísi Bragadóttur básúnu-
leikara eins og kollegi hennar
kynnti hana, og hinum. Ég verð
þó að geta Halldórs Lárussonar
sérstaklega sem sýndi fádæma
þéttan og öruggan trommuleik,
sérstaklega seinna kvöldið. Hall-
dór fellur að mínum dómi mun
betur að andanum í Júpíters en
Pétur Grétarsson gerði, án þess
að dregið sé úr trommuleik Pét-
urs á nokkurn hátt.
Á einu ári hefur Júpíters skotið
föstum rótum og nú er bara að
bíða eftir plötunni sem væntanleg
er á þessu ári. -hmp
Föstudagur 6. apríl 1990 NÝTT HELGARBLAÐ - SÍÐA 23