Dagblaðið Vísir - DV - 11.11.1995, Blaðsíða 32

32
LAUGARDAGUR 11. NÓVEMBER 1995
Anna Kristjánsdóttir ræðir um kynskiptaaðgerð sína og lífsviðhorf sitt í hlutverki konu:
Laðast
að sterkum konum
og veikum körlum
- sagt um okkur mannfólkið að við löðumst að einhverju sem líkist okkar eigin spegilmynd
„Ég fór í aðgerðina 24. apríl og hún
gekk alveg ljómandi vel. Ég hef ekki
átt í neinum óviðbúnum veikindum
og það má segja að aðgerðin hafi
heppnast 100 prósent. Það koma oft
upp ýmis vandkvæði eftir aðgerðir
sem þessar en svo var ekki hjá mér.
Ég var að vísu frá vinnu í tvo mán-
uði en er með allar tilfinningar
þarna niðri og því má segja að þetta
hafi heppnast eins vel og á verður
kosið,“ segir Anna Kristjánsdóttir
sem allt þar til fyrir rúmlega hálfu
ári var íslenskur karlmaður og hét
Kristján Kristjánsson.
Anna, sem býr nú og starfar í
Stokkhólmi í Svíþjóð, hefur skipt um
kyn og ræðir hér við DV um líf sitt
sem konu á opinskáan hátt og fyrra
líf sitt sem karl. Hún segir aðgerðina
alls ekki hafa verið sársaukafulla.
Vandræði með sköpun þvagrásar-
kerfis komi stundum upp á yfirborð-
ið en svo hafi ekki verið í hennar til-
viki. Verkja- og deyfilyf séu það góð
að aðgerðin sem slík sé ekki eins
sársaukafull og fólk haldi. í Sví-
þjóð séu jafnframt starfandi mjög
góðir skurðlæknar og hjúkrunar-
fólk sem veit upp á hár hvernig
á að bregðast við enda áratuga-
reynsla í aðgerðum sem þess-
um þar í landi.
Ný sköpuð
úr þeim gömlu
Kynskiptaaðgerðin sjálf
á körlum, það er þegar
karikynfærum er breytt í
kvenkynfæri, hefur þróast
mjög í gegnum árin. Anna
segir að þegar byrjað var á
kynskiptaaðgerðum fyrir
nokkrum áratugum hafi þær
fyrst og fremst falist í því að
fjarlægja þau kynfæri sem fyrir
voru. Nú séu hins vegar sköpuð ný
úr þeim gömlu og reynt að haga
málum svo að allar tilfinningar sem
fundust í gömlu kynfærunum haldist
áfram í þeim nýju.
í grófum dráttum er úr fremsta
hluta tippis búinn til snípur. Úr
pung eru byggðir skapabarmar og
síðan opnað upp á réttum stað og úr
„Aðgerðin sem slík gerir það ekki
að verkum að ég verði hrifin af
karlmönnum því aðgerðin og for-
máli hennar fjallar um persónu-
leika en ekki kynlíf. Hins vegar
viðurkenni ég fúslega að ég verð
oft hrifin af karlmönnum en ég
get líka orðið hrifin af konum,"
segir Annar Kristjánsdóttir.
þeirri húð sem eftir er eru
byggð leggöng. Allir
taugaendar eru
látnir halda sér
að svo
miklu leyti sem hægt er. Þar að auki
er þvagrásin færð til og hún sett á
réttan stað.
Ekki um
aðra leið að ræða
Ég fór þessa leið af því að
það var ekki um neina
aðra leið að ræða í
mínu tilviki. Hjá mér
komu þessar kenndir
strax fram í
bernsku. Þetta er
ekki neitt sem
fólk býr
til á fullorðinsaldri. Þetta kemur
fram, eins og i mínu dæmi, strax á
þriggja til fjögurra ára aldri. Þær
bernskuminningar sem eru mér ljós-
lifandi er þegar ég klæddist kjólum
systra minna. Síðan er það bara
spurningin hvað fólk streitist lengi á
móti þessu áður en það grípur til
sömu aðgerða og ég, það er áður en
það fer út í jafn róttæka breytingu.
Hér áður fyrr var engin leið úr vand-
ræðunum en leið hefur ophast á síð-
ustu áratugum."
Anna, sem nú er 43 ára, hélt lengi
út í hlutverki Kristjáns. Aðspurð um
hvernig hún hafi gert það segist hún
hafa sótt í dæmigerð karlmannshlut-
verk og hagað sér sem slíkur. Hún
eða Kristján hafi reynt að bægja frá
sér þessum dæmigerðu tilfinningum
sem sóttu á hann með því að læra til
vélstjóra og fara á sjóinn. í raun hafi
lífið snúist um að gera það sem til-
finningarnar buðu ekki upp á að yrði
gert og bæla þær þannig niður eða
bægja þeim frá. Kristján hafi sannar-
lega verið harðjaxi, verið fúlskeggj-
aður, bölvað hraustlega og hátt og
farið á kvennafar.
Tók sár nafn
látinnar systur
Kristján var yngstur sjö systkina;
átti þrjá bræður og þrjár systur.
Ein systranna, Anna, dó aðeins
nokkurra mánaða gömul og tók
Kristján sér nafn hennar eftir
aðgerðina. Segist hún ávallt
hafa talið að hún sé systir sín
endurborin. Undir þetta taki
miðlar sem hún hefur farið til og
þekkja ekki til fortíðar hennar.
Þegar Kristján var í námi kynntist
hann eiginkonu sinni og eign-
uðust þau þrjú börn. Árið
1984 skildi hann hins
vegar við konu sína
og var yngsta
barnið þá tveggja
ára en það elsta 9
ára. Eftir skilnað-
inn hafi hann
fyrst opinberað
tilfinningar sínar
og hagað sér í
samræmi við þær.
Hann leitaði sál-
fræðihjálpar strax
en án árangurs.
Þaö var ekki fyrr
en þremur árum
seinna sem hann
fór reglulega til
sálfræðings og
geðlæknis. í kjöl-
farið úrskurðuðu
læknar að hann