Dagblaðið Vísir - DV - 10.03.1997, Blaðsíða 18

ennmg
MANUDAGUR 10. MARS 1997
Listaverk hafa enga
eina merkingu
Halldór As-
geirsson:
Endalaus fyrir-
bæri.
Bera Nordal hefur veriö
viðloðandi Listasafn íslands
síðan hún var þar fyrst
sumarstúlka 1977; svo varð
hún safnvörður 1982 og loks
safnstjóri. Eftir níu ár í því
starfi er hún búin að sleppa
hendinni af safninu og tek-
ur við forstöðumannsstarfi í
Malmö Konsthall í Svíþjóð í
vor.
Síðasta sýning Beru í
Listasafni íslands, í bili að
minnsta kosti, er á nýjum
aðföngum; fjölbreytt sýning
á málverkum, teikningum,
höggmyndum og hljóðverk-
um sem flest eru eftir starf-
andi íslenska listamenn.
„Við höfum lagt megináherslu á samtíma-
listina á sýningum á nýjum aðfóngum," segir
Bera. „Fjárframlagið er svo lágt, tólf milljónir
á ári, að við höfum einbeitt okkur að íslenskri
myndlist, enda eru Listasafn íslands og
Reykjavíkurborg þau einu hér á landi sem
kaupa verk sem flokkast til framúrstefnu. Þaö
er slæmt fyrir listamennina og fyrir framtíð-
ina að hér skuli ekki vera einkasafnarar sem
einbeita sér að því að
kaupa verk eftir ungt
fólk.“
Endalaus fyrir-
bæri
Á sýningunni Ný að-
föng eru 35 verk af alls
403 sem safninu hefur
áskotnast síðustu þrjú
ár, að gjöf eða með kaup-
um. Við báðum Beru að
segja okkur frá nokkrum
þessara nýju verka og
hún byrjaði á „Endalaus-
um fyrirbærum" eftir
Halldór Ásgeirsson:
„Halldór er að vinna
með sköpunarkraft nátt-
úrunnar í þessu verki,“
segir Bera, „Hann tekur
hraunmola og bræðir þá
og lætur þá renna frjálst
á fleti. Á þessu verki eru
þeir þéttastir um mið-
bikið en fjara út til hliðanna. Það verða svo
náin tengsl við náttúruna að það er næstum
eins og maður sé kominn inn í hana. Merking-
in verður tvíræð og spennandi, allt er að ger-
ast og gerjast, hrjúft hraun orðið hálfgagnsætt
og fíngert - úr fjarlægð dettur fólki ekki í hug
að þetta sé brætt hraun, efnið er glansandi
eins og gler, brothætt og viðkvæmt - en samt
er það þessi frumkraftur."
Heimilisfriður
Næst sagði Bera frá sérkennilegu verki
Önnu Líndal sem heitir „Heimilisfriður".
„Þú kannast við það þegar þú ert búin að
þvo gólfin að þú vindur tuskuna og breiðir
hana ofan á fótuna til þerris. Anna tekur þessa
hversdagslegu athöfn og upphefur hana, breið-
ir ofan á föturnar bróderaða dúka með sömu
áletrun á tólf tungumálum: Drottinn blessi
-I
Anna Líndal: Heimilisfriður.
Bera Nordal með
„Grim“!
heimilið. Þannig tengir hún
verkið minningum um
bernskuheimilið og störf
kvenna á heimilum. Það er
mikil hlýja og umönnun í
þessu verki og fortíðarþrá en
þó er viss tvíræðni í því líka.
Anna vinnur mikið með gam-
cddags kvennaheim sem
manni finnst vera að hverfa
og mér finnst hún mjög
spennandi listamaður."
Athafnir og ævin-
týri Gríms
„Sýningin hans Þorvalds
Þorsteinssonar fyrir norðan,
Eilíft líf, var afar skemmtileg
og finlega tvíræð,“ segir
Bera. „Hann var þar, eins og
——

Hrafnkell Sigurðsson: Málað iandslag.
Anna, að vinna með stemningu - einhvers
konar ungmennafélagsstemningu sem er að
hverfa en er svo mikill hluti af okkar menn-
ingu. Til dæmis var kórsöngur og kökubasar á
opnuninni hjá honum. Myndimar í „Athöfn-
um“ sýna fólk við hversdagslega iðju en hann
' . Stjt
setur þær upp eins og
altaristöflu með miðju
og vængjum og upphef-
ur þar með athafnir eins
og að borða, fara í
sturtu, tala í símann og
svo framvegis.
Hins vegar er Hall-
grímur Helgason að
gera grín að listheimin-
um í sinu verki, „Tales
of Grim“, hvað við segj-
um og hvað við tökum
okkur hátíðlega. Og
hann notar sjálfan sig
sem fyrirmynd. Þetta er
skemmtilegt grín með
alvarlegum undirtón. Við höfum öll gott af því
að láta rassskella okkur."
Málað landslag
Síðast sagði Bera frá því verki á
sýningunni sem ef til vill fær flest
fólk til að fussa og segja „þetta er nú
ekki list - þetta gæti ég vel gert sjálf-
ur“. „Málað landslag" eftir Hrafnkel
Sigurðsson samanstendur af mörgum
steinum sem eru málaðir silfurlitir og
raðað á gólf. „Það fylgja engin fyrirmæli
hvernig á að raða þeim upp, bara hvað þeir
mega þekja stóran flöt,“ segir Bera. „Náttúran
er aldrei alveg eins frá einum tíma til annars
og eins má hreyfa þessa steina til.
í stað þess að mála steina á blað eða striga
tínir Hrafnkell steina úti í náttúrunni og mál-
ar þá sjálfa, bláa, rauða eða í öðrum litum, og
hefur þá ýmist uppi á vegg eða á gólfi. Manni
verður hugsað til landslagsmálverka með
steimnn, til dæmis hjá Kjarval,
þarna eru þau orðin konkret-
iseruð. En með því að mála
steinana ekki í náttúrulitum set-
ur Hrafhkell þá í annaö sam-
hengi."
- Hvað heldurðu að Hrafnkell
voni að fólk fái út úr verkinu?
„Það getur verið svo mismun-
andi. Mér finnst náttúruupp-
lifunin sterk og líka formræna
upplifunin því steinarnir eru
svo ólíkir. Og auðvitað er þetta
ákveðin rómantísering á náttúr-
unni, upphafning á henni - að
taka venjulegan stein, mála
hann og segja: þetta er ný tegund
af landslagsverki. Það væri gam-
an að sýna bömum þetta verk,
þau eru svo lifandi og tilbúin til að sjá nýja
merkingu út úr hlutunum. Því listaverk hefiur
enga eina merkingu.“
- Steina Vasulka fékk Menningarverðlaun
DV í myndlist fyrir rúmri viku; á Listasafnið
verk eftir hana?
„Já, við eigum myndbönd
eftir hana. Við vorum með
mjög skemmtilegt verk eftir
hana 1993 þar sem
hún vann með
hafið, en verkin
hennar eru flókin
og helst þurfum við
að fá hana sjálfa til
að setja þau upp.
Steina verður einmitt
fulltrúi íslands á Tvi-
æringnum í Feneyjum
i júní í sumar.“
Hér hafa aðeins verið
nefhd örfá verk á sýning-
unni, en þó að hún sé ekki
stór gefúr hún hugmynd um
það sem starfandi listamenn
era að fást við hér á landi
og hana ætti enginn áhuga-
maður um myndlist að láta
fara framhjá sér. Hún stend-
ur til aprílloka.
Tónlist Árna Björnssonar
Nýr hljómdiskur með tónlist Áma
Björnssonar, sem fyrirtækið
Olympia í London gaf út fyr-
ir skemmstu, er kominn í
dreifingu hjá Japis. í plötu-
dómi sínum í DV 7. febrúar
sagði Finnur Torfi Stefáns-
son meðal annars: „Þetta
er ljúf tónlist og einlæg
og fallega skrifaðar lag-
línur koma víða fyrir,
ekki síst í sönglögun-
um.“
Flytjendur eru Gunnar Guðbjörns-
son tenórsöngvari - „og bregst engum
væntingum", James Lisney píanóleikari
og Elizabeth Layton fiðluleikari.
Abegg Trio
Annað kvöld kl. 20.30 heldur þýska
Abegg-tríóið tónleika í Listasafni Kópa-
vogs, Gerðarsafni, og er heimsókn þess
fengur fyrir íslenska tónlistarunnendur.
Á efnisskránni verða píanótríó eftir Jo-
hannes Brahms, Felix Mendelssohn-
Bartholdy og Franz Schubert.
í Abegg-tríóinu eru Ulrich Beetz fiðla,
Birgit Erichson lágfiðla og Gerrit Zitter-
bart píanó.
Mikill evrópskur rithöf-
undur
Svanurinn eftir Guðberg Bergsson
kom nýlega út á frönsku hjá Editions
Gallimard í þýðingu Catherine Eyjólfs-
son. Heilsíðuviðtal birtist við Guðberg í
Le Monde og lofsamleg gagnrýni um bók-
ina hefur birst í ýmsum blöðum. Milan
Kundera skrifar um hana í Le Nouvel
Observateur og segir meðal annars:
„Hver einasta lína í Svaninum,
þessari æsku- og skálkasögu, er
mótuð af íslensku landslagi. Samt
biö ég ykkur umfram allt að lesa
söguna ekki sem „íslenska skáld-
sögu“, eins og etthvert framandi
furðuverk! Guðbergur Bergsson
er mikill evrópskur rithöfund-
ur.“ Og André Clavel hittn
naglann á höfuðið þegar hann
segir í Journal de Geneve: „Þetta er
höfundur sem er sér á báti. Maður sem
þekkir hin ystu mörk, maður sem heill-
ar.“
Svanurinn hlaut íslensku bókmennta-
verðlaunin fyrir árið 1991 og var til-
nefhdur til Bókmenntaverðlauna Norð-
urlandaráös. Auk frönsku útgáfunnar
hefur sagan komið út í Danmörku, Sví-
þjóð og Tékklandi og hlotið góðar viðtök-
ur. Á næstu mánuöum kemur hún út á
ensku, spönsku og þýsku.
Tunglskinseyjan í Peking
Stærsti viðburðurinn á íslenskum
menningardögum í Peking 19. til 27.
mars er frumsýning á kammeróperunni
Tunglskinseyjan eftir Atla Heimi Sveins-
son og Sigurð Pálsson. Guðmundur Em-
ilsson stjómar tónlistinni en Kristín Jó-
hannesdóttir leikstýrir óperunni. Með
sönghlutverk fara Signý Sæmundsdóttir,
Loftur Erlingsson og Ingveldur G. Ólafs-
dóttir og sex manna kammersveit leikur
undir.
Sagan gerist fyrir landnámsöld og seg-
ir frá elskendum sem hrekjast frá Bret-
landseyjum til Breiðafjarðareyja og hitt-
ast þar eftir áratuga aðskilnað. Styttri
gerð óperunnar var flutt í Bielefeld, Köln
og Bonn 1995 en hún verður sýnd i Þjóð-
leikhúsinu í vor.
Á síðasta snúningi
Þrek og tár er á forum af fjölunum
vegna plássleysis i Þjóðleikhúsinu eftir
nærri 90 sýningar fyrir fullu húsi.
Hefur ekkert íslenskt leikrit verið
sýnt jafnoft í einni lotu á Stóra
sviðinu. Síðustu sýningar verða
13. og 23. mars.
Það er Fiðlarinn á þakinu
sem vill komast að. Tæp 30 ár
eru síðan hann var sýndur
þar í fyrsta sinn en þá voru
vinsældir hans með algerum
eindæmum. Aðalhlutverkiö - sem
Róbert Arnfinnsson söng og lék svo eftir-
minnilega - er nú í höndum Jóhanns Sig-
urðarsonar.
Umsjón
Siija Aðalsteinsdóttir
Þorvaldur Þorsteinsson: Athafnir.