Dagblaðið Vísir - DV - 27.09.1997, Qupperneq 17

/
/
viðtal
17
LAUGARDAGUR 27. SEPTEMBER 1997
Hún efast um aö þeir t Hoiiywood viti hver hún er og stefnir því ekki þangaö.
Hana langar til þess aö leika í fleiri myndum sem unnar eru í samvinnu
ólíkra þjóða, rétt eins og myndin María.
hafði aldrei séð landslag af þessari
gerð. Ég hef farið vítt um lönd og
vissulega er fallegt víða, í Mexíkó, í
Karíbahafmu og víðar. Allir hafa
séð myndir frá þessum stöðum en
ekki endilega frá íslandi. Þar kemur
landslagið manni skemmtilega á
óvart. Það má vel vera að ég hefði
einhvem tíma ákveðið að fara til
íslands en ég efast þó um það. Ég sé
því ekki eftir að hafa tekið að mér
að leika þetta hlutverk."
Sonur og vinur
íslendingar sem unnu að gerð
myndarinnar um Mariu hafa látið
það spyrjast út að Barbara Auer sé
sérlega kynþokkafull kona og
líklega sú kynþokkafyllsta í
leikkvennahópi Þjóðverja.
Undirritaður gat ekki stillt sig um
að spyrja hvort þetta væri satt og
jafnframt hvort hún væri lofuð,
hvort íslenskir karlmenn ættu
einhverja möguleika.
„Það er eins og hvert annað bull,
þetta með kynþokkann," sagði
leikkonan hlæjandi en svaraði svo
hinni spurningunni:
„Ég á ellefu ára son, skildi við
fóður hans en á vin sem er líka í
kvikmyndabransanum eins og ég.
Við erum mikið aðskilin vegna
starfsins og þess vegna er gott að
við vinnum í sömu grein. Við
skiljum þessar fjarverur og virðum
þær. Þær fylgja starfmu en það er
ekki víst að fólk sem vinnur ólík
störf myndi skilja það. Faðir sonar
míns er leikari eins ég og það
gengur ekki heldur. Samkeppnin
um athyglina getur verið of erfið.“
Aðspurð um framtíðina segir hún
að fólk spyrji sífellt um tilboð frá
Hollywood. Hvort hún stefni ekki
örugglega þangað. Það segist hún
alls ekki gera.
Stefni ekki á Hollywood
„Ég held að þeir í Hollywood viti
afar lítið um hvað við erum að gera,
þekki satt að segja ekkert til
myndanna okkar. Ég reikna því alls
ekki meö því að ég sé þekkt þar.
Mig langar frekar til þess að gera
evrópskar myndir sem unnar eru í
samvinnu þjóða, eins og t.d. þetta
verkefni með Maríu. íslendingar og
Þjóðverjar unnu hana saman og
slíkt samstarf þykir mér afar
spennandi. Mig dreymir um að
vinna að gerð mynda þar sem ólíkar
þjóðir vinna saman.“
Barbara segist litið spá í
framtíðina. Hún vonast þó til þess
að geta haldið áfram að leika því
hún er afar ánægð i því starfi. Hún
segir það þó ekkert myndu koma
sér á óvart þótt hún færi að vinna
við eitthvað annað eftir tíu til
tuttugu ár. Um það sé þó ómögulegt
að segja. En hvað um ísland? Gæti
hún hugsað sér að leika í annarri
íslenskri mynd?
„Enginn vafi. Ef mér líkaði
handritið myndi ég ekki hika við að
taka slíkt hlutverk. Ég ætlaði mér
að koma til íslands strax í sumar
sem leið en af því varð ekki. Ég kem
samt örugglega aftur áður en langt
um líður,“ sagði leikkonan Barbara
Auer í samtali við DV. -sv/bjb
Hildegard á fjöldann allan af gömlum myndum og meira aö segja gamalt nafnskírteini úr stríöinu. Hún segir ekkert
sorglegt viö sögu þeirra kvenna sem komu til fslands. Margar hafi komiö af einskærri ævintýraþrá. Sjálf kom hún til
landsins vegna þess aö hún átti hvergi heima eftir aö hún fór frá heimabæ sínum, Königsbergi. DV-mynd ÞÖK
Hildegard Valdason kom frá Líibeck 1949 og býr hár enn:
Átti hvergi heima
- giftist, eignaðist fjögur börn og segist vera íslendingur í hjarta sínu
„Ástæðurnar fyrir því að ég kom
til íslands eru fyrst og fremst tvær.
Ég átti hvergi heima eftir að ég fór
frá gamla Königsberg í Austur-
Prússlandi og mér fannst ég þurfa
að koma hingað á eftir þýskum
kærasta mínum. Hann var á
kafbáti sem fórst hér við land í
stríðinu," segir Hildegard
Valdason, ein þýskra kvenna sem
svöruðu auglýsingu frá
íslendingum í Þýskalandi og kom
til landsins til þess að vinna 1949.
Hún fékk vinnu á Vifilsstaðahæli
hvar hún kynntist íslenskum
manni, Páli Valdasyni. Þau giftust
síðar og eiga saman fjögur böm,
Grétu, Helga og tvíburana
Guðrúnu og Vigdísi. Hildegard býr
nú í Hafharfirði, 78 ára gömul, en
maður hennar er fluttur á Sólvang,
vistheimili fyrir aldraða í bænum.
Hann er 97 ára gamall.
Hildegard segist hafa flúið við
illan leik undan Rússum frá
heimabæ sínum í febrúar 1945,
þremur mánuðum áður en stríðinu
lauk. Rússamir voru á hælunum á
henni allan tímann og skutu meðal
annars með hríðskotabyssu á lest
sem hún faldi sig í ásamt fleirum.
Hún náði að húkka sér far með
þýskum kafbát yfir til Gdansk og
viðurkenna að hún hafi verið
hrædd á þessum tíma en vitaskuld
meðvituð um það að Rússamir
mættu gera hvað sem væri við
Þjóðverjana.
Vasahníf til varnar
„Ég var alltaf með vasahníf á
mér og var staðráðin í því að verja
mig með honum,“ segir þessi
glaðlega gamla kona. Hún segir að
kærastinn hennar hafi verið
foringi á þýskum kafbáti og þau
hafi verið búin að undirbúa allt í
sambandi við brúðkaup þegar
hann kæmi heim úr túrnum sem
hann síðan kom aldrei úr. Þetta
var 1944 og hún segist ánægð með
að hafa fylgt honum til íslands,
hún finni alltaf fyrir nærveru
hans.
„Ég svaraði bara auglýsingu
eins og hinar konumar og ákvað
að láta á þetta reyna. Ég hafði farið
frá Lúbeck til Magdeburg í smá-
tíma og eftir að ég kom til baka
fékk ég enga vinnu. Ég hafði ekki
leyfi til þess að vera í Lúbeck og
mér leiddist að vinna þar einungis
svarta vinnu, þegar hún gafst.“
Hildegard valdason var i hópi átta þyskra kvenna sem lögöu upp frá
Hamborg á gamla Brúarfossi 23. mars 1949 til þess aö fara aö vinna á
íslandi. Sumar fóru á Vífilsstaði, aörar í sveit. Stefnt var aö átján mánaöa
dvöl hér á landi en Hildegard giftist íslenskum manni og fór hvergi.
Aldrei hrædd
við að smitast
Þær voru bara átta, þýsku
konumar, sem komu með gamla
Brúarfossi í mars 1949. Fjórar fóm
að vinna á Landspítalanum og
fiórar á Vifilsstaðaspítala.
Hildegard segist ekkert hafa vitað
að hún væri að fara að vinna á
berklahæli þegar hún kom. Hún
var fyrst í stað aðeins í
hreingemingum en fór síðan að
aðstoða hjúkrunarfræðingana við
að sinna sjúklingunum. Hún segir
að íslendingarnir hafi verið svo
hræddir um að smitast en þaö
óttaðist hún aldrei. Hún hafi alltaf
verið svo hraust.
Hildegard leiö strax vel á
íslandi. Hún kynntist hér góðu
fólki og það hafi auðvitað veriö
ómetanlegt. Hún vann á
Vífilsstöðum þar til hún varð
sjötug, 1989.
„Eina vandamálið þama til að
byrja með var tungumálið. Það var
eins og kínverska fyrir mér. Ég
fékk enga kennslu fyrstu árin þar
sem engin rúta gekk frá
Vífilsstöðum og því hef ég aldrei
náð almennilega tökum á málinu.
Sonur minn sagði meira að segja
við mig þegar hann var lítill að ég
mætti svo sem alveg fara á
foreldrafund en ég mætti ekki
tala,“ segir Hildegard og hlær við
að rifja þetta upp.
væri ekki stórhættuleg. Ég játti þvi
líka og hvæsti síðan á hann að
passa sig bara. Hann lét mig alveg
í friði eftir þetta.“
Aðspurð um aðstæður þýsku
kvennanna hér á landi á þessum
tíma segir Hildigard að hún viti
ekki til þess að illa hafi verið með
þær farið. Margar þeirra sem fóru
til sveita hafi þó vissulega búið við
fátækt.
Ekkert neikvætt
„Ég vona að þessi mynd sem
verið er að gera um þýska konu
sem kom hingað til lands sé ekki
neikvæð vegna þess að það var
ekkert neikvætt við þetta. Flestar
Heilsað með
Hitlerskveðju
Hún vill lítið úr öðrum vanda
gera, segir reyndar að sumir hafi
litið Þjóðverja hornauga vegna
þess hvernig farið var með
gyðinga. Hún segir þó að fólk í
Þýskalandi hafi almennt ekki haft
hugmynd um hvemig farið var
með gyðingana fyrr en síöar.
„Okkur var stundum heilsað
með Hitlerskveðju, „Heil Hitler"
en þá svaraði ég yfirleitt bara með
„Heil eskimóar" eða eitthvað slíkt
og gerði grín að öllu saman. Eitt
sinn spurði sjúklingur mig hvort
ég væri ekki Þjóðverji. Ég játti því
og þá spurði hann mig hvort ég
Hildegard fékk vinnu á Vifilsstaöa-
hælinu þar sem hún vann í yfir 20 ár.
konurnar fóm til baka eftir þessa
átján mánuði en sumar urðu hér
eftir og hefur liðið vel hér. Ég á
fjölskyldu og vini í Þýskalandi sem
ég held sambandi við og heimsæki
stundum. Alltaf tala ég samt um að
fara heim til íslands eftir
ferðalögin út. Ég er vitaskuld fædd
í Þýskalandi en það er mjög
auðvelt að verða íslendingur í
hjarta sínu og það er ég svo
sannarlega," segir Hildegard
Valdason. -sv
Hildegard og Páll með tvíburana
nýfædda f september 1952. Þau
giftu sig þetta sama ár.
segist örugglega vera eina konan á
íslandi sem hafi ferðast með
kafbáti. Hildegard vill ekki