Dagblaðið Vísir - DV - 10.06.1998, Blaðsíða 2

2
MIÐVIKUDAGUR 10. JÚNÍ 1998
Préttir
Þenslumerkin I efnahagskerflnu:
Vaxtahækkanir ein-
ar sér gagnslitlar
- segir forstjóri Þjóðhagsstofnunar
Tölugildi viðskiptahallans gagnvart
útlöndum á fyrsta ársfiórðungi er nán-
ast jafnt spá Þjóðhagsstofnunar fyrir
alit árið. Þetta er greinilegt þenslu- og
þar með hættumerki að mati Friðriks
Þórs Baldvinssonar, forstjóra Þjóð-
hagsstofiiunar. Hann segir í samtali
við DV að á þessu verði þó að hafa
mikla fyrirvara og alls ekki gangi að
margfalda hallatöluna með fjórum og
telja sig þannig fá afkomuna í utan-
ríkisviðskiptunum á ársgrundvelli.
DV sagði í gær frá mjög hagstæðum
lánum sem Sparisjóðurinn í Bolung-
arvík hefur veitt til báta- og kvóta-
kaupa, en stjómvöld hafa lýst yflr að
hugsanlegt sé að grípa til vaxtahækk-
ana til að slá þannig á þensluna í efna-
hagskerfmu, draga úr eftirspum og
hamla gegn verðbólgu. Friðrik Már
segir að uppsveifla og eftirspum hafi
verið mjög sterkir þættir í efnahags-
kerfmu midanfama mánuði, eins og
innflutnings- og atvinnuleysistölur
sýni, þó að heldur virðist vera að
draga úr vinnuaflseftirspuminni,
nema þá helst í tæknigreinum.
Hvað varðar aðgerðir eins og
vaxtahækkanir til að sporna gegn
þenslunni og erlendum lántökum
segir Friðrik Már slíkt gagnslítið.
Nú sé um þriggja prósenta vaxta-
munur milli íslands og helstu við-
skiptalandanna og það kalli á inn-
streymi erlends lánsfjár til landsins
og vaxtahækkun sé líkleg til að
heröa frekar á því. „Það sem þá þarf
að gerast til að vega upp á móti því
er raunverulega að leyfa genginu að
hækka, þá hættir innstreymið sem
raunverulega gerir vaxtahækkun að
engu,“ segir Friðrik Már. Vaxta-
hækkanir gangi einfaldlega ekki
lengur sem hagstjórnartæki einar og
sér.
Eina leiðin sem dugi við þær að-
stæður sem nú eru sé að skera niður
ríkisumsvifín og í opinberum rekstri
og ekki lækka skatta, heldur þvert á
móti að hækka þá eins og Danir eru
að gera um þessar mundir. Hann
segir að hættumerkin séu augljós-
lega fyrir hendi og það sem menn
óttist mest í þessu sambandi sé verð-
bólgan en það sem í rauninni hefur
haldið aftur af henni er að gengið
hefur farið hækkandi. Mikill inn-
lendur þrýstingur sé nú á verðhækk-
anir innlendrar vöru og þjónustu. Á
sama tíma hafi verðlag i innflutningi
staðið í stað eða jafnvel lækkað að
raunvirði á ársgnmdvelli. Innflutn-
ingurinn hafi í rauninni haldið verð-
bólgunni niðri. -SÁ
Haraldur Guðbergsson, 68 ára öryrki, stefndi á götuna:
Utburðarkrafa felld niður
- tel að samtal mitt við blaðamann DV hafi valdið titringi í kerfinu, segir Haraldur
„Ég var mjög smeykur fyrri hluta
gærdagsins enda hótað útburði. Eft-
ir samtal mitt við blaöamann DV
um miðjan dag í gær hringdi vara-
formaður Öryrkjabandalagsins í
mig. Hann vildi greinilega frið í
málinu og bauðst til að fella útburð-
arkröfuna niður. Ég fæ því aö vera
í íbúðinni um óákveðinn tíma. Ég
tel að spjall mitt við DV hafi valdið
titringi í kerfmu. Ég er alveg í skýj-
unum af ánægju," segir Haraldur
Guðbergsson, þekktur myndlistar-
maður og tölvugrafíker.
Haraldur er 68 ára. Hann hefur
verið öryrki frá þriggja ára aldri.
Undanfarin 6 ár hefur hann leigt
íbúð að Grettisgötu 12 af Öryrkja-
bandalaginu. Eftir fjárhagserfið-
leika á síðasta ári gat hann ekki
borgað húsaleiguna og var hótaö út-
burði næstkomandi föstudag. Það
breyttist þó i gær þegar útburðar-
krafan var felld niður af varafor-
manni Öryrkjabandalagsins.
Verri þjóðfélagsþegn
„Þegar ég var þriggja ára fékk ég
berkla og gerði þjóðfélaginu þann
óleik að ég lifði þá af. Ég er nú þre-
faldur öryrki og auk þess gamal-
menni. Þá er ég orðinn enn verri
Haraldur Guðbergs-
son, 68 ára öryrki. fær
að vera áfram í leigu-
: íbúð sinni um óákveð-
,lnn tíma. Útburðarkrafa
á hendur honum var
felld niður í gær.
DV-mynd BG
mér íbúð en
það virtist
ekki ætla að
ganga eftir.
Ég var því
orðinn ansi
smeykur um
að lenda á göt-
unni á föstu-
dag. Sem bet-
ur fer kom
ekki til þess.
Það er eftir að
ganga endan-
lega frá þessu
máli en ég
vonast til að
vera hér í
íbúðinni eins
lengi og ég
get. Ég mun
að sjálfsögðu
nú borga húsaleiguna aftur,“ segir
Haraldur sem er m.a. þekktur fyrir
skopmyndateikningar sínar í DV og
Morgunblaðinu.
DV fékk það staðfest hjá sýslu-
mannsembættinu í Reykjavík að út-
burðarkrafan á hendur Haraldi
hefði verið felld niður. Ekki náðist í
forsvarsmenn Öryrkjabandalagsins
í gær. -RR
þjóðfélagsþegn. Ég hef þó verið að
vinna sem tölvugrafiker. Fyrir
rúmu ári bað Listasafn ríkisins mig
um aö taka þátt í myndlistarsýn-
ingu. Ég gat ekki neitað þessu boði
en ég varð aö kosta alla vinnu sjálf-
ur. Þetta ævintýri kostaði mig
mikla peninga. Ég hef fengið 50 þús-
und krónur á mánuði en borgaði 36
þúsund í húsaleigu og hússjóð til
Öryrkjabandalagsins. Hússjóðurinn
var hár og mér fannst ýmis skrítin
gjöld þar sem ég sem leigjandi átti
eflaust ekki að borga. Ég sá fram á
fjárhagserfíöleika og gat ekki borg-
að húsaleiguna í nokkum tíma. Ég
bað um að fá að semja um greiðslur
en var ekki gefínn kostur á því.
Ég leitaði ýmissa ráða. Félags-
málastofnun lofaði að finna handa
Yfirvöld sátt við ástand háhyrningsins:
Keikó kemur
- stórkostlegt tækifæri, segir Hallur Hallsson
Á myndinni sést Davíð Oddsson taka við ábyrgðaryfirlýsingu Free-Willy
samtakanna úr hendi Robert Ratliffe, varaforseta samtakanna. Yfirlýsingin
felur í sér að samtökin muni fjármagna og sjá um flutning og dvöl háhyrn-
ingsins Keikó á íslandi. DV-Hilmar Þór
Davíð Oddsson forsætisráðherra og
Guðmundur Bjamason, landbúnaðar-
og umhverfisráðherra, kynntu í gær
ákvörðun stjómvalda að heimila
komu háhymingsins Keikó til lands-
ins. Stefht er að komu dýrsins í byrjun
september. Samþykki stjómvalda er
háð því að Free- Willy-samtökin
ábyrgist ailan kostnað, flutning og um-
mönnun dýrsins á meðan það er í um-
sjón manna. Robert Ratliffe, varafor-
seti samtakanna, afhenti yfirlýsingu
um ábyrgð samtakanna á blaðamanna-
fúndi í gær.
Ekki er endanlega búið að ákveða
hvar kví Keikó verður komið fyrir.
Klettavík í Vestmannaeyjum og Mið-
eyri á Eskifirði koma til greina. í dag
munu fulltrúar Free-Willy samtak-
anna skoða aðstæður á þessum stöð-
um. Búist er við ákvörðun fljótlega.
„Það hefur enginn skepna á jörðinni
verið rannsökuð eins og Keikó,“ sagði
Hallur Hallsson, talsmaður Free-Willy
samtakanna hérlendis. „Yfirdýralækn-
ir og yfirdýralæknir í fisksjúkdómum
fóra til Bandaríkjanna tO þess kynna
sér þær rannsóknir sem gerðar hafa
verið á Keikó. Þeir báðu um viðbótar-
rannsóknir og þess vegna tafðist þetta.
Nú liggur þetta aOt fyrir. Þeir era sátt-
ir við það að Keikó er heOl heilsu og
umhverfinu stafar ekki hætta af hon-
um. Auk þessa gaf dýravemdarráð
umsögn og eins Náttúrufræöistofnun.
Á grundvelli aOs þessa er þetta leyfi
veitt.“
Tæpast sleppt lausum
„Það veit enginn hversu lengi Keikó
dvelur í kvínni áður en honum verður
sleppt. Það getur vel verið að það verði
6 mánuðir, 6 ár eða 20 ár. Menn telja
að það séu meiri líkur en minni að
Keikó verði í þessari kví jafnvel það
sem eftir er ævinnar." Jafnffamt sagði
HaOur að á annan tug manna myndu
annast Keikó í kvínni.
Keikó er nú í Newport í Oregon.
Hann verður fluttur hingað með með
sérstöku leiguflugi. Kostnaður við
flutninginn er áætlaður um 2,5 miOj.
dollara. HaOur sagði að tekjur bæjar-
ins Newport af Keikó væra um 75
mOljónir doOara, eða fimm og hálfúr
mdljaður króna árlega. Hann vOdi þó
ekki spá slíkum tekjum hérlendis en
benti á að gríðarlegur áhugi væri viða
erlendis um afdrff Keikó. Mörg hund-
rað blaðamanna fylgdust með málmu
og fólk kæmi viða að tO þess að berja
skepnuna augum. Koma Keikó hefði
því í fór með sér stórkostlegt tækffæri
fyrir ísland tO landkynningar. -JP
Stuttar fréttir i>v
Sláttur hafinn
Sláttur hófst í gær austur undir
EyjafjöOum. Spretta þar hefur ver-
ið óvenju fljót og tíðin góð. RÚV
sagði frá.
Guðjón á Netinu
Guðjón Þórð-
arson, landsOðs-
þjáffari í knatt-
spymu, var í Net-
spjaOi Vísis í gær
og um 122 manns
fylgdust með og
tóku þátt í því.
Guðjón telur
Þjóðverja sigurstranglegasta í heims-
meistarakeppninni sem hefst í dag.
Ófrávíkjanlegt
Stjóm fúOtrúaráðs Alþýðuflokks-
ins áréttar að Alþýðuflokkurinn
hefúr einn flokka haft það að óffá-
vikjanlegri stefiiu að afiiema gjafa-
kvótakerfið og innleiða þess í stað
greiðslur tO þjóðarinnar fyrir afla
af fiskimiðum hennar.
Prestafélag aldargamalt
Prestafélag hins foma Hólastiftis,
elsta prestafélag landsins, varð 100
ára 8. júní. Núverandi formaður
þess er sr. Kristján Bjömsson á
Hvammstanga.
Yfirbyggða velli
Guðjón Þórðarson, landshðsþjáff-
ari í knattspymu, telur að til að
bæta íslenska knattspymu þurfi að
byggja 3-4 yfirbyggða knattspymu-
veOi sem hver um sig kostar um 400
mOijónir króna. NetspjaO við Guð-
jón frá í gærdag er hægt að lesa á
Netinu á slóðinni visir.is.
Skammaði Sverri
Davíð Odds-
son forsætisráð-
herra hótaði í
bréfi tíl Sverris
Hermannssonar
í febrúar 1996 að
reka bankastjóra
Landsbankans ef
þeir hlýddu ekki
og lækkuðu vexti. í bréfmu sakar
hann bankastjórana um lélega
stjóm bankans og að láta strák týna
fýrir sér 900 mOljónum. Daginn eft-
ir að Sverrir fékk bréfið iækkaði
bankinn vexti. Stöð 2 sagði frá.
Oryggismál í ólestri
Öryggismál sjómanna era í ólestri
og verri en nokkur hafði gert sér
grein fyrir. Þetta er niðurstaða nefnd-
ar samgönguráðherra sem kannaði
máhð og skOaði skýrslu i gær.
Lind í rannsókn
Efhahagsbrotadedd ríkislögreglu-
stjóra rannsakar LindarmáOð og
gerðir stjómenda Lindar að beiðni
bankaráðs Landsbankans. Bylgjan
sagið frá.
Hrossaútflutningur á ný
Útflutningur á hestum hefst á ný
eftir tíu daga. 800 hestar bíða nú út-
flutnings, þar af 30 á Norðurlandi.
Hrossin verða í 10 daga sóttkví áður
en þau fara úr landi. Bylgjan
greindi frá.
Raöar í nefndir
Hrannar B.
Amarsson situr í
fimm manna
nefhd hjá R-list-
anum sem raðar
niður í nefhdir
borgarinnar. Við
Morgunblaðið
segir hann þetta samræmast yfir-
lýsingu hans um að gegna ekki op-
inberum trúnaðarstörfum á vegum
borgarinnar fyrr en mannorð hans
hafi verið hreinsað. Nefiidarstarfið
sé ekki opinbert trúnaðarstarf.
Vilja lækkun
Vamarliðið á Keflavíkurflugvedi
vid ekki lengur greiða tvöfalt hærra
verð fyrir heitt vatn en íbúar Suð-
umesja greiða. Viðræður við Hita-
veitu Suðumesja hafa engu skdað
að þeirra mati og hafa þeir leitað
aðstoðar utanríkisráðunejúisins í
málinu. Morgunblaðið segir frá.
Umferðarljós hurfu
Umferöarljós urðu óvirk í klukku-
stund síðdegis í gær á Miklubraut,
Suðurlandsbraut og hluta Kringlu-
mýrarbrautar. Ófremdarástand varð
í umferðinni af þessum sökum.
SÁ/JHÞ