Dagblaðið Vísir - DV - 23.12.1995, Síða 26

2F
LAUGARDAGUR 23. DESEMBER 1995
Silhináttföt
kvettna kr. 3.450
Silkisloppar frá kr. 3.450
Gjafavara í tniklu úrvali.
;va
Hverfisgotul7, sími 551-2050.
KIENZLE
EES ökurita
færö þú hjá okkur!
Jt e í 60 . s t 1 /
^ \ -100 \
/'*'■_ M20 i
\. // 1 V Z hm 1 OQQ999U
VESTURLAND
BÍLAOG VÉLAÞJÓNUSTA
HJALTA NJÁLSSONAR
Dalbraut 2
300 Akranesi
G.H. VERKSTÆÐIÐ
Brákarbraut 20
310 Borgarnesi
BÍLANES HF.
Sandholti 44
355 Ólafsvík
FYRIRTAK HF.
Vesturbraut 20
370 Búðardal
Hafðu fyrirvara!
Pantaðu tímanlega
Pátur sjómaður - kaflabrot úr nýrri bók Ásgeirs Jakobssonar:
vinnusemi og atorka
í lífsins ólgusjó
Pétur sjómaður er ný bók Ásgeirs
Jakobssonar sem Setberg gefur út
nú fyrir jólin. Þetta er ævisaga Pét-
urs Sigurðssonar, sjómanns, -alþing-
ismanns, verkalýðsforingja og for-
ustumanns í öldrunarmálum, sem
um þrjátíu ára skeið setti mikinn
svip á þjóðlífið og var alþjóð kunn-
ur sem „Pétur sjómaður“.
DV birtir hér með leyfi höfundar
og útgéfanda brot úr bókinni þar
sem segir frá togaramennsku Pét-
urs, en hann var fimmtán ár til sjós,
fyrst á bátum og togurum, en síðan
lengi stýbimaður á farskipum áður
en hann þóf afskipti af þjóðmálum.
Helför Jóns brennivíns
Pétur kann margar sögur að segja
úr togaramennsku sinni og segir nú
frá karli nokkrum, sem hann kynnt-
ist fyrst um borð í togaranum Þór-
ólfi og átti líf sitt að launa.
„Á Þórólfi, og síðar á Agli Skalla-
grímssyni, var samskipa mér mið-
aldra maður, frábær togaramaður.
Við skipt-
umst á um
að ganga
undir pok-
ann. Mér var
hlýtt til
þessa manns
og það má
nú segja að
áður en lyki
okkar sam-
veru hafi ég
haft orðið
gilda ástæðu
til , að láta
mér vera
heldur hlýtt
til hans.
Hann hét
Jón, þessi
maður, og
hafði að við-
urnefni
„brennivín".
En oft var
viðurnefnið
stytt í Jón
„bé“.
Ég tók oft
á mig tvo eða
þrjá tíma af
pokatörn
Jóns, eink-
um fyrst í
túr meðan
hann var að
jafna sig eft-
ir vistina hjá
Bakkusi í
landi, því að
Jón bar brennivínsnafnið sannlega.
Hann launaði mér þennan greiða,
hann Jón brennivín, og gerði það af
myndarskap.
Við vorum þá á veiðum en trollið
hafði rifnað í halinu og það var lón-
að með bakborðsbóginn í ölduna
meðan verið var að gera trollið
klárt. Allir þeir manna, sem ekki
voru að störfum í trollinu, voru á
miðdekkinu, nema ég sem var aftur
á síðunni á móts við brúarhomið að
taka þar í rifu. Og svo var Jón vin-
ur minn eitthvað að bardúsa aftur
við gálga.
Það var svo sem ekkert að veðri,
en þó svo að betra var að hafa var-
ann á sér, einkum þar sem ég var,
en um það bil, eða aftan til við mið-
síðuna, tóku togararnir inn á sig, ef
þeim var hálsað í ölduna.
Á kafi í sjó
En það var nú ekki svo, að ég
hefði neinn andvara á mér, og
heyrði ekki aðvömn úr brúnni. Ég
bograði yfír netinu og vissi ekki
fyrr en ég var á kafi í sjó, á flugferð
aftur eftir siðuganginum, og fyrst
utan lunningar, sem reyndar var á
kafi, en aldan fleygði mér aftur inn
yflr lunningu, en það hefði ekki orð-
ið nema andartak áður en ég bærist
út á ný í frákastinu frá keisnum,
eða héldi áfram og færi þá aftur af
skipinu.
Ég kom engum vörnum við, náði
hvergi haldi né fótfestu og var auk
þess hálfrotaður.
Jón vinur minn brennivín hafði
ráðrúm til að bjarga sér frá öldunni
upp á keisinn aftast, en þegar hann
sá hvemig til tókst fyrir mér stökk
hann niður aftur, og náði haldi á
handriði á keisnum, og rétt sem ald-
an skolaði mér innfyrir aftur náði
hann taki á mér með hinni hend-
inni.
Hann var handfastur maður, Jón.
Ég var dauðans matur og átti
Jóni þarna líf mitt að launa, snar-
ræði hans og handfestu.
Og ég var vel sáttur við borgun
Jóns á því, sem ég hafði vikið að
honum!
Bakkus kóngur gerði útför þessa
hirðmanns síns virðulega við aft-
urgálgann. Eitthvert flökt var orðið
á Jóni Bé milli skipa. Það vildi
verða svo um ofdrykkjumenn, þótt
duglegir væru þegar þeir komust að
verki, að menn þreyttust á svona
mönnum, sem erfitt var að treysta
á, og stundum varð að skilja þá eft-
ir í landi, þeir mættu ekki til skips
þegar haldið skyldi úr höfn.
Með brennivínið
í eilífðina
Ég veit ekki eða man ekki á
hvaða togara Jón var, þegar hans
dagar reyndust taldir, en skipið sem
hann var á þá var á uppleið úr sigl-
ingu. Sú var venja á Reykjavíkur-
togurum, að afhenda skipshöfninni
vín- og tóbaksskammtinn sinn við
Reykjanes, og var hann afhentur
mönnum aftur í borðsal.
Jón hafði farið sæll og glaður úr
borðsalnum með flöskur sínar í
fanginu, og ætlaði fram í lúkar ú og
það var svo við afturgálgann að
Bakkus beið Jóns.
Og nú voru hendur Jóns ekki
lausar til að fá sér handfestu. Skip-
ið tók sjó á sig inn yfir miðsíðuna
og fyllan ruddist afturganginn og
tók Jón rétt sem hann kom út úr
borðsalnum, og skolaði honum fyrir
borð.
Svo sögðu menn að ekki hefði
sést glerbrot úr flösku eftir. Jón
hafði farið með þær allar heilar í
fanginu.
Nú næ ág í þig,
ormurinn þinn
Þegar fjölskylda Sigurðar Péturs-
sonar bjó í Keflavík fékk að vera í
kofa á húslóðinni gömul kerling,
nokkuð forneskjuleg, og ekki álitleg
ef hún brá skapi til hins verra. Hún
hét Kolfinna.
Pétur man ekki að lýsa Kolfinnu
nákvæmar en man aðeins það, að
þeim bræðrum hafi staðið mikil ógn
af henni, en ekki getað stillt sig um
að stríöa henni, ef þeir sáu sér færi
á, en hlupu síðan eins og fætur to-
guðu, þegar hún kom askvaðandi og
bjóst til að hremma þá.
Ekki heldur Pétur, að hún hefði
gert þeim bræðrum neitt mein þó
hún hefði náð þeim, og þetta gæti
svo sem hafa verið hin besta kerling
í sér.
Móðir Péturs hélt til Kolfinnu og
hafði hana hjá sér við húsverkin og
strákarnir fengu bágt fyrir að áreita
gömlu konuna, ef móðir þeirra sá til
þeirra eða heyrði.
Ekkert man Pétur um viðskipti
föður síns og Kolfinnu. En það gæti
svo sem vel verið að kerlingunni
hafi einhvern tíma þótt karlinn eitt-
hvað hryssingslegur við sig eða við
Birnu konu sína, sem hún mátti
ekki heyra að væri ámælt. Hann gat
tekið ýmislegt upp í sig, hann Sig-
urður, ef rétt er hermt um hann og
honum rann í skap. Það veit enginn
nú um samskipti Sigurðar og Kol-
finnu gömlu.
Einhverju sinni, þegar Pétur var
á Tryggva gamla vitjaði Kolfinna
gamla hans óvænt.
Það var mikið reik á skipstjórum,
þegar verið var að smíða nýsköpun-
artogarana. Margir hinna bestu
skipstjórnarmanna voru kallaðir út
til að fylgjast með smíði skipa
sinna, sem þeim var ætlað að taka
við. Svo var um þá Kolbein á Þórólfi
og Snæbjöm á Tryggva gamla.
Tröllauknir kraftar
Á Tryggva gamla var 'Pétur með
Guðmundi Helga Guðmundssyni,
sem hafði tekið við skipinu af Snæ-
birni. Guðmundur var frægur mað-
ur í flotanum fyrir krafta sína, sem
voru tröllauknir, að sögn, og hann
hafði verið með enskum og hlotið
frægð af áfli sínu. Jafnt og Guð-
mundur var stórskorinn í andliti,
og þar eftir líkamsvöxturinn, var
hann stór i sniðum, hlífðist ekki við
stóryrðum fremur en átökum.
„Ég kunni vel við Guðmund," seg-
fr Pétur, „fannst hann besti kall, og
ekki vantaði dugnaðinn. Fyrsti stýr-
-L
Pétur Sigurðsson og Geir Hallgrímsson til sjós.
Hann fór vel nestaður, karlinn.
I
(
i
i
í
i
i
I
«
«
«
«
«
«