Þjóðviljinn - 21.04.1990, Blaðsíða 10

Þorvaldur Þorsteinsson: Þetta er engin angistarfull list, þetta er ferðalag þar sem ég er að hitta gamla vini í fyrsta sinn...
Margra daga flug yf ir
kjánalegri bók!
Fyrir nokkrum dögum
var ég á gangi um mið-
bæ Maastrichtborgar.
Þegarég beygði inn
Kapoenstraat, það er
þröng og steinlögð gata
sem liggurfrágamla
virkisveggnum að
Vrijthoftorgi, þá heyrði
ég klinjgjandi hljóð að
ofan. Eg staldraði við og
hlustaðiútídaginnog
reyndi að átta mig á
hvaðan klingklangið
kom nákvæmlega, það
hækkaði og lækkaði eins
og engill svifi yfir hús-
þökunum og steypti sér
kollskít og hristi tambúrín
umleið, nema að rétt
áðuren ég uppgötvaði
að það barst útum
gluggasilfursmiðs, hátt
á húsi handan götunnar,
birtist sköllóttur karl með
vindil í dyrum hússins og
hvesstiámig augum.
Mér varð svo mikið um
að ég leit ósjálfrátt um
öxl og horfði þá inn í
verslun sem sérhæfir sig
íkökuformum.og sá
hvar Þorvaldur Þor-
steinsson mynd-
listarmaðurstóðfyrir
framan afgreiðsluborðið
og skipti við verslunar-
mann sem var fyrir innan
borðið.
Þar sem ég hafði ætlað að hitta
myndlistarmanninn eftir þrjár
mínútur á kaffihúsinu „D‘n Ing-
eln“ og eiga við hann stutt tal um
hvað hann hefur verið að sýna í
vetur í Arnheim, Amsterdam,
Antwerpen og víðar, þá brá ég
mér inn í kökuformaverslunina
til hans og viðtalið hófst þar en
ekki annars staðar.
Skuldaskil
- Hvað ertu að gera hér?
Ég var að gera upp skuld við
þennan ánægða verslunar-
eiganda, ég keypti af honum sjö-
tíu jólakökuform í haust.
- Sjötíu jólakökuform?
Já, ég var að vinna að verki
fyrir Credit Lyonais, bankasam-
steypuna, verk sem var sýnt sam-
tímis í átta útibúum víðsvegar um
Limbúrg. Ég ákvað að verkið
væri um banka og bankalist, sem
ég vissi ekki alveg hvað var en
held að ég hafi skapað þarna, en
eftir mánaða hugmyndavinnu var
ég engu nær. Ég var búinn að úti-
loka ótal hluti sem freistandi en
reyndust yfirleitt of móralskir -
það er auðvelt að gera mórölsk
íistaverk um peninga og banka.
Svo var það einn daginn að ég
var á gangi um vinnustofuna
mína! Eg er með tvær vinnu-
stofur, önnur er stór en hin er enn
stærri: Hún nær frá Reykjavík í
norðri, til Kölnar í austri og Par-
ísar í suðvestri. Mikið af tíma
mínum fer í að ganga um þessa
vinnustofu og athuga hvað ég á í
henni. Það reynist alltaf vera
nóg; sumt er tilbúið, annað læt ég
vera þangað til það verður tilbú-
ið, stundum tek ég eitthvað með
mér á hina vinnustofuna af því að
ég vil hafa það hjá mér og veit að
það kemur að því að ég nota það,
eftir eitt, tvö, þrjú ár, og oft þarf
ég ekki annað en að flytja hluti,
sem höfðu gleymst á sitthvorum
staðnum, saman og þá er verkið
til.
Þannig er hvatinn að mínum
verkum að stærstum hluta ekki
það sem kemur myndlist við:
Íistaverk, tímarit, sýningar, held-
ur get ég farið á margra daga flug
yfir kjánalegri bók sem ég finn á
markaði, og í bókinni er teikning
af karli og undir er letrað:
ÞETTA ER PABBI! Með mynd-
inni hefst kannski ferli sem ég
veit ekkert hvar endar en getur,
áður en lýkur með verki, leitt mig
í skóbúð, til tannlæknis, látið mig
lesa gamalt eintak af Heima er
best og drekka einu sinni yfir mig
af kaffi. Og svo er verkið þannig
að ég get alls ekki rakið aftur
hvað fór í gerð þess - en ég veit að
það er ekki tilviljun hvernig það
er. Það eina sem ég geri meðvitað
til að hafa áhrif á ferlið er að gæta
þess að ég komi mér ekki upp
venjum, varnargörðum sem
hindra mig í að fara inn í þessa
verslunina eða hina að leita mér
að hráefni, aðeins vegna þess að
það stendur ekki utan á henni að
hún sé fyrir myndlistarmenn, og
það sama gildiur um fólk, bækur,
ferðalög og hvað sem er.
Á safnarastiginu
- Hefurðu aldrei áhyggjur af
þvíhvað það er í þér sem lœturþig
festa augu á svömpum,
teppasýnishornum, Ijósmyndum
af sykurscetum ítölum og fleiru af
því tagi?
Nei, ég hef ekki áhyggjur af
því...
- Þú heldur ekki að það sé
eitthvað að þér?
Ef þetta er óeðlilegt, sem mér
finnst oft að það hljóti að vera, þá
er ég það veikur að ég upplifi
þetta ekki sem vandamál. Ég
hlakka til að vakna á morgnana
og upplifa eitthvað nýtt innra
með mér, sem hjálpar mér svo
aftur að uppgötva eitthvað annað
úti á vinnustofunni, eitthvað nýtt
til að hirða, muna eða nota, fleiri
brot úr púsluspilinu sem myndar
mig, þau eru þarna og ég tíni þau
saman. Með því að raða saman
brotunum úr ytri heiminum fæ ég
mynd af þeim sem er fyrir innan,
og þannig skapa ég smám saman
einhverskonar heild með lífi
mínu. En þetta er engin angistar-
full leit, þetta er ferðalag þar sem
Texti og
myndir:
Sjón
ég er að hitta gamla vini í fyrsta
sinn.
En sem dæmi um að þetta er
ekki alltaf dans á rósum, þá gerist
það stundum ef ég er í nýrri borg,
sem dæmi, að ég sé verslun sem
ég verð að fara inn í, klíputanga-
verslun til dæmis, og ég eyði þar
einum, tveimur, þremur klukku-
tímum, vafrandi á milli hillusam-
stæðanna án þess að vita hvað ég
er að gera þarna annað en að
fylgja einhverri óskýrri til-
finningu, og iðulega kem ég tóm-
hentur út - en ég get líka mætt
manni í dyrunum eða úti á stétt-
inni og hann segir mér allt sem
þarf, kannski vegna þess hvernig
hatt hann er með! En ég er ekkert
einn um að vinna svona. Ég hef
meira að segja heyrt að þetta sé í
tísku.
- Þessi maður? Maðurinn með
hattinn? Hver er það?
Hann var ekkert sendur út í
búð af æðri máttarvöldum, hann
hefði alveg eins getað sleppt því
að koma, en fyrst við hittumst get
ég nýtt mér það. Allt er þetta hrá-
efni; svefninn og draumarnir,
það að vakna, morgunkaffið, all-
ur dagurinn þangað til ég sofna
aftur. Og þannig var það í haust
10 SÍÐA-NÝTT HELGARBLAÐ Laugardagur 21. april 1990