Dagblaðið Vísir - DV - 27.01.1997, Blaðsíða 18

18
enning
MÁNUDAGUR 27. JANÚAR 1997 DV
Sjö dómnefndir hafa tekið til starfa:
Þau vega og meta
Auöur Eydal þingar meö meönefndarmönnum sínum um leikstarfsemi á landinu á síöasta ári. Frá
vinstri: Halldóra Friöjónsdóttir, Auður og Oddur Björnsson.
Nú eru fullskipaðar sjö dómnefndir sem á
næstu vikum munu vega og meta framlög lista-
manna í sjö listgreinum á árinu 1996 vegna
Menningarverðlauna DV sem verða afhent 27.
febrúar næstkomandi (en ekki þann 20. eins og
fyrst var áformað).
Verkefni nefndanna eru vissulega misjafn-
lega erfið. Til dæmis er einfalt að nálgast bæk-
urnar, en ekki er hlaupið að þvi að finna fólk
sem hefur góða yfirsýn yfir leikstarfsemi eða
tónleikahald í heilt ár. „Erfiðast er þó að mega
bara veita ein verðlaun á jafnfjölbreyttu sviði
og tónlistin er,“ segir Sigfríður Björnsdóttir.
„Það eru framkvæmdaaðilar eins og Óperan,
Sinfónían, Myrkir músíkdagar, útgáfufyrir-
tæki og slíkt; og svo eru flytjendur - að tón-
skáldunum ógleymdum. Nær væri að hafa
svona tíu eða tuttugu verðlaun, þá gæti mann
dreymt um aö sinna því mikilvægasta!"
Formenn nefndanna útbúa lista yfir það sem
var í boði síðastliðið ár, og fróðlegt er að skoða
það allt saman komið. „Við sjáum til dæmis
glöggt hvað ungir leikarar gerðu margt sniðugt
í fyrra,“ segir Auður Eydal. „Margir atvinnu-
leikhópar fengu vettvang til að láta ljós sitt
skína, til dæmis í Borgarleikhúsinu, og bjuggu
til toppsýningar. Síðan fer þetta fólk inn í
stóru leikhúsin og heldur áfram að skína þar.“
Hér á síðunni má sjá þann fríða flokk karla
og kvenna sem nú sitja á rökstólum hér og þar
um bæinn. Þegar líður á febrúar tilkynna
nefndir hverjir verða tilnefndir til verðlaun-
anna og verður sagt frá því á menningarsíð-
unni jafnharðan.
Þessi er skipan dóm-
nefnda árið 1997:
Bókmenntir
Sigríður Albertsdóttir, bók-
menntafræðingur og gagnrýnandi
DV, Jón Karl Helgason, bók-
menntafræðingur og dagskrár-
stjóri rásar 1, og Eiríkur Guð-
mundsson bókmenntafræðingur.
Leiklist
Auður Eydal, leiklistargagnrýn-
andi DV, Halldóra Friðjónsdóttir
leikhúsfræðingur og Oddur Björns-
son leikskáld.
Tónlist
Sigfríður Bjömsdóttir, tónlistargagnrýnandi
DV, Anna Guðný Guðmundsdóttir píanóleikari
og Lára Halla Maack geðlæknir.
Myndlist
Aðalsteinn Ingólfsson listfræðingur, Ólafur
Gislason, myndlistargagnrýnandi DV og Harpa
Bjömsdóttir myndlistarmaður.
Kvikmyndir
Hilmar Karlsson, kvikmynda-
gagnrýnandi DV, Þorfinnur Guðna-
son kvikmyndagerðarmaður og
Baldur Hjaltason, forstjóri og kvik-
myndasafnari.
Byggingarlist
Dr. Maggi Jónsson arkitekt,
Auður Ólafsdóttir listfræðingm- og
Richard Ólafur Briem arkitekt.
Listhönnun
Torfi Jónsson leturhönnuður,
Eyjólfur Pálsson, innanhússarki-
tekt og verslunarmaður, og Baldur
J. Baldursson innanhússarkitekt.
Bókmenntir
Sigríöur Albertsdóttir. Jón Karl Helgason. Eirfkur Guömundsson.
Auöur Eydal.
Leiklist
Halldóra Friöjónsdóttir. Oddur Björnsson.
Myndlist
Aöalsteinn Ingólfsson. Ólafur Gfslason.
Harpa Björnsdóttir.
Tónlist
Sigfríöur Björnsdóttir. Anna Guöný Guömunds- Lára Halla Maack.
dóttir.
Kvikmyndir
Hilmar Karlsson. Þorfinnur Guönason. Baldur Hjaltason.
Baldur J. Baldursson.
Byggingarlist
Listhönnun
Dr. Maggi Jónsson.
Auður Ólafsdóttir
Richard Ólafur Briem.
Torfi Jónsson.
Eyjólfur Pálsson.
PS ...
„Það er að mínu viti ekki síöur mik-
ilvægt að brýna fyrir bömum skipulega
framsetningu máls en að auka orða-
foröa þeirra," segir Guðrún og harmar
hve mörg börn verða af því að hlusta á
kynslóðimar ræða saman og ræða sjálf
við fólk á öilum aldri. Kennarar í leik-
skólum og skólum gera sitt besta til að
bæta þeim upp þetta „málleysi heimil-
anna“, en myndbönd og tölvuleikir eru
stórvirkari hjálpartæki - og þar er allt
á ensku. „Sérhver íslendingur ætti að
hafa þungar áhyggjur af framtíð ís-
lenskrar tungu,“ segir Guörún, því „Það
hlýtur að verða óþarfa fyrirhöfn að búa
á þessum harðbala ef við sjáum á eftir
tungunni í hinn alþjóðlega soðpott.“
Lestur er besta ráðiö til að læra orða-
forða og skipulega framsetningu máls,
en ekki er sama hvað bömin eru látin
lesa. Guðrún lýsir kostum góðra bóka
sem eru skrifaðar fyrir böm, og segir
svo dæmisögu af barnabarni sem átti að
læra Skúlaskeið utan bókar. Þetta var
„13 ára unglingur, langur og rengluleg-
ur með ermamar á allt of stórri peys-
unni langt fram fyrir hendur, sem er í
tísku en gerir unglinga ekki tiltakan-
lega greindarlega." Er skemmst frá því
að segja að drengurinn varð dálítið ráð-
villtur í „hófahreggi" Gríms Thomsens,
einkum einni vísunni sem vafðist jafh-
vel fyrir ömmimni að útskýra, og hún
spyr: „Má ekki láta ofurlítið eldri börn-
um eftir að glíma við steypuna úr
menningararfmum? Ekki sakaði að
bömunum þætti ofurlítið gaman að þvi
sem þau eru að lesa og læra.“
Menningarsteypan
Mikil vinna að stytta
lí Umsjónarmaður menningarsíðu vill
koma því á framfæri, vegna orða Sig-
urðar Valgeirssonar um lengd leikdóma
Auðar Eydal í DV 22. janúar, að ákveðn-
! ar reglur gilda um lengd umsagna um
Ibækur, tónlist og leiklist i þessu blaði.
Þessar reglur eru alfarið ákvörðun
blaðsins og þurfa gagnrýnendur að hlíta
þeim. Það er lítill vandi fyrir vel talandi
ttj fólk að láta móðan mása, en eins og all-
;: ir vita sem hafa unnið með texta er
mesta puð að stytta, fara yfir aftur og
ú aftur og tína út óþörf orð og setningar.
1 Talmál og ritmál er hreinlega sitt hvað.
Að leysa öngþveitið úr
læðingi
I nýútkomnu hefti af Nýjum mennta-
málum (4. hefti 1996) er merkileg grein
eftir Guðrúnu Helgadóttur um böm og
bækur, „Ekki fær hann Grímur gott“.
Þar hvetur hún fólk til að syngja fyrir
böm allt frá fæðingu
og lesa fyrir þau frá
unga aldri. „Það er
augljóst að uppalend-
ur eru misvel máli
farnir sjálfir, og því
geta skáld og rithöf-
undar verið mikil
hjálparhella" þeg-
ar á að
bömunum málið.
Guðrúnu finnst
máifar fólks ekki
alltaf benda til skýrrar hugsun-
ar, jafhvel ekki fólks sem hefur atvinnu
af að ræða málin, og tekur dæmi úr
frægum ræðum máli sínu til sönnunar,
meðal annars þetta: „Þá sannfærðist ég
enn einu sinni um það hve brýnt verk-
efni hér er á ferðinni til þess að leysa úr
læðingi það öngþveiti sem oft hefur
skapast."