Dagblaðið Vísir - DV - 12.01.1996, Blaðsíða 15

FÖSTUDAGUR 12. JANÚAR 1996
15
Heilagar fjölmiðlakýr
Fyrir skömmu sögðust fulltrúar
Þjóðleikhússins ekki viija gagn-
rýni í sjónvarpsþættinum Dags-
ljósi. Ritstjóri Dagsljóss fyrtist við
og skildi ekkert í því að þátturinn
hans væri ekki lengur friðhelgur.
Mánudaginn 8. jan. kveður
Jónas Haraldsson fast að orði í
leiðara Dagblaðsins, segir að víst
séu gagnrýnendur mannlegir og
misjafnir og á þá megi deila - en
sá sem það geri sé jafnframt að
bregða fyrir þá fæti og fjarstýra
fjölmiðlum og með því sé farið yfir
strikið. Strik þetta er ekki skil-
greint nánar.
Ekki guðlast
Fjölmiðlarnir eru opinber vett-
vangur og þeir sem þar tjá sig eru
undir sömu sök seldir og lista-
menn sem leggja efni sitt undir al-
mennings dóm. Það er ekki guð-
last að óska eftir því að tilteknir
fjölmiðlamenn haldi sér saman.
Það er kannski dónalegt en á ekk-
ert skylt við ritskoðun á meðan
þeir hafa rétt og aðstöðu tU þess
að tala áfram.
Það er hins vegar beinlínis
spaugilegt þegar Jónas Haraldsson
heldur því fram að listamenn fari
yfir eitthvert „strik“ ef þeir hafna
þeirri menningarumræðu sem nú
ber hæst. Það er enn spaugilegra
þegar hann segir að íslenskir fjöl-
miðlar leggi mikla áherslu á
menningarumræðu og kosti miklu
til hennar. Ætli sé ekki nær sanni
að hún sæti niðurskurði á flestum
fjölmiðlum, þar á meðal Dagblað-
inu.
Það er hjátrú blaðamanna að
enginn hlusti á eða lesi gagnrýni
sem fer yfir frímerkisstærð. Lista-
gagnrýni í Dagsljósi er þar engin
undantekning. Þar hefur ritstjóri
þáttarins tekið að sér það merka
hlutverk að grípa stöðugt fram í
fyrir gagnrýnendum sinum og
kallar það „samtal".
Þegiðu, Jón!
. Leikhús og útgefendur hafa til
Kjallarinn
Kristján Jóhann Jónsson
framhaldsskólakennari
og rithöfundur
skamms tíma virst vera sammála
fjölmiðlum um að taumlaus menn-
ingarumræða sé til óþurftar, enda
hagnist énginn á henni nema neyt-
endur. Þess vegna hefur íslensk
menningarumræða verið að breyt-
ast í stjörnugjöf, upphrópanir,
skjall og skæting. Það skiptir auð-
vitað engu máli hve vel menntað-
ur eða snjall gagnrýnandi er ef
honum ér meinað að tjá sig öðru-
visi en í hálfum setningum.
Þjóðleikhúsráð hefur eftir langa
umhugsun svarað meintum skæt-
ingi Jóns Viðars með því að segja:
Þegiðu, Jón! Þess vegna fer nú
alda reiði og hneykslunar yfir fjöl-
miðlana, enda er þetta sennilega
skætingur líka. Ég vona hins veg-
ar að þessi „menningarumræða"
sé ekki sú sem íslendingar eiga
skilda.
Kristján Jóhann Jónsson
„Leikhús og útgefendur hafa til skamms
tíma virst vera sammála fjölmiðlum um
að taumlaus menningarumræða sé til
óþurftar, enda hagnist enginn á henni
nema neytendur.“
íslensk menningarumræða hefur verið að breytast í stjörnugjöf, upphrópanir, skjall og skæting, segir greinar-
höfundur m.a. - Jón Viðar Jónsson, gagnrýnandi Dagsljóss, og umsjónarmaður þáttarins, Sigurður Valgeirs-
son.
Láglaunastefnuna verð-
ur að brjóta niður
Það var mjög sláandi að heyra
meint mismæli hæstvirts sam-
gönguráðherra í sjónvarpi nýlega
þar sem hann sagði að flugumferð-
arstjórum skyldi ekki leyfast að
bijóta á bak aftur þá láglauna-
stefnu sem hér ríkti. Samgöngu-
ráðherra sem sagður er hinn
vandaðasti maður staðfesti með
þessum orðum sína innri gerð og
að sannleikurinn er honum
tamari á tungu en ósannindi.
Hér á landi ríkir láglaunastefna
gagnvart verkamönnum og al-
mennu launafólki sem er fjarri
mér að gera Halldór Blöndal einan
ábyrgan fyrir. Láglaunastefnan er
rekin markvisst af hálfu stjórn-
valda með dyggum stuðningi at-
vinnurekenda sem beita skil-
greindu atvinnuleysi sem verk-
færi til að hafa hemil á lýðnum.
Félagsdómur, verkfæri ríkis
og atvinnurekenda
Séu menn í einhverjum vafa
varðandi þetta þarf ekki annað en
að líta á nýjan úrskurð Félags-
dóms en i honum er tekið undir
með atvinnurekendum sem þræta
fyrir að hafa skrifað undir það
sem þeir skrifuðu undir. Það þætti
sjálfsagt einhverjum gaman ef
dómstólar umgengjust almennt
deilumál í sambandi við fjárskuld-
bindingar launafólks á sama hátt.
Ég ætti kannski að harðneita aö
hafa undirritað það sem stendur á
Kjallarinn
Björgvin Þorvarðarson
verkamaður og trúnaðarmaður
Dagsbrúnarmanna hjá Gatnamála-
stjóra
skuldabréfunum í sambandi við
íbúðina mína?
Úrskurðurinn undirstrikar enn
á ný gamalkunna hlutdrægni
þessa svokallaða dómstóls, at-
vinnurekendum í hag og er skýr
vísbending um hagsmunatengsl
ríkisvalds og atvinnurekenda þeg-
ar kemur að mótun og rekstri at-
vinnu- og launastefnu í landinu.
Rétt er hjá samgönguráðherra að
flugumferðarstjórar brjóta þetta
samkomulag um láglaunastefnu
ekki niður, þeir eru einfaldlega of
fámenn stétt til þess. Hins vegar er
það á færi okkar verkamanna og
annarra láglaunastétta í landinu
að gera það, sé lýðræðið á annað
borð virkt. Við verkamenn í Dags-
brún skulum fylkja okkur saman
að baki nýrri félagsstjórn um þetta
verkefni að kosningum loknum.
Átök eru fram undan
Nú er síðara ár gildandi kjara-
samnings gengið í garð en þeir
renna út í desember nk. Það er al-
veg ljóst að timi mikilla átaka er
fram undan hjá okkur Dagsbrún-
armönnum. í fyrsta lagi eru kosn-
ingar í félaginu fram undan og ég
tel það skyldu okkar almennra fé-
laga að r.ýta okkur það besta sem
í boði er í kosningunum, en það er
A-listinn með Halldór Björnsson í
forystu, einn reyndasta og virtasta
samningamann verkalýðshreyf-
ingarinnar. Halldór er augljóslega
hæfastur til að leiða okkur farsæl-
lega í gegnum þá erfiðu tíma sem
fram undan eru.
Kunnátta, þekking, kraftur
A-listinn samanstendur af góö-
um og hæfum Dagsbrúnarmönn-
um. Það er styrkur listans að inn-
an hans sameinast sú kunnátta,
þekking og kraftur sem þarf til að
leiða okkur í átökum.
Eins og staðan er nú í kjaramál-
um höfum við engin efni á að
dreifa orkunni í að móta algerlega
óreynda forystu, heldur að nýta
okkur reynslu sem fyrir er ásamt
eldmóði nýrra manna til þess að
brjóta núverandi launa- og at-
vinnustefnu á bak aftur. Við höf-
um ekki efni á að búa við hana
lengur.
- Verum ábyrgir, setjum x við A
19. og 20. janúar nk.
Björgvin Þorvarðarson
„Eins og staðan er nú í kjaramálum höf-
um við engin efni á að dreifa orkunni í
að móta algerlega óreynda forystu, heldur
að nýta okkur reynslu sem fyrir er ásamt
eldmóði nýrra manna til að brjóta núver-
andi launa- og atvinnustefnu á bak aftur.“
Me5 og á
móti
Smámunasamt skattaeftir-
lit á íslandi
Vilhjálmur Eglls-
son, framkv.stjórl
Vcrslunarráös.
Dæmin of
mörg
„Ég hef rek-
ist á alltof
mörg dæmi
þess eðlis að
skatteftirlitið,
fyrst og
fremst, er að
gera athuga-
semdir við
ýmsa litla
hluti sem þeir
sem þekkja til
rekstrar fyrir-
tækja telja að
sé eðlilegur þáttur í starfsem-
inni. Eftirlitið er á annarri skoð-
un. Við erum ekki að gagnrýna
það áð verið sé að taka fyrir litla
aðUa og það eigi bara að taka þá
stóru. AUir eiga að sitja viö
sama borð að því leyti tU, að
þola eftirlit. Við gagnrýnum að
atriðin sem verið er að fást séu
of lítilfjörleg. Þessir hlutir hafa
ekkert verið í lagi.
Ég vU ekki taka einstök dæmi
í þessum efnum. Þeir sem átt
hafa í viðskiptum við skatteftir-
lit þekkja þetta. Ég er ekki að
segja þetta vegna þess að ég hafi
fundið upp á þessu heldur er
þetta almenn skoðun í viðskipta-
lífinu. Skattrannsóknir eru
sennilega best heppnaðar í þessu
kerfi. Við höfum enga sérstaka
gagnrýni uppi á þær heldur
snýst þetta fyrst og fremst um
skatteftirlitið.“
Röng
fullyrðing
„Ekki er
ljóst hvað
Verslunarráð
íslands á við
með þeirri
staðhæfmgu í
skýrslu sinni
um neðan-
jarðarhag-
kerfið, að
skattyfirvöld
fáist fyrst og
fremst við
minni háttar
mál og það sé almennt talið að
hin stóru mál séu látin afskipta-
lítU. í fyrsta lagi er staðhæfing
þessi að engu leyti rökstudd, í
öðru lagi þarf að skUgreina hvað
hugtökin „stór“ og „lítU“ merkja
í þessu sambandi. Spyrja má t.d.
er mUljóna króna undandráttur
mikU eöa lítU svik? MikUl meiri-
hluti þeirra sem sætt hafa skatt-
rannsókn og endurákvörðun
gjalda í kjölfar rannsóknar þurfa
að standa skU á hærri viðbótar-
gjöld en það.
Flest mál sem til meðferðar
hafa verið, varða skattsvik sem
skipta milljónum eða miUjóna-
tugrnn. Málum er forgangsraðaö
þar sem því miður er ekki mann-
afli til að taka öU skattsvikamál
tU rannsóknar. Við þann forgang
er m.a. haft til hliðsjónar alvar-
leiki brotanna og umfang ætlaðs
undandráttar. Sú fuUyrðing að
skattyfirvöld einbeiti sér ein-
göngu að litlum málum er ein-
faldlega röng. Mér hefði fundist
eðlilegra að vinnuhópur Versl-
xmarráðs hefði kynnt sér stað-
reyndir málsins áður en rangar
fullyrðingar af þessu tagi eru
settar fram. Þá sýna tölulegar
staðreyndir um árangur eftirlits
hjá skattstjórum ótvírætt að hin-
ir stóru sæti forgangi þar sem og
hjá skattrannsóknarstjóra."
-bjb
Skúli Eggert Þórð-
arson, skattrann-
sóknarstjóri.