Dagblaðið Vísir - DV - 13.11.1995, Page 20

k&S&É&íl
20
MÁNUDAGUR 13. NÓVEMBER 1995
BREMSUR!
* Klossar * Borðar
* Diskar * Skálar
RENNUM!
skálar og diska
allar stærðir
Allar álímingar!
ÁLÍMINGAR
Síðumúla 23 - s. 5814181
Selmúlamegin
Góður pappír
tilendurvinnslu
I/I/IAQE
HÁRSNYRTI-
VÖRURNAR
5513010
RAKARASTOFAN
KLAPPARSTÍG
Rýmum fyrir
nýjum vörum.
Ullar- og bómullargam
á frábæru verði.
Nýtt ... sprengt, hrokkið gam, silfur-
og glansgam, angóra, mohair og
silki I miklu úrvali. Nýjar pijónafönd-
urbækur og skærir litir I jólaföndrið.
Silkislæður og sjöl í jólapakkann.
Gamhúsiö
Suðurlandsbraut v/Fákafen - s. 568 8235
stjórnbúnaður
Þú finnur l
<
varla betri j
lausn. í
: HÉÐINN =
VERSLUN
SELJAVEGI 2 SÍMI 562 4260
æsnmmmiSI
Menning_______________
Ekkert skammdegi
í Dómkirkjunni
Um þessar mundir standa yfir tónlistardagar
Dómkirkjunnar. Eru þeir árviss viöburður og
er þá boðið upp á fjölbreytta dagskrá. Síöastlið-
ið þriðjudagskvöld voru t.d. orgeltónleikar og
komu þar fram hjónin Pavel Manásek og Viera
Gulázsiová, en þau munu vera búsett hér á
landi. Á efnisskránni voru bæði ný verk og
gömul, sem voru eftir Peter Eben, Luis Vieme,
Vivaldi, Bach og Mozart.
Tónleikarnir hófust á Preludio festivo I eftir
Peter Eben. Þaö er nútímaverk og ekki sérlega
tilþrifamikið. A.m.k. náði það ekki að grípa
undirritaðan, þó Pavel Manásek hafi leikið það
vel. Svipaða sögu var reyndar að segja um
næsta atriði efnisskrárinnar, en það var Car-
illon de Westminster eftir Louis Vierne
(1870-1937). Vierne var þekktur, franskur org-
anisti og þótti einstaklega fær í að leika af
fingrum fram. Tónsmíð hans á umræddum tón-
leikum bar því vitni, það var hálfgerð
improvisasjón, óttaleg langloka pg ekki sérlega
hugmyndarík. En Viera Gulázsiová lék það
Tónlist
Jónas Sen
samt frábærlega vel og af miklum glæsibrag.
Var þetta því miður eina verkið sem hún flutti
á tónleikvmum.
Næst var komið að þætti úr Árstíðunum eft-
ir Vivaldi, en Pavel Manásek spilaði það í eig-
in útsetningu. Er skemmst frá því að segja að
hann hefur unnið prýðilegt starf og hefur tekist
að varðveita hin margvíslegu litbrigði upp-
runalegu útgáfunnar. Nokkru síðar lék Pavel
annan þátt úr sama verki og var sú útsetning
ekki síðri.
Tvö stórverk voru flutt á tónleikunum. Ann-
að var Prelúdía og fúga í h-moll eftir gamla
snillinginn Jóhann Sebastian Bach, en hitt var
Fantasía í f-moll eftir Mozart. Sýndi Pavel þá að
hann býr yfir mikilli leiktækni og að hann hef-
ur djúpan skilning á tónmáli meistaranna. Að
vísu var hann nokkuð óheppinn og hitti ekki
alltaf á réttar nótur, en slíkt er mjög áberandi í
Dómkirkjunni þar sem ekkert bergmál er. Á
móti kom aö túlkunin var lífleg og skemmtileg
og gerðu þá smá mistök ekkert til.
Frumformaleikur
Pétur Gautur í Gerðarsafni
Sífellt eru á kreiki sögusagnir um
að málverkið sé dautt og að einskis
nýs sé að vænta frá þeim listamönn-
um sem alfarið helga sigjnálverk-
inu. Slíkar sögusagnir voru hvað há-
værastar fyrir aldarfjórðungi en
náðu aftur fótfestu fyrir nokkrum
árum þegar naumhyggjan komst
fram úr í kapphlaupi við nýja mál-
verkið. Nú er hins vegar að koma í
ljós að gildi málverksins hefur e.t.v.
aldrei verið jafn mikið og einmitt á
seinni árum. í kjölfar síaukinnar
fjöldaframleiðslu eykst í senn
áhersla á handverk og andlegri þætti
sem málverkið nær að miðla. Á með-
an virkar sú list sem dregur dám af
fjöldaframleiðslu fremur sem stund-
arfyrirbæri eða tímabundið andóf
gegn persónuleikaleysi umheimsins.
1 þessu ljósi eru málverk Péturs
Gauts, sem nú sýnir verk sín í Gerð-
arsafni, fullgild sem handgerð per-
sónuskilríki í listheimi sem er yfir-
fullur af tískufyrirbærum fjöldaframleiðslunn-
ar.
Gróft dregin frumform
Á sýningu Péturs Gauts eru 33 málverk, þar
af eitt utan skrár. 22 verkanna eru olíumálverk
á striga og flest í stærri kantinum. 11 eru minni
og máluð með olíu á pappír. Hér fetar listamað-
urinn áþekkar slóðir og á sýningum sínum í
GaUeríi Borg í fyrra og Portinu í hittifyrra. Enn
sem fyrr eru gróft dregin frumform áberandi,
Myndlist
Ólafur J. Engilbertsson
einkum hringformið, og verkin byggjast í raun
öU á leik með frumform. Það má segja að hér
séu tU umfjöUunar þær frumforsendur mál-
verksins að skrásetja með hjálp lita form á tví-
víðan flöt. Svo fánýt sem slík iðja kann að vera
í fljótu bragði freistar Pétur Gautur
þess að kanna hvort eitthvað eimi eft-
ir af hinni rómantísku fagurfræði
módernismans um að átök geti átt sér
stað á dauðum fleti á mUli dauðra
forma sem hafa ekkert persónulegt yf-
irbragð en e.t.v. snefil af handbragði.
Óformlegar kyrralífsmyndir
Pétri Gaut tekst einna best upp í verk-
um þar sem form og litir ná að kaUast
á, s.s. í mynd nr. 1, Kyrru. Aðrar
kyrralífsmyndir eins og nr. 4 og 5
ganga líka ágætlega upp og sömuleiðis
nr. 19 og 20. Þar nær Pétur að beita
þeirri tækni óformleikastefnunnar að
láta líta svo út sem verkin séu hálf-
kláruð en um leið krydduð áferð sem
gefur þeim nánast graflskt yfirbragð.
Líkt og á fyrri sýningum er þó of mik-
iö um verk hér sem virðast ýmist
ókláruð án þess að eiga innistæðu fyr-
ir því, llkt og Dögun (nr. 22) og Stál-
borö (nr. 29) og einnig verk sem virka
ofunnin líkt og flest pappírsverkin. Pétur Gaut-
ur hefur þó greinilega allt til brunns að bera til
að gera kraftmikil málverk en hann mætti
sleppa því að setja upp tjöld líkt og nú eru í
Gerðarsafni. Þau hylja að vísu hina síðri hluta
sýningarinnar frá vissum sjónarhornum en frá
öðrum gera þau ekki annað en að varna því að
gesturinn fái heildstæða mynd af sýningunni.
Sýning Péturs Gauts í Gerðarsafni stendur tU
19. nóvember.
Stórkonsert
Caput-hópurinn kom fram á tónleikum í tón-
leikaröð Leikfélags Reykjavíkur sl. þriðjudags-
kvöld. Flytjendurnir voru aUs 20 talsins að
þessu sinni og flutti hópurinn sex tónverk eftir
jafn marga núlifandi höfunda.
Það er nokkuð bagalegt hversu mjög vantar
upplýsingar í efnisskrár þessarar tónleikaraðar
á vegum LR. Hafa hljóðfæraleikararnir sjálfir
reynt að bæta þar úr með því að kynna sjálfir á
tónleikunum, en það kemur aldrei í stað vand-
aðrar efnisskrár.
Fyrsta verkið á tónleikunum, sem reyndar
byrjuðu fyrst tæpu kortéri eftir auglýstan tíma,
var Þrjú stykki fyrir píanó, eftir Hans Abra-
hamsen. Hans byggir verk sitt á samnefndu
verki Carls Nielsens og skrifar það fyrir
strengjakvintett og blásarakvintett án nokkurs
píanós, þrátt fyrir titilinn.
Verkið er faUega unnið fyrir hljómsveit og
býr yfir fögrum litbrigðum. Flutningurinn hefði
mátt vera nákvæmari, þótt á heildina hefði
hann verið góður.
Annar Dani, Bent Sörensen, átti næsta verk,
Minnelieder - Zweites Minnewater. Verkið var
samið að beiðni Caput-hópsins á síðasta ári.
Verkið er ákaflega litrænt og býr yfir sterkum
stemningum. Það myndar síbreytUega hljóð-
mynd, þar sem stakar línur hljóma upp úr öðru
hverju. Þetta er vel skrifað verk og var það
einnig ágætlega flutt af hópnum undir stjórn
Guðmundar Óla Gunnarssonar. Það var síðan
Tónlist
Áskell Másson
verk Hauks Tómassonar, Árhringur, sem siðast
hljómaði fyrir hlé.
Haukur samdi Árhring sinn fyrir Sinfóníu-
hljómsveit Norðurlands í fyrra, en hefur nú
einnig skrifað það fyrir minni hljómsveit. Verk-
ið hefst á moto perpetuo, eða síhreyfingu, en eft-
ir seUóeinleik kemur að meira líðandi kafla.
Þetta er hreint frábært verk eftir Hauk og var
það einnig mjög vel flutt af hópnum.
Magnus Lindberg frá Finnlandi var síöan
kynntur meö verkinu Coyote Blues, frá árinu
1993. Þetta er mjög glæsUega skrifað verk fyrir
hljómsveitina. Á stöku stað minnir það nokkuð
á Stravinsky og er það ekki leiðum að líkjast,
þótt færni Magnúsar risi reyndar mun hærra en
sem nemur stælingum.
Ululation eftir Jukka Koskinen frá Finnlandi
kom næst. Titillinn mun þýða eitthvað í líkingu
við ýlfur og er verkið reyndar nánast aUt byggt
á sífelldum glissandóum, mest í blásurum.
Verkið er nánast eins konar hljóðteppi og sjálf-
sagt gott að haUa sér aftur og njóta þess þannig,
án væntinga um átök.
Síðasta verkið var Parafrasi II frá síðasta ári,
eftir ítalann Riccardo Nova.
Verkiö er hárytmískt, í samsettum rytmum
og úir og grúir af mismunandi áherslum innan
þeirra.
Það er töluverð ögrun fyrir hljómsveitarstjór-
ann og flytjendur á rytmíska sviðinu, nokkuð
sem Caput skilaði með glæsibrag. Þetta voru
sérlega áhugaverðir tónleikar, þar sem splunku-
ný tónlist hljómaði í góðum flutningi. Þökk sé
þeim er að stóðu.