Þjóðviljinn - 27.07.1990, Side 22

Birgir
Svan
Símonarson
Uppgjöríð við
fortíðina
Maður heyrir öðru hverju kröfur
um að við vinstrimenn gerum upp við
fortíðina. Pað er bara engu líkara en
að við höfum hlaupið út af veitingast-
að án þess að borga, eða tæmt nokkur
ávísanahefti á fylleríi. Maður bara
skilur ekki svona móðursýki og of-
stækisáróður. Þaö er hins vegar næsta
víst að þetta leiðindatal er farið að
fara í taugarnar á mörgu hugsjónaf-
ólki til vinstri, sem fórnaði skósólum
á altari Keflavíkurvegarins. Okkar
menn eru auðvitað á kafi í pólitík og
að verja kaupmáttinn og svo fram-
vegis. Þannig að það er alveg ljóst að
þeir sem slíkir hafa hvorki tíma né
áhuga á að svara svona rugli. En hvað
varðar þetta svokallaða upvask við
fortíðina þá get ég svosem alveg eins
og hver annar séð um það. Vanur
kokkurinn.
Hugsjónir
Fyrst af öllu verðum við að átta
okkur á því, hvað það er að vera hug-
sjónamaður. Maður sér með innra
auga heim sem er góður og réttlátur
og fagur. Þennan heim sér maður afar
skýrt og stundum var eins og að ytri
augun biinduðust af skýrri sjón þess
innra. Það voru slíkar hugsjónir sem
gerðu það að verkum að menn gátu
horft upp á fjöldaaftöku en séð morg-
unleikfimi framsækins verkafólks í
þessu héraði eða hinu. Stöku maður
er enn svo illa haldin af hugsjónum að
þeir þola ekki fólk og verða að búa
einir í vitum eða á fjöllum.
Auðvitað vorum við vinstri menn
bara bláeygt hugsjónafólk og það er
laglegt ef það á að verða skammar-
yrði að vera hugsjónamaður á ís-
íandi.
Þjóönýtingin
Það er engin ástæða til að fara í
felur með það, að við ætluðum að
taka helvítis kapítalistana í karphús-
ið. Taka af þeim fyrirtækin og gefa
verkafólkinu. Ef einhver ætlar að
segja að þetta sé fallega hugsað þá er
mér að mæta. Við ætluðum sannar-
lega að draga blóðrauða fána að húni
á smjörlíkisgerðunum og Moggahöll-
unum. Það sem var erfiðast var að
sannfæra verkamannafíflin um að
þeir ættu þetta skilið. Það var engu
Ííkara en að þeir vildu ekkert með
þessi fyrirtæki hafa að gera.
Burgeisarnir
Því er stundum haldið fram af of-
stækisfólki til hægri að við félags-
hyggjufólk höfum eitthvað á móti
burgeisunum. Það er auðvitað langt í
frá. Að vísu var um tíma talað um að
reka kabbana út úr Snobbhillunum
-og Arnarnesunum, og það væri
óheiðarlegt að viðurkenna ekki að á-
kveðnir félagar nátengdir sportveiði-
klúbbum, voru að vísu eitthvað að
tala um mannúðarsjónarmið. Þeim
fannst einfaldlega of grimmdarlegt að
reka menn úr snobbhverfunum, láta
þá fara að búa í kommúnu við frjálsar
ástir og leshring. Hin opinbera stefna
vinstri manna var hins vegar sú að
gera burgeisana að nýtum þjóðfélags-
þegnum, leyfa þeim að kynnast
sjávarútvegi og grasrót án milliliða.
Lýöræöiö
Það vita auðvitað allir að lýðræðið
hefur aldrei verið annað en eitt helvít-
is kjaftæði. Það er skrýtið að heyra
það frá ofstækismönnum til hægri að
við séum einir um að sýna lýðræðinu
fingurinn. Það er auðvitað sama
hvort menn gera byltingu til hægri
eða vinstri, lýðræðið hlýtur að flækj-
ast fyrir á því stigi. Þegar réttlætið
hefur hins vegar sigrað þá rennur upp
sól lýðræðis og góðra kosninga. Þetta
hafa púlsmenn aldrei skilið á íslandi.
Þeir vilja bara halda áfram að vera í
fýlu útaf kaupi og kjörum, í fýlu út í
sinn flokk og sína menn, en byltingu
hafa þeir aldrei nennt að gera. Það er
þess vegna ekki hægt að klína því á
vinstri menn qð hafa fótum troðið
neitt helvítis lýðræði, þvi menn bera
hreinlega allt of mikla virðingu fyrir
þessari forsmán.
Verkamaöurinn
Mikill hluti af tíma Flykkingar-
manna og Steik ml manna fór ætíð í
að skilgreina þessa sauðþráu og óráð-
þægu skepnu. Um tíma ríkti hömlu-
laus samkeppni um höfuðleður þessa
fólks. Hámenntaðir menn réðu sig í
ruslið, eða skúringar, til þess að ná
taki á nokkrum eintökum af þessu
fólki, sem samkvæmt bókinni átti að
framkvæma byltinguna. En það var
sama hvernig þessi kvikindi voru elt,
flest flýðu þau í opinn faðm dauðans
(lesist Sjálfstæðisflokkinn). Varla
verður slíkt virt sem glæpur. Þetta er
auðvitað ennþá vandamál, hvernig er
t.d. hægt að sameina vinstri menn ef
ekki er hægt að plata verkafólkið út
úr Sjálfstæðisflokknum. Haldiði að
það sé ekki sárt að flokkur á borð við
Alþýðubandalagið skuli ekki vera
hálfdrættingur við Sjálfstæðisflokk-
inn hvað fylgi verkafólks varðar? Það
má um verkamanninn segja að hann
er eins og sauðkindin, jafn slæmur
lifandi sem dauður.
Aögerðar-
tímarnir
Á þessu skeiði vinstri hreyfingar-
innar, var farið að gæta mikils óþols í
röðum vinstri manna, sérstaklega
þeirra sem stóðu lengst til vinstri.
Þetta var auðvitað skiljanlegt.
Hvernig er hægt að lifa og vera ham-
ingjusamur í þjóðfélagi sem er herset-
ið af erlendum kúgurum og blóð-
sugum? Til að lýsa harmi sínum
sprengdu einhverjir sprengju uppi í
Hvalfirði en á það hlýtur sagan að líta
á sem táknræna aðgerð fyrst og.
fremst. Það er athyglisvert að þetta
fólk skyldi eyða bensíni í að aka með
sprengjuna upp í Hvalfjörð og það
áður en vegurinn var malbikaður. Til-
gangurinn var greinilega ekki sá að
meiða neinn, heldur að lýsa sársauka
og ábyrgð á þátttöku í uppbyggingu
nýrrar heimsmyndar í lit og panaví-
sjón.
Eg hlýt þó að vara við skýringum
Ess Ess á manna að þetta tímabil hafi
einkennst af þörfinni fyrir meðferðar-
stofnun á borð við Vog og Sogn. Ég
man aldrei eftir því að menn hafi farið
fullir í aðgerðir, þó ég neiti því ekki
að margir þóttu afar skýrir í heiðar-
legri þynnku.
Ég nenni ekki að eyða púðri í að-
gerðir eins og herskipamálun, en læt
nægja að þessi málning hefði betur öll
farið á hús flykkingarinnar en á her-
skipin. En hér má enn greina fórnar-
lund byltingarmanna.
Ein er sú aðgerð sem er þess eðlis
að ekki verður undan því skorast að
fjalla um hana. Hér er átt við aðgerð-
ina þegar framvarðarsveit byltingar-
innar ruddist inn í stúdíó hersins á
sjálfum Keflavíkurvellinum og skrúf-
aði fyrir vinsælan sjónvarpsþátt sem
hermennirnir voru að horfa á. Ég
held að þetta sé ef til vill sá glæpur
sem Dallasþjóðinni svíður hvað sár-
ast og ég fyrir mitt leyti hika ekki við
að biðjast hreinlega afsökunar á
þessu ef það kynni að bæta stöðu okk-
ar í næstu kosningum.
Alvarlegri glæpir
Eins og sjá má af framansögðu er
það ekki auðvelt verk að sjá um upp-
vaskið á vinstriheimilinu, en stór-
glæpirnir eru eftir. Eitt af okkar ands-
tyggilegustu fantabrögðum í pólitík-
inni var að standa við dyrnar á Lind-
agöturíkinu með málgögn og les-
hringjaplögg. Þegar ég horfi aftur í
tímann er þetta eitt af því sem ég
skammast mín hvað mest fyrir. Þá
voru á ferðinni stormsveitir listræn-
ingja sem höfðu orð á sér fyrir algert
miskunnarleysi í samskiptum við
borgarana. Sem betur fer hafa höfu-
ðpaurarnir fundið sér verðugri við-
fangsefni í samtímanum.
Niöurstaöa
Það hefði verið gaman að gera til-
raun til að meta áhrif söngflokka á
þróunina en því miður verður slíkt að
bíða. Það verður þó ekki undan vikist
að nefna Combó Þórðar Hall og
Þokkabót og óvini ljóðsins, en ætla
má að slíkir aðilar hafi haft lúmsk
áhrif á verkafólkið.
En nú er komið að leikslokum og
ekki þýðir að deila við dómarann eins
og Bjarni segir. Við vinstri menn og
félagshyggjuöflin höfum unnið einn
varnarsigurinn á auðvalds- og öfga-
mönnum til hægri og ég óska ykkur
öllum til hamingju með það. Væri
ekki við hæfi að rísa úr sætum oig
syngja eitthvað fallegt. En hvað?
Bara nallann og taka svo vel á móti
þessu broshýra unga fólki sem kemur.
með söfnunarbaukana.
Einbeitingin leynir sér ekki. Myndir: Kristinn.
Brúðu-
bfllinn
Trúðurinn tengdi þættina í leikritinu saman.
Brúðubíllinn hefur rúntað um
borgina í sumar eins og undan-
farin 13 ár og glatt þúsundir
leikhúsgesta af yngstu kynslóð-
inni. Brúðubíllinn sýnir á öllum
gæsluvöllum Reykjavíkurborgar
og auk þess á nokkrum öðrum
útisvæðum. Sýningar í sumar
hafa verið 68 og hafa 10-15 þús-
und börn séð sýningar Brúðubíls-
ins. Sýnt er tvisvar sinnum á dag
og tekur hver sýning hálfa
klukkustund í flutningi. Helga
Steffensen forsvarsmaður
leikhússins segir allt að 1000
börn hafa komið á einstakar sýn-
ingar í barnmörgum hverfum en á
minni völlunum séu þetta 3-400
börn á hverri sýningu.
Blaðamaður og ljósmyndari
Þjóðviljans litu við á sýningu
Brúðubílsins á gæsluvellinum við
Tunguveg í vikunni. Þar var verið
að sýna leikritið „Bíbí og blaka“
sem sýnt hefur verið í júlí en í júní
sýndi Brúðubílinn leikritið
„Landið okkar“. Milli 2 og 300
böm vora saman komin og öllum
litlu augunum var beint í átt að
sviðinu. „Bfbí og blaka“ er í
tveimur þáttum sem eru lauslega
tengdir saman af trúði sem er ein- |
hverskonar sögumaður. Fyrri |
þátturinn er um þá Tobba og
Bingo en seinni þátturinn er um
hundinn Sókrates. Sókrates vakti
mesta hrifningu blaðamanns en
hann er dagpabbi og passar litla
unga.
Inn í þættina er spunnið ýmsu.
í þeim fyrri taka börnin virkan
þátt í atburðarásinni og í þeim
seinni er lætt inn dálítilli fræðslu
um liti og form hlutanna. Á eftir
þáttunum er síðan eftirmáli sem
virtist veita börnunum þá tilfinn-
ingu að þau hefðu ekki aðeins
verið að horfa á leikhús heldur
verið með í leikhúsi.
Helga Steffensen sá um
handrits- og brúðugerð auk
leikstjómar en henni til aðstoðar
eru Sigríður Hannesdóttir og Ja-
son Ólafsson. Auk þess ljáði fjöl-
di leikara leikhúsinu raddir sínar
á band en raddir eru fluttar af
bandi þar sem erfitt er að tala
beint á útisýningum.
Helga Steffensen sagði það gíf-
urleg forréttindi að fá að vera í
Brúðubílnum. „Lukkan hefur
leikið við okkur í sumar. Að-
sóknin hefur verið mjög góð,
kannski jafnvel of góð á stundum
miðað við stærð leikhússins. Það
er meira að segja svo merkilegt
að það er eins og það hafi alltaf
stytt upp þegar sýningar hafa
staðið yfir þó það hafi rignt á öðr-
um tímum dags.“
Fyrir hvaða aldurshóp er þessi
sýning?
„Við reynum að byggja þetta
upp fyrir yngstu bömin, svona
fyrir snuddualdurinn. Fyrra
leikritið var frekar fyrir aðeins
eldri böm. Það er mikilvægt að
vel takist til því þetta em fyrstu
leiksýningarnar sem að börnin
sjá og mótar áhuga þeirra á
leikhúsi.
Hafið þið hugsað ykkur að fara
víðar með Brúðubflinn?
„Við höfum ferðast heilmikið
um landið með leikhúsið en í
fæstum tilfellum með bflinn. í
rauninni ættum við að leggja í
hann og sýna á gæsluvöllum um
allt land. Af hverju eiga lands-
byggðarböm ekki að fá að sjá
brúðuleikhús alveg eins og höf-
uðborgarbömin? En þá þyrftu
sveitarfélögin að taka sig saman
um að tryggja reksturinn," sagði
Helga Steffensen brúðuleikhús-
stjóri.
el.
Ekkert gat truflað börnin frá Brúðubílnum.
22 SÍÐA - NÝTT HELGARBLAÐ Föstudagur 27. júlí 1990